ပေါဲဗ္တိုက်ပၠန်ဂတးတံ သာသ္ကာတ်မြဟ်ကၠုၚ်မာန်ဟာ

မတ်မလီု၊ ဂျာန္နဝါရဳ ၁၅

စပ်ကဵုတၚ်လလောၚ်တြး ဒပ်တအာၚ် TNLA မဗ္တိုက်သရိုဟ်အာကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဒဵုစိုပ်တိုၚ်ပ္ကဴဂှ်တုဲ မဟာမိတ်ကောဒေံတံကဵု ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတၞဟ်ဟ်တံလေဝ် ဂွံဗ္တိုက်ပ္တိတ်ညဳညဳသာသာဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ဒတုဲရောၚ် ကဵုသမ္တီ လလောၚ်တြးလဝ်ရ။

ဂွံထိၚ်ဒဝ်အာ ပရေၚ်အံၚ်ဇၞးပၠန်ဂတးညးဍုၚ်ကွာန်တအာၚ်တံ ဍာ်ဇမၠိၚ်မာန်ဂှ် ပံၚ်တောဲကဵုဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတး နွံအလုံဍုၚ်ဗၟာမွဲဂှ်တုဲ ဗ္တိုက်သရိုဟ်ပၠန်ဂတးအာ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဏောၚ်ဂှ် TNLA လလောၚ်တြးလဝ် ပ္ဍဲတ္ၚဲပၠန်ဂတးကောန်ဂကူတအာၚ် ဂိတုဂျာန္နဝါရဳ ၁၂ တေံရ။

စပ်ကဵုပရေၚ်ဏံတုဲ ဒပ်ကဝ်က MNDAA ကဵု ဒပ်ပၞာန်ရခေၚ် AA တံ ရာဒနာမိက်လဝ်ကဵု ပ္ဍဲလိက်သဝဏ် မပလံၚ်ဗစိုပ်လဝ် ဇရေၚ် TNLA ညံၚ်တၚ်ရန်တၟံ မစၟဳလဝ်တံ ဂွံမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ် ဗွဲမပြဟ် မဒှ်ရ။

သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် အခက်အခုဲ အရာမတာဒၞါ မပါဗက်ကၠုၚ်ကရောံပေါဲအံၚ်ဇၞးတံဂှ် နကဵုစိုတ်ဓာတ် ခိုဟ်တုပ်ပရေံတုပ် သွက်ဂွံဘိုၚ်သောၚ်ကလးကဵု စိုတ်ဓာတ်မဟာမိတ်ကောဒေံပေၚ်ၚ်ဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ဒတုဲရောၚ် ကဵုလဝ်သမ္တီရ။

ဗိုလ်ဇၞော်ဇြေန်ယဝ် မသ္ပလဝ် CDM ဂှ်တှ်ေ တၚ်လလောၚ်တြး ကေုာံ လိက်သဝဏ် ဂကောံမဟာမိတ်ကောဒေံပိဂကောံဂှ်ဝွံ ပိုတ်သ္ကုတ်ဒၟံၚ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရောၚ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။

“လစွံစိုတ်ဂှ်တှ်ေ ပိုတ်မံၚ်။ ဒၞါဲဂကောံမဟာမိတ်သ္ကုတ်သၟဝ်ကျာတံ သီဂွံလဝ်လၟုဟ်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကၠောန်ကၠုၚ် နကဵုပရေၚ်ဗ္တိုက်ပၞာန်ကျာတံ နွံ။ တုဲမ္ဂး သဳကၠဳအာနကဵုနဲကဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဏောၚ်ဂးတုဲလေဝ် နူကဵုဂကောံကောဒေံမဟာမိတ်ပိဂကောံ သီုပိဂကောံ လလောၚ်ပ္တိတ်ကၠုၚ် မွဲတုဲမွဲဂှ်နွံ။ အေဂှ်တှ်ေ စၞးနူစှ်ေဗလးတိတုဲဂွံဗ္တိုက်ဂှ် တိဍာ်ဗၠးၜးတုဲတုဲတံဂှ် ညံၚ်ဟွံကလေၚ်ဆောံလေၚ် ညံၚ်ပရေၚ်ဗ္တိုက်ပရေၚ်လီုလာ်တံဂွံအောန် တုဲမ္ဂး ဂွံကၠောန်ကၠုၚ် ဗီုပြၚ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်အပိုၚ်တံဂှ် ညာတ်ကေတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။

PDF မာန္တလေဝ် မလုပ်လဝ်ပေါဲဗ္တိုက် ကရောံ TNLA ဂှ်တှ်ေ ပံၚ်တောဲကဵု ကောန်ဂကူတအာၚ်တုဲ အလုံဍုၚ်မွဲ ဂွံဗၠးနူသၟဝ်တဲသၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန် အလုံဍုၚ်မွဲ၊ ညံၚ်ဂွံဗ္တိုက်သရိုဟ် ထပိုတ်ရိုဟ်ကၞက် သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန်ဂှ် ဂွံဝေၚ်အာပရေၚ်ပၞာန်တံ ဒှ်ဒၟံၚ်ဒတုဲရောၚ် ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲလိက်သဝဏ် မပလံၚ်ဗစိုပ်လဝ်ဝွံရ။

လအာတုပ်သာ်ဂှ်ကီု ဌာနဝန်ဇၞော်ကာစဵုဒၞါ အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ဂကူ NUG ကီု ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတၞဟ်သ္အာၚ်နာနာတံှဂ်လေဝ် ပံၚ်တောဲလုပ်အာပေါဲဗ္တိုက် ကရောံ TNLA ဏောၚ်ဂှ် ပလံၚ်ဗစိုပ်လဝ် လိက်သဝဏ်ရ။

သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် တာအိုက်ဖုၚ် ဥက္ကဌ TNLA ဂှ်တှ်ေ အပ္ဍဲသၞာံဏံ ပ္ဍဲဒေသတိဗလးတံကဵု ဒေသမဆက်စပ်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံ သၠုၚ်ပ္တိုန်အသိၚ်ပရေၚ်ပၞာန်ဏောၚ်တုဲ ညံၚ်ဂွံဒ္ဂေတ်ဗက် အစဳဇန်ဂီုကၠီုဂွံဗၠးဘဲ မဖျေံစၟတ်လဝ် အပ္ဍဲပေါဲဗ္တိုက်တံဂှ် ကဵုလဝ်သတိရ။

အပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၄ ဏံ ပရေၚ်အံၚ်ဇၞးပၠန်ဂတး ဂွံညာတ်ကေတ်ဒၟံၚ်ပယျးဍေံယျတုဲ အပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၅ ဏံလေဝ် ဂွံဗ္တိုက်သရိုဟ်ကၠေံ ဂကောံတၠအဝဵုပၞာန်တံဂှ် နကဵုဇြဟတ်ညဳသာ ဆက်ဂိုတ်ဂ္စါန်အာလျိုၚ်ပၠန်ဂတးတံဏောၚ်ဂှ် ညး ဟီုဏာလဝ်ဂလာန် ပ္ဍဲတ္ၚဲပၠန်ဂတးကောန်ဂကူတအာၚ်ရ။

ဗိုလ်ဇၞော် ဇြေန်ယဝ်ဂှ်တှ်ေ ယဝ်ရဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံ ဗ္တိုက်အာ ဗ္ဒိုပ်ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ်ဏောၚ်မ္ဂး ရပ်စပ်အာ ဂၠံၚ်တရဴထ္ပက်ပၞာန် လ္ပာ်နေဗျဳဒဝ်တံဂွံဏောၚ်ဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။

“လ္တူနူကဵုလုပ်ဒေသတိဗလးတံဂှ် ရးသေံသ္ကုတ်သၟဝ်ကျာကဵု သၠုၚ်ကျာ မထ္ကးပြးဒၟံၚ်ဂှ် ညံၚ်အလုံရးသေံမွဲ ဂွံဗၠးအာသၟဝ်တဲစကစတံဂှ် နူရးသေံသၟဝ်ကျာ−သၠုၚ်ကျာ ဒဵုကဵုလ္ပာ်ကရေၚ်ဍာဲ နူဂှ်မွဲကဆံၚ် ညံၚ်ဂွံထ္ပက်ပၞာန်နေဗျဳဒဝ်မာန်ဂှ် ရပ်စပ်အာဂၠံၚ်တရဴသာ်ဏံဏောၚ်ဂှ် ပိုယ်တံ ညာတ်ကေတ်ရ” သာ်ဝွံ ဟီုရ။

အပ္ဍဲပရေၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ ဂှ် ပ္ဍဲရးသေံသၟဝ်ကျာဂှ် ဂကောံမဟာမိတ်ကောဒေံပိဂကောံတံ ထိၚ်ဒက်ဂွံလဝ် သီုဌာန်ဂအုပ်ပၞာန်ရးဨသာန်၊ ဍုၚ်သွံရာန်ဗၞိက်ပယျဵုတံကဵု ဍုၚ် ၂၄ ဍုၚ်ဂှ်တုဲ ဂွံဆက်သီအာဂှ် သှ်ေဒၟံၚ်ဍုၚ်ဟွံဂၠိုၚ်ရ။

သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် တာအိုက်ဖုၚ်ဂှ်တှ်ေ ကရောံအကာဲအရာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂၠးတိ မပြံၚ်လှာဲကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဏံဂှ် ဟိုတ်နူဍုၚ်ဇိုၚ်ဝုတ်ဒိုဟ်တံ ဆဝ်မ္ၚုဟ်ကၠုၚ်ဂွံပ္ညဳပ္ညပ်တုဲ သွက်ပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်ဂှ်လေဝ် ဒှ်ဒၟံၚ်ဒတုဲရောၚ် သ္ဂးရ။

ဆ္ဂး ညံၚ်သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန် ရိုဟ်ကၞက်ဂွံပိုတ်အာ၊ ညံၚ်ဂွံဒက်ပ္တန်ကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရာဒဳမဝ်ကရေဇြဳတၟိဂှ် နကဵုဒပ်ပၠတရဴဗၠးၜးတွဵုရးပလံၚ် (PSLF/TNLA) ဆက်လုပ်အာပေါဲဗ္တိုက် ကရောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတၞဟ်ဟ်တံ ညဳညဳသာသာရောၚ် ဟီုရ။

ဥူတာန်သဵုနာၚ် ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် နကဵုကြုက် ဂွံဆဵုဂဗသဳကၠဳဂှ် ဟီုကဵု TNLA တုဲ ကုကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်တှ်ေ ညံၚ်ဂွံဒေါအ်တဴပၞာန်ထ္ပက် နကဵုပၞာန်ကျာတံဂှ် ဟွံဟီုလဝ်တုဲ ဂွံလုပ်ပေါဲဗ္တိုက်ဂှ် တၚ်သ္ဂုတ်သွာတ်သာ်ဏံ မံက်တိတ်ကၠုၚ်လဝ်ရောၚ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။

“ပၞာန်ထ္ပက်ပၞာန်ကျာတံဂှ်တှ်ေ ဆက်ဗ္တိုက်ဒၟံၚ် ဒေသ TNLA  တုဲ ညံၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဒတူလိုၚ်ဟွံဂွံ တုဲတှ်ေ ညံၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဂွံချိုတ်ဂွံဝပ် ဂွံဒှ်ကဆံၚ်ဏံဂှ် ကၠောန်ဒၟံၚ်ဏောၚ်။ သွက်ဏံဂှ် ကြုက် ကေတ်လဝ်တာလျိုၚ်မုဟွံမွဲပုဟ်။ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်လေဝ် ဟွံဒေါအ်ပုဟ်။ အရာတံဏံ ဂၠိုၚ်ကၠုၚ်တှ်ေ နကဵု TNLA လၟုဟ် ကေတ်အဆက်ကဵု PDF မာန္တလေဝ်တုဲ လုပ်ပေါဲဗ္တိုက်ပံၚ်တောဲဏောၚ်ဟီုဂှ် တၚ်သ္ဂုတ်သွာတ်သာ်ဏံ မံက်တိတ်ကၠုၚ်ရ။ ဆ္ဂး အရာတံဏံဂှ် ပံၚ်အာတောဲသာ်လဵုရော ဒဵုကဵုဗၞတ်ဗ္ၜတ်ၜိုတ်လဵု ပါလုပ်ရောဟီုဂှ် ဒးမၚ်ကျောဝ်အာရောၚ်ဂှ် အဲကၠိုဟ်ကေတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။

နကဵု TNLA အပ္ဍဲပရေၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ ဏံ ထိၚ်ဒက်ဂွံလဝ် ၁၂ ဍုၚ်တုဲ ဟိုတ်နူအလဵုအသဳကြုက် ကဵုဇြဟတ်ဂရိုဟ် သီုကဵုမလုပ်စိုပ်ပ္ညဳပ္ညပ်အကြာဂှ်တုဲ ဂွံဆဵုဂဗသဳကၠဳကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ဒတုဲရောၚ် သၞာံတုဲကၠုၚ် ဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာကြပအိုတ်တေံ လလောၚ်တြးလဝ်ရ။

အခိၚ်လၟုဟ် အပ္ဍဲတိဍာ်မထိၚ်ဒက်လဝ်ဂှ် ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵု ပရေၚ်ဗ္တိုက်ပၞာန်ကျာကံၚ်ဇြဳပၞာန်တုဲ ညံၚ်ဂွံမံၚ်ကဵုသတိ အန္တရာယ်ပၞာန်ကျာတံအိုတ်ဂှ် သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် တာအိုက်ဖုၚ် အာတ်မိက်လဝ်ရ။

မွဲလ္ပာ်ဂှ်ပၠန် ဆက်ထိၚ်ဒဝ်အာ ဇြဟတ်ညဳသၟဟ် ဇၟောဝ်ဍာ်ပၠန်ဂတးတံဂှ်တုဲ လေံထံက်သၞဒတန်ကဝ် သှ်ေဒၟံၚ်အပ္ဍဲဍုၚ်တံဂှ် မ္ဒးဗဒေါမ်ကၟာၚ်အာဏောၚ်ဂှ် ဖ္တိုက်ဖ္အောဝ်လဝ်ရ။

ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)

ဗီု−TNLA