ညးအပ်ဘာ သၟဝ်တဲကံၚ်ဇြဳပၞာန် ထပ်ယအ်စှ်ေ ကဵုဠက်ပၠန်

မတ်မလီု၊ ဂျောန် ၄

သွက်သၞာံဗ္တောန်ပညာဏံ ညးကၠုၚ်စိုပ်အပ်ဘာ ပ္ဍဲဘာသ္ဇိုၚ်ပညာအလုံဍုၚ်မွဲဂှ် ၆၃ ကိုဋ် ၉ ဠက်ပြၚ်ကီုလေဝ် အောန်စှ်ေ နူကဵုသၞာံအာတေံဂှ် လိက်ပရိုၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ထိၚ်ဒက်လဝ်တံကဵု တၚ်နၚ်လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ဂမၠိုၚ် ထ္မံက်ထ္ၜးဒၟံၚ်ရ။

အပ္ဍဲသတ္တာဟပအပ်ဘာ သၞာံဗ္တောန်ပညာ ၂၀၂၄−၂၀၂၅ ဏံ ပ္ဍဲကဵုဘာသ္ဇိုၚ်ပညာ ဘာပူဂဵု ကေုာံ ဘာပရေၚ်ပညာခမဳသၚ်ဗ္တောန် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ထိၚ်ဒက်လဝ် ပ္ဍဲကဵုရးဒေသ ကေုာံ တွဵုရးတံဂှ် မၞိဟ်ကၠုၚ်စိုပ်အပ်ဘာ ၆၃ ကိုဋ် ၉ ဠက်ပြၚ် နွံဒၟံၚ်ရ။

ဆ္ဂး တုဲကၠုၚ် ပ္ဍဲသၞာံဗ္တောန်ပညာ ၂၀၂၃−၂၀၂၄ တေံဂှ် ညးပအပ်ဘာ ၆၄ ကိုဋ် ၇ ဠက်ပြၚ် နွံလဝ်ဂှ်ရ ယဝ်ရၜတ်ကၞာတ်ကဵု သၞာံဗ္တောန်ပညာတၟိလၟုဟ်ဏံမ္ဂး ကွးဘာဗ္ဒါဲဒ္စါံဠက် ယအ်စှ်ေအာလဝ် နူကဵုသၞာံတုဲတေံရ။

မွဲလ္ပာ်ဂှ်ပၠန် ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံကဵု ဇြဟတ်ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်တံ နဒဒှ်တိဍာ်ဗၠးၜးဂှ် ထိၚ်ဒက်ဂွံလဝ် ပွိုၚ်ဍုၚ် ဗ္ဒါဲ ၆၀ တုဲ ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်တံဏံဂှ် သၞောတ်ပရေၚ်ပညာကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဂွံဂေတ်ဂြိပ်ဂှ် စိုပ်ဒၟံၚ်ဍာ်ဒှ်ဟွံမာန်ရ။

သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဝှ်ကြံၚ် ဥူဖေတာန်ဂှ် ပ္ဍဲတိဍာ်ဒပ်ပၠန်ဂတးဂမၠိုၚ်ထိၚ်ဒက်လဝ်တံဂှ် သွက်ဂွံထ္မံက်ရုပ်ရဴ သၞောတ်ပရေၚ်ပညာကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်တုဲ အ္စာ၊ အ္စာၝောံဂမၠိုၚ် နုက်တိတ်ပြံၚ်ဆုဲကၠုၚ်တံ နွံကၠုၚ်တုဲ အကြာပရေၚ်ပၞာန် ဂွိၚ်ဖေက်ကလိဂွံဝပ်ဇီုကပိုက်တံဂှ်တုဲ ပအပ်ကၠုၚ်ဘာအောန်စှ်ေကၠုၚ်ဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။

“ပ္ဍဲတိဍာ် ဒပ်ပၠန်ဂတးတံ ထိၚ်ဒက်လဝ်တံဂှ် ဂွံဗ္တောန်လိက် (လိက်ဇုတ်ဓရံၚ် သၞောတ်ပရေၚ်ပညာကံၚ်ဇြဳပၞာန်) ဂှ် ဝါတ်ဂါတ်ကွေံကွေံဏောၚ်။ အ္စာ၊ အ္စာၝောံလ္ၚဵုတံဂှ်လေဝ် မၞိဟ်တိတ်နူကလောန်ဂှ်တိတ်၊ မၞိဟ်ပြံၚ်ဒေသဂှ်ပြံၚ်၊ မၞိဟ်ဟွံကၠုၚ်ကလောန်ဂှ် ဟွံကၠုၚ်။ ဒှ်အာဗီုဏံအိုတ်ယျ။ အဓိကဂှ်တှ်ေ ကြေပ်အကြာပရေၚ်ပၞာန်တုဲ ဖေက်ဇီုကပိုက်ကလိဂွံဝပ်ညးသ္ကအ်ရ။ သီုအ္စာ သီုကွးရ ဖေက်ဒၟံၚ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲအကာဲအရာသာ်ဏံဂှ် ဂွံပအပ်ဘာ ပ္ဍဲဘာဗ္တောန်လိက်တံဂှ် လ္ၚဵုတံဂှ် စိုတ်ဟွံလုပ်စပုဟ်၊ လ္ၚဵုဂှ် ဖေက်ဒၟံၚ်။ ဒှ်ဒၟံၚ်သာ်ဏံတုဲ စုတ်စရၚ်ဘာဂှ် အောန်စှ်ေကၠုၚ်ရောၚ် ညာတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။

ဟိုတ်နူပရေၚ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ သၞောတ်ပရေၚ်ပညာ သၟဝ်ဒပ်ပၞာန်ထိၚ်ဒက်လဝ်ဂှ် ညးချဳဒရာၚ်ပရေၚ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳတံ ဗကပ်လဝ်ဗဗေၚ်ကီုလေဝ် အခိၚ်ပရေၚ်သီအဝဵုဏံ လအ်ကၠုၚ်ဗက် ဒၟါနူသြန်ဖောဝ်တုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်သ္ဇိုၚ်တံဂှ်တှ်ေ ပါဲနူပရေၚ်ပညာသ္ဇိုၚ်အလဵုအသဳတုဲ သ္ဇက်ဂွံရုဲစှ် ဟွံမွဲကၠုၚ်ရ။

ပ္ဍဲဒေသအညာ ဒၞါဲပၠန်ဂတးဒစဵုဒစး ကုသၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန် ဇြဟတ်ခိုဟ်တံဂှ် နူဌာနဝန်ဇၞော်ပရေၚ်ပညာ၊ အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ဂကူ NUG ပံက်လဝ် ဘာပရေၚ်ပညာသ္ဇိုၚ် အခိၚ်ကာလအကြာတံဂှ် ပွိုၚ်ဍုၚ်ညးကဵုညး၊ ဂကောံကွာန်ညးကဵုညး ဂေတ်ဂြိပ်ဒၟံၚ် နွံရ။

ညးမကၠောန်ၜိုတ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပရေၚ်ပညာ မရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ် နဇြဟတ်ဇကုဇကု ပ္ဍဲရးသက်ကိုၚ် မွဲတၠဂှ် ပ္ဍဲဒေသအညာ ဘာအလဵုအသဳကံၚ်ဇြဳပၞာန်ထိၚ်ဒက်လဝ်တံ ဟွံမွဲရတုဲ သၞာဲဒဴပရေၚ်ပညာတံလေဝ် ဟွံဂံၚ်ယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ်ပုဟ်ဂှ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။

“ပ္ဍဲဒေသအညာမ္ဂး ဘာအလဵုအသဳဟီုဂှ် ဟွံမွဲရပုဟ် မိက်ဂွံဟီုရ။ ဘာစကစဟီုဂှ် ဟွံမွဲရတုဲ Non CDM လဵုမွဲလေဝ် ဟွံဂံၚ်ကၠုၚ်ယိုက်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲဒေသအညာတုဲ ပရေၚ်ပညာ (စကစ) ဂှ် လီုအာယျ။ ဒေသအညာဂှ်တှ်ေ ညးလဵုမွဲမှဟွံဗက်တုဲ မၞိဟ်ဗက်လေဝ် စဵုကဵုဟွံမွဲရပုဟ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။

ပ္ဍဲရးသက်ကိုၚ် ဍုၚ်ယှိုဲပျဳအေ၊ မျိုအ်တေတ်၊ မဝ်လူ၊ ခါန်ပါတ် ဍုၚ်တံဏံဂှ်  ဒပ်ပၞာန်စဵုဒၞါညးဍုၚ်ကွာန် PDF အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ဂကူ NUG ကဵု ဒပ်ပံၚ်ကောံပၠန်ဂတးတံ သီထိၚ်ဂွံလဝ်ရ။

ပ္ဍဲတွဵုရးချေၚ် ဒးဗလးလဝ် ပၞောဝ်ကဵုတိဍာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ထိၚ်ဒက် ၁၃ ဍုၚ်ဟွံအောန်ဂှ် ပလေဝ်ပလေတ်ဒၟံၚ် တၚ်နွံပၟိက် သွက်ပရေၚ်ပညာ နဇြဟတ်ဇကုဇကု​တံရောၚ်ဂှ် အ္စာၝောံဗ္တောန်လိက် CDM မွဲတၠ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။

“ ပ္ဍဲကဵုကွာန်ဂှ်တှ်ေ နဇြဟတ်ဇကုဇကုရဏောၚ်၊ ကော်ဒၟံၚ်အ္စာ၊ အ္စာၝောံဘိုၚ်ဗ္တောန်ကဵုတံဂှ်ရ။ တုဲပၠန် လိက်အုပ် လိက်တၞးစၟတ်သမ္တီတံဂှ်လေဝ် လၟုဟ်မှဂွံပ္ကောံ။ ၚုဟ်ဖျာဂှ်လေဝ် လ္တူနူကဵုၚုဟ်ဓမ္မတာဂှ် မွဲဆ၊ ၜါဆ၊ သီုကဵုၚုဟ်ခရိတ်ပလံၚ်ဗစိုပ်တံဂှ်မ္ဂး လိက်ဗွဟ်တံဂှ် ကၠာတေံ မဂွံလဝ်မွဲဠက်ဘာ်ဂှ်တှ်ေ လၟုဟ်ဒှ်အာပိဠက်ဟီုတှ်ေ ဒးကၠောန်ဒၟံၚ်တၟာဂလိုၚ်ဏီဏောၚ်။ ဒးပ္တိတ်ဇြဟတ် တၟာဂလိုၚ်ဏီဏောၚ်။ လၟုဟ်ဂှ် ကၠောန်ဂှ်ကၠောန်ဒၟံၚ်ရ။ ဆ္ဂး ကပေါတ်တံဂှ် ဟွံစုၚ်ဏီပုဟ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။

မွဲလ္ပာ်ဂှ်ပၠန် သီုလိက်ဗွဟ်တံ မပါလုပ် နကဵုတၚ်နွံပၟိက် ကပေါတ်ဗ္တောန်အထံက်အရီုတံဂှ်ကဵု ၚုဟ်စေတနာ သွက်အ္စာ၊ အ္စာၝောံဘိုၚ်ဗ္တောန်ကဵုတံဂှ်လေဝ် ဂွံထံက်ပၚ်ကဵုမာန်ဂှ် ဂၠါဲဒၟံၚ်တၠဒါန်တံရောၚ် ညးဆက်ဟီုရ။

ဆ္ဂး ဟိုတ်နူပရေၚ်ဗ္တိုက်ပၞာန်ကျာ ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တုဲ ကွးဘာ၊ ကောန်ၚာ်သၟတ် နူဒေသတံဏံဝွံ ဂွံဗ္တောန်ပညာ သၟဝ်ဖ္ဍာန်ဒဒၚ် ဗွဲမဗၠးဘဲဂီုကၠီု ဍိုက်က်ပေၚ်ၚ် ဟွံမာန်ဏီပုဟ်ဂှ် ဗွိုၚ်ပရေၚ်ပညာတံ ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။

အတိုၚ်တၚ်နၚ် ISP-Myanmar ဂှ်မ္ဂး ပ္ဍဲသၞာံဗ္တောန်ပညာမွဲမွဲသၞာံဂှ် ပရေၚ်ပအပ်ဘာ သရောပ်ကေတ်မ္ဂး ၁၂ ပြကောဋိကိုဋ် ဒးနွံဏောၚ်ဂှ်ရ ကြဴနူသီအဝဵုတုဲ အပ္ဍဲပွိုၚ် ၃ သၞာံ ဗွဲတွဵုမအောန် ကောန်ၚာ် နူဒ္စါံပြကောဋိကိုဋ် စဵုကဵုဟွံအောန်နူကဵု ၁၀ ပြကောဋိကိုဋ် ဒးဆောံလေၚ်ဒၟံၚ် အခေါၚ်ဗ္တောန်ပညာရောၚ်ဂှ် ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ် လဒေါဝ်သၞာံတုဲကၠုၚ်တေံရ။

ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)

ဗီု−CJ