ဝါယှေန်တာန်၊ ဒဳဇြေမ်ဗာ (၁၆)
သွက်ဂွံကဵုယူကရုၚ် ကမ်လှောဝ် ပရေၚ်စဵုဒၞါဘဲသၞတရဴကျာ ပါတ္ထရိုက် (Patriot) ဂှ် အမေရိကာန် စဳဇန်ဒၟံၚ်တုဲ သမ္မတဂျဵုဗိုၚ်ဒေန်ဂှ် အပ္ဍဲသတ္တာဟဏံ ဒဒှ်ရလလောၚ်တြး အစဳဇန်ဏံမာန်ဂှ် သၞာဲဒဴ ဟွံမိက်ထ္မံက်ယၟုတံ ဟီုဂးလဝ်ရ။
ပရေၚ်ဗ္တိုက်ရုယှာတံဂှ်ဝွံ သ္ကဵုကောန်အရာပ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠေၚ် ချိုတ်ကၠေံတုဲ ဟိုတ်နူဇြဟတ်ဓာတ်အဓိက ပိုတ်ပၠိုတ်ဒၟံၚ်တံ က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ ယူကရုၚ်ဝွံ အာတ်မိက်ဒၟံၚ် အထံက်အပၚ် ပရေၚ်စဵုဒၞါဘဲသၞတရဴကျာတံ အခိၚ်ဗွဲမလအ်လရ။
ပါတ္ထရိုက်ဝွံ ပ္ဍဲကဵုသၞောတ်စဵုဒၞါဘဲသၞတရဴကျာ အမေရိကာန် ကဆံၚ်သၠုၚ်အိုတ်တံဂှ် ပါလုပ်မွဲတုဲ သွက်ယူကရုၚ် ကဵုဂလိုၚ်လဵုရောဟီုဂှ် ဟွံဂွံတီကေတ်ဏီတုဲ ကဵုအာ နကဵုအပိုၚ်အခြာမာန်ဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ။
ပလံၚ်ကဵု ကမ်လှောဝ်မေတ်ဇြိုၚ်တံတုဲဗက် သွက်ကောန်ပၞာန်ယူကရုၚ် ပ္ဍဲဗ္ဒိုပ်ဖျေံသ္ဇိုၚ် ဒပ်ကျာအမေရိကာန် မၞုံအပ္ဍဲဂျာမနဳတံ ဂွံသုၚ်စောဲဂှ် ပ္ကတ်ပ္ကေၚ်အာ သၞောတ်တံရောၚ်ဂှ်လေဝ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ကရေမ္မလေန်ဂှ် သၞောတ်ပါတ္ထရိုက်ဝွံ ဒှ်ကၠုၚ်ပွန်ရုယှာ မလုပ်သၞောဝ်မာန်ရောၚ်ဂှ် ခၠေဝ်ပၠန်ဟီုဂးလဝ် ပ္ဍဲတ္ၚဲဗုဒ္ဓဝါတေံရ။
တၚ်သ္ဂုတ်သွာတ် ပၟိက်ဇၞော်သာ်ဏံဂှ်ဝွံ ဒှ်ကၠုၚ်ပွဘပဠ ကုရုယှာ နူကဵုမှဲအကးတေံမာန်ဂှ်လေဝ် ဟီုဂးဒၟံၚ်အိုတ်ရ။
အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ရုယှာဝွံ စွံလဝ်ပွန် ကုစမြိုၚ်သ္ဇိုၚ်ယူကရုၚ် ပၟိက်ဇၞော်တံ နကဵုကမ်လှောဝ်တုဲ ဗ္တိုက်လဝ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲရာသဳၜိုဟ်ဂံက်တံဏံ မၞိဟ်ဂၠိုၚ်ကဵုပြကောဋိကိုဋ်တံဝွံ ဒးဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ် ပၟတ်ဓာတ်လလဳ ကေုာံ ဍာ်ပိုတ်တံရ။
အပ္ဍဲဂိတုတုဲကၠုၚ်ဟွံလအ်တံဏံဂှ်လေဝ် ယူကရုၚ်ဝွံ သၞောတ် NASAMs ကေုာံ Iris-T တံ မပါလုပ် သီုကဵုအထံက်အပၚ် ပရေၚ်စဵုဒၞါဘဲသၞတရဴကျာ ကဆံၚ်သၠုၚ်တံဂှ် ကလိဂွံလဝ်ကီုလေဝ် နွံပၟိက်ဒၟံၚ် ဂၠိုၚ်နူဏံဏီဂှ် ဟီုရ။
ပွမထံက်ပၚ်သာ်ဏံတံဝွံ ကြတ်တာဒၞါကမ်လှောဝ် မစွံလဝ်ပွန် ကုဌာနပရေၚ်တြး ကေုာံ ပရေၚ်ထံက်ပၚ်ဇြဟတ်ဓာတ် အပ္ဍဲဍုၚ်ယူကရုၚ်ဂမၠိုၚ်တံမာန်သၟးဟွံက သီုကဵုတာဒၞါရုယှာ နူကဵုမလိဂွံ အရာမသာခိုဟ် စပ်ကဵုတရဴကျာ ဗ္ဒါဲပၞောန်ဂတတံလေဝ်မာန် မဒှ်ရ။
တၚ်သ္ဂုတ်သွာတ် အမေရိကာန် သွက်ဂွံထံက်ပၚ်ကဵု ကမ်လှောဝ် သၞောတ်ပါတ္ထရိုက်တံဂှ်ဝွံ ဆက်စပ်ဒၟံၚ်ကဵု ဒဒှ်မဂွိၚ်ဂွါဲ ဍုၚ်ပလိုတ်ဂမၠိုၚ် ဒဒှ်ရအဳရာန် ထံက်ပၚ်ကဵု ရုယှာ ကမ်လှောဝ် (Ballistic missile) တံမာန်ရောၚ် စှ်ေစိုတ်ဂှ် ဂျက်သတေန်ဗရော် သၞာဲဒဴကဆံၚ်လ္တူ ပူဂဵုကဵုကသပ်ပရေၚ်စဵုဒၞါ နူကဵု Royal United Service Institute (Rusi) သ္ပလဝ်တၚ်စၟတ်ရ။
ပရေၚ်ဆက်ဆောံ ရုယှာ ကေုာံ အဳရာန်တံဝွံ ကြပ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် နဒဒှ်ပွံၚ်မိတ်ပရေၚ်စဵုဒၞါ မဍိုက်ပေၚ်ကဵုသဗ္ဗဂှ် ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ပရေၚ်ဂီုကၠီုကောန်ဂကူအမေရိကာန် ဂျောန်ကာဗဳ ဟီုဂးလဝ် ပ္ဍဲသတ္တာဟတုဲကၠုၚ်တေံရ။
သၞောတ်ပါတ္ထရိုက်ဂှ် ဒှ်သၞောတ်စဵုဒၞါဘဲသၞတရဴကျာ ကဆံၚ်သၠုၚ်အိုတ် အမေရိကာန် မပိုၚ်ပြဳလဝ်မွဲရောၚ် ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ်တုဲ ကမ်လှောဝ်မွဲဖ္ဍိုက်မ္ဂး ဒဝ်ဠာအမေရိကာန် ဗ္ဒါဲ (၃) ပြကောဋိကိုဋ်နွံဂှ် လိက်ပရိုၚ်ဝါယှေန်တာန် Post ကေၚ်ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၇ တေံရ။
ပ္ဍဲကဵုသၞောတ်ဏံဂှ် လံၚ်ချာကၠဟ်ဗုမ်၊ ရေဒါ၊ ဌာနပရေၚ်ထိၚ်ဒက် ကေုာံ ပရေၚ်ကောပ်ကာဲ၊ ယာန်ရီုဗၚ်ထံက်ပၚ် တၞဟ်ဟ်တံ ပါလုပ်တုဲ သွက်ဂွံဗ္ဂေတ်ဂြိပ် ကေုာံ သွက်ဂွံထိၚ်ဒက် သၞောတ်တံဏံဂှ် နွံပၟိက်ဂကောံဇၞော်မွဲရောၚ် သ္ဂးရ။
စနူကဵုသုၚ်စောဲလဝ် သၞောတ်ဏံ အပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၈၀ တေံတုဲဂှ် ကၟိန်ဍုၚ်အပံၚ် မွဲဒါန်ဇြိန်ပြၚ် ရာန်ကေတ်လဝ်တုဲ မဟာမိတ်အမေရိကာန် မၞုံပသိဖေတ်ခ် ကဵု ဥရဝ်ပတံသၟးဟွံက သီုကဵုဇြဝ်ဒဳအာရေဗျတံလေဝ် သုၚ်စောဲဒၟံၚ်နွံရ။
Ref: BBC