မတ်မလီု၊ ဨဗြဴ(၄)
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်၊ ဍုၚ်မတ်မလီုဂှ် သွက်ဂွံကၠောန် ညံၚ်သ္ဘၚ်အတးသၚ်္ကြာန်ကၠုၚ်စိုပ်ဏံ ဂွံစဳဂးတုဲ သ္ကိုပ်အုပ်ဓုပ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ခါန်ကၞက်တံ ဗက်ကံက်ဒၟံၚ်သြန်လှုဲ အပ္ဍဲအရာပ်၊ အပ္ဍဲကွာန်တံဂှ် ညးဒၟံၚ်လ္တူဍုၚ်တံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ညံၚ်သ္ဘၚ်အတး ဂွံစဳဂးတုဲ သွက်ဂွံသိုၚ်ခၞံကၞာထးတံကဵု သွက်ဂွံဗ္စဖျုၚ် စတုဒိသာတံဂှ် တန်တဴကဵု လ္တူဂကူအဇာကမၠောန်တုဲ သ္ကိုပ်အုပ်ဓုပ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ခါန်ကၞက်တံ အာတ်မိက်ဒၟံၚ်သြန် ဇရေၚ်တၠကမၠောန်တံ ကေုာံ ပ္ဍဲဆေၚ်ဖျာတံ နူကဵု (၅၀၀၀၀) ဒ္ကေဝ် စဵုကဵုပွဳပွူ (၂) ကိုဋ်ဒ္ကေဝ်တံဂှ် နွံဒၟံၚ်ရ။
ပ္ဍဲအရာအာတ်မိက်သြန်သာ်ဏံဂှ်လေဝ် ဂကောံအုပ်ဓုပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ကဵုကၠုၚ်ဇြဟတ်ဂရိုဟ်အတေၚ် သွက်ဂွံကဵု ဟွံဒေါအ်ဟွံဂွံအိုတ်ရောၚ်ဂှ်လေဝ် ညးလ္တူဍုၚ်တံ သ္ဂးအိုတ်ရ။
ညးဒေသမတ်မလီုမွဲတၠဂှ် ပ္ဍဲကဵုသ္ဘၚ်အတးကံၚ်ဇြဳပၞာန် မကၠောန်ဗဒှ်ဂှ် နကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တံ လ္ပပါလုပ်မိပ်မြဟ်အိုတ်ညိဂှ်ကီု၊ ယဝ်ရကၠောန်သ္ပ ပေါဲသ္ဘၚ်တံဂှ်မ္ဂးလေဝ် သွက်ဂွံမိပ်ကဵု သ္ၚိတ်တ်ဇြဇြအိုတ်ဂှ် ဒုၚ်လဝ်ဂုဏ်ရ။
“ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ကၠောန်ထ္ၜးကဵုသ္ဘၚ်အတး။ ထ္မံက်ဒၟံၚ်ရုပ်ရဴ ညံၚ်ဍုၚ်ကွာန်ၜိုဟ်သြိုဟ်ဒၟံၚ်။ အဓိကဂှ်တှ်ေ တွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် အသိၚ်ပေါဲဗ္တိုက်က္တဵုဒှ်အောန်ဒၟံၚ်တုဲ ထ္မံက်ရုပ်ရဴ ညံၚ်ကဵုၜိုဟ်သြိုဟ်ဒၟံၚ်လးလးဂှ်ဏောၚ်။ ညံၚ်ညးသၟတ်တံ စိုတ်ဟွံဂွံလုပ်စ ပ္ဍဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ပရေၚ်ပၞာန်တံဂှ် ဂ္စါန်ဂြောပ်လဒဵုလဝ်ကဵု ပေါဲသ္ဘၚ်တံဏောၚ်။ ညံၚ်ညးသၟတ်တံ ဟွံဂွံပါအာ လ္ပာ်ပၠန်ဂတးဏံဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုအတးသၚ်္ကြာန် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မကၠောန်ဗဒှ်ဂှ် ပိုယ်တံ ဟွံပါလုပ်မိပ်မြဟ်မွဲသာ် သ္ဇက်ဒးမိပ်နွံမ္ဂးလေဝ် သွက်ဂွံမိပ်ကဵုညးသ္ကအ် သ္ၚိတ်တ်ဇြဇြအိုတ်ဂှ် မိက်ဂွံဟီုရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော် တွဵုရးဍုၚ်မန် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ခါန်ကၞက် ဥူအံၚ်ကျဳတုၚ်ဂှ် သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ် သ္ဘၚ်အတးသၞာံဏံ ညံၚ်ဂွံစဳပေၚ်ထာတ်ဒၟံၚ်ကဵုကၞာထးတံဂှ်ဂးတုဲ တုဲကၠုၚ် ဂိတုမာတ်ချ် (၂၈) တေံ ကော်ဆဵုဂဗ တၠကမၠောန်တံကဵု ကမ္ပဏဳတံတုဲ သွက်ဂွံသိုၚ်ခၞံကၞာထးတံ ဟွံဒေါအ်ဟွံဂွံအိုတ်ဂှ် ကဵုကၠုၚ်ဇြဟတ်ဂရိုဟ်တံ နွံလဝ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် မွဲဒမြိပ်ဇိုၚ်ၜဳမတ်မလီုဂှ် သွက်ဂွံသိုၚ်ခၞံကၞာထးလဟိၚ်စိုတ်ဂမၠိုၚ် ကေုာံ ကၞာထးဝေၚ်ဍာ်၊ ကၞာထးစတုဒိသာတံသၟးဟွံက သီုကဵုကၞာထး နူကဵုဌာနမဆေၚ်စပ်တံဂှ်ကီု ကေုာံ သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ် သၚ်္ကြာန်တွာ်ဂှ်လေဝ် ဟီုဂးကဵုကၠုၚ်ဇြဟတ်ဂရိုဟ်တံ နွံဒၟံၚ်ရ။
ညးတာလျိုၚ် ဂကောံဒပ်ဒမၠုက်လ္တူဍုၚ်မွဲတၠဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံ နကဵုစိုတ်ဗ္စာရဏာ လ္ပကၠောန်သ္ပပါလုပ်မိပ်မြဟ် ပ္ဍဲသ္ဘၚ်အတး ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မကၠောန်ဗဒှ်တံဏံဂှ်တုဲ သွက်ဂွံပါလုပ်ရီုဗၚ်ကဵု ပ္ဍဲပၠန်ဂတးဏံအိုတ်ဂှ် ဖ္တိုက်ဖ္အောဝ်လဝ်ရ။
“ဍေံတံဂှ် မိက်ဂွံထ္ၜးစ ကုဍုၚ်သ္အာၚ်တံ ဒဒှ်ရၜိုဟ်သြိုဟ်ဒၟံၚ်တံဂှ်ဏောၚ်။ ပိုယ်တံ မိက်ဂွံဟီုတှ်ေ ပ္ဍဲကဵုသက်ကိုၚ်တေံ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဒးဒုၚ်ဂစိုတ်ဒၟံၚ် ဟွံမွဲကဵုသၞောဝ်၊ ကွာန်ဂမၠိုၚ် ဒးဒုၚ်စံၚ်ဒၟံၚ်ဏောၚ်။ အလုံဍုၚ်မွဲ ဒှ်ဒၟံၚ်ဒဒိုက်စိုတ်၊ ဒးဒှ်ဒၟံၚ်သောကအိုတ်ရ။ အခိၚ်ဒှ်ဒၟံၚ်သာ်ဏံဂှ် နကဵုစိုတ်ဗ္စာရဏာ မိက်ဂွံကဵုပံၚ်တောဲပါလုပ်ရ။ မွဲပၠန်ဂှ် ညးလ္ၚဵုတံဂှ် ပရေၚ်ပၠန်ဂတးဂှ် ဟွံဆေၚ်စပ်ကဵုပိုယ်တံပုဟ်။ ဥပမာသာ်ဏံကီုလေဝ် နဒဒှ်စွံဓဝ်ဗ္စာရဏာတုဲ ပ္ဍဲကဵုအခိၚ်အတးဏံဂှ် မိက်ဂွံကဵုမံၚ် ညိၚ်ၚ်ဝတ်တ်အိုတ်ရ။ မိက်ဂွံကဵုမံၚ် နကဵုဓဝ်ဗ္စာရဏာရေၚ်သ္ကအ်အိုတ်ရ။ ဟီုဒၟံၚ် နကဵုတၚ်ရန်တၟံသာ်ဏံဏောၚ်” သာ်ဝွံ ဟီုရ။
အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ သွက်သ္ဘၚ်အတးမတ်မလီုဂွံစဳဂးတုဲ သိုၚ်ခၞံဒၟံၚ် ကၞာထးဗဟဵု ပ္ဍဲဂၠံၚ်ဇိုၚ်ၜဳမတ်မလီုတုဲ ပ္ဍဲကဵုအရာပ်တံဂှ်လေဝ် သွက်ဂွံသိုၚ်ခၞံကၞာထးတံအိုတ်ဂှ် ကဵုလဝ်ဇြဟတ်ဂရိုဟ်ရ။
သ္ဘၚ်အတးသၚ်္ကြာန်မတ်မလီုဂှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၀ တုဲကၠုၚ်တေံ ဟိုတ်နူအကာဲအရာယဲကပ်ကဝ်ဝေဒ်တုဲ ဟွံဂွံကၠောန်ဗဒှ်လဝ်တုဲ ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ပ္ဍဲကဵုသ္ဘၚ်အတးသၚ်္ကြာန် သၞာံ (၂၀၂၁) ကေုာံ သၞာံ (၂၀၂၂) တံဂှ်လေဝ် နကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တံ ပံၚ်တောဲပါလုပ်လဝ် ဟွံမွဲရ။
အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ၜိုန်ရပလေဝ်ပလေတ်ဒၟံၚ် သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ် ညံၚ်သ္ဘၚ်အတးဂွံစဳဂှ်ကီုလေဝ် ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံဂှ် ညံၚ်ဂွိုအ်ပါလုပ် ပ္ဍဲသ္ဘၚ်သၚ်္ကြာန် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံအိုတ်ဂှ် ဖ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဒၟံၚ်တံ နွံဒၟံၚ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီုဓာတ်−TLT