နေပျဳတဝ် ၊ အံက်တဝ်ပါ ၁၁
ပေါဲရုဲမာဲကဝ်မယှေန်ပၞာန် သ္ကိုပ်သ္ကကၠောန်အာဏံဂှ် အရာကိစ္စပရေၚ်အာသဳယာန် စွံအဓိကဟွံသေၚ်ရောၚ် ဟီုလဝ်ကီုလေဝ် အရာဍုၚ်ဗမာဂစာန်မံၚ် ပရေၚ်လၟုဟ်တံဂှ်ပံၚ်တောဲအာကဵုရောၚ် ဟီုပတိတ်နၚ်ရ။
ဝန်ဇၞော်ဍုၚ်သ္အာၚ် မလေဝ်ယှာ မိုဟာမိတ်ဟာသာန်ကေုာံ ညးစၞးတၟေၚ် ဥက္ကဌအာသဳယာန် ဆေၚ်စပ်ကဵုဍုၚ်ဗမာကဵု ဂကောံတံဂှ် ကၠုၚ်ဆဵုဂဗလဝ်ကဵု က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ဂအုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှိုၚ် ပ္ဍဲနေပျဳတဝ် အံက်တဝ်ပါ ၉ ဂှ် မဒှ်ရ။
ပ္ဍဲပရေၚ်ဆဵုဂဗဏံမ္ဂး နကဵုဝန်ဇၞော်ဍုၚ်သ္အာၚ်မိပ်စိုတ် ဒဒှ်ရပလေဝ်ပလေတ်မံၚ် သွက်ပေါဲရုဲမာဲဂှ်ကီု ကဵုဏာကသပ် ညံၚ်ဂွံဒှ်ပေါဲရုဲမာဲ ပါလုပ်သီုဖအိုတ်မာန်ကီု ပ္ဍဲကဵုလိက်ပရိုၚ်တြးဝါဒ ကဝ်မယှေန်ပၞာန်ထိၚ်ချုက်လဝ်တံ ချူထ္မံက်မံၚ်ရ။
တုဲပၠန် ပ္ဍဲအရာပရေၚ်ဍုၚ်ဗမာဂစာန်မံၚ်ဏံ ညံၚ်ဂွံဒှ်ခိုဟ်အိုတ် နကဵုအာသဳယာန် ပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ်အာတုဲ ဗလးကဵု ဂကောံမၚ်ရံၚ်လ္ၚတ်ပေါဲရုဲမာကီုရောၚ် ဟီုလဝ်ရ။
ဟိုတ်နူပၞာန်သီလဝ်အဝဵုဂှ်ရ ပၞာန်အပ္ဍဲဍုၚ်ဒှ်မံၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဗမာဏံ စပ်ကဵုပေါဲရုဲမာဲကဝ်မယှေန်ပၞာန် သ္ကိုပ်သ္ကကၠောန်အာဏံတုဲ လစွံစိုတ်အာသဳယာန် ပြံၚ်သၠာဲအာယျဟာဂှ် ဒှ်ကၠုၚ်တၚ်သၟာန်ယျ။
သွက်ဂွံပသောၚ်အာပရေၚ်ဍုၚ်ဗမာ အရာကိစ္စပေါဲရုဲမာဲဂှ် ဒှ်အဓိကဟွံသေၚ် အကာဲအရာပဋိပက္ခတံရ ပဵုတုဲ ဘိုအ်ဂွံပရေအ်အာ နွံဂးတုဲ ပ္ဍဲဂိတုမေ ၂၅ ကောံဓရီု ဝန်ဇၞော်ဍုၚ်သ္အာၚ်အာသဳယာန်ဂှ် ဝန်ဇၞော်ဍုၚ်သ္အာၚ် မလေဝ်ယှာ ဟီုဂးကဵုလဝ်သတိ ပ္ဍဲကဵုပေါဲသောၚ်ကလး လိက်ပရိုၚ်ရ။
ဂကောံပၞာန်တံ ဗီုပြၚ်တြးဝါဒ ချူကေတ်ဒှ်မာန်တုဲ နကဵုသဘဴဂကောံအာသဳယာန်မ္ဂး အပြံၚ်အလှာဲမူဝါဒ ကၠောန်အာဟွံသေၚ်ပုဟ်ဂှ် ညးအခေါင်ဟီုဂးနွံ နာဲပဳတာ ဂကောံရာမညဖိတ်ဒရေဝ်ဇြဟတ်တၟိ NRFF ဟီုကဵုဌာန်ပရိုၚ် သြၚ်လောန်တိုၚ်မ်ရ။
“အပ္ဍဲတေံ မုဟီုဂးလဝ်ဂှ် အကာဲအရာပိုဲတံတီမာန်ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ ဆဂး ဂကောံပၞာန်ဂှ် ဗီုပၟိက်ဍေံတံ ဖျေံဗီုတုဲ ချူတြးဝါဒလေပ် အကာဲအရာနွံမံၚ်၊ လၟုဟ်ဗီုလဟီုအာသဳယာန်မ္ဂး ရံၚ်လ္တူဂကောံပၞာန်ချူလဝ် မူဝါဒအာသဳယာန်ပြံၚ်လှာဲအာ ရမျှာၚ်ဗီုဏံ ဟီုစဝါတ်မံၚ်။ ဆဂး ရံၚ်အာအကာဲအရာ သဘာဝ သဘဴဂကောံ အာသဳယာန်မ္ဂး မူဝါဒဇၞော်ဇၞော်ဂှ် ပြံၚ်လှာဲမာန်ဟွံသေၚ်ပုဟ် နကဵုအဲညာတ်လဝ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
နကဵုတၠုၚ်လအာ ပထဝဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မ္ဂး တန်တဴမံၚ်ကဵု ဍုၚ်ဇြဟတ်ဇၞော်တံ အုပ်ဓလီုဂှ်တုဲ အပြံၚ်အလှာဲလ္ၚဵုတံနွံမာန်ဂှ်ကီု စပ်ကဵုပရေၚ်ကိစ္စဍုၚ်ဗမာ လဟီုလဂးအာသဳယာန်ဂှ်တှ်ေ တန်တဴမံၚ်ကဵု မူဝါဒပရေၚ်ဍုၚ်သ္အာၚ်ကေုာံ ဖဵုဂုဏ်နိဂီုဍုၚ် ဥက္ကဌ ဒးအလန်တံရောၚ် ညးဟီုစၟတ်လဝ်ရ။
အတိုၚ်တၚ်လလောၚ်တြး ဝန်ဇၞော်ဍုၚ်သ္အာၚ်မလေဝ်ယှာ ကၠာဟွံစိုပ် နေပျဳတဝ်အခိၚ်ဆဵုဂဗကဵု က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ်တှ်ေ ဗတိုက်ဖအောဝ်ဏာ ညံၚ်ဂွံထမံက်အာရုပ်ရဴ တၚ်တုပ်စိုတ်အာသဳယာန် ၅ တၚ်ဂှ်ရောၚ် ချူလဝ်ရ။
ပရေၚ်ပကီုပရာတ်တံ ညံၚ်ဂွံဒေါအ်ထောံ၊ သွက်သ္ဂောံဂွံအခေါၚ် ပရေၚ်ပလံၚ်ဗစိုပ်အရီုဗၚ်ထံက်ပၚ် ပရေၚ်ဗ္စာရဏာမၞိဟ်တံဗွဲမသၠးပွးမာန် အဓိကသဳကၠဳအာတုဲ ကိစ္စပေါဲရုဲမာဲဂှ် ချူထမံက်ပတိတ်လဝ် ဟၟဲရောၚ်။
တုဲပၠန် သွက်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ဍုၚ်ဗမာ ပေါဲသဳကၠဳ ဂကောံညးမဆေၚ်စပ်တံသီုဖအိုတ် ပါလုပ်မာန် ညံၚ်ဂွံဒှ်ဗတိုက်ဖအောဝ်အာတုဲ ပ္ဍဲအရာသောၚ်ကလး ပြဿနာပရေၚ်ဍုၚ်ဗမာဂှ် နကဵုဍုၚ်မလေဝ်ယှာ ဆက်ပညဳပညပ်အာကဵု ဂကောံမဆေၚ်စပ် သီုဖအိုတ်တံရောၚ် ကဵုလဝ်သမ္တီရ။
အတိုၚ်ကဝ်မယှေန်ပၞာန် လလောၚ်တြးဂှ်မ္ဂး အခိၚ်ပေါဲရုဲမာဲတုဲဒှ် အကာဲအရာဗီုပြၚ်ဆက်ကွာ်မံၚ် လ္တူဂၠံၚ်ဒဳမဝ်ကရေသဳကီု အပ္ဍဲကဵုဂကောံအာသဳယာန်ပၠန် နကဵုဍုၚ်ဗမာ သဘဴတၠုၚ်လအာလပါ်ခိုဟ် ဗီုပြၚ်ပံၚ်တောဲပါလုပ်မံၚ် သဳကၠဳလဝ်တံဂှ် ချူထမံက်လဝ်ရ။
တုဲပၠန် စပ်ကဵုပရေၚ်ကဵုအရီုဗၚ်ထံက်ပၚ်ဓရ်ဗ္စာရဏာတံ အကာဲအရာသၠုၚ်ပတိုန်မံၚ် သွက်ဂွံပံၚ်တောဲအာကဵု ဍုၚ်ဂၠးကဝ်တံဂှ်လေဝ်သဳကၠဳလဝ်ရောၚ် လလောၚ်ပတိတ်လဝ်ပရိုၚ်ကီုရ။
စပ်ကဵုပရေၚ်အပြံၚ်အလာဲ ဒဳမဝ်ကရေသဳဍုၚ်ဗမာတုဲ နကဵုအာသဳယာန် ဗီုပြၚ်ကဵုအာဇြဟတ်ဟရိုဟ်ဟွံသေၚ်ပုဟ် နာဲပဳတာ ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
“ဒးဟီုမ္ဂး ဍုၚ်ပါလုပ်မံၚ် ပ္ဍဲဂကောံအာသဳယာန် သီုဖအိုတ်တံဂှ် ဍုၚ်ဒဳမဝ်ကရေသဳ ဖအိုတ်ဟွံသေၚ်၊ ဗီုပြၚ်အဆံၚ်ဒုၚ်ယၟုစကာမံၚ်ရနွံတုဲ စပ်ကဵုပရေၚ်အပြံၚ်အလှာဲဒီမဝ်ကရေသဳ ခိုဟ်ကၠုၚ်ကွေံကွေံဍာံဍာံရောၚ် ပိုဲဟွံဂံၚ်စၟဳစလဝ်ပုဟ်။ ဆဂး မွဲလပါ်ပၠန် သွက်တၠအဝဵုပၞာန်တံ ညံၚ်ဂွံဂွံအာဇြဟတ်ခိုဟ်ဟ်ဂှ် ဂကောံအာသဳယာန် ကဵုအာဇြဟတ်ဟွံသေၚ်ပုဟ် နကဵုအဲ ညာတ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၁ သီအဝဵုတုဲ ၜါဂိတုပြၚ်ဂှ် တၚ်တုပ်စိုတ်အာသဳယာန် ၅ တၚ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်အာသဳယာန်တံ တုပ်လဝ်စိုတ်ဂှ် နကဵုအလဵု က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဒဂေတ်ဗက်အာရောၚ် တုပ်စိုတ်ထပက်လဝ်စၟတ်တဲကီုလေဝ် ဒဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် ထမံက်ကၠုၚ်ရုပ်ရဴပေၚ်ၚ် ဟွံမာန်ဏီရ။
ရပ်လဝ်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဍုၚ်တံကဵု ကောန်ထံၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် ညံၚ်ဂွံဗလးကဵု၊ ညံၚ်ဂွံဒေါအ်ထောံ ပရေၚ်ပကီုပရာတ်တံ၊ ညံၚ်ဂွံဆဵုဂဗသဳကၠဳအာကဵု ဂကောံဆေၚ်စပ်သီဖအိုတ်တံကေုာံ သွက်ဂွံကဵုအာအထံက်ပၚ် ပရေၚ်ဓရ်ဗ္စာရဏာမၞိဟ်တံ ပါလုပ်ရ။
တင်တုပ်စိုတ်အာသဳယာန် ၅ တၚ်ဏံ ထမံက်ရုပ်ရဴတုဲမှ စပ်ကဵုပရေၚ်ရုဲမာဲ သွက်ဂွံသဳကၠဳအာကေုာံ လၟေၚ်ကမၠောန်ပညဳပညပ် သီုညးဖအိုတ်ပါလုပ်တံအံၚ်ဇၞးတုဲမှ ဒက်ပတန်အာ အလဵုအသဳဒဳမဝ်ကရေသဳ ဍာံစၟတ်မွဲမာန်ရောၚ် ဝန်ဇၞော်ဍုၚ်သ္အာၚ်မလေဝ်ယှာ ဟီုဂးလဝ် ပ္ဍဲကၞောတ်ဂိတုမေတေံရ။
သွက်ဂွံကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲဂှ် စနူသၞာံ ၂၀၂၄ နကဵုသ္ကိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ကဵုလဝ်သမ္တီတုဲ နကဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မၞိဟ်လညာတ်ဟွံတုပ်တံ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံ ညံၚ်ဂွံဒစးဒုၚ်ပလေဝ်ပလေတ်လဝ်မာန် ဖန်ဇန်ကဵုလဝ်ရောၚ် အခိၚ်ဆဵုဂဗလဝ်ကဵု ဝန်ဇၞော်ဍုၚ်သ္အာၚ်မလေဝ်ယှာ ဟီုဂးလဝ်ရ။
သွက်ဂွံပတိုန်စၟတ်သမ္တီ အခေါၚ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် နကဵုဥပဒေရေၚ်တၠုၚ်အာလဝ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုပေါဲရုဲမာဲ ဗော် ၅၇ ဗော် လုပ်ပြိုၚ်အာမဒှ်တုဲ ညးစၞးအလံၚ်အမာတ် ၅၀၀၀ ပြၚ် လုပ်ပြိုၚ်အာရောၚ် သ္ဂးရ။
တုဲပၠန် ဂကောံကောန်ဍုၚ်အရၚ်ရပ်လွဟ်တံ ညံၚ်ဂွံဂါံကွာ်အာ လ္တူဂၠံၚ်တရဴပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မာန် ကော်ဘိက်မံၚ် ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်တုဲ ဟိုတ်နူလညာတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဟွံတုပ်တုဲ လ္တူရဲကၠောန်မံၚ်ပကီုပရာတ်တံဂှ်လေဝ် ကော်ဘိက်လဝ် ပိဝါကီု ညးဆက်ဟီုရ။
စပ်ကဵုသဘၚ်ကၞာ NCA ပေၚ်ကၠောံသၞာံတုဲ ပရေၚ်ကော်ဘိက်လဝ် EAO တံကီု ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲကၠောန်ဗ္ဒျ်အာ သ္ကုတ်ကဵုသ္ကုတ်ဏံ မကော်ဘိက်လဝ် ဍုၚ်ဇိုၚ်ဝုတ်ဒိုဟ်ဂှ်ကီု သီုကဵုပရေၚ်ကော်ဘိက်လဝ် ဂကောံဂၠးကဝ် မၚ်ရံၚ်လ္ၚတ်ပေါဲရုဲမာဲကီု ကဝ်မယှေန်ပၞာန် လလောၚ်ပတိတ်လဝ်ပရိုၚ်ရ။
ပရိုၚ်-သြၚ်လောန်တိုၚ်မ်
Photo – Social Media