ဘာအၚ် ၊ နိုဝမ်ပါ ၈
သွက်တွဵုရးကရေၚ် သ္ဂောံညိင်ဝပ်အာဂှ် စွံဇြိုဟ်ဟ်နက်က်တုဲ ရေၚ်တၠုၚ်အိုတ်ညိ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ဂဥုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှိုၚ် ဟီုကဵုဏာသမ္တီကု ညးမဆေၚ်စပ်တံ ပ္ဍဲကဵုလိက်သဝဏ် ပလံၚ်ဗစိုပ် ကုဇရေၚ် သဘၚ်တ္ၚဲတွဵုရးကရေၚ် ပေၚ် ၇၀ သၞာံ ပ္ဍဲနဝ်ဝမ်ပါ ၇ ဂှ်ရ။
ပ္ဍဲလိက်သဝဏ်ဝွံ သွက်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ဍုၚ် ကေုာံ သွဟ် ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်တံ အရာဂွံညိၚ်ဝပ်အာ အတိုၚ်တၚ်နၚ် တုပ်လဝ်စိုတ် ပ္ဍဲကဵုလိက်ကသုက် NCA ဂှ် ၜိုတ်သ္ပမာန် စွံပရေၚ်ဇြိုဟ်နက် ပံၚ်တောဲထပက်လဝ်စၟတ်တဲကဵု ဂကောံကောန်ဍုၚ်အရၚ်ရပ်လွဟ်တံရောၚ်။
ဆဂးဂှ် ဟိုတ်နူပရေၚ်မာဲဟွံယဵုလ္ဂူတုဲ ဒပ်ပၞာန်ကေတ်တာလျိုၚ် ကၟိန်ဍုၚ်တုဲ ဗွဲကြဴဏံ ဂကောံကောန်ဍုၚ်အရၚ်ရပ်လွဟ်တံဂှ် ဓလေတ်မတ်ပရေၚ်ဓရ်ဍာံ ကၠောန်ထပဵုတိုန် ပရေၚ်ပကီုပရာပ်ဂှ်မ္ဂး တွဵုရးကရေၚ်လေဝ်ပါမံၚ် သ္ဂးလဝ်ရ။
ကၠာတေံ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ် မံၚ်စံၚ်တန်တဴအာကၠုၚ် နွံကဵုပရေၚ်သၠးပွး တွဵုရးကရေၚ်တ္ၚဲဏံမ္ဂး ပ္ဍဲဒေသလ္ၚဵု ပရေၚ်ညိၚ်ဝပ်ကၠေံအာတုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဒုၚ်စသိုၚ် ဒှ်ဒဒိုက်ဝါတ်ဂါတ်အာ ဟီုဂှ် ဒှ်ပရေၚ်အောန်စိုတ် သြိုဟ်ဖာဲရောၚ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဟီုရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ ဒးဒှ်ဍာံဂှ် အတိုၚ်ဍာံဍာံညာတ်တုဲ သွက်တွဵုရးၜိုဟ်သြိုဟ် သာယာကဵုပရေၚ်ညိၚ်ဝပ်တံဂှ် အခိၚ်အခါဏံ စွံပရေၚ်ဇြိုဟ်နက်ကၠောန်အိုတ်ညိ ညးဟီုဏာ ဇရေၚ်ညးဆေၚ်စပ်တံရ။
တွဵုရးကရေၚ်ကီု အရေဝ်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ဟီုဂးမံၚ်သီုဖအိုတ်တံဂှ် အလီဠာန်သက်သက်သၟးရောၚ် ညးခေါၚ်ဟီုဂးနွံ ဗော်သွးကောန်ဂကူ ကရေၚ် KNU ပဒိုသဝ်တဝ်နဳ ကလေၚ်ပလန်ဏာရ။
“တွဵုရးကရေၚ်ပတောအ်ဏံဂှ်လေဝ် ဆလံမှ ပိုဲဟွံသ္ပလဝ်စၟတ်သမ္တီပုဟ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ အရာညးတေံဟီုဏာလဝ်သီုဖအိုတ်ဂှ် မွဲသာ်မှ ဟွံလုပ်သၞောဝ်တုဲ ပရေၚ်ညးတေံဟီုဂးဏာဖအိုတ်ဂှ် အလီအဠာန် သက်က်ဏောၚ် အဲမိက်ဂွံဟီု” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
အတိုၚ်တၚ်ပလေဝ်ထပေၚ် သ္ဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေ လၟေၚ်ဥပဒေ စၟတ် ၆၂ ပ္ဍဲကဵုသၞာံ ၁၉၅၁ ဂှ် ခုတ်စၟတ်ကဵုလဝ် တွဵုရးကရေၚ် မဒှ်တုဲ ပွိုၚ်ဍုၚ်ဆက်စပ် ၆ ပွိုၚ်ဂှ်လေဝ် ထပဵုစုတ်ကဵုလဝ် ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးဏံ ကီုရ။
ဗွဲကြဴဏံ ဒေသပယျဵုသေံ-ဗမာ ဍုၚ်ဗြဝတဳဂှ် နဒဒှ် ပွိုၚ်ဍုၚ်မွဲ ခုတ်စၟတ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုသၞာံ ၁၉၆၀ ဂိတုမာတ်ချ် ၁ ဂှ်တုဲ တွဵုရးကရေၚ်ဂှ် နကဵု ၇ ပွိုၚ်ဍုၚ် အဆံၚ်ၚ် ပြံၚ်သၠာဲခၞံဗ္ဒျ်ကၠုၚ်လဝ်ရောၚ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ဟီုရ။
ပ္ဍဲကဵုသၞာံ ၂၀၂၁ တေံ ပရေၚ်သီအဝဵုပၞာန်ဂှ် နူကဵုဒပ်ပၞာန်ဖံက်ပကဝ်ဏာလဝ် သ္ဇိုၚ်မူလိက်ကသုက် NCA ရဂှ် ဗော်သွးကောန်ဂကူကရေၚ် KNU ထပက်လဝ်စၟတ်တဲ လိက်ကသုက်ပရေၚ်ဒေါအ်ပန်ပှော်အလုံဍုၚ် NCA ဟီုပတိတ်လဝ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ လိက်ကသုက် NCA လီုအာတုဲ လၟေၚ်ကမၠောန်ထမံက်ရုပ်ရဴ NCA လေဝ် ဒေါအ်ဒေၚ်အိုတ်ဂှ် ဒှ်စက္ကူအှ်အှ်မွဲရဂးတုဲ KNU မပါလုပ်မွဲကရောံ ဂကောံကောန်ဍုၚ်အရၚ်ထပက်စၟတ်တဲ NCA ၆ ဂကောံတံ ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ပါဂှ် ပတိတ်လိက်ပံၚ်တောဲလလောၚ်တြးလဝ်ရ။
နကဵုကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် သွက်ပရေၚ်ညိဝပ်ကဵု ပရေၚ်ဥပဒေအုပ်ဓလီုပေၚ်ၚ် ညံၚ်ဂွံနွံကၠုၚ် အကြာတင်ဝါတ်အခက်အခုဲနာနာတံဂှ် ဂစာန်ကၠောန်အာ ပရေၚ်ဖောအ်ဗြဳတဴတက်ရောၚ် ပ္ဍဲကဵုလိက်သဝဏ် ချူစုတ်ဟီုဂးလဝ်ရ။
တုဲပၠန် သွက်ပေါဲရုဲမာဲဂွံအံၚ်ဇၞးအာဂှ် နွံမံၚ်ပၟိက်ကဵုပရေၚ်ဂီုကၠီုဒေသကေုာံ ပရေၚ်ညိၚ်ဝပ်ၜိုဟ်သြိုဟ်တံတုဲ သွက်ဂွံ ဂါံကွာ်အာ သၞောတ်ဒဳမဝ်ကရေသဳဗော်ဇဳမာန် နကဵုတၠဆန္ဒမာဲညးဍုၚ်ကွာန်တံ ပံၚ်တောဲပါလုပ်အာညိဂှ် ဗတိုက်ဖအောဝ်လဝ်ကီုရ။
ပ္ဍဲကာလသီလဝ်အဝဵုဏံ ပေါဲရုဲမာဲကၠောန်ဗ္ဒျ်အာ သၟဝ်တဲသၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန် မအုပ်ဓလီုထိၚ်ချုက်လဝ်တံဂှ်တှ်ေ ဂလာန်ပတေဟ်လေဝ်ဟၟဲ သွက်ဂွံကဵုဆန္ဒမာဲလေဝ်စိုတ်ဟွံလုပ်စပုဟ် ဟီုဂးမံၚ်အိုတ်ရ။
ပြဟ်ဟ်ဏံလေဝ် ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးကရေၚ် ကွာန်မၞုံမံၚ်သၟဝ်ကျာကအ်ကြိက်တံ ဟိုတ်နူကရောၚ်ပၞာန်ကဝ်မယှေန်ပၞာန် လုပ်ထပက် မံၚ်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝမ်ပါ ပထမသတ္တဟဏံ အကြာၜါလပါ် ပေါဲပၞာန်ကြံၚ်မ္ၚိုဟ်ဆက်ဒှ်မံၚ်ဖိုအ်ရောၚ် တမ်ရိုဟ်ကၞက်ပရိုၚ်ဗလးတံ ဟီုကဵုဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်မ်ရ။
ပရိုၚ်-သြၚ်လောန်တိုၚ်မ်
Photo – CJ