မတ်မလီု၊ ဒဳဇြေမ်ဗာ (၁၆)
သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်ဍုၚ်ဗၟာ စိုပ်ဒၟံၚ်အပ္ဍဲဍုၚ်သေံတုဲ လိက်တၞးစၟတ်သမ္တီ အခေါၚ်မံၚ်တန်တဴ ဗွဲမလုပ်သၞောဝ် ဟွံမွဲတံဝွံ သွက်သ္ဂောံကလိဂွံကလောန်ကၟိတ်ဂှ် သ္ၚောဲဒၟံၚ်ဗွဲမလောန်တုဲ ဒးအောပ်မာမံၚ်တန်တဴဒၟံၚ်ဂှ်ရ ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵု အခက်အခုဲနာနာသာ်ရောၚ် ညးမရီုဗၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ကဵု ပရေၚ်သၟာကမၠောန်တံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
သွက်သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်သေံ လိက်တၞးစၟတ်သမ္တီ လုပ်သၞောဝ်ဟွံမွဲတံဂှ် တုဲကၠုၚ် နူဂိတုအဝ်ဂါတ် စၟတ်တ္ၚဲ (၁) စဵုကဵုစၟတ်တ္ၚဲ (၁၅) ဂှ် အလဵုအသဳသေံ ကဵုလဝ်အခေါၚ် ကာဒ်တၞးသာ်ပ္ကဴ မဒှ်ကာဒ်အခေါၚ်ကၠောန်ကလောန် မံၚ်တန်တဴမလုပ်သၞောဝ်တံရ။
ကောန်ကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်ဟွံလုပ်သၞောဝ် မလုပ်စိုပ်ကၠုၚ် နူကဵုပယျဵုတံမွဲကဆံၚ် ပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂါတ် သ္ကုတ်လက္ကရဴတံဏံဂှ်ဝွံ သ္အာၚ်နူကဵုသက်သဳ ကာဒ်အခေါၚ်ကၠောန်ကလောန် လုပ်သၞောဝ်ဟွံမွဲဂှ် သီုကဵုဒးဖေက်ဒၟံၚ် ဘဲဒးဒုၚ်ရပ်ကဵု လဝက ကေုာံ ဗၠာဲသၟိၚ်သေံတံဂှ်ရ ဒးအောပ်မာပါဲဒလေတ် ပ္ဍဲဒၞါဲမဒးရးတံတုဲ ဒးမံၚ်စံၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ။
စပ်ကဵုအခက်အခုဲ သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်ဍုၚ်ဗၟာဟွံလုပ်သၞောဝ် မစိုပ်ဒၟံၚ်ဍုၚ်သေံတံ ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်တံဂှ်တုဲ ညးမၞုံတာလျိုၚ် ဇာဇၞိက်အခေါၚ်အရာသၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ် (MWRN) ဥူအံၚ်ကျဝ် ဟီုလဝ် ဗီုဏံရ။
“လ္ဂောံကဵုသၞောဝ်ဥပေဒလေဝ် သွက်ဂွံမံၚ်တန်တဴ ဗွဲမလုပ်သၞောဝ်ဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်ဂှ်ရ စနူဂှ်တုဲ ဒှ်ဒဒိုက်ဟဂှ်ရ၊ မ္ၚးနူဂွံကလောန် ဟွံဂွံကလောန်ဂှ် ဒၟါနူအခေါၚ်မံၚ်တန်တဴ ဗွဲမလုပ်သၞောဝ် ဟွံမွဲဂှ်ရ ဂွံအာကၠုၚ် ဗွဲမဗၠးၜးဂှ်လေဝ် ဟွံဂွံပုဟ်၊ တုဲတှ်ေ ဂွံမံၚ် စိုတ်ၜိုဟ်ဟ်ဂှ်လေဝ် ဟွံဂွံပုဟ်၊ အခိၚ်ဟွံရုဲ ဒးဒုၚ်ရပ်ကေတ်အရေဝ်တုဲ အကာဲအရာ ဒးဒုၚ်ကလေၚ်ပလံၚ်ဖျဴဂှ် နွံမာန်ဒၟံၚ်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ မဂၞန် (၁) ပၟိက်ဇၞော်ဂှ် အခေါၚ်အရာကလောန်ကၟိတ်ဟီုဂှ် အခိၚ်ပ္တိတ်ကဵုစၟတ်တဲ အခေါၚ်ကၠောန်ကလောန်၊ အခေါၚ်မံၚ်တန်တဴတံဂှ် ကလိဂွံလဝ်မှဟေၚ် ဍေံဂှ် ပဵုဒှ်မာန်ဏောၚ်၊ ယဝ်ရ မုမှ ဟွံဂွံလဝ် လိက်တံဏံပုဟ်ဟီုတှ်ေ အကာဲအရာ ပရေံကွေံကွေံ ဒှ်မာန်ဏောၚ်” သာ်ဝွံ ဟီုရ။
အပ္ဍဲဍုၚ်သေံဂှ် အခေါၚ်အရာကမၠောန်ကၟိတ်တံ နွံတၟာဂလိုၚ်ကီုလေဝ် တၠကမၠောန်သေံတံ ဒၟါနူကော်ခါန်ကၞက်ဒၟံၚ် ကောန်ကလောန်ဆုဲပြံၚ် မၞုံကဵုလိက်တၞး စၟတ်သမ္တီ လုပ်သၞောဝ်တံသၟးဂှ်ရ သွက်သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ် စၟတ်တဲလုပ်သၞောဝ် ဟွံမွဲတံ သွက်ဂွံဂွံကမၠောန်ဂှ် သ္ၚောဲဒၟံၚ်ဖိုဟ်ရ။
ဟိုတ်နူစၟတ်တဲ အခေါၚ်မံၚ်စံၚ်ဗွဲမလုပ်သၞောဝ် ဟွံမွဲတံ၊ ဟွံကလိဂွံကမၠောန်ကၟိတ်တံ ကေုာံ အကာဲအရာပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ်တံဂှ်ရ ကောန်ကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်ဍုၚ်ဗၟာ အပ္ဍဲဍုၚ်သေံလ္ၚဵုတံဝွံ ပြသၞာဖဵုအဆက်လက္ကရဴ စဳရေၚ်ကၠုၚ်ဇကုဇကုတံလေဝ် နွံကၠုၚ်ဒၟံၚ်ရ။
“ကောန်ဍုၚ်ဗၟာ မဒှ်ဒၟံၚ် ဒဒိုက်သောကဂမၠိုၚ် ဒၞါဲလဵုဂှ် နွံဒၟံၚ်ဂလိုၚ်လဵုရောဟီုဂှ် ပိုယ်တံ တီကေတ်ဟွံမာန်ပုဟ်၊ မိက်ဂွံဟီုဂှ်တှ်ေ ဍုၚ်ဂှ် အခေါၚ်အရာကလောန်ကၟိတ် အောန်ဒၟံၚ်အတိုၚ်ဏံ၊ ဍုၚ်ဂှ် ဟွံပြေပြံၚ်ပုဟ်၊ ကၠတ်လုပ် ဍုၚ်မွဲလ္ပာ်တေံ ဟွံလုပ်သၞောဝ်ဏောၚ်၊ တုဲတှ်ေ လိက်တၞးစၟတ်သမ္တီ လုပ်သၞောဝ်တံလေဝ် ဟွံမွဲပုဟ်ဟီုမ္ဂး ပြသၞာဖဵုအဆက်လက္ကရဴ ဟၟဲကဵုဖဵုတံ ဂဗကၠုၚ်တၟာဂလိုၚ်မာန်ရောၚ် တၟော်ဂွံရ” သာ်ဝွံ ဥူအံၚ်ကျဝ် ဆက်ဟီုဂးလဝ်ရ။
ကိုဝ်လေန် ညးမဒှ်သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ် နူတွဵုရးဍုၚ်မန် တတ်ကၠောံပယျဵုတုဲ လုပ်စိုပ်ကၠုၚ်ဍုၚ်သေံ နူကဵုဂၠံၚ်ဟွံလုပ်သၞောဝ်တံ မွဲကဆံၚ်ဂှ် စိုပ်ကၠုၚ်အပ္ဍဲဍုၚ်သေံဂှ် လအ်ဂွံ (၃) သၞာံတုဲ ကလောန်ကၟိတ်လေဝ် ဟွံဂွံဏီတုဲ သီုကဵုဒးဖေက်ဒၟံၚ် ဗၠာဲသၟိၚ်သေံရပ်ဒက်တံဂှ်ရ အောပ်မာပါဲဒလေတ်တုဲ ဒးမံၚ်တန်တဴဒၟံၚ်ဂှ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
အကာဲအရာ သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်ဍုၚ်ဗၟာ တတ်ကၠောံပယျဵုဟွံလုပ်သၞောဝ်တုဲ လုပ်စိုပ်ကၠောန်ကမၠောန် အပ္ဍဲဍုၚ်သေံဂှ်ဝွံ ဗွဲကြဴဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ သၞာံ ၂၀၂၁ ဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲဂှ် သာဂၠိုၚ်ကၠုၚ်လဝ်ရ။
ကောန်ကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်ဍုၚ်ဗၟာတံ လုပ်စိုပ်အပ္ဍဲဍုၚ်သေံ ဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ဂှ်ဝွံ ဟိုတ်နူဖဵုအဆက် ဒပ်ပၞာန်သီအဝဵု ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာတုဲ အကာဲအရာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ပရေၚ်ပၞာန် ဟွံညိၚ်ဝတ် မက္တဵုဒှ်ကၠုၚ်တံဂှ်ကဵု ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တံ စှ်ေကၠုၚ်တုဲ အခေါၚ်အရာကလောန်ကၟိတ် ဝါတ်ဂါတ်ကြေပ်ဂြတ်ကၠုၚ်တံရဂှ် ညးမရေၚ်တၠုၚ်ကဵုဒၟံၚ်ပရေၚ်သၟာကမၠောန်တံ သ္ၚဳဂၠိပ်ဟီုဂးလဝ်ရ။
ပ္ဍဲဍုၚ်သေံဂှ် ကောန်ကလောန်ဆုဲပြံၚ်ဍုၚ်ဗၟာ နူကဵုပယျဵုသေံ−ဗၟာ မွဲကဆံၚ် လုပ်စိုပ်ဒၟံၚ် ဟွံလုပ်သၞောဝ်တံလေဝ်နွံတုဲ ကောန်ကလောန်ဍုၚ်ဗၟာ လုပ်စိုပ်ကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန် နကဵုသၞောတ် MOU မဒှ်ဂၠံၚ်လုပ်သၞောဝ်တံလေဝ် နွံဒၟံၚ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)