နေဗျဳဒဝ်၊ ဨပရဴ ၄
ဟိုတ်နူတိချဳဇၞော်ကဵုဇြဟတ် က္တဵုဒှ်အာလဝ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာတုဲ ပရေၚ်ရီုဗၚ်ဟံၚ်ပြာ်တံ ဂွံစိုပ်တရဴဂးတုဲ လ္ပာ်ဂကောံပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်ဂမၠိုၚ် ဒေါအ်ပန်ပှော်မွဲလ္ပာ်ဏောၚ် လလောၚ်တြးကၠုၚ်တုဲ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်လေဝ် လလောၚ်တြးကၠုၚ် သ္ဂောံဒေါအ်ပန်ပှော်ကီုရ။
ရန်တၟံကဵု ပရေၚ်ၜိုဟ်သြိုဟ်ညိၚ်ဝတ်တုဲ နူဂိတုဨပရဴ ၂ စဵုကဵု ဂိတုဨပရဴ ၂၂ ဂှ် ရုၚ်သ္ကိုပ်က္ဍိုက်ပ်ကာစဵုဒၞါဒပ်ပၞာန် လလောၚ်တြးကၠုၚ် နဒဒှ်ကာလဒေါအ်ပန်ပှော်ဗွဲယာယဳ ပ္ဍဲဂိတုဨပရဴ ၂ အခိၚ်ဇိုၚ်သဝ်တ္ၚဲရ။
ဣဏံဝွံ စွံဓဝ်ဗ္စာရဏာ ကုညးဍုၚ်ကွာန် မ္ဒးဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ် ဘဲဒဏ်တိချဳ အလုံဍုၚ်မွဲတံဂှ်တုဲ ရန်တၟံ ညံၚ်ဂွံရေၚ်တၠုၚ် ကမၠောန်ရီုဗၚ်ဟံၚ်ပြာ် ကေုာံ ကမၠောန်ကလေၚ်ဖျေံဒၞါဲဝါဲတံမာန်ဂှ်ရောၚ် သ္ဂးရ။
ဗိုလ်ဇၞော်ဇြေန်ယဝ် သ္ပလဝ်ဇြဳဒဳအာမ်ဂှ်တှ်ေ သွက်ဂွံရီုဗၚ်ဟံၚ်ပြာ်ဘဲတိချဳဂှ် EAO တံကီု NUG တံကီု လလောၚ်တြးကၠုၚ် သ္ဂောံဒေါအ်ပန်ပှော်ဂှ်တုဲ လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်လေဝ် မ္ဒးလလောၚ်တြးကၠုၚ် ဒေါအ်ပန်ပှော်တုဲ အခိၚ်ဟွံရုဲ ဗ္တိုက်ကၠုၚ်မာန်ရောၚ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“အခိၚ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ERO တံ ဒေါအ်လဝ်ပန်ပှော်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ဟွံဒေါအ်မွဲသာ် ကေတ်အခေါၚ်ခိုဟ်တုဲ ဗ္တိုက်ကၠုၚ်ဏောၚ်ဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်ရ။ မူဟိုတ်ရောတှ်ေ ဍေံတံ ဒးဂိဒၟံၚ်တုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်အကာဲအရာကၠောန်ကၠုၚ်ကြာန်န်ဏောၚ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပရေၚ်ဗ္တိုက်ဗလးတိတံကီု ပရေၚ်ဗ္တိုက်ပၞာန်ကျာတံကီုဂှ် အခိၚ်ဟွံရုဲ လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကၠောန်ကၠုၚ်မာန်ရ။ ဍေံတံ ကတိဟွံဗိုန်ပုဟ်။ ဟိုတ်နူလ္ပာ် ERO တံကဵု ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးကာစဵုဒၞါတံ လလောၚ်ပ္တိတ်ကၠုၚ် ဒေါအ်ပန်ပှော်ယာယဳဂှ်ဏောၚ်တုဲ ဍေံတံ မ္ဒးလလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ကီုရ“ သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်တှ်ေ အခိၚ်ကာလဒေါအ်လဝ်ပန်ပှော်ဏံ နကဵုဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံကဵု ဂကောံရပ်လွဟ်တၞဟ်ဟ်ဂမၠိုၚ် ပကောံဒၟံၚ်ဇြဟတ်၊ ပလေဝ်ပလေတ်ဒက်မံၚ်ဂကောံ၊ သၠဲတိဍာ် အရာမဇီုကပိုက်ကၠုၚ်ကဵု ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်တံဂှ် ကၠောန်ကၠုၚ်မ္ဂး နကဵုဒပ်ပၞာန် ရေၚ်တၠုၚ်အာ ပရေၚ်ခၠေဝ်ပလန်တံဂှ်ဏောၚ် သ္ဂးရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ညံၚ်ဟွံဂွံကၠောန်သ္ပကၠုၚ် ပွမဗ္တိုက်ပလီုပလာ် ဂၠံၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ် မ္ဒးရပ်စပ်အာကၠုၚ်ဒၟံၚ်တအ်၊ လမျီုဒြပ်ရတ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ၊ ပွမဗ္တိုက်ဗ္ဒိုပ်ဒပ်ကောန်ဒပ်ဂီုကၠီုတံ ဌာန်ဂအုပ်ဒပ်ပၞာန်တံဂှ် ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲတၚ်လလောၚ်တြးဒေါအ်ပန်ပှော်ဂှ်ရ။
ညးလ္ၚတ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်တှ်ေ တၚ်ကဵုသတိတံဏံဂမၠိုၚ်ဝွံ ရံၚ်ကဵုအကာဲအရာတုဲ ဒှ်အရာခၠေဝ်ကၠုၚ် ညာတ်ကေတ် ဂွံကၠုၚ်စေဝ်လ္တူ ပ္ဍဲပရေၚ်ပၞာန်၊ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံမာန်ဏောၚ်တုဲ အပ္ဍဲကာလဒေါအ်ပန်ပှော်ဗွဲယာယဳဏံဂှ်လေဝ် ပွမဆုဲပြံၚ်ဗပေၚ်ကၠုၚ် မကမ်လွဟ်လက်နက်၊ ဇြဟတ်မၞိဟ်၊ ဇွောံမတံ ကၠောန်ကၠုၚ်လေပ်ဂှ် ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကချေၚ် KIO ဂှ်လေဝ် နူဂိတုဨပရဴ ၂ စဵုကဵု ၂၂ ဂှ် ပါဲနူကဵုပရေၚ်စဵုဒၞါတဝ်စၞေဟ်တုဲ ပရေၚ်ထ္ပက်ပၞာန်တံဂှ် ဒေါအ်ဒေၚ်အာဏောၚ် လလောၚ်တြးလဝ် ပ္ဍဲဂိတုဨပရဴ ၂ တေံတုဲ တၚ်နၚ်ပ္ဍဲကဵုတၚ်လလောၚ်တြးဒေါအ်ပန်ပှော် ရုၚ်သ္ကိုပ်က္ဍိုက်ပ်ကာစဵုဒၞါတံဂှ်တှ်ေ လ္ပာ်ဒပ်ပၞာန်လေဝ် ဒးဒ္ဂေတ်ဗက်ဏောၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
ဒံက်တာသာၚ်ကျဳဇြေန်သဵု ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ဗၟာဂှ်တှ်ေ အပ္ဍဲကာလဒပ်ပၞာန် လလောၚ်တြးလဝ်ဒေါအ်ပန်ပှော်ဏံ စောဲစပ်ကၠုၚ်လ္တူဂကောံပၠန်ဂတးတံ နကဵုပရေၚ်ချဳဒရာၚ်မွဲမွဲတုဲ ပွမဗ္တိုက်ကၠုၚ်တံ နွံမာန်ရောၚ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“အပ္ဍဲပွိုၚ် ၂၀ တ္ၚဲဏံဂှ်တှ်ေ ဒှ်မာန်ဂှ်တှ်ေ နကဵုဍေံတံ (စကစ) စောဲစပ်ကၠုၚ် နကဵုပရေၚ်ချဳဒရာၚ်မွဲမွဲတုဲ ဍေံတံဗ္တိုက်ကၠုၚ်မာန်ဏောၚ်။ ဆ္ဂး ဒှ်မာန်တှ်ေ ဝေၚ်ပါဲအာဏောၚ်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ရ။ ဗွဲတၟေၚ် လုပ်ကၠုၚ်နကဵုပရေၚ်ဟံၚ်ပြာ် ဍုၚ်သ္အာၚ်တံဂှ်တုဲ ပံၚ်တောဲကဵုဍေံတံတုဲ သွက်ဂွံကၠောန်သ္ပပရေၚ်ရီုဗၚ်တံဂှ် လ္ပာ်ဍေံတံ ယဝ်ကၠောန်တှ်ေကၠောန်ကၠုၚ်ဏောၚ်။ ဆ္ဂး ဟီုချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်ဂှ် ဟွံဂွံ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ဟိုတ်နူတိချဳအာလဝ် ဇၞော်ကဵုဇြဟတ် ပ္ဍဲဂိတုမာတ် ၂၈ တေံကဵု ကသဳတိဍောတ်တ် မက္တဵုဒှ် အဆက်လက္ကရဴဏံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဒေသဒးဘဲတိချဳတံဂှ် ဂၠံၚ်ဒဒန်၊ စမြိုၚ်ဂမၠိုၚ် ဇီုကပိုက်ဒးလီုလာ်အာတုဲ ညးဍုၚ်ကွာန် ဂၠိုၚ်ကဵုလ္ၚီ ဒးချိုတ်အာလဝ်တုဲ ညးဇီုကပိုက်ကလိဂွံဝပ်တံလေဝ် နွံလဝ်ရ။
ပ္ဍဲအကာဲအရာဒှ်ဒၟံၚ်သာ်ဏံဂှ် လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဇြဟတ် ဂွံဂွံကၠုၚ်စေဝ်လ္တူ ပ္ဍဲပရေၚ်ပၞာန်၊ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံ နွံဒၟံၚ်တုဲ ဗွဲတၟေၚ် အခိၚ်တိချဳဒၟံၚ်ဂှ်လေဝ် ထောံမခတိုဟ်ဗ္တိုက်ကၠုၚ်ကဵုက္ၜၚ်ကျာတံ ကၠောန်သ္ပလဝ်ရောၚ် ညးလ္ၚတ်ဂမၠိုၚ် ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာ ပေါဲဗ္တိုက်ရပ်လွဟ်က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်ဂှ် သွက်ဂွံဟံၚ်ပြာ် ညးဒးဘဲတိချဳတံကီု သွက်ပရေၚ်ကလေၚ်ဖျေံဒၞါဲဝါဲတံကီုဂှ် လ္ပာ်အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ဂကူ NUG ဒဒှ်ရဒေါအ်အာပန်ပှော် ပွိုၚ်ၜါသတ္တာဟဂှ် ပ္ဍဲဂိတုမာတ် ၃၀ တေံ လလောၚ်တြးလဝ်ရ။
ဂကောံမဟာမိတ်ကောဒေံပိဂကောံ MNDAA, TNLA ကေုာံ AA တံဂှ်လေဝ် သွက်ကမၠောန်ရီုဗၚ်ဟံၚ်ပြာ်ဘဲတိချဳတံဂှ် သွက်ဂွံရေၚ်တၠုၚ် ဗွဲမပြဟ် ဗွဲမစိုပ်တရဴမာန်ဂှ် ကၠောန်သ္ပအာ ပၞာန်ထ္ပက်တံ ဟွံသေၚ်တုဲ ပ္ဍဲဂိတုဨပရဴ ပွိုၚ်မွဲဂိတုဂှ် ဒဒှ်ရဒေါအ်အာပန်ပှော်မွဲလ္ပာ်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုဨပရဴ ၁ တေံ လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ်တှ်ေ နကဵုဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်လ္ၚဵုတံ ပ္ဍဲကာလအကာဲအရာလၟုဟ်ဏံ ထ္မံက်ဒၟံၚ်ပေါဲဗ္တိုက်တံ ဟွံမွဲကီုလေဝ် ပွမပကောံပကေဝ်ပလေဝ်ပလေတ်ဒၟံၚ်ဂှ်ဝွံ ဒှ်သဘဴဗ္တိုက်ဒၟံၚ်ရဏောၚ်ဂှ်တုဲ နကဵုဒပ်ပၞာန် ဆက်ကၠောန်အာ ကမၠောန်ကာစဵုဒၞါတံဏောၚ်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုဨပရဴ ၁ တေံ ဟီုကၠုၚ်လဝ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုတ္ၚဲဂှ် အခိၚ်ဗ္တံဂှ် ဒပ်ပၞာန် ပန်ပှော်ကၠုၚ် ရေၚ်ယာန်ကွဳစက်ဂကောံဇိုၚ်ခ္ဍာ် နူဍုၚ်ကြုက် မဖ္ဍိုက်နၚ်ကပေါတ်ထံက်ပၚ်ညးဒးဘဲတိချဳတံ ပ္ဍဲကဵုဗ္ဒါဲကွာန်အုမ္မတဳ ပွိုၚ်ဍုၚ်နံၚ်ချဵု တွဵုရးသေံ သ္ကုတ်သၟဝ်ကျာရ။ စပ်ကဵုပရေၚ်ဏံတုဲ သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် ဇြဝ်မေန်ထောန် ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂးကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်တှ်ေ ဒဒှ်ရပန်ပစူလဝ်အကးဂှ် ဒုၚ်ဝန်ဟီုကၠုၚ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုဨပရဴ ၂ တေံရ။
စပ်ကဵုပရေၚ်ဏံတုဲ ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဌာနဝန်ဇၞော်ကာဍုၚ်သ္အာၚ်ဍုၚ်ကြုက်ဂှ်တှ်ေ ပ္ဍဲဂိတုဨပရဴ ၂ တေံ ဟီုကၠုၚ်လဝ် သွက်ဂွံကဵုတၚ်ဒုၚ်လျိုၚ် လ္တူကပေါတ်ပရေၚ်ဟံၚ်ပြာ် ကေုာံ လ္တူဂကောံဂီုကၠီုဍုၚ်ကြုက် မကၠုၚ်စိုပ်ဍုၚ်ဗၟာ သွက်ဂွံကဵုအရီုဗၚ် ဘဲဒဏ်တိချဳတံဂှ်ရ။
ကြဴနူဂှ်တုဲ လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် လလောၚ်တြးကၠုၚ်လဝ် သွက်ဂွံဒေါအ်ပန်ပှော်ဗွဲယာယဳ ပွိုၚ် ၂၀ တ္ၚဲတုဲ ဥက္ကဌကံၚ်ဇြဳပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ်ဂှ်လေဝ် သွက်ဂွံတိုန်စိုပ် ကောံဓရီု BIMSTEC မရနုက်ကဵု ၆ ဝါ ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုဨပရဴ ၃ အာစိုပ်ဍုၚ်သေံဏောၚ်ဂှ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ပရိုၚ်ရ။
ဒံက်တာသာၚ်ကျဳဇြေန်သဵုဂှ်တှ်ေ ပ္ဍဲကောံဓရီုဂှ် သဳကၠဳအာ ကိစ္စပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဂၠိုၚ်ၚ်ဟွံသေၚ်ကီုလေဝ် ကုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဍုၚ်သ္အာၚ် မတိုန်စိုပ်ကၠုၚ်ဂမၠိုၚ် သွက်ဂွံပ္ညဳပ္ညပ် ဗွဲပလး သာ်ဏံ နွံကၠုၚ်မာန်ဏောၚ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“ ပ္ဍဲ BIMSTEC ဂှ်တှ်ေ သဳကၠဳအာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဗွဲမလုပ်သၞောဝ်ဂၠိုၚ်ၚ်ဂှ် နကဵုအဲ ဟွံထေၚ်ကေတ်ရ။ မူဟိုတ်ရောတှ်ေ တၚ်ရန်တၟအ် BIMSTEC ဍေံတံကဵု ဟိုတ်ပရူပရာတၞဟ်ဟ်တံလေဝ် နွံဒၟံၚ်ဏီဏောၚ်လေဝ်။ ဆ္ဂး နကဵုဍေံတံ အခိၚ်ဆဵုဂဗသာ်ဏံ ပရေၚ်ဆေၚ်မုက် ကုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံနွံဏောၚ် အခိၚ်ဆဵုဂဗကဵု က္ဍိုပ်သ္ကိုပ် BIMSTEC တံဂှ်တှ်ေ နကဵုညးတံ ပ္ညဳပ္ညပ်ကၠုၚ် ဗွဲပလးတံနွံတှ်ေ နွံကၠုၚ်မာန်ဏောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ပ္ဍဲကောံဓရီု BIMSTEC မကၠောန်ဗဒှ်အာ နူဂိတုဨပရဴ ၃ စဵုကဵု ဂိတုဨပရဴ ၄ ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ဆဵုဂဗကဵု ညးတာလျိုၚ်ဂကောံအလဵုအသဳ ကၟိန်ဍုၚ်အပ္ဍဲဒေသ မတိုန်စိုပ်ကၠုၚ်တံဂှ်တုဲ သွက်ဂွံသဳကၠဳအာ စပ်ကဵုအကာဲအရာတိချဳ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာဂှ် နွံရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် သွက်ဂွံရေၚ်တၠုၚ် ကမၠောန်ရီုဗၚ်ဟံၚ်ပြာ် ကေုာံ ကမၠောန်ဖျေံဒၞါဲဝါဲတံမာန် အကာဲအရာပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ်အာကဵု ဍုၚ်သ္အာၚ်တံဂှ်လေဝ် သဳကၠဳအာဏောၚ်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ပရိုၚ်ရ။
ကောံဓရီုဏံဝွံ သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်ဍုၚ်သေံ ဗဴဓံၚ်ဓါန် ကေတ်တာလျိုၚ်ကၠောန်ဗဒှ်အာ နဒဒှ်သဘာပတိ အလန်ကိုပ်ကၠာအိုတ်ဏောၚ်တုဲ ကော်ဘိက်လဝ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်အပ္ဍဲဒေသဂမၠိုၚ် မပ္တံကဵုနူဍုၚ်သေံ၊ ဍုၚ်ဗၟာ၊ ဍုၚ်သဳရိလၚ်္ကာ၊ ဍုၚ်ဗေန်ဂလာဒေတ်၊ ဍုၚ်အိန္ဒိယ၊ ဍုၚ်နဳပဝ်တံရ။
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်သီအဝဵု သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ် သ္ဂောံတိုန်စိုပ်ကောံဓရီု ဒးဒုၚ်ကော်ဘိက်ကၠုၚ် နဒဒှ်ညးစၞးဍုၚ်ဗၟာဂှ်တုဲ ပရေၚ်ဒစဵုဒစးဒၟံၚ်တံလေဝ် နွံဒၟံၚ်ရ။
ဂကောံ BIMSTEC ဂှ် စဒက်ပ္တန်လဝ် ပ္ဍဲဍုၚ်သေံ ဍုၚ်ၜၚ်ကံက် သၞာံ ၁၉၉၇ တေံတုဲ ရန်တၟံ သွက်ဂွံသၠုၚ်ပ္တိုန် ပရေၚ်ပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် အကြာကၟိန်ဍုၚ် မဆက်စပ်ဒၟံၚ်ကဵု ခလံက်ၜဳဗၚ်ဂါ မဒှ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−The Reporter News