ကိဗ်၊ မာတ် ၄
ဟွံဂွံတၚ်တုပ်စိုတ်မွဲသာ် ကြဴနူတိတ်ကၠုၚ်နူသ္ၚိဗုတုဲဂှ် သမ္မတယူကရုၚ် ဗိုဝ်လောဒဳမာ ဇြဳလာန်သကဳ ဟီုကၠုၚ် သွက်ဂွံထ္ပက်စၟတ်တဲတၚ်တုပ်စိုတ် ကုအမေရိကာန် စပ်ကဵုပရေၚ်ဖကောဝ်တံဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ဒတုဲဖိုဟ်ရောၚ် ဟီုလဝ်ရ။
ပ္ဍဲသတ္တာဟတုဲကၠုၚ်တေံ ဆဵုဂဗကဵုသမ္မတဒဝ်နေဝ်ထြာမ်တုဲ အရာဟွံပြေပြံၚ်တံ က္တဵုဒှ်လဝ်တုဲဂှ် ဒဒှ်ရဂွံထပ်ကၠောန်ပရေၚ်သဳကၠဳ ကုအမေရိကာန်ဂှ် သမ္မတဇြဳလာန်သကဳ ဒဒှ်ရညးဆန္ဒမၞုံဂှ်ကီု၊ နကဵုညး ၜိုတ်မိက်ဂွံကဵုကလၚ် လစွံစုတ်ယူကရုၚ်သၟးရဂှ် ဟီုရ။
ပ္ဍဲပေါဲပၞာန်ဒှ်ဒၟံၚ်လၟုဟ်ဂှ် မၞိဟ်စဂၠါဲသၞကၠာဂှ် ညးဂှ်ရောဟီုဂှ်တှ်ေ မိက်ဂွံကဵုမိတ်ညးတံ သမ္တီဒးရဂှ် သမ္မတဇြဳလာန်သကဳ သ္ဂးရ။
စပ်ကဵုပရေၚ်အလဵုအသဳထြာမ် ရပ်စပ်ဒၟံၚ် ပရေၚ်သဳကၠဳပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် ကုရုယှာဂှ်တုဲ ပရေၚ်ဆက်ဆောံကုယူကရုၚ် ကြံၚ်မ္ၚိုဟ်ကၠုၚ်လဝ်တုဲ တၚ်တုပ်စိုတ် ဖကောဝ် rare earth ယူကရုၚ်တံ မပါလုပ်ဂှ်ဝွံ ဂွံဒှ်ကၠုၚ်တၚ်တုပ်စိုတ်သ္ဇိုၚ် သွက်ပရေၚ်ဒုၚ်လျိုၚ်ပရေၚ်ဂီုကၠီု အကြာၜါဍုၚ်မက္တဵုဒှ်ကၠုၚ်မာန်ဂှ် စၟဳစလဝ်ရ။
ဆ္ဂး ပ္ဍဲကဵုရုၚ်သမ္မတမၞုံဗီုပြၚ်ခၟာဲအဒါဂှ် ဂတမတ်မဳဒဳယျာဂမၠိုၚ်ဂှ် ဇြဳလာန်သကဳ၊ သမ္မတအမေရိကာန် ကေုာံ ဒုသမ္မတတံ အရေဝ်ဂၠိုၚ်အာလဝ်ညးသ္ကအ်တုဲ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ယူကရုၚ် ဂွံတိတ်စ္ဍးအာနူဂှ်လေဝ် ဒးဒုၚ်ဟီုလဝ်တုဲ တၚ်တုပ်စိုတ်ဝွံလေဝ် ဟွံကလိဂွံလဝ်ရ။
အခိၚ်ပရေၚ်ထံက်ဂလာန် နူအမေရိကာန် ဟွံချိုတ်ပၠိုတ် က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်ဗျိတိၚ် ကဳယာ သတာမာဂှ်တှ်ေ ဍုၚ်မၞုံပၟိက်ကဵုပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ယူကရုၚ် မၞုံကဵုစိုတ်ဓာတ်မတုပ်သၟဟ်တံ ဒက်မဟာမိတ်တုဲ ဂွံတာဒၞါရုယှာဂှ် ရေၚ်တၠုၚ်အာဏောၚ်ဂှ် ဟီုလဝ်ရ။
ဂွံဂွံတၚ်တုပ်စိုတ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ဂှ် နကဵုဇြဳလာန်သကဳ ဒးစှ်ေကဵုနူကဆံၚ်သမ္မတယူကရုၚ်မာန်ဏောၚ်ဂှ် အမာတ်ရဳပါပလေတ်ကာန်အမေရိကာန် ဟီုလဝ်ရ။
သမ္မတဇြဳလာန်သကဳဂှ်တှ်ေ ယဝ်ကဵုကၠုၚ်ယူကရုၚ် အခေါၚ်ဂွံဒှ်ကောန်ဂကောံနေတဝ်မ္ဂး သၠးအာကဆံၚ်ဒၞါဲညးဏောၚ်ဂှ် ဟီုလဝ်တုဲ သွက်တၚ်တုပ်စိုတ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် ဟွံမွဲကဵုပရေၚ်ဓဝ်ယာတံဂှ် ဒလူကဵုအာတိဍာ်ဍုၚ်ညး ဇရေၚ်ရုယှာဟွံသေၚ်ပုဟ်ဂှ် ဟီုလဝ်ရ။
Ref: BBC