လ္ဂုၚ်၊ သေပ်တေမ်ဗာ (၁၆)
အပ္ဍဲအခိၚ်ကာလ ဒပ်ပၞာန်သီအဝဵု ပွိုၚ် (၁၉) ဂိတုဂှ် ဟိုတ်နူၚုဟ်ဗၞိက်စၞစသုၚ် သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ကဵုဆဂှ်ရ ပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ်ဗိုက်လ္တက်တံ သာကြေပ်ဂြတ်ကၠုၚ်တုဲ ဒးဖန်စသုၚ်ဒၟံၚ်တုဲ ပရေၚ်ထတ်ယုက်ဇီုကပိုက်တံ နွံကၠုၚ်ရဂှ် သၞာဲဒဴ CDM တံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
သၞာဲဒဴ CDM တံဝွံ ကပေါတ်ဗၞိက်ရပ်စပ် ပ္ဍဲဖဴတံ မပါလုပ် သီုၚုဟ်ဗၞိက်စၞစသ္ဇိုၚ်တံဂှ် သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် ဂၠိုၚ်ကဵုဆဂှ်ကီု၊ သြန်ဂိတုလၟေၚ်ၚ်တံ ဟွံမွဲရဂှ်တုဲ ပုၚ်သွမဍိုက်ပေၚ်ကဵု အာဟာရ မညဳသၟဟ်ကဵု ပရေၚ်ထတ်ယုက်တံဂှ် စိုပ်ကၠုၚ်ဒဵုအကာဲအရာ ဍုန်တိုပ်ဟွံမာန်အိုတ်ရ။
အ္စာၝောံဘာဗ္တောန်လိက်တန်သ္ဇိုၚ် မပါလုပ်လဝ် ပ္ဍဲချဳဒရာၚ် ဒစဵုဒစးအဝဵု CDM မွဲတၠဂှ် ၚုဟ်ဖျာဗၞိက်က္ဍၚ်တုဲ ဒးရုဲစှ်ဍုန်တိုပ်စၞစ ဍာ်ဒကေဝ် မသဝ်တံဂှ်တုဲ ဒးစသုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ ပရေၚ်ထတ်ယုက်ဇီုကပိုက်တံ နွံကၠုၚ်ရဂှ် ဟီုရ။
“ဒးစဒၟံၚ် မဍာ်ဒကေဝ် သဝ်ဝ်တံတုဲ သွမ္ဂးလေဝ် ဆၜိုတ်ဒှ်သွရ၊ ခစေပ်ရဂှ် လၟုဟ်မ္ဂး မွဲစန် ၂၀၀/၃၀၀ ဟီုတှ်ေ ခစေပ်ဂှ် ဟွံရာန်အိုတ်ရတုဲ ခၞေဝ်တၞဟ်ဟ် ၚုဟ်မးမၞုံ ဗၞတ်(၂၀၀) ဒ္ကေဝ်တံဂှ် ဗက်ဂၠါဲရာန်ကၠုၚ်အိုတ်ရ၊ ဒှ်ကၠုၚ် ပရေံပရေံသာ်ဏံတုဲ ပရေၚ်ထတ်ယုက်ဂှ်လေဝ် ဟွံဒှ်အာဟာရတုဲ ဇီုကပိုက်ကၠုၚ်ရ၊ ဇီုကပိုက်ကၠုၚ်ကဵု ပရေၚ်ထတ်ယုက်မ္ဂး သွက်ဂွံအာ ရုၚ်ဂဥုဲ၊ ဗ္ဒမ်ဂဥုဲတံဂှ် ပြေပြံၚ်ဟွံမာန်ပုဟ်၊ ဟိုတ်နူပကောံပကေဝ်လဝ်သြန် သွက်ဂွံရပ် အရေၚ်ပရေၚ်ထတ်ယုက်ဂှ် ဟွံမွဲတုဲ ဒးကပှ်လွဳအာ နကဵုဂဥုဲနွံအပ္ဍဲသ္ၚိတံဂှ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပွမဒးဒုၚ်စသိုၚ် ပရေၚ်ထတ်ယုက်တံ နွံရ” ဂှ် ညးဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ညးဍုၚ်ကွာန်မှာဇန် ဂၠိုၚ်ကဵုဠက် ညံၚ်စက်ယန္တယာ ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဂေတ်ဂြိပ်ဂွိုအ်မာန် တိတ်ဂၠံၚ်ထ္ၜးကၠုၚ်ဆန္ဒ ကုသၞာဲဒဴအလဵုအသဳ သီုပွပၞာန်သီအဝဵုဂှ် နကဵုရမျာၚ်ကမြဴ “လ္ပတိုန်ရုၚ် ရုန်တိတ်” မဒှ်ရ။
သၞာဲဒဴဗွဲမဂၠိုၚ် ညးဟွံမိက်ယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲသၟဝ်တဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ်ဝွံ ပါလုပ်ကၠုၚ်လဝ် ပ္ဍဲပရေၚ်ချဳဒရာၚ် CDM သၞာံဏံမ္ဂး စိုပ်ကၠုၚ်အပ္ဍဲကာလ ပွိုၚ်မွဲသၞာံဘာ်ပြၚ်ဣရ။
သၞာဲဒဴ CDM တံဝွံ ဟိုတ်နူကံၚ်ဇြဳပၞာန်သီအဝဵု ပ္တိတ်ထောံ နူကဵုကလောန်တံဂှ်ရ ကၠောန်ကၠုၚ်ကလောန် မဂွံမကၠောန်တံဂှ်တုဲ ဒးရုန်ဂ္စါန်ပသောၚ်ဒၟံၚ် သွက်ပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ်တံရ။
သၞာဲဒဴ CDM မဒးကၠောန်ဒၟံၚ် နကဵုတ္ၚဲ ပ္ဍဲပရေၚ်တဵုလွဳမွဲတၠဂှ်လေဝ် ၜိုန်ရၚုဟ်ဗၞိက်စၞစ သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်ကီုလေဝ် မ္ၚးနူၚုဟ်လိၚ်ဟွံတိုန်ကၠုၚ်ဂှ် ကမၠောန်တံလေဝ် လၟေၚ်ၚ်ဟွံမွဲဂှ်ရ လအ်မ္ဂး စိုပ်ကၠုၚ်စဵုကဵု အကာဲအရာဒးကၠောဝ်ဗျဵုမာန်ရောၚ် သ္ဂးရ။
“လၟုဟ်ဂှ် ၚုဟ်ဖျာတံရ တိုန်ဒၟံၚ်၊ ကၠောန်စကဵုတ္ၚဲမ္ဂး ၚုဟ်လိၚ်တံဂှ် ဟွံတိုန်ကၠုၚ်ပုဟ်၊ တုဲတှ်ေ ကော်ဒၟံၚ်ကောန်ကမၠောန် လိၚ်ကၠောန်ကဵုတ္ၚဲတံဂှ်လေဝ် ဟွံမွဲပုဟ်၊ အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ညးလဵုဟွံဟီု ဝါတ်ဂါတ်ဒၟံၚ်ဖအိုတ်ရ၊ တုဲတှ်ေ ကမၠောန်ညးမွဲပိုၚ်တံလေဝ် ပ္ဍဲပရေၚ်တဵုပလောမ်တံဂှ်တှ်ေ အတိုၚ်မွဲကညၚ် ဒးပါဲဒလေတ်လဝ် ဘဲပၞာန်တုဲ ဟွံဒှ်ကလောန်စ ကလောန်ကွေံကွေံပုဟ်၊ အကြာဏံဂှ် ကမၠောန်သြန်လုပ်ဟီုဂှ် မုမှဟွံမွဲပုဟ်၊ ရံၚ်ကဵုၚုဟ်တိုန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် သိုက်က်တံဂှ်မ္ဂး လက္ကရဴဏံ ဗွဲမဂၠိုၚ် ကၠောဝ်ဗျဵုကၠုၚ်အိုတ်ရဏောၚ်” ဂှ် ညးသ္ဂးရ။
မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကဵုသၞာဲဒဴ CDM တံ ပါဲထောံ နူသ္ၚိဒၟံၚ်သၞာဲဒဴတံဂှ်ကီု၊ ပွမဘပဠနာနာသာ်၊ ဍဵုဍိုက်ရပ်ဒက်ဟွံဗဗွဲဓဝ်တံ နွံဒၟံၚ်တုဲ ဒၟါနူစိုတ်ဟွံဂီုကၠီုတံဂှ် ဒးဂြိပ်ဒဴပါဲဒလေတ်ဒၟံၚ်တံလေဝ် နွံဒၟံၚ်ရ။
ကမ္မတဳကမၠောန် စပ်ကဵုသ္ဂောံဖန်ဗဒှ် အခေါၚ်အဝဵုကမၠောန်ကၟိတ် ကေုာံ သြန်လုပ်သ္ဂောံသၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် အလဵုအသဳ NUG ဂှ်ဝွံ ကံက်ကပှ်လဝ်တၚ်နၚ် အကာဲအရာကမၠောန်ကၟိတ် ကေုာံ ပွမမံၚ်စံၚ်ဘဝပရေၚ်မၞိဟ်သၞာဲဒဴ CDM တံရဂှ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုဂျူလာၚ် (၂၁) တုဲကၠုၚ်တေံရ။
ဆ္ဂး အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ဂကူ NUG ဂှ် ဒဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် ထံက်ပၚ်ကဵု သၞာဲဒဴ CDM တံ ဍိုက်က်ပေၚ်ၚ် ဟွံမာန်ဏီရ။
အလုံမွဲကၟိန်ဍုၚ် ဟိုတ်နူဟွံဒုၚ်တဲ ကုပွပၞာန်သီအဝဵုဂှ်တုဲ သၞာဲဒဴကၟိန်ဍုၚ် မပါလုပ်လဝ် ပ္ဍဲချဳဒရာၚ် CDM တံ ဂၠိုၚ်ကဵုကိုဋ် မၞုံဒၟံၚ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဂှ် သၞာဲဒဴပရေၚ်ပညာတံ ဗွဲမဂၠိုၚ် ပါလုပ်ဒၟံၚ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)