နေဗျဳဒဝ်၊ ဂျာန္နဝါရဳ (၃၀)
ဟိုတ်နူသၞောဝ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မစၞောန်ပျးလဝ်ဂှ်တုဲ ပါဲနူဗော်ကျခိုၚ်ယျေ မဒှ်ဗော် ဒပ်ပၞာန်မၞုံလက္ကရဴဂှ်တုဲ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မသှ်ေဒၟံၚ်တံဂှ်ကဵု ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ သွက်ဂွံဆက်ဒတူလိုၚ်ဂှ် ဝါတ်ဂါတ်ကၠုၚ်ရောၚ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
သၞောဝ်ဥပဒေဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဗော်မွဲကိုဋ် ကေုာံ သြန်ဗွဝ်ဗော် မွဲလ္ၚီကိုဋ်ဒ္ကေဝ် မ္ဒးနွံဂှ် ဥက္ကဌကံၚ်ဇြဳပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ် ထ္ပက်စၟတ်တဲတုဲ ပ္ဍဲဂိတုဂျာန္နာဝါရဳ (၂၆) ဂှ် စၞောန်ပျးလဝ်ရ။
အတိုၚ်ၝောံပိုဒ် ၅ (စ) ကေုာံ (ဆ) သၞောဝ်ဥပဒေဂှ်မ္ဂး ယဝ်ရဒှ်ဗော်စန်ဒက် အလုံကၟိန်ဍုၚ်မွဲမ္ဂး စနူတ္ၚဲ ပ္တိုန်စရၚ်ဗော်တုဲ အပ္ဍဲပွိုၚ် (၉၀) တ္ၚဲ လၟိဟ်ကောန်ဗော် အောန်အိုတ် (၁၀၀,၀၀၀) ဒးနွံတုဲ သြန်ဗွဝ်ဗော် (၁၀၀၀) ကိုဋ်ဒ္ကေဝ် ဒးနွံရောၚ်ဂှ် စၞောန်ပျးလဝ်ရ။
လအာတုပ်သာ်ဂှ်ကီု ဗော်စန်ဒက် ပ္ဍဲရးဒေသဇၞော် ကေုာံ တွဵုရးမွဲမွဲတံဂှ်လေဝ် လၟိဟ်ကောန်ဗော် အောန်အိုတ် (၁၀၀၀) ဒးနွံတုဲ သြန်ဗွဝ်ဗော် (၁၀၀) ကိုဋ်ဒ္ကေဝ်ဂှ် ဒးပံက်စရၚ်သြန် ပ္ဍဲကဵုတိုက်သြန်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဗၟာ မွဲမွဲရောၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
ဗော်ကောန်ဂကူရခေၚ် (ANP) မပ္တိုန်လဝ်စရၚ် ကၠာတေံ သွက်ဂွံစှ်ေစန်ဒက် အလုံမွဲကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူတၚ်စၞောန်ပျးသၞောဝ်တံဏံတုဲ သွက်ဂွံပ္တိုန်စရၚ်ဗော်ဂှ် အခက်အခုဲနွံအာယျဂှ် ဥက္ကဌဗော် ဥူတာထောန်လှ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“ဗော်ကောန်ဂကူရခေၚ်ပိုယ်တံဟီုမ္ဂး ဒှ်ဗော်ပ္တိုန်လဝ်စရၚ် သွက်ဂွံစှ်ေစန်ဒက် အလုံကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာရောၚ်။ အတိုၚ်သၞောဝ်မတိတ်ကၠုၚ်ဏံဂှ်မ္ဂး သွက်ဂွံစှ်ေစန်ဒက် အလုံကၟိန်ဍုၚ်မွဲ သွက်ဂွံပ္တိုန်စရၚ်ဗော်ဂှ် အခက်အခုဲနွံအာကွေံကွေံယျ။ မုဒှ်ရောတှ်ေ သြန်လ္ၚီကိုဋ်ကီု ဇြဟတ်ကောန်ဗော် မွဲကိုဋ်ကီု ဒးပံက်ရုၚ် ကဝက်ပွိုၚ်ဍုၚ် မၞုံအလုံကၟိန်ဍုၚ်ရောၚ်ဟီုဂှ် နကဵုဗော်ကောန်ဂကူရခေၚ် သွက်ဂွံစှ်ေစန်ဒက် အလုံကၟိန်ဍုၚ် သွက်ဂွံပ္တိုန်စရၚ်ဂှ် ဒှ်မံၚ်ညံၚ်ရဴအကာဲအရာ စိုပ်အာအကြေပ်အဂြတ်အခက်အခုဲပေၚ်ၚ်ဂှ် မိက်ဂွံဟီုရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
နကဵုဗော်ကောန်ဂကူရခေၚ်ဂှ် ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲဂှ် လုပ်စိုပ်ပြိုၚ်ပ္ကာန်လဝ် ပ္ဍဲတွဵုရးရခေၚ်မပါလုပ် သီုကဵုရးဨရာဝတဳ၊ ရးလ္ဂုၚ် ကေုာံ တွဵုရးချေၚ်တံနွံဂှ် ဥူတာထောန်လှ ဟီုရ။
ဥက္ကဌဗော်ဒဳမဝ်ကရေတ်တေတ်ကောန်ဂကူကကရေၚ် (KNDP) မာန်အံၚ်ပျဳသဵုဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူသၞောဝ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် စၞောန်ပျးလဝ်ဂှ်တုဲ မိက်ဂွံဒက်ပ္တန်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မ္ဂး ဒးကၠောန် အတိုၚ်စၞောန်ကီုလေဝ် အခက်အခုဲနွံကၠုၚ်ရဂှ် သ္ဂးရ။
“လၟုဟ်ပ္တိတ်ဂှ် UEC ဟွံသေၚ်ရပုဟ်လေဝ် ကဵုစၟတ်တဲမေန်အံၚ်လှာၚ်ဟီုတှ်ေ နစက ရဏောၚ်။ မိက်ဂွံပ္တန်ဗော်မ္ဂးလေဝ် အတိုၚ်ဂကောံတာလျိုၚ်မၞုံဒၟံၚ်လၟုဟ်တံ စၞောန်ဂှ်ရ ဒးကၠောန်ဏောၚ်။ အခက်အခုဲဂှ်တှ်ေ နွံတွဵုဏောၚ်လေဝ်။ နူဂယးတ္ၚဲဏံမှ ဂွံတီဟီုတှ်ေ ပိုယ်တံဂှ် ဒးကလေၚ်ချပ်ညးသ္ကအ်ပၠန်ဏောၚ်။ အခက်အခုဲဂှ်တှ်ေ ညိညဂှ် နွံတွဵုရ။ ၜိုတ်ဏံရ ပိုယ်တံ ဟီုမာန်ကၠာ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
ပ္ဍဲကဵုဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မစၞောန်ပျးလဝ်တၟိ ၝောံပိုဒ် ၅ (ဇ) ဂှ်မ္ဂး နကဵုဗော်စန်ဒက် အလုံကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် အပ္ဍဲပွိုၚ် ၁၈၀ တ္ၚဲ ဒးပံက်ရုၚ် အောန်အိုတ် ကဝက်ပွိုၚ်ဍုၚ် မၞုံအလုံကၟိန်ဍုၚ်ဂှ်ရောၚ် မဒှ်တုဲ ဗော်စန်ဒက် ပ္ဍဲတွဵုရး ဟွံသေၚ်မ္ဂး ပ္ဍဲရးဒေသမွဲမွဲတံဂှ်မ္ဂး ဒးပံက်ရုၚ် အောန်အိုတ် (၅) ပွိုၚ်ဍုၚ်ရောၚ်ဂှ် စၞောန်ပျးလဝ်ရ။
ညးအုပ်ကာနာနာ ဗော်ဂအုပ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်သေံ (SNLD) ဥူသာၚ်လုက်ဂှ်လေဝ် သၞောဝ်ဏံဝွံ ပါဲနူကဵု ဗော် USDP မလုပ်ပြိုၚ် ကဆံၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဂှ်တုဲ ကၠောန်ဒၟံၚ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မသှ်ေသၟေဟ်ဒၟံၚ်တံ ညံၚ်ကာတ်ဟွံဂွံရောၚ်ဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“ဟွံကဵုဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ လုပ်ပြိုၚ် ပ္ဍဲကဆံၚ်ကၟိန်ဍုၚ်မွဲသာ် ဒှ်သဘဴဓရိုဟ်ပ္တိတ်ဏာ ပ္ဍဲတွဵုရးမဆေၚ်စပ်တံရောၚ်ဂှ် ချိၚ်ခယျကေတ်ရ။ ဗော်မလုပ်စိုပ်ပြိုၚ်ပ္ကာန် ပ္ဍဲကဆံၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ပါဲနူကဵုဗော် USDP မစုက်လုက်ကဵုဒပ်ပၞာန်ဂှ်တုဲ ဒှ်ဥပဒေကၠောန်လဝ် ညံၚ်ဗော်မသှ်ေသၟေဟ်ဒၟံၚ်လဵုမွဲမှ ကာတ်ဗ္ဒါဲဟွံဂွံရောၚ်ဂှ် ကၠိုဟ်ကေတ်ရ။ ယဝ်ရ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ မိက်ဂွံလုပ်ပြိုၚ် ပ္ဍဲကဆံၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဏောၚ် မိက်ဂွံစန်ဒက်ဏောၚ်ဟီုမ္ဂး ဒးအာပံက် ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ် အောန်အိုတ် (၁၆၅) ပွိုၚ်ဍုၚ်ဏောၚ်ဟီုတှ်ေ ဗော်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်လဵုမွဲလေဝ် ကၠောန်ဟွံမာန်ပုဟ်ဂှ် အဲညာတ်ရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
ပ္ဍဲကဵုသၞောဝ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ညးမိက်ဂွံဒက်ပ္တန်ဗော်တံ ကေုာံ ကောန်ဗော်တံဝွံ ဒှ်ညးဒးဒုၚ်ဒၟံၚ်ဒဏ်ထံၚ်တံဟွံဂွံတုဲ ဒှ်ညးဒးဒုၚ်လလောၚ်တြးလဝ် ဂကောံလုပ်သၞောဝ်တံလေဝ် ဟွံဂွံပုဟ်ဂှ် စၞောန်ပျးလဝ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကဆံၚ်လ္တူဂမၠိုၚ် သီုကဵုပါလုပ် ဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳ မဒှ်ဥက္ကဌ ဗော်ဂအုပ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳကောန်ဂကူ (NLD) မဒးဒုၚ်ဖျေံလဝ်ဒဏ်ထံၚ်တံဂှ်ဝွံ ဟိုတ်နူသၞောဝ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မစၞောန်ပျးလဝ်ဂှ်တုဲ ဗော် NLD ဝွံ ဒှ်ဒၟံၚ်အကာဲအရာ သ္ဂောံလီုအာ အလဵုလဵုဍေံရ။
နကဵုဗော်စန်ဒက် အလုံကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ဒးလုပ်ပြိုၚ် ကဝက်ဒေသဆန္ဒမာဲ ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်တံဂှ်တုဲ ဗော်စန်ဒက် ပ္ဍဲတွဵုရး ဟွံသေၚ်မ္ဂး ရးဒေသမွဲမွဲတံဂှ်မ္ဂး အောန်အိုတ် ဒးလုပ်ပြိုၚ် ပ္ဍဲဒေသဆန္ဒမာဲ မွဲဒၞါဲရောၚ်ဂှ် သ္ဂးလဝ်ရ။
သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဝှ်ကြံၚ် ဥူဖေတာန် မဒှ်ညးစၞးကၠတ်ထဝ်တြေံဂှ် သၞောဝ်ဏံဝွံ ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ပိုၚ်ခြာလဝ် ညံၚ်ဗော်လုပ်ပြိုၚ် မအုပ်ဓလီု ဗော်ကျခိုၚ်ယျေ ကေုာံ အလုံကၟိန်ဍုၚ်တံ ဟွံဂွံမွဲလးလးဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“သၞောဝ်ဏံဝွံ ဒှ်သဘဴဗၞတ်ဗ္ၜတ်ပိုၚ်ခြာလဝ် ညံၚ်ဗော်လုပ်ပြိုၚ် မအုပ်ဓလီုကၠေံ ဗော်ကျခိုၚ်ယျေကဵု အလုံကၟိန်ဍုၚ် ဟွံဂွံမွဲ မဒှ်ရ။ ဗော်တၞဟ်ဟ်လေဝ် ဟွံပါပုဟ်ဟာဟီုဂှ် ညံၚ်ဂွံပါမာန် ပ္ဍဲကဵုဗော်ဇဳဂှ် ဗော်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တၞဟ်ဟ်တံလေဝ် ပါမာန်ကီုရောၚ် ညံၚ်ဂွံဒှ်ဗီုပြၚ်ဏံဂှ် ယှအ်ထောံၚုဟ်ညိညတုဲ ကောန်ဗော်ဒးဒှ်လၟိဟ်မွဲလ္ၚီတံ၊ ဒးလုပ်ပြိုၚ် ပ္ဍဲဒေသဆန္ဒမာဲ (၅) ဒၞါဲတံ ယှအ်ၚုဟ်ဗီုဏံတုဲ ပံက်လဝ်ကဵုဂၠံၚ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကိစ္စဏံဂှ် ထိၚ်ဒက်လဝ် ညံၚ်ဗော်မဂွံဇၞး ကုဗော်ဍေံတံ မဒက်အလဵုအသဳမာန်တံ ဂွိုအ်မံက်တိတ်ကၠုၚ်မာန်ရောၚ်ဂှ် အဲညာတ်သာ်ဏံရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
ပ္ဍဲကဵုသၞောဝ်ပ္တိုန်စရၚ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် နကဵုဗော်မတန်တဴဒၟံၚ်တံ ပ္ဍဲတ္ၚဲစၞောန်ပျးသၞောဝ်တုဲ အပ္ဍဲပွိုၚ် (၆၀) တ္ၚဲ ဒးပ္တိုန်စရၚ် ဇရေၚ်ကဝ်မယှေန်တုဲ ယဝ်ရဟွံပ္တိုန်စရၚ်သာ်ဏံမ္ဂး နူကဵုနဒဒှ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် လီုအာအလဵုလဵုဍေံရောၚ် စၞောန်ပျးလဝ်ရ။
အတိုၚ်တၚ်နၚ်ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ်ဂှ်မ္ဂး ပ္ဍဲကဵုစရၚ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် လၟုဟ်တံဂှ် အပံၚ်လၟိဟ်ဗော် (၉၁) ဗော် နွံဒၟံၚ်တုဲ ဟိုတ်နူသၞောဝ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မစၞောန်ပျးလဝ်ဂှ်တုဲ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ကဝက်ကဝုဲ သှ်ေတှ်ေသှ်ေမာန်ရောၚ်ဂှ် သ္ဂးအိုတ်ရ။
ဆ္ဂး အလုံမွဲကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ပါဲနူကဵုဗော်မစုက်လုက်ကဵု ဒပ်ပၞာန်တုဲ ဗော်မသှ်ေသၟေဟ်ဒၟံၚ်လဵုမှ ညံၚ်ပ္တိုန်စရၚ် ဟွံဂွံဂှ် ဖန်ဗဒှ်လဝ်ဂှ်ရ အခန်ကဏ္ဍဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံ စိုပ်အာအကာဲအရာသရိုဟ်စှ်ေအာပေၚ်ၚ်ရောၚ်ဂှ် သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံ ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)