ဘာအၚ်၊ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁
ပ္ဍဲတွဵုရးကရေၚ် အပ္ဍဲကာလသီအဝဵုဏံ အန္တရာယ်မာၚ်တိုပ်တိ ဇၞော်ပၟဝ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် သိုက်က်တုဲ ဘပဠကၠုၚ်ဒၟံၚ် အန္တရာယ်လမျီုညးဍုၚ်ကွာန်ကောန်အရာပ်တံကဵု ပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ်သ္ၚိကၟိန်တံ ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ဂှ် ဂကောံအခေါၚ်အရာမၞိဟ်ကရေၚ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
အတိုၚ်တၚ်လလောၚ်တြး ဂကောံအခေါၚ်အရာမၞိဟ်ကရေၚ် KHRG ဂှ်မ္ဂး တုဲကၠုၚ်ပ္ဍဲဂိတုဂျာန္နဝါရဳ ၂၄ တေံ မၞိဟ်တြုံနူတွဵုရးကရေၚ်၊ ခရိုၚ်ဘာပန်၊ ကောန်ကွာန်ထဳခေဝ်ခဳမွဲတၠဝွံ လိုန်ဒးမာၚ်တုဲ ဟိုတ်နူဗ္တိုဟ်ထ္ကးအာလဝ်ဂှ်ရ ဇိုၚ်ပါဲကလိဂွံဝပ်တုဲ ဒးဒုၚ်လွဳလွတ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲကဵုဗ္ဒမ်ဂဥုဲဒေသန္တရဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။
မၞိဟ်တြုံ လိုန်ဒးမာၚ်တုဲ ဂွံအာဝပ်ဂှ်ဝွံ ဒှ်တၠအိန်ထံၚ် အပါကောန်ၚာ်ၜါတၠတုဲ ဟိုတ်နူကလိဂွံလဝ်ဝပ်တုဲ ဂြောဝ်ဂတာညးဝွံ ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵု တၚ်ကော်ချဴ သွက်ပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ် ဍာ်ဇမၠိၚ်ဂှ် KHRG သ္ဂးရ။
လအာတုပ်သာ်ဂှ်ကီု ပ္ဍဲကဵုတ္ၚဲဂှ်ရ ပ္ဍဲကဵုကွာန်ကအ်ဝါလာ ဗ္ဒါဲဍုၚ်ကြုၚ်ဒဵု၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်ကအ်ကြိက်၊ တွဵုရးကရေၚ်ဂှ် ညးဗြဴညးဒေသမွဲတၠဝွံ လိုန်ဒးမာၚ်တိုပ်တိ မ္ၚးကွာန်မွဲဒၞါဲဂှ်တုဲ ဒးကုတ်ထောံလဝ် ဇိုၚ်မွဲလ္ပာ်ရ။
အတိုၚ်တၚ်နၚ် နူကဵုသြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ၜိုတ်က္ဍစိုပ် ပ္ကောံပ္ကေဝ်ဂွံလဝ်ဂှ်မ္ဂး အပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၃ တုဲကၠုၚ်တေံ ပ္ဍဲတွဵုရးကရေၚ် ဟိုတ်နူမာၚ်တိုပ်တိတုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်ကောန်အရာပ် ဟွံအောန်နူကဵု ၃၀ ဇီုကပိုက်ချိုတ် ကလိဂွံဝပ်တံ နွံလဝ်တုဲ ပ္ဍဲဗလးတိတေံ ဂၠိုၚ်နူဏံတၟာဂလိုၚ်မာန်ရ။
ညးဒုၚ်တာလျိုၚ်ပရေၚ်ဆဝ်မ္ၚုဟ်စန်ဒက် ဂကောံအခေါၚ်အရာမၞိဟ်ကရေၚ် KHRG သဝ်နန္ဒသူဂှ် ဟိုတ်နူမာၚ်တိုပ်တိတုဲ လ္တူပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ် ကေုာံ ကမၠောန်ဂယိုၚ်လမျီု ဂြောဝ်ဂတာညးဒးဂိအာတံဂှ် ဖဵုအဆက်လက္ကရဴ အရာမဇီုကပိုက်လ္ပာ်လဟုတ်မဂၠိုၚ်ဂၠေၚ် က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်ရောၚ် ဟီုရ။
“မၞိဟ်ဇီုကပိုက်ဒး ဟိုတ်နူမာၚ်တိုပ်တိတံဂှ်တှ်ေ ယဝ်ရဒှ်မၞိဟ်တြုံတၠသ္ၚိဂှ်မ္ဂး က္တဵုဗဒှ်တဴ ပရေၚ်ဇီုကပိုက် လ္တူပရေၚ်ဂယိုၚ်လမျီုသ္ၚိကၟိန်ဂှ် ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ရ။ ဥပမာ ဗီုကဵုဒးဆောံလေၚ်အဝဲအၚ်္ဂတံဂှ်တှ်ေလေဝ်။ ဇိုၚ်တဲပိုတ်၊ မတ်လီု တံဏံဂှ်တှ်ေ သ္ကဵုဇီုကပိုက်တဴ ကုကမၠောန်ဂယိုၚ်လမျီုညးတံ ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်မာန်ရ။ ဗွဲတၟေၚ် နကဵုကောန်ကွာန် ဒးဗ္ဒဗ္ဒါဲဒၟံၚ် လ္တူကမၠောန်လွဳတိရစ္ဆာန် ပရေၚ်တဵုလွဳတံဂှ်တှ်ေ ဟိုတ်နူမာၚ်တိုပ်တိတုဲ ဂွံအာဝပ်ဇီုကပိုက်ဒးဏောၚ် လမျီုဒးအိုတ်ဏောၚ်ဟီုမ္ဂး စပ်ကဵုပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ် ကောန်ဇာတ်သှ်ေတံဂှ် သ္ကဵုဇီုကပိုက်တဴ ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ဏောၚ်” ဂှ် ညးသ္ဂးရ။
ပ္ဍဲတိဍာ် KNU ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၃ ပွိုၚ်မွဲသၞာံ နဒဒှ်ပွဖံက်ပ္ကဝ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ် စွံပွန်ပ္တဝ်လဝ်က္ဍိုပ် လ္တူညးဍုၚ်ကွာန်ကောန်အရာပ်တံဂှ် ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ပစူလဝ်မာၚ် ပ္ဍဲကဵုဂၠံၚ် ညးဍုၚ်ကွာန်ရပ်စပ်စကာတံဂှ် ၄၀ ဝါ နွံလဝ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ် အတိုၚ်တၚ်လလောၚ်တြး KNU ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ အပ္ဍဲကာလသီအဝဵုဏံ ပ္ဍဲကဵုဂၠံၚ်ဒဒန် ဂၠံၚ်ဇၞော်ပျဳထံၚ်သု တွဵုရးကရေၚ်ဂှ် ပစူကၠုၚ်မာၚ် ပြာပြာကတ်တ်ဂှ်ကီု၊ ဗ္ဒါဲပွဳပွူဗ္ဒိုပ်ဒပ်၊ တမ်ဒပ်တံဂှ် သုၚ်စောဲကၠုၚ် မာၚ်တိုပ်တိတံ သၠဲသၠဲလးလးရ။
အတိုၚ်ဂလာန် ဂကောံချဳဒရာၚ်တာဒၞါ ပွသုၚ်စောဲမာၚ်တိုပ်တိ စပ်ကဵုဍုၚ်သ္အာၚ် ICBL ဂှ်မ္ဂး ကၟိန်ဍုၚ်သုၚ်စောဲဒၟံၚ် မာၚ်တိုပ်တိ anti-personnel သ္ကဵုမၞိဟ်ချိုတ်မာန်တံဖိုဟ်ဂှ် လ္တူဂၠးတိဏံ ဍုၚ်ဗၟာကဵု ရုယှာ ၜါဍုၚ်ရဟေၚ် သှ်ေဒၟံၚ်ဂှ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ် လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် ကၞောတ်သၞာံတုဲကၠုၚ်တေံရ။
အတိုၚ်လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် ဂကောံသြန်ဗွဝ်ကောန်ၚာ် စပ်ကဵုဍုၚ်နာနာ ကုလသမဂ္ဂ UNICEF ကဝက်သၞာံတုဲကၠုၚ်တေံဂှ်မ္ဂး ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာ ဟိုတ်နူမာၚ်တိုပ်တိ ကေုာံ ကပေါတ်လွဟ်လက်နက်ပၞာန် မကလေၚ်ထပ်ဗ္တိုဟ်ထ္ကးတံဂှ်တုဲ ကောန်အရာပ် ဗ္ဒါဲ ၆၀၀ ဇီုကပိုက်ချိုတ်အာလဝ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−CJ