မတ်မလီု၊ ဂျာန္နဝါရဳ (၃၁)
ဍုၚ်အိန္ဒိယ ကေုာံ ဍုၚ်ကြုက်တံ ဟိုတ်နူဇြဟတ်ရာန်ဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်တုဲ ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် ၚုဟ်ၜဲ ဆက်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဂှ် တၠကမၠောန်ၜဲတံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ၚုဟ်ၜဲအပ္ဍဲဍုၚ်ဝွံ အပ္ဍဲဂိတုဂျာန္နဝါရဳ သတ္တာဟပထမဂှ် ၜဲသ္ၚေက်(ယှိုဲဝါ) မွဲန နူကဵုၚုဟ်မၞုံ ပွဳပွူ (၄၈၀၀၀) ဒ္ကေဝ်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုဂျာန္နဝါရဳ သတ္တာဟလက္ကရဴအိုတ်ဂှ် စဵုကဵု (၆၃၀၀၀) ဒ္ကေဝ်၊ မွဲနဂှ် ၚုဟ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် စဵုကဵု (၁၅၀၀၀) ဒ္ကေဝ်ပြၚ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ၚုဟ်ၜဲဇၞော် ကဵု ၜဲ (ပဲပုတ်) တံဂှ် နူ (၅၀၀၀၀) ဒ္ကေဝ်ပြၚ်ဂှ် ၚုဟ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် စဵုကဵု (၅၆၀၀၀) ဒ္ကေဝ်တုဲ ၜဲနာနာတၞဟ်သ္အာၚ်တံဂှ်လေဝ် တန်တဴကဵုဂကူအဇာတုဲ မွဲန နူကဵု (၃၀၀၀) ဒ္ကေဝ် စဵုကဵု (၁၀၀၀၀) ဒ္ကေဝ် ၚုဟ်ဆက်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်လဝ်ရ။
ၚုဟ်ၜဲဝွံ ဟိုတ်နူကဵုဇြဟတ်ရာန် ဍုၚ်အိန္ဒိယ ကေုာံ ဍုၚ်ကြုက်တံ သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်သၟးဟွံက ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲဂှ် သၟာတဵုၜဲတံ စုတ်ဝါဲဓာတ်ဟွံမာန်ရဂှ်တုဲ ဒမြိပ်တိတ် ယအ်စှ်ေအာတုဲ ၚုဟ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရဂှ် တၠကမၠောန်ၜဲမွဲတၠ ဟီုရ။
“ၚုဟ်ၜဲဂှ်တှ်ေ ဇွောံမစၞစ အလုံမွဲဂၠးတိဂှ် တိုန်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဂၠးတိဂှ် ဝါဲဓာတ်၊ ကၠေၚ်ဍေန် ကေုာံ ကပေါတ်တိတ်နူကၠေၚ်ဍေန်တံ ၚုဟ်တိုန်တှ်ေ ဗၞိက်စၞစသုၚ်သ္ဇိုၚ်တံဏံ ၚုဟ်တိုန်ကၠုၚ်အိုတ်ရ။ ညအ်ဂှ် မဂၞန်(၁) ရ။ မွဲပၠန်ဂှ် ဇြဟတ်ရာန် ဍုၚ်ဗ္ဒါဲဗ္ဒါဲတံဂှ်ရ။ အိန္ဒိယ ကေုာံ ကြုက်ရ။ ဍုၚ်ဇၞော်ၜါဍုၚ် မရာန်ဒၟံၚ် ဗၞိက်ပ္တိတ်နူပရေၚ်တဵုလွဳဍုၚ်ဗၟာတံဂှ်လေဝ် လၟုဟ်ဂှ် ရာသဳဥတု ပလီုဒၟံၚ်ဏောၚ်လေဝ်၊ ရာသဳဥတုပလီုတုဲ ပ္ဍဲကဵုညးတံဂှ် ဇွောံမစၞစတံ နွံပၟိက်တၟာဂလိုၚ်တုဲ ဟိုတ်ဂှ်ရ ၚုဟ်တိုန်ကၠုၚ် ညိညရ။ ကဵုၚုဟ်က္ဍၚ်ၚ်တုဲ ရာန်ကဵုဒၟံၚ်အိုတ်ရ။ ဇြဟတ်ရာန် အိန္ဒိယတံ၊ ကြုက်တံဂှ် သၠုၚ်ဒၟံၚ်တွဵုဏောၚ်၊ ဇြဟတ်သွံဂှ်ရ လ္ပာ်ပိုယ်တံ ကဵုဟွံမာန်ပုဟ် လ္ပာ်ဍုၚ်ဗၟာဏံဂှ်။ ဟိုတ်နူပြသၞာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ ဒမြိပ်တိတ်ယအ်စှ်ေအာ နွံ။ လ္ပာ်ဏံဂှ် ဝါဲဓာတ်တံဂှ် ၚုဟ်ခိုဟ်ကွေံကွေံတုဲ ရဲတဵုလွဳတံဂှ် တော်ကဵုၚုဟ်ကၠာတေံတုဲ ဟွံတဵုအိုတ်ရပုဟ်။ ဟွံတဵုအိုတ်တုဲ ဒမြိပ်တိတ်ယအ်စှ်ေအာရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ဟိုတ်နူဇြဟတ်ရာန်ဍုၚ်သ္အာၚ် ဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်ကီုလေဝ် ဒမြိပ်ၜဲတိတ် အောန်ဒၟံၚ်ဏီဂှ်ရ အပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာ ဇြဟတ်ရာန်ဂၠိုၚ်တုဲ ဇြဟတ်သွံ အောန်ဒၟံၚ်တုဲ ၜဲသၟေဟ်တံလေဝ် အောန်ဒၟံၚ်ရောၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
ၚုဟ်ၜဲဝွံ ဟိုတ်နူဇြဟတ်ရာန်ဍုၚ်သ္အာၚ်တုဲ ၚုဟ်သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲရာသဳဏံ ရဲတဵုလွဳတံ ပရဲနွံမာန်ရောၚ်ဂှ် တၠကမၠောန်ၜဲမွဲတၠ ဟီုရ။
“လၟုဟ် ၚုဟ်ၜဲ သၠုၚ်ဒၟံၚ်ဟီုဂှ် ဇြဟတ်ရာန်ခိုဟ်ဏောၚ်။ လၟုဟ်ယှိုဲဝါ (ပဲတီစိမ်း) ဏံဂှ်လေဝ် ဍုၚ်ကြုက် ရာန်အဓိရ။ ၜဲ (ပဲပုတ်) လေဝ် ၚုဟ်တိုန်ဂှ်ရ။ ၜဲ (ပဲပုတ်) ဟီုဂှ်လေဝ် အဏံမ္ဂး သုၚ်စောဲဒၟံၚ် ရုၚ်စက်ဏောၚ်။ အကြာဏံ သေံလေဝ် ရာန်ဒၟံၚ်နွံဏောၚ်။ သေံကီု တုဲတှ်ေ ရုၚ်စက်စၞစတံရ။ နူကဵုတံဏံ ရာန်ဂးတုဲ ၚုဟ်တိုန်ရ။ လၟုဟ်လေဝ် ၜဲဂှ် တိတ်အောန်တုဲ နကဵုဇြဟတ်ရာန်မ္ဂး ဍေံကုဍေံ ဒှ်ဒၟံၚ်ဗီုပြၚ် သၟဟ်တးဒၟံၚ်ရဏောၚ်။ တိတ်ဂၠိုၚ်တှ်ေ ကလေၚ်စှ်ေ ညိညရောၚ်ဂှ် စၟဳကေတ်ရ။ နကဵုဗ္ၜတ်သၞာံဏံရမ္ဂး ရဲတဵုလွဳၜဲ နူကဵုဒေသၜဲတိတ်တံ ပရဲနွံရောၚ်ဂှ် ထေၚ်ကေတ်ရ။ သၞာံဏံဂှ်တှ်ေ ၚုဟ်ခိုဟ်ဒၟံၚ်ဏောၚ်။ ဇၟာပ်ပ်ၜဲဂှ် ဂွံသွံဒၟံၚ် ၚုဟ်ခိုဟ်ဟ်ရတုဲ ရဲတဵုၜဲတံဂှ် သ္ပဂရုတုဲ တဵုလွဳတုဲတှ်ေ ဇြဟတ်ၜဲတိတ်ခိုဟ်မ္ဂး သွက်ရဲတဵုၜဲတံ ပရဲနွံမာန်ရောၚ်ဂှ် ဒးဟီုရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ဒမြိပ်ၜဲနာနာတိတ် အောန်စှ်ေတုဲ ဇြဟတ်ရာန်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံ သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ ၚုဟ်ထပ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်မာန်တုဲ ဇြဟတ်ၜဲတိတ် ဂၠိုၚ်ကၠုၚ်မ္ဂး ၚုဟ်ကလေၚ်စှ်ေကၠုၚ် ညိညမာန်ဂှ် တၠကမၠောန်ၜဲတံ သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် ရဲတဵုၜဲတံဝွံ ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲဂှ် သီုကဵုပါလုပ် ဝါဲဓာတ်၊ ခရိတ်အိုတ်နာနာ သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ် ဂၠိုၚ်ကဵုဆဂှ် ဒၟါနူဗြဲပလီုရာသဳဥတုတံတုဲ တဵုၜဲလဇုဲအာလဝ်တုဲ ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက် ကုအကာဲအရာ ဒမြိပ်တိတ် ယအ်စှ်ေကၠုၚ် တီတီဒှ်ဒှ်ရ။
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် တဵုလွဳဒၟံၚ် ၜဲဇၞော်၊ ၜဲသ္ၚေက်၊ ၜဲ (ပဲပုတ်) ကေုာံ ၜဲသ္ၚေက် (ယှိုဲဝါ) တံ အဓိကတုဲ လၟေၚ်သၞာံ လျိုၚ်တာန်ၜဲနာနာ တိတ်ဒၟံၚ် (၂၀,၀၀၀) ပြၚ်ရ။
ၜဲတိတ်ကၠုၚ်တံဂှ် အိန္ဒိယ ကေုာံ ဍုၚ်ကြုက်တံ ရာန်ဒၟံၚ်အဓိကတုဲ ဍုၚ်သေံ၊ သေန်ကာပေါဝ်၊ နဳပဝ် ကေုာံ ပါကေဿတာန်တံလေဝ် တန်တဴကဵုလ္တူဂကူအဇာၜဲတံတုဲ ဗ္ကန်ပၠောပ်ပ္တိုန်ဒၟံၚ်တံ နွံဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)