မတ်မလီု၊ ဨပရဴ (၂၅)
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် ၚုဟ်ၜဵု စှ်ေကၠုၚ်အဆက်က်တုဲ ဟိုတ်နူကျဗြံဒၟံၚ်ဂှ်ရ ကၠာရာသဳၜဵုဂွိုအ်အိုတ်ဂှ် ဒးကၟာတ်သီကၠုၚ် ခံက်ၜဵုစဲတ္ၚဲတံ နွံကၠုၚ်ရောၚ်ဂှ် ညးကၠောန်ၜဵုတံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ၚုဟ်ၜဵုဝွံ ကၠာအတးဂွိုအ်စှ်ေတေံ ၜဵုဒမျိုၚ်မွဲပသာ နူကဵုၚုဟ်နွံကၠုၚ် (၁၆၀) ဒ္ကေဝ်ဂှ် အခိၚ်အတးတိုန်တုဲ မွဲပသာဂှ် ၚုဟ်စှ်ေအာ စဵုကဵု ပွဳပွူ (၁၁၀) ဒ္ကေဝ်ရ။
ၚုဟ်ၜဵု စှ်ေဒၟံၚ်အဆက်က်ဂှ်ရ ရဲကၠောန်ၜဵုတံဝွံ ကၠာရာသဳၜဵုဟွံအိုတ်ဏီဂှ် ဒးကၟာတ်သီကၠုၚ် ခံက်ၜဵုတံနွံတုဲ ခံက်ၜဵုလ္ၚဵုတံဂှ်တှ်ေ ဖအောန်ဖျေံကၠုၚ် ပရေၚ်ကၠောန်ပ္တိတ်တအ် ဗ္ဒါဲကဝက်ပြၚ်ရ။
ညးကၠောန်ၜဵုမွဲတၠဂှ် ရာသဳဥတုခိုဟ်တုဲ ဒမြိပ်ၜဵုတိတ်တံ တိုန်ကၠုၚ်ကီုလေဝ် ဟိုတ်နူၚုဟ်နှေန် စှ်ေကၠုၚ်အဆက်က်ကီု၊ ခရိတ်အိုတ်ကၠောန်ပ္တိတ်တံ သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ် ဂၠိုၚ်ကဵုဆဂှ်ရ ဒးဒေါအ်ဇူကၠုၚ်ကမၠောန်အိုတ်ဂှ် ဟီုရ။
“ၚုဟ်ၜဵုပိုယ်တံဂှ် ဗြဲဟွံဂူတုဲ အခိၚ်ၜဵုတိတ်ဂၠိုၚ်ဂှ် ၚုဟ်ဟွံမွဲရပုဟ်။ မွဲပသာ (၁၀၀) ရဂှ် မၞိဟ်ရာန်ဟွံမွဲရပုဟ်။ အေ ဇှ်ဂှ် ပ္ဍဲကဵုသၟာကမၠောန် ပိုယ်တံဂှ် အခက်အခုဲနွံရ။ တုဲတှ်ေ ကၠေၚ်စက်တံဂှ် က္ဍၚ်ဒၟံၚ်တၟာဂလိုၚ်ဏောၚ်၊ ကော်ကောန်ကလောန်ပၠန်ဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူဗ္ၜတ်ဂမ္တဴဂၠိုၚ်တုဲ သၟာကမၠောန်တံ ကၠောန်ဟွံမာန်ပုဟ်။ အခက်အခုဲဂှ် နွံဒၟံၚ်ရ၊ ၚုဟ်ဍေံ (၁၀၀) တှ်ေ အောန်အာနူ ခရိတ်ကၠောန်ပ္တိတ်တံဂှ်မ္ဂး ပိုယ်တံလေဝ် သွံဟွံမာန်၊ သွံဟွံမာန်တုဲ ၜဵုတံဂှ်လေဝ် ပေၚ်ဟးဒၟံၚ် ပ္ဍဲကဵုခံက်ၜဵုတံဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုဂိုဝ်ဒံၚ်တံဂှ် ပေၚ်ဒၟံၚ်ဟဂှ်ရ၊ လၟုဟ်ဂှ် ပိုယ်တံ ၜဵုဂှ် ဟွံပ္တိတ်ရတုဲ ကၠောန်ဒၟံၚ်ဍာ်ၜဵုသၟး။ လ္ၚဵုမ္ဂးလေဝ် သီထောံအိုတ်ယျ။ ဟွံကၠောန်ရပုဟ်။ ၜဵုဂှ် ဒၞါဲဂွံစွံဟွံမွဲရပုဟ်လေဝ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
တွဵုရးဍုၚ်မန်ဝွံ ၜဵုစဲတ္ၚဲဂှ် လၟေၚ်သၞာံ ၜိုန်ရကၠောန်ၜိုတ်ဒၟံၚ် နူဂိတုအံက်တဝ်ဗာ စဵုကဵုလဒေါဝ်ဂိတုမေကီုလေဝ် သၞာံဏံဂှ် ကၠာရာသဳၜဵုဟွံဂွံအိုတ်ဏီဂှ် ဒေါအ်ဇူကၠုၚ် ကမၠောန်တံအိုတ်ရ။
ပ္ဍဲရာသဳၜဵုသၞာံဏံဂှ် ဒမြိပ်ၜဵုတိတ် သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် တီတီဒှ်ဒှ်ကီုလေဝ် ဟိုတ်နူၚုဟ်ၜဵု အပ္ဍဲခံက်ဖျာတံ စှ်ေဒၟံၚ်အဆက်က်ကီု၊ ဒးဒုၚ်ဍဵုၚုဟ်ကီု၊ မၞိဟ်ရာန်အောန်ဒၟံၚ်ကီုတံဂှ်တုဲ ညးကၠောန်ၜဵုဗွဲမဂၠိုၚ် ယာက္ဍိုပ်ဟွံမာန် ဒှ်ဒၟံၚ်ရ။
ညးကၠောန်ၜဵုမွဲတၠဂှ်လေဝ် နူကဵုသၞာံတုဲတေံ ဟိုတ်နူၚုဟ်ၜဵု စှ်ေအာ (၃) ဂအုံ (၂) ဂအုံဂှ်ရ ပ္ဍဲသၞာံဂတဏံ သွက်ဂွံကၠောန်ပ္တိတ်ၜဵုမာန် အကာဲအရာဟွံခိုဟ်ပုဟ်ဂှ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“သၞာံတုဲတေံ (၂၀၂၂) ပ္ဍဲဂိတုဨပရဴဂှ်တှ်ေ ၚုဟ်ၜဵုဂှ် ၜိုတ် (၃၅၀) ၊ (၃၃၀) နွံဒၟံၚ်ရ။ မူဟိုတ်ရောဟီုတှ်ေ သၞာံတုဲတေံလေဝ် ဟွံဂွံစၜဵုကွေံကွေံပုဟ်။ ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက် ကုရာသဳဥတုလာနဳညာဂှ်ကဵု ဗြဲကၠိုဟ်က္ညၚ်ဂှ်ရ ၜဵုဂှ်ဟွံတိတ်တုဲ ၚုဟ်ဂှ် သၠုၚ်တိုန်အာရ။ သၞာံဏံဂှ် ဗြဲပလီု ဟွံမွဲရပုဟ်။ လက္ကရဴဏံ ဗ္ၜတ်ဂမ္တဴလေဝ် ခိုဟ်ကၠုၚ်တုဲ တိတ်ကၠုၚ်တၟာဂလိုၚ်။ တိတ်ဂၠိုၚ်တုဲ ၚုဟ်ဂှ်စှ်ေအာပၠန်ရ။ သၞာံတုဲတေံ အခိၚ်ဏံဂှ် ၜဵုဂှ်ဟွံဂွံပုဟ်၊ ၚုဟ်ဂှ်ခိုဟ်ဒၟံၚ်။ သၞာံဏံဂှ် ၜဵုဂှ် ဂွံဂၠိုၚ်တုဲ ၚုဟ်ဂှ်ဟွံခိုဟ်ပၠန်။ ညးကၠောန်ၜဵုတံဂှ် ၚုဟ်စှ်ေတှ်ေ အကာဲအရာဟွံခိုဟ်ပုဟ်။ ခရိတ်အိုတ်တံဂှ် တိုန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဟဂှ်၊ စှ်ေအာသၟဝ်ဏံဏီတှ်ေ သွက်သၞာံဂတဏံ အကာဲအရာဟွံခိုဟ်ပုဟ်ဂှ် ဟီုစဂွံရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ၚုဟ်ၜဵုတံ ၜိုန်ရစှ်ေဒၟံၚ် အဆက်က်ကီုလေဝ် ပရေၚ်ကၠောန်ပ္တိတ်ကပေါတ်ဗၞိက် စကာၜဵုတုဲ မ္ဒးကၠောန်ဒၟံၚ်ကလောန်ဂှ်ဝွံ ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ဖအောန်ဖျေံကၠုၚ် ပရေၚ်ကၠောန်ပ္တိတ်တံနွံတုဲ ကမၠောန်လ္ၚဵုတံလေဝ် ဒးဒေါအ်ဇူလဝ် နွံဂှ်ရ ဒဒှ်မရပ်စပ်ၜဵုတံ အောန်စှ်ေကၠုၚ်ရ။
မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ်လေဝ် ကမၠောန်ၜဵုတံဝွံ သၞာံတုဲတေံဂှ် ဟိုတ်နူဘဲဒဏ်ရာသဳဥတုလာနဳညာဂှ်ရ ဒမြိပ်တိတ် အောန်ဒၟံၚ်တုဲ ကျဗြံလဝ်ဂှ်ရ နူကဵုရာသဳၜဵုစသၞာံဏံဂှ် ညးကၠောန်ၜဵုလ္ၚဵုတံ ဒးဖအောန်ဖျေံ ကၠောန်ၜိုတ်ကၠုၚ် ကလောန်တံနွံတုဲ တၠကမၠောန်လ္ၚဵုတံ ဒးဒေါအ်ဇူကၠုၚ်ဒတုဲတံ နွံဒၟံၚ်ရ။
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ကၠောန်ပ္တိတ်ဒၟံၚ် ၜဵုစဲတ္ၚဲ ပ္ဍဲကဵုပွိုၚ်ဍုၚ်ပံၚ်၊ ဇြပ်ဗု ကေုာံ ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်တံ အဓိကတုဲ လၟေၚ်သၞာံ လျိုၚ်တာန်ၜဵု တိတ်ဒၟံၚ် (၄၀၀၀၀) ပြၚ်တုဲ ၜဵုမတိတ်ကၠုၚ်တံဂှ် ပလံၚ်ပ္တိုန်သွံတြးဒၟံၚ် ရးဒေသလ္ၚဵု သီုကဵုလ္ဂုၚ်၊ မာန္တလေဝ်တံကီု သီုတွဵုရးလ္ၚဵုတံရောၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီုဓာတ်−BNI