သွက်ဂွံကဵုအရီုဗၚ်ဗ္စာရဏာပရေၚ်မၞိဟ် ရေၚ်တၠုၚ်ပ္ညဳပ္ညပ်ဒၟံၚ်ကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဂကောံဒေါံပန်ပှော်ဟီု

နေပျဳဒဝ်၊ အံက်တဝ်ဗာ(၁၉)

ပ္ဍဲကိစ္စကဵုအရီအဗၚ်ဗ္စာရဏာပရေၚ်မၞိဟ်တအ်ဂှ် ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ထ္ပက်လဝ်စၟတ်တဲဒေါံပန်ပှ်ောတအ် ပ္ညဳပ္ညပ်ကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန်တုဲဟေၚ် ဒးဓမံက်ဒၟံၚ်ရုပ်ရဴရဂှ် ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဂကောံက္ဍိုက်က္ဍိုပ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံ (PPST) သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် သဝ်ဂျဝ်ညောအ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)ရ။

နူကဵု PPST ဂှ် ပ္ဍဲသၟဝ်ကာလ ဓမံက်ရုပ်ရဴလိက်ကသုက် NCA ဟွံမာန်ဏံ ပၞောဝ်ကဵုကြက်ရှ်သာ ပါလုပ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲ NCA ပိတၚ် စပ်ကဵုသွက်ဂွံစဵုဒၞာကောန်အရာပ်တအ်တုဲ ပ္ဍဲပရေၚ်ကဵုအရီုအဗၚ်ဗ္စာရဏာပရေၚ်မၞိဟ် ၜိုတ်ဍဟောဝ်စိုပ်ဂှ် ဗက်ကဵုဂကောံမွဲမွဲဂကောံတုဲ ရေၚ်တၠုၚ်ကဵုလဝ် နွံဗွဲမဂၠိုၚ်ရဂှ် ဟီုလဝ်ရ။

ပရေၚ်ကဵုအထံက်အပၚ် နူဇြေန်တာပ္ညဳပ္ညပ်ကဵုအရီုဗၚ်ဗ္စာရဏာပရေၚ်မၞိဟ်အာဇြဳယာန် (AHA)ကေုာံ နိပေါန်ဖံၚ်ဒေယှေန်ဂှ် သွက်ဂွံပလံၚ်ဗစိုပ်သ္ကေံတဲညးဍုၚ်ကွာန် မဆေၚ်စပ် ပ္ဍဲတိဍာ်ဂကောံဇကုအုပ်ဓုပ်ထိၚ်ဒဝ်လဝ်တအ်မာန်ဂှ် ပ္ညဳပ္ညပ်ကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဒးဓမံက်ဒၟံၚ်ရုပ်ရဴရဂှ် သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် သဝ်ဂျဝ်ညောအ်ဟီုလဝ်ရ။

“ကဵုပိုဲတိုက်ရိုက်ၜိုန်ဟီုကီုလေဝ် ကရောံအလဵုအသဳလေဝ် ကမၠောန်ဒးဆက်စၠောံပ္ညဳပ္ညပ် နွံရ။ ဗီုကဵု Border Pass (အခေါၚ်တတ်ကၠောံပယျဵု) ဂှ်တှ်ေ ပိုဲဂွံကၠောန်ရေၚ်တၠုၚ်ဟွံမာန်ပုဟ်။ ပ္ညဳပ္ညပ်ကဵုအလဵုအသဳလ္ပာ်ဏံတုဲမှ သွာၚ်ဂွံကၠောန်ရေၚ်တၠုၚ် ဓမံက်ရုပ်ရဴမာန်ဂှ် ကဵုအလဵုအသဳတွဵုရးလေဝ် ပိုဲပံၚ်တောဲဒးရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် တၠုၚ်လအာဍေံ နွံဒၟံၚ်ရ”ဂှ် ဟီုလဝ်ရ။

လ္ပာ်ညးတၠဒါန်တအ်လေဝ် ပ္ဍဲအရာကဵုရီုဗၚ်ဗ္စာရဏာပရေၚ်မၞိဟ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံဒှ်ပရေၚ်ဓမံက်ရုပ်ရဴ ကၠးကၠးဖ္ဍးဖ္ဍးမာန် ဒးပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ် ဗီုပြၚ်ဏံတုဲ လ္တူသ္ဇိုၚ် ဂကောံမွဲမွဲဟွံတုပ်သၟဟ်ဂှ် အတိုၚ်တၚ်နွံပၟိက် ဗီုပြၚ်ကၠောန်သ္ပဒၟံၚ်တၞဟ်ခြာ နွံရဂှ် သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော်သဝ်ဂျဝ်ညောအ် ဆက်ဟီုလဝ်ရ။

ပ္ဍဲကဵုကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ ကြဴနူသီကေတ်အဝဵုတုဲ ဟိုတ်နူပဋိပက္ခ ကေုာံ ပရေၚ်ဟွံဂီုကၠီု က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်တုဲ လၟိဟ်မၞိဟ် ၁ ဒသမ ၇ ပြကောဋိကိုတ် ထောံသ္ၚိဌာန်တုဲ ဒးဂြိပ်ဒဴဒၟံၚ်ရဂှ် ရုၚ်ပ္ညဳပ္ညပ်အထံက်အရီုဗ္စာရဏာပရေၚ်မၞိဟ်ကုလသမဂ္ဂ (UNOCHA) လလောၚ်တြးလဝ် ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ စၟတ်တ္ၚဲ (၁၂) ဂှ်ရ။

နကဵုဂကောံမိတ်ပွံၚ်ဆေၚ်ကဵု အရီုဗၚ်ဗ္စာရဏာပရေၚ်မၞိဟ်တအ်ဂှ် ပ္ဍဲပွိုၚ်ကဝက်သၞာံ သၞာံ ၂၀၂၃ သ္ကုတ်ပထမဂှ် ပါလုပ်သီုညးဆုဲပြံၚ်မံၚ်တန်တဴဴ ၇ ကိုတ် ရီုဗၚ်ကဵုလဝ် လၟိဟ်မၞိဟ် ၁ ဒသမ ၈ ပြကောဋိကိုတ်မာန်လဝ်ရဂှ် UNOCHA ဟီုလဝ်ရ။

ဆ္ဂးပ္ဍဲရးသေတ်ဂါၚ် အကာဲအရာပၞာန်သ္ကာတ်မြဟ်ဒၟံၚ်ဂှ် အရီုဗၚ်ဗ္စာရဏာပရေၚ်မၞိဟ်ဟီုဂှ် ဂွံကေၚ်မိၚ်လဝ် ဆၜိုတ်ရမျာၚ်ဟေၚ်တုဲ ပ္ဍဲဗလးမုက်တိ ဟွံကေၚ်က္လိဂွံမွဲလှ်ေရဂှ် ညးရီုဗၚ်ကဵုဒၟံၚ် ပရေၚ်ညးပါဲဘဲပၞာန်မွဲတၠ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)ရ။

“ပရေၚ်ကၟိန်ဍုၚ်နာနာရီုဗၚ်ကဵုဟီုဂှ် ပိုဲဂှ် ယဝ်ဒးဟီုတှ်ေ ဆၜိုတ် ဂွံမိၚ်ရမျာၚ်။ ဂွံဗှ်လဝ် ပ္ဍဲပရိုၚ်ဓဝ်ရ။ ပ္ဍဲဗလးမုက်တိဂှ်တှ်ေ နတဲစှ်ေစှ်ေ ပ္ဍဲတိဍာ်ပိုဲ အရီုဗၚ်ကၟိန်ဍုၚ်နာနာ မုရီုဗၚ်ကဵုဏာလဝ်ရောဟီုဂှ် ပ္ဍဲဗလးမုက်တိဟွံမိၚ်ပုဟ်” ဂှ် ညးဟီုလဝ်ရ။

ပ္ဍဲဒေသကောန်ဍုၚ်အရၚ်လ္ၚဵု ပါလုပ်သီုရးသေတ်ဂါၚ် ဒှ်ဒၟံၚ်ပေါဲဗတိုက်ရပ်လွဟ်ကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် သ္ကာတ်မြဟ်ဒၟံၚ်ဂှ် ဟွံက္လိဂွံ အရီုဗၚ်ဗ္စာရဏာပရေၚ်မၞိဟ်မွဲသာ်တုဲ ဒးထံက်ပၚ်ဒၟံၚ် ညးဍုၚ်ကွာန် ဒးဘဲပၞာန် နကဵုသြန်ထံက်ပၚ်ကောန်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာတအ်ရ။

သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော်သဝ်ဂျဝ်ညောအ်ဂှ်မ္ဂး ဟိုတ်နူပဋိပက္ခပၞာန်သၠဲတိုန်ကၠုၚ်တုဲ ၜိုန်ရဍဟောဝ် ဇရေၚ်ညးဍုၚ်ကွာန် ဒးဒုၚ်ဘဲဒဏ်ပဋိပက္ခ စိုပ်ဟွံမာန်ဏီကီုလေဝ် ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဇြဟတ် ညံဂွံကဵုအရီုဗၚ် အတိုၚ်အပိုၚ်ခြာအလုံကၟိန်ဍုၚ်မွဲမာန်ရဂှ် ဟီုလဝ်ရ။

“ပ္ဍဲကာလပဋိပက္ခပၞာန် ဒှ်ဒၟံၚ်သၠဲသၠဲလးလးဏံတှ်ေ ဇရေၚ်မၞိဟ်ဒးဒုၚ်ဒၟံၚ်ဘဲဒဏ်ပဋိပက္ခဖအိုတ် ပိုဲဂွံဍဟောဝ်စိုပ်ဖအိုတ်ဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်။ အဓိကဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်ပါဲဘဲပၞာန် နွံပ္ဍဲတိဍာ်ဆက်စပ်ဒၟံၚ်ကဵု တိဍာ်ထိၚ်ဒဝ်ဇကုဇကုတအ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံရီုဗၚ်ကဵု သွက်ညးဒေသ ဒုၚ်တဲရီုဗၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ကဵုဒၟံၚ်တအ်မာန်ဂှ်လေဝ် ဗ္ၜတ်အပိုၚ်အခြာဒးကၠောန်ကဵုဒၟံၚ် နွံရ။ အတိုၚ်အလုံမွဲကၟိန်ဍုၚ်တှ်ေ ပိုဲဂစာန်ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဇြဟတ်ဖိုဟ်ရ”ဂှ် ဟီုလဝ်ရ။

ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာဂှ် ပ္ဍဲကဵုအကြေပ်အဂြတ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကေုာံ ပရေၚ်ထံက်ရံၚ်ဗ္စာရဏာပရေၚ်မၞိဟ်တအ် အကာဲအရာပရေံစှ်ေကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ် နူကဵုလိက်ပံက်ထိုၚ် နူဂကောံကၟိန်ဍုၚ်နာနာ အပံၚ်လၟိဟ် ၄၄၀ ဂကောံ ပါလုပ်သီုကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ ပလံၚ်ဗစိုပ်လဝ် ကောံဓရီုကာနာနာကုလသမဂ္ဂရ။

ဂကောံပၞာန်ဂှ် ကၟာတ်လဒဵုတာဒၞာ၊ သီကေတ် ကေုာံပလီုပလာ်ဒၟံၚ် ပရေၚ်အရီုအဗၚ်အထံက်အပၚ် သွက်ဂွံဟံၚ်ပြာ်လမျီု သွက်ဂကောံတွဳဗွိုၚ် ညးထောံလသာသ္ၚိဌာန် ဒးဂြိပ်ဒဴပါဲဓလေတ်ဒၟံၚ် ဆက်သုၚ်စောဲဒၟံၚ်အရီုဗၚ်ဗ္စာရဏာပရေၚ်မၞိဟ် နဒဒှ်လွဟ်လက်နက်ဖိုဟ်ရဂှ် ဓမံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။

ပရိုၚ် သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)

ဗီု – KNU