မတ်မလီု၊ ဂျောန် ၁၈
ဟိုတ်နူပၞာန်ပၠန်ဂတးအလုံဍုၚ်မွဲတုဲ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ် မဒှ်ညးက္ဍိုက်ပ်ဂကောံပၞာန် မဆောံလေၚ်ကၠုၚ်တိဍာ်ဂၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၅ ကၠုၚ်စိုပ်ဏံ သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲတုဲ ကၠောန်ၜိုတ်ဒၟံၚ် အရာမဒစးဒုၚ်ပလေဝ်ပလေဝ်တံယျဂှ် ထ္မံက်ပ္တိတ်ဟီုဂးကၠုၚ်ရ။
နကဵုဟိုတ်စရၚ်မာဲဗၠေတ်တုဲ ပလှ်ဖျေံ အလဵုအသဳကောန်အရာပ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳတုဲ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ကေတ်လဝ်အဝဵု နကဵုဇြဟတ်လွဟ်ဂှ်ဝွံ ကလေၚ်ကၠောန်ဗဒှ်ကဵု ပေါဲရုဲမာဲဏောၚ် ဟီုဂးလဝ် ဂၠိုၚ်ၚ်ကဵုဝါကီုလေဝ် အခါလၟုဟ် ပံက်ဟီုကၠုၚ် သၞာံကၠောန်ဗဒှ်အာဂှ်ရ။
ဟီုလဝ် ပ္ဍဲပေါဲဆဵုဂဗ ကုသၞာဲဒဴ နူဌာနမဆေၚ်စပ်ဂမၠိုၚ် ကဆံၚ်ခရိုၚ်၊ ကဆံၚ်ပွိုၚ်ဍုၚ် ကေုာံ သီုကဵုညးဇၞော်ကွာန်အရာပ် မကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပ္ဍဲရးမာန္တလေဝ် ဍုၚ်မိတ္ထဳလာ တုဲကၠုၚ်ဂိတုဂျောန် ၁၅ တေံဂှ်တုဲ တ္ၚဲလဵု၊ ဂိတုလဵု ကၠောန်ဗဒှ်အာပေါဲရုဲမာဲဏောၚ်ဟီုဂှ် ဟီုပ္တိတ်လဝ် ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်ဂှ် ဟွံမွဲရ။
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ် သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲမာန် အပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာကၠုၚ်စိုပ်ဏံ ညံၚ်ဂွံကံက်အာ စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်သ္ဂါဗ္တံမာန်ဂှ် ကၠောန်ဒၟံၚ်တုဲ ထ္ၜးဟိုတ်ကဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ ကမၠောန်ဇကုမဒးကၠောန်တံဂှ် ဟွံကၠောန်မ္ဂး ပရေၚ်တောတက် လ္ဇုဲလ္ဇအာဒၟံၚ်ဏောၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဒံက်တာသာၚ်ကျဳဇြေန်သဵုဂှ် ဂလာန်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဟီုဂှ်ဝွံ သွက်ဂွံထပ်ပပဵုပ္တိုန် အာယုက်ကာလကာတၟေၚ် တြဴဂိတုပၠန်ဂှ် ထ္ၜးဟိုတ်ကဵု ကၠောန်ဗဒှ်အာပေါဲရုဲမာဲဏောၚ် ဒှ်မာန်ဂှ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“ညအ်ဂှ် ဟွံတၟေၚ်ရပုဟ် ထေၚ်ရ။ နူစသီအဝဵုတုဲတေံ ဂွံတြဴဂိတုဂှ် ကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲဏောၚ်ဂးတုဲ ပပဵုပ္တိုန်ကၠုၚ်လဝ်အာယုက်ညးဂှ် လၟုဟ်လေဝ် ဂိတုဂျူလာၚ်အိုတ်မ္ဂး အာယုက်ညးအိုတ်ရဏောၚ်ဟီုတှ်ေ ထ္ၜးဟိုတ်ကဵုညအ်ရောၚ်ဂှ် အဲထေၚ်ကေတ်ရ။ ပေါဲရုဲမာဲဂှ် ဟွံဒှ်ညံၚ်ဂွံဒှ်ကၠောန်မ္ဂး ဒှ်ဏောၚ်။ ဆ္ဂး နွံမွဲရ။ ပေါဲရုဲမာဲဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်ပါလုပ် ဇြဟတ်ခိုဟ်ဏောၚ်၊ ဗၠးၜးဗဗွဲဓဝ်ဏောၚ်။ နွံကဵုပရေၚ်ကၠးမှးတပ်တးဏောၚ်။ တုဲပၠန် ဍုၚ်သ္အာၚ်တံလေဝ် သ္ပစၟတ်သမ္တီဏောၚ် ပေါဲရုဲမာဲဏံ ဂွံဒှ်ဂှ် ဒုၚ်လျိုၚ်ဟွံဂွံပုဟ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ဂကောံပၞာန်ဝွံ စနူအခိၚ်ပ္တိတ်ဇြဟတ် သွက်ဂွံသီကေတ်အဝဵုကၟိန်ဍုၚ် နကဵုဇြဟတ်လွဟ်ဂှ်တုဲ ဒဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵု ပရေၚ်ပၠန်ဂတးတဝ်စၞေဟ် နူကဵုညးချဳဒရာၚ်ကတိုၚ်ကၟဟ်ပရေၚ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ အလုံဍုၚ်တံကဵု ညးဍုၚ်ကွာန်နွံပၟိက်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳတံ၊ ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ နကဵုနဲကဲနာနာသာ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ဒပ်ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ် မံက်တိုန်ကၠုၚ် အလုံဍုၚ်မွဲပြးဇးဂှ် ဟွံအောန်နူကဵု ၅၀၀ နွံလဝ်တုဲ ဗ္တိုက်သရိုဟ်ထပိုတ်ဒၟံၚ်ရိုဟ်ကၞက် သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန် ကရောံဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် EAO တံရ။
နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် စနူကဵုပရေၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ ဂကောံမဟာမိတ်ကောဒေံပိဂကောံတံဂှ် စဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် ပ္ဍဲကချေၚ်၊ ချေၚ်၊ ရခေၚ်၊ သေံသၟဝ်ကျာ၊ ကရေၚ်ဍာဲ၊ ကရေၚ် ကေုာံ ရးသက်ကိုၚ်တံဂှ် ဒးဆောံလေၚ်လဝ်ဍုၚ် ဗ္ဒါဲ ၆၀ ဍုၚ်တုဲ ဒးဗလးလဝ်တဲ ဗ္ဒိုပ်ဒပ်ဂၠိုၚ်ကဵုလ္ၚီရ။
ဥူတာန်သဵုနာၚ် ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဝှ်ကြံၚ်ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဝွံ စၟတ်ကေတ်လဝ်ပေါဲရုဲမာဲ ညံၚ်ပၞော်တိတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် သွက်ညးတုဲ ဍုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံ အုပ်ဓလီုလဝ်တုဲ ဂွံကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲဟီုဂှ် ဒှ်ပရူလ္ပအ်ညာတ်ရဏောၚ်ဂှ် ပါ်ပါဲလဝ်ရ။
“ညအ်ဂှ် နူစညးသီအဝဵုတေံရ ထေၚ်ကေတ်လဝ် ညံၚ်ရဴပၞော်တိတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် သွက်ညးရ။ အခိၚ်ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက် နကဵုပရေၚ်ကျဗြံတံဂှ် သွက်ဂွံပ္တိုန်စိုတ်ဓာတ် ကုဒပ်ပၞာန်တုဲ ကၠောန်ကၠုၚ် ကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲဏောၚ်ရ။ တိဍာ် ၜိုတ် ၇၀ တၟံကၠံ အလုံဍုၚ်မွဲဂှ်လေဝ် နွံဒၟံၚ်သၟဝ်တဲ ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံကဵု ပရေၚ်အုပ်ဓလီု PDF တံဏောၚ်။ သ္ကိုပ်အုပ်ဓုပ်အရာပ်ဍေံတံဂှ်လေဝ် ကဵုလ္ၚီ ဒးဒုၚ်ဂစိုတ်ဒၟံၚ်တုဲ သာ်လဵုမှ ဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ်။ ညံၚ်ရဴပရအ် လ္ပအ်ဒၟံၚ်ညာတ်ကီုရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
အတိုၚ်စၟတ်သမ္တီ ဂကောံလ္ၚတ်ကေၚ်ကာဍုၚ်ဗၟာ ကေုာံ ပဋိပက္ခ BACS ဂှ်မ္ဂး ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ အပ္ဍဲဂိတုဨပရဴတုဲကၠုၚ်တေံ ကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပရေၚ်ချဳဒရာၚ်စပ်ကဵုပေါဲရုဲမာဲ ၇၁ ဝါတုဲ ပ္ဍဲကဵုဏံ ပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ကၠအ်ပ္ကဴ စှ်ေကၠောန်ကဵုတၞးကာဒ်ကောန်ဍုၚ်တံဂှ် ကၠောန်လဝ် ၃၂ ဝါ ဂၠိုၚ်အိုတ်ရ။
မွဲလ္ပာ်ဂှ်ပၠန် အခေါၚ်အာတ်ပ္တိုန်စရၚ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် ကမ္မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ခါန်ကၞက်ဂှ် ကဵုလဝ်အခေါၚ်ပ္တိုန်စရၚ်ဗော် စဵုကဵု ၄၉ ဗော်ကီုလေဝ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ဂွံလဝ်ယၟုလ္ၚဵုတံဂှ်တှ်ေ ဒဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် ဟွံကဵုလဝ်အခေါၚ်ပ္တိုန်စရၚ်ဗော်ဏီရ။
ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် မ္ၚးနူကဵုပေါဲဗ္တိုက်က္တဵုဒှ်လဝ် အလုံဍုၚ်မွဲဂှ် ဟိုတ်နူအကာဲအရာ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် မစှ်ေဒၟံၚ်သွာၚ်ဇဳဂှ်တုဲ နကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တံ စိုတ်ဂွံလုပ်စ ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်တုဲ ဓဝ်ပတှ်ေလေဝ် နွံဟွံသေၚ်ပုဟ်ဂှ် ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ပၠန်ဂတးဗ္တိုက်ဒၟံၚ် ကုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ပါလုပ်သီုကဵု အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ဂကူ NUG ဂှ်လေဝ် ဒုၚ်တဲသ္ပအာစၟတ်သမ္တီ ကုပေါဲရုဲမာဲ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဟွံသေၚ်ပုဟ်ဂှ် လလောၚ်တြးလဝ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−MOI