သဵု(လ်) ၊ အဝ်ဂါတ် (၁၇)
Bill Gate ညးဒက်ပ္တန်တောဲဖက် Microsoft Coporation လေဝ်ဒှ် သၟာပရဟိတလေဝ်ဒှ်ဂှ် သွက်ပရေၚ်ထတ်ယုက်အလုံဂၠးကဝ်တုဲ ညံၚ်သ္ဂောံပါလုပ်ရေၚ်တၠုၚ် နူကဵုအခန်ကဏ္ဍဇၞော်ဇၞော်ဂှ်ကီု ကေုာံ သွက်ဂွံဖ္တိုက်သ္အး ယဲကၠောံထၞာန်တံတုဲ ညံၚ်ဂွံပံၚ်တောဲကၠောန်အာ မွဲကရောံကဵု ဖံၚ်ဒေယှေန်ညးဂှ် အာတ်မိက်လဝ် ကိုဝ်ရဳယျာသၠုၚ်ကျာ ပ္ဍဲတ္ၚဲအၚာဂှ်ရ။
“ဣဏံဂှ် ဒှ်အခိၚ်ကာလအကြေပ်ဂြတ် သွက်ပရေၚ်ထတ်ယုက် အလုံဂၠးကဝ်ရ၊ အခိၚ်လၟုဟ် ပရေၚ်ဆက်ဆောံဒက်မိတ် ကဵုကိုဝ်ရဳယျာညံၚ်ဂွံခိုၚ်ကၠိုက် သွက်ဖံၚ်ဒေယှေန်ပိုယ်တံ နကဵုကသပ်ညာဏ်တၟိတၟိ ခိုဟ်ဟ်တံဂှ်ကီု သွက်ဂွံရီုဗၚ်ထံက်ပၚ် ညးမၞုံဒၟံၚ်ပၟိက်တံ နကဵုကပေါတ်ကရိယာတၟိတံ ကေုာံ တမ်ရိုဟ်တံမာန်ဂှ် ဒှ်အခိၚ်ခိုဟ်အိုတ်ရ” သာ်ဝွံ Bill Gate ဟီုဂးလဝ် ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူ ကိုဝ်ရဳယျာရ။
Bill Gate သွက်ဂွံထ္ပက်စၟတ်တဲ လိက်ကသုက်တုပ်စိုတ် ကဵုအလဵုအသဳဂှ် တ္ၚဲစန်ဂှ် စိုပ်ကၠုၚ်လဝ် ကိုဝ်ရဳယျာသၠုၚ်ကျာတုဲ သွက်ဂွံသၠုၚ်ပ္တိုန် ပရေၚ်ထတ်ယုက်၊ ပရေၚ်ဂီုကၠီု၊ ပွမသၟဟ်တး ပရေၚ်ထတ်ယုက်အလုံဂၠးကဝ်တံဂှ်ကဵု လၟေၚ်ကမၠောန်အပြောံညးတံ စပ်ကဵုဖ္တိုက်သ္အး ယဲကၠောံထၞာန်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ်ရ။
“ကိုဝ်ရဳယျာ ပ္ဍဲကမၠောန်ဏံ သွက်ဂွံဒှ်ကၠုၚ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်မွဲဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ဒတုဲယျ” သာ်ဝွံ Bill Gate ဟီုဂးလဝ်တုဲ သွက်အစဳဇန် ပါ်ပရအ် ဂဥုဲစဵုဒၞါ COVAX ဂှ် ပွမကဵုကတိ ညံၚ်ရဴဒဝ်ဠာ (၂၀၀) ပြကောဋိကိုဋ် ဒဒှ်မကိုပ်ကၠာ ပရေၚ်ထတ်ယုက်ဂၠးကဝ်သွာၚ်ဇဳ တံဂှ် ကလိဂွံလဝ်ရ။
Bill Gate ဝွံ ပရေၚ်ကၠောန်ပ္တိတ်ဂဥုဲစဵုဒၞါ၊ ပရေၚ်ကၠောန်ပ္တိတ် ဂၠိုက်ဂၠါဲယဲ၊ အစောန်စရာဲ R & D တံ ကေုာံ အစောန်စရာဲဂၠိုက်ဂၠါဲယဲဘဲ ကိုဝ်ရဳယျာသၠုၚ်ကျာတံဂှ် စၞောန်ထ္ၜးလဝ် နဒဒှ်တၚ်ဂွံဇြဟတ်တံရ။
ကၠာဂွိုအ်ဟီုဂလာန်ဂှ် ဆဵုဂဗလဝ်ကဵု ဥက္ကဌကၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူ ကိုဝ်ရဳယျာသၠုၚ်ကျာ Kim Jin-pyo ကေုာံ အမာတ်ခၞံဗဒှ်ဥပဒေ တၞဟ်သ္အာၚ်တံတုဲ ပွမရေၚ်တၠုၚ်ပံၚ်တောဲ ပရေၚ်ထတ်ယုက်တံဂှ် သာ်လဵုဂွံသၠဲပ္တိုန်ဂှ်ကဵု တၚ်သ္ၚဳဂၠိပ် ဗွဲလစှ်ေ သွက်အခန်ကဏ္ဍမဇၞော် ကိုဝ်ရဳယျာသၠုၚ်ကျာဂှ် သဳကၠဳလဝ်အိုတ်ရ။
အပ္ဍဲပေါဲသဳကၠဳဂှ် အကာဲအရာပရေၚ်ထတ်ယုက် မၞုံဍုၚ်မကျာတ်ဝါတ်တံ ညံၚ်ဂွံတောတက်ခိုဟ်ကၠုၚ်ဂှ်ကဵု သွက်ဂွံသၠုၚ်ပ္တိုန် သြန်ဂအုံ ပ္ဍဲကဵုဂကောံ မစဵုဒၞါကဵုဒၟံၚ်ယဲကပ်တံဂှ် Gate အာတ်မိက်လဝ်တုဲ သွက်အရီုဗၚ်ကၟိန်ဍုၚ်သ္အာၚ်ဂှ် ကိုဝ်ရဳယျာသၠုၚ်ကျာ သၠုၚ်ပ္တိုန်ကဵု GDP စဵုကဵု (၁ ဒဿမ ၃) တၟံကၠံမာန်ဟာဂှ် သၟာန်သၟုက်လဝ်ရ။
အမာတ်ကၠတ်ထဝ် ကိုဝ်ရဳယျာသၠုၚ်ကျာတံဂှ် သွက်ပရေၚ်သၠုၚ်ပ္တိုန် အရီုဗၚ်တံဂှ် ဂွံလဝ်တၚ်တုပ်စိုတ်တုဲ ပတွဵုနူ သၞာံကၠုၚ်စိုပ်ဏံတုဲ သွက်သြန်ဂအုံ CEPI ( Coalition for Epidemic Preparedness Innovations) ဂှ် သၠဲပ္တိုန်ပရေၚ်ပါလုပ်ရေၚ်တၠုၚ်ညးတံတုဲ ပ္ဍဲအရာမခၠေဝ်ပၠန် ယဲကပ်အလုံဂၠးကဝ်တံဂှ် ပါလုပ်ရေၚ်တၠုၚ်အာ နူအခန်ကဏ္ဍ မက္ဍိုက်ပ်တံရောၚ်ဂှ် ကဵုလဝ်ကတိရ။
ဂကောံ CEPI ဂှ်ဝွံ သွက်ဂွံခၞံဗဒှ် ဂဥုဲစဵုဒၞါသ္ဂောံဗ္တိုက်သ္အး ယဲကပ်အနာဂတ်ဂတတေံတုဲ ဒှ်ရိုဟ်ကၞက်သ္ဇိုၚ် မပံၚ်တောဲကၠောန်ၜိုတ်အာကဵု အလဵုအသဳ၊ ပူဂဵု၊ ပရဟိတ ကေုာံ ဂကောံဗွိုၚ်မှာဇန်တံရ။
Ref: Reuters