ကွာလာလာန်ပူ၊ ဒဳဇြမ်ပါ ၁၆
ပြဟ်ဟ်ဏံ အလဵုအသဳမလေဝ်ယှာ သွက်ဂွံစကၠောန် အစဳဇန်ပတိုန်ဂရၚ်သမ္တီတၟိတုဲနိဂီုဍုၚ် ကော်ခဴစ DPP သွက်ဂွံသ္ပအဇာ ပ္ဍဲကဵုတင်နၚ် ရုၚ်သၟိၚ်ဇၞော် ကုလသမဂ္ဂဆေၚ်စပ်ကဵု ညးဒဴဒဒိုက် UNHCR တံဂှ် ညးဒဴဒဒိုက်စိုပ်မံၚ်မလေဝ်ယှာ သီုကဵု ကောန်ဍုၚ်ဗမာတံ အနာဂတ်ညးတံ ဟွံချိုတ်ပၠိုတ်အာ ဒှ်မံၚ်ယျ။
အတိုၚ်ကိုန်အစဳဇန် ပတိုန်စၟတ်သမ္တီညးဒဴဒိုက်တံမ္ဂး တင်နၚ်တံဏံ နကဵုအလဵုအသဳမလေဝ်ယှာတံ သွက်ဂွံဖန်ဖက်စဳရေၚ်အာကေတ်တ် ပလေဝ်ပလေတ်မံၚ် မဒှ်ရ။
ဗှ်ကေတ်သကေၚ်န်ဂွေၚ်မတ်၊ ကေတ်ဒၞာဲကၞုတဲ ညးဒဴဒဒိုက်တံတုဲ ပကောံအာတၚ်နၚ်တံဏံဂှ် ညးတာလျိုၚ်လဝက မလေဝ်ယှာတံ ကေတ်အာတာလျိုၚ် သွက်အလုံဍုၚ်မွဲရောၚ်။
ပ္ဍဲကဵုသေန်တာ ထိၚ်ကြာပ်လဝကတံ ပြဟ်ဟ်ဏံ မၞိဟ်စိုပ်မံၚ်ကြပ် ၃၇၀၀၀ တံဂှ် ပတိုန်လဝ်စရၚ်စၟတ်သမ္တီတုဲဒှ်အာတုဲ လၟေၚ်ကမၠောန်ဏံ စကၠောန်အာပ္ဍဲကဵုဂိတုဂျာန်နဝါရဳ ၂၀၂၆ ပြဟ်ဟ် ရောၚ်။
ဟိုတ်နူကိုန်အစဳဇန် DPP ဂှ် ညးဒဴဒဒိုက်တံ ဂွံတိုန်အခေါၚ် ကၠောန်ကမၠောန်ရောၚ် ညးတာလျိုၚ် မလေဝ်ယှာတံ ဟီုရ။
ပ္ဍဲကဵုသၞောတ်ပတိုန်ဂရၚ်သမ္တီ အစဳဇန်တၟိဏံ ပဵုခိုဟ်မံၚ်ရောၚ် ညးတာလျိုၚ်မလေဝ်ယှာတံ ဟီုမံၚ်ကီုလေဝ် ပရေၚ်ဟွံချိုတ် ဟွံကၠးမးတံ နွံမံၚ်ရ။
အကြာဌာနဝန်ဇၞော်ကေၚ်ကာပ္ဍဲ ဍုၚ်မလေဝ်ယှာ ကဵု UNHCR တံ ပရေၚ်ပံၚ်တောဲကၠောန်အာ ကၠးကၠးမးမးဟၟဲလဝ်ဂှ် သၞောတ်ပရေၚ်စဵုဒၞာတံ စပ်ကဵုအခေါၚ်အရာ ညးဒဴဒဒိုက်တံတုဲ ပရေၚ်ဒးဒှ်ဒွိၚ်တံ နွံမံၚ်ရ။
လိက်တၚ်တုပ်စိုပ် ကုလသမဂ္ဂ ဆေင်စပ်ကဵုပရေၚ်ညးဒဴဒဒိုက် ၁၉၅၁ ဂှ် ဍုၚ်မလေဝ်ယှာ ထပက်လဝ်စၟတ်တဲဟၟဲတုဲ တာလျိုၚ်သွက်ဂွံဖျေံကဵုဒၞာဲဝါဲ အရၚ်ညးဒဴဒဒိုက်တံဂှ် ပါဲတးထောံဂွံရောၚ်။
ပ္ဍဲနဝ်ဝမ်ပါ ၁၅ တေံ အကြာရဲဗွိုၚ်ညးဒဴဒဒိုက်ကဵု ညးစၟဳစၟတ်တံမွဲဂကောံ အခိၚ်ဆဵုဂဗလဝ်ဂှ် ပရေၚ်ဒးဒုၚ်ရပ်ချုက် ဟွံသေၚ်မ္ဂး ပရေၚ်ဒးကလေၚ်ပလံၚ်ဖျဴ ဍုၚ်မိတံ ဒှ်ကၠုၚ်အန္တရာဲမာန်ဂှ် ဒးဂွိၚ်ဂွာဲမာန် ညးဒဴဒဒိုက်တံဟီုရ။
ကိုန်အစဳဇန် ပတိုန်ဂရၚ်သမ္တီ ညးဒဴဒိုက်ဏံ စကၠောန်အာ ပ္ဍဲ ၂၀၂၆ ဂိတုဂျာန်နဝါရဳ ၁ ရောၚ် ဒုဝန်ဇၞော်ကေၚ်ကာအပ္ဍဲဍုၚ် မလေဝ်ယှာ ယှာန်သူလ် အနူအာ နာသရေဝ်လာ ဟီုရ။
ဟိုတ်နူသြန်ဂအုံ UNHCR ဟွံရုံဂပ်တုဲ ဒးယှအ်လဝ်သၞာဲဒါဗၞတ် ၆၀% နွံတုဲ ဗီုအခိၚ်ကၠာကၠာတေံ ကၠောန်သ္ပပရေၚ်ပတိုန်ဂရၚ်သမ္တီဟွံမာန်ခိုဟ်ဟ်ဂှ် အစဳဇန်တၟိ အလဵုအသဳမလေဝ်ယှာဏံ မံက်တိတ်ကၠုၚ် မဒှ်ရ။
သွက်သ္ဂောံဂွံ အခေါၚ်ဗ္ဒဗ္ဒာဲစ္ၜုဲစ္ၜော် ပ္ဍဲကဵုမလေဝ်ယှာ ကၠုၚ်ဂမြၚ်ဗတီ ပတိုန်ထ္ၜးလဝ် ညးဒဴဒဒိုက် ၂၁၁၃၆၀ နွံမံၚ် UNHCR ဟီုရ။
အပ္ဍဲဏံ ကောန်ဍုၚ်ဗမာ ၁၈၉၇၆၀ တၠနွံတုဲ ဂကူရိုဟေၚ်ဂျာ နွံမံၚ် ၁၂၄၁၂၃ တၠရ။
ဂကူချေၚ် ၃၂၈၀၀ ကေုာံ ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ၃၂၈၂၇ တၠတံနွံမံၚ် ဂွံတီရ။
ကောန်ဍုၚ် ပါကေတ်သတာန်၊ သိုဝ်မာလဳယာ၊ အာဖဂါန်နဳသတာန်၊ သဳရဳယာ၊ သဳရိလကႅာ၊ ပါလက်သတိုၚ်၊ အဳရာတ်ကေုာံ နူကဵုဍုၚ်တၞဟ်ဟ်တံ ကၠုၚ်စိုပ်ဍုၚ်မလေဝ်တုဲ အာတ်မိက်ဂမြၚ်ပတိုန်လဝ် အခေါၚ်ဗ္ဒဗ္ဒာဲစ္ၜုဲစ္ၜော်နွံရ။
ပ္ဍဲကဵုသၞောတ် UNHCR သ္ပလဝ် ဂရၚ်သမ္တီတံဂှ်လေဝ်ဟွံပါလုပ် တၞးလိက်ထံက်ဂလာန် မုလေဝ်ဟၟဲတံဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်မ္ဂး ဒှ်မံၚ်ကောန်ဍုၚ်ဗမာတံရ။
အစဳဇန်ဏံ အလဵုအသဳမလေဝ်ယှာ ပၞုက်ဒမၠုက်ချပ်စလဝ်ကဵု ဒပ်ပၞာန်ဗမာတုဲ ပံၚ်တောဲကၠောန်အာ ဒှ်မာန်ရောၚ် ဗမာစိုပ်မံၚ် မလေဝ်ယှာတံ စောဲစပ်ဟီုဂးမံၚ်ရ။
Ref:DVB