မတ်မလီု၊ ဨပရဴ (၇)
ကရောံၚုဟ်ထဝ်ဂၠးတိသၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဂှ် ၚုဟ်ထဝ်အပ္ဍဲဍုၚ်ဝွံလေဝ် အပ္ဍဲအကြာတ္ၚဲတံဏံ ထဝ်ဒကောၚ်မဳဠေန် မွဲဒကေဝ် ဟိုတ်နူၚုဟ်ထပ်တိုန်ကၠုၚ် စဵုကဵုဗ္ဒါဲ (၃၀) ကိုဋ်ဒ္ကေဝ်ဂှ်ရ အပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာ ပရေၚ်သွံရာန်ညိၚ်ဒၟံၚ်ရောၚ်ဂှ် တၠကမၠောန်ထဝ်တံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ၚုဟ်ထဝ်ဂၠးတိဝွံ ဟိုတ်နူသၠုၚ်ပ္တိုန်လဝ် အိက်သြန်ဗာန်တံဂှ်ရ ဗွဝ်ဖျာတံသၟးဟွံက သီုကဵုဗွဝ်ဖျာသယှေဝ်ယျာတံလေဝ် ဒှ်အာဟွံညိၚ်ဟွံဝတ်တုဲ တိုက်သြန်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံ ဟိုတ်နူပ္ကောံပ္ကေဝ်ရာန်ကၠုၚ်ထဝ်တံ ဂၠိုၚ်ဂှ်ရ ၚုဟ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်လဝ်ရ။
ၚုဟ်ထဝ်ဂၠးတိဝွံ တုဲကၠုၚ်ပ္ဍဲဂိတုဨပရဴ (၄) တေံ ထဝ်မွဲအံက်သ နူကဵုပွဳပွူ (၁၉၅၀) အမေရိကာန်ဒဝ်ဠာဂှ် ပ္ဍဲဂိတုဨပရဴ (၆) ဂှ် ဒဵုကဵု (၂၀၂၀) ဒဝ်ဠာ ၚုဟ်သၠုၚ်တိုန်အာလဝ် ဗ္ဒါဲ (၇၀) ဒဝ်ဠာရ။
ဟိုတ်နူၚုဟ်ထဝ်ဂၠးတိသၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဂှ်ရ ၚုဟ်ထဝ်အပ္ဍဲဍုၚ်ဝွံ မွဲဒကေဝ် နူကဵုၚုဟ်မၞုံ ပွဳပွူ ၂,၉၃၀,၀၀၀ ဒ္ကေဝ်ဂှ် ဒှ်အာ စဵုကဵု ၂,၉၇၀,၀၀၀ ဒ္ကေဝ် ၚုဟ်ထပ်တိုန်ကၠုၚ် (၄၀၀၀၀) ပြၚ်ရ။
တၠကမၠောန်ထဝ်မွဲတၠဂှ် ဟိုတ်နူအိက်သြန်ဗာန် အမေရိကာန် ကေုာံ အပြံၚ်အလှာဲမူဝါဒတံဂှ်တုဲ ကြဴနူၚုဟ်ထဝ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်တုဲဂှ် ပရေၚ်သွံရာန် အပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာ ညိၚ်ဒၟံၚ်ရောၚ်ဂှ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“ဍေံတံဆက်ပလေဝ်ထောံ အိက်သြန်ဗာန်တံ နွံဒၟံၚ်ဏောၚ်၊ ဆက်သၠုၚ်ပ္တိုန်ထောံ အိက်သြန်ဗာန်တံဏီရ။ တုဲတှ်ေ ဒမြိပ်ဒှ်ကမၠောန်ကၟိတ်ဟွံမွဲတံဂှ် ဂၠိုၚ်ကွေံကွေံ၊ ပ္ဍဲကဵုအမေရိကတေံတှ်ေလေဝ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ၚုဟ်ထဝ်ဂၠးတိဂှ် တိုန်အာ။ ၚုဟ်ထဝ်ဍုၚ်ဗၟာ နူဏေံတေံလေဝ် တိုန်အာ ဗ္ဒါဲ (၃၀) ကိုဋ်။ ၚုဟ်ထဝ်ဂၠးတိဆက်တိုန်ဏောၚ်ဟီုမ္ဂး ၚုဟ်ထဝ်ဍုၚ်ဗၟာဂှ် ဆက်တိုန်ဏောၚ်။ ၚုဟ်ထဝ်ဂၠးတိဂှ် ပြဟ်ဟ်ဏံ အတိုၚ်ပဝ်လသဳ အမေရိကာန်တံမဖျေံလဝ်ဂှ်မ္ဂး အကာဲအရာဆက်သ္ဂောံတိုန်နွံဂးတုဲ လ္ၚဵုတံဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။ ဍေံဆက်တိုန်မ္ဂး ၚုဟ်ထဝ်ဍုၚ်ဗၟာလေဝ် တိုန်အာကီုဏောၚ်၊ (၃၀) ကိုဋ်လေဝ် ဒှ်တှ်ေ ဒှ်အာမာန်ဏောၚ်။ လၟုဟ်ရဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ဗ္ဒါဲ (၃၀) ရ။ ပရေၚ်သွံရာန်ဂှ် ဟွံဒှ်ပုဟ်၊ သီုသွံ သီုရာန် ညိၚ်ဒၟံၚ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဆေၚ်လ္ၚဵုတံတှ်ေ ကပေါတ်မရာန်လဝ်တံဂှ် ကၠုၚ်ကလေၚ်ပၠောပ် ပ္ဍဲဆေၚ်ဇၞော်ဇၞော်တံတုဲ၊ ဆေၚ်ဍောတ်တ်တံဂှ်တှ်ေ ညိၚ်ဒၟံၚ် သီုသွံ၊ သီုရာန်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
အခိၚ်လၟုဟ် ဟိုတ်နူၚုဟ်ထဝ်ဂၠးတိတံ တိုန်ဒၟံၚ်အဆက်က်ဂှ်ရ ၚုဟ်ထဝ်အပ္ဍဲဍုၚ်ဝွံ ဗွဲမဗဗွဲကဵုအခိၚ် အပြံၚ်အလှာဲ မြက်ဇက်ဒၟံၚ်တုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်အကာဲအရာ ချိၚ်ခယျ ၚုဟ်နှေန်တံ ဝါတ်ဂါတ်ရောၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
ညးတာလျိုၚ် ဂကောံတၠကမၠောန်ထဝ် ရးဒေသလ္ဂုၚ်မွဲတၠဂှ် ဟိုတ်နူၚုဟ်ထဝ် သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာထဝ်အပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ပရေၚ်သွံရာန်ညိၚ်ဒၟံၚ်ကီုလေဝ် ဟိုတ်နူရဲဝေၚ်ၚုဟ်ဖျာတံ နွံဒၟံၚ်ဂှ်ရ နူဌာနမဆေၚ်စပ်တံ သွက်ဂွံကေတ်အာဒုဟ် နွံဒၟံၚ်ရောၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
“သွက်ၚုဟ်ထဝ်ဂွံညိၚ် ညံၚ်ရဲဝေၚ်ၚုဟ်ဖျာတံ ဂွံကၠေံအာဂှ် သွံရာန်သောၚ်ထောံလှုဲညးသ္ကအ်လွာဲဂှ်အိုတ်ညိ။ လၟုဟ် ပ္ဍဲကဵုဗွဝ်ဖျာဂှ် ပရေၚ်သွံရာန်ဂှ် ညိၚ်ဒၟံၚ်။ အေဗီုဏံရ ပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာထဝ်ဂှ် ပရေၚ်သွံရာန် ညိၚ်ဒၟံၚ်ကီု။ ရဲရာန်ဂှ်အောန် နကဵုၚုဟ်ဏံဂှ် ရဲဝေၚ်ၚုဟ်တံ သၠုၚ်ပ္တိုန်ဒၟံၚ်ၚုဟ်ဖျာတံဏောၚ်။ ပိုယ်တံ နူကဵုဌာနမဆေၚ်စပ်တံ သွက်ဂွံကေတ်အာဒုဟ် ကုရဲဝေၚ်ၚုဟ်တံဂှ် အစဳဇန်နွံဒၟံၚ်ဏောၚ်။ နကဵုဆေၚ်ဖျာတံဂှ်လေဝ် ယဝ်ရၚုဟ်တိုန်ကၠုၚ် တၟာဂလိုၚ်မ္ဂး ရဲဝေၚ်ၚုဟ်တံ ပ္တိုန်တုဲ ၚုဟ်တိုန်ကၠုၚ်မ္ဂး ထဝ်တံဂှ် ဟွံသွံမွဲသာ် ဒးဒေါအ်ဇူထောံ မွဲချိုန်ခဏဖအိုတ်ဏောၚ်။ နူကဵုဌာနမဆေၚ်စပ်တံ သွက်ဂွံကေတ်အာဒုဟ် ကုရဲဝေၚ်ၚုဟ်ဖျာတံနွံဒၟံၚ်ဏောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် သွက်ၚုဟ်ထဝ်အပ္ဍဲဍုၚ် ဂွံစှ်ေဂးတုဲ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ၜိုန်ရသွံတြးကဵုဒၟံၚ် ထဝ်တၚ်္ကာတံ နကဵုလျိုၚ် မွဲဒ္ကေဝ်၊ ၜါမး၊ မွဲမးတံကီုလေဝ် ဟိုတ်နူသွံတြးဒၟံၚ် အတိုၚ်ၚုဟ်မ္ၚးတံဂှ်ရ ၚုဟ်ထဝ်စှ်ေအာလဝ်ဂၠိုၚ်ၚ်ဂှ် ဟွံမွဲရ။
ၚုဟ်ထဝ်အပ္ဍဲဍုၚ်ဝွံ အပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂါတ် သၞာံသီအဝဵု တုဲကၠုၚ်တေံဂှ် မွဲဒကေဝ် ၚုဟ်ကေၚ်တိုန်လဝ် စဵုကဵု (၃၅) ကိုဋ်ဒ္ကေဝ်တုဲ ၚုဟ်ထဝ်ဟွံညိၚ်ဝတ်တံလေဝ် က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် အရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)