မတ်မလီု၊ အံက်တဝ်ဗာ (၁၈)
သွက်ပေါဲရုဲမာဲ မကၠုၚ်စိုပ်ဏံတုဲ ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်လ္ၚဵု တွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် သွက်ဂွံစၟဳစၟတ် စရၚ်တၠဆန္ဒမာဲတံ မပါလုပ် သီုကဵုသ္ဂောံကၞာတ်သမ္တီ ဒၞါဲဒတန်ရုၚ်မာဲ ကေုာံ လၟိဟ်ရုၚ်မာဲတံဂှ် ပလေဝ်ပလေတ်ကၠောန်သ္ပကၠုၚ်ဒၟံၚ်ရ။
ကောန်ဂကောံ ကမ္မယှေန် ပေါဲရုဲမာဲ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ မခါန်ကၞက်လဝ်တံ မပါလုပ် သီုကဵုသၞာဲဒဴနူဌာနမဆေၚ်စပ်တံဝွံ စနူဂိတုအံက်တဝ်ဗာ သတ္တာဟဒုတိယ တုဲကၠုၚ်တေံတုဲ သွက်ပေါဲရုဲမာဲ ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ပံၚ်၊ ကျာ်မြဟ် ကေုာံ ပွိုၚ်ဍုၚ်ၜါသွာၚ် တွဵုရးဍုၚ်မန်တံဂှ် ဒစးဒုၚ်တုဲ စရေၚ်တၠုၚ်ကၠောန်သ္ပကၠုၚ်ဒၟံၚ်ရ။
မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် သွက်ကပေါတ်အထံက်အရီု မရပ်စပ်စကာအာ ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲမကၠုၚ်စိုပ်ဏံတံဂှ်တုဲ ဒဒှ်မကော်ဒၟံၚ်တိန်ဒါ နူကဵုလိက်ပရိုၚ်တြးဝါဒ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ် လလောၚ်တြးလဝ်ရ။
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ်ဂှ် ကၠုၚ်စိုပ်ပေါဲရုဲမာဲဏံ သွက်ဂွံသ္ပစၞးကဵု ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကေုာံ ဂကောံဂကူမၞိဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ သၠဲသၠဲလးလးမာန်ဂှ် စကာအာ သၞောတ်သ္ပစၞးခလပ်ဆ (PR) ရောၚ် ဟီုဂးစုတ်လဝ် ပ္ဍဲဂလာန်သြဝါဒ တ္ၚဲထ္ပက်လိက်ကသုက်ဒေါအ်ပန်ပှော် (NCA) ပေၚ် (၇) သၞာံ ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ (၁၅) တုဲကၠုၚ်ဂှ်ရ။
ဆ္ဂး အလုံကၟိန်ဍုၚ်မွဲ အခိၚ်ပဋိပက္ခပရေၚ်ပၞာန်တံ သ္ကာတ်မြဟ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် ပေါဲရုဲမာဲမကၠုၚ်စိုပ်ဏံ အခိၚ်လဵု ကၠောန်ဗဒှ်အာရောဟီုဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ဟီုဂးလဝ် ဟွံမွဲဏီရ။
လျိုၚ်ဇာဇၞိက်မၚ်ရံၚ်လ္ၚတ် ပေါဲရုဲမာဲဍုၚ်ဗၟာမွဲတၠဂှ် သၞောဝ်ဥပဒေပေါဲရုဲမာဲ တၚ်ဍိုန်လျတံ နွံဒၟံၚ်ဂှ်ရ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် သွက်ပၞော်တိတ်ဍေံတံဂှ် ဒၞါဲဂွံဂှ် ကၠောန်သ္ပကၠုၚ် ပေါဲရုဲမာဲမာန်ရောၚ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“နူကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် သွက်ဂွံကၠောန်သ္ပပေါဲရုဲမာဲဂှ် အောန်အိုတ် မူစိပွိုၚ်ဍုၚ် ဒးကၠောန်ဗဒှ်ရောဟီုဂှ် ဟွံပါလုပ် ပ္ဍဲသၞောဝ်ပေါဲရုဲမာဲဂှ်ပုဟ်၊ ပ္ဍဲသၞောဝ်ပေါဲရုဲမာဲပိုယ်တံဂှ် ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵု ပွိုၚ်ဍုၚ် ၃၃၀ ပွိုၚ်ဍုၚ်တုဲ ဒးကၠောန်ဗဒှ်ရောၚ်၊ ဟီုလဝ် ပွိုၚ်ဍုၚ် ၃၃၀ ဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုသၞောဝ်ဂှ် အောန်အိုတ်ဟီုဂှ် ဟွံစုတ်လဝ်ပုဟ်၊ အေဂှ်တှ်ေ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် နဒဒှ်ပၞော်တိတ်ဍေံ ဒၞါဲကၠောန်ဗဒှ် ပေါဲရုဲမာဲဂွံဂှ်ရ သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ်ဂှ် ပလေဝ်ပလေတ်အာရောၚ်၊ ဒၞါဲကၠောန်ဗဒှ် ပေါဲရုဲမာဲဂွံ ပ္ဍဲၝောံဍုၚ်တံဂှ် ပလေဝ်ပလေတ်ဒၟံၚ်ရ၊ ဣဏံဂှ် ပၞော်တိတ်ဍေံ အရာမဍိုန်ဍောတ်အိုတ်ရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲအရာစၟဳစၟတ် စရၚ်မာဲဂှ်လေဝ် နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဒၟါနူဒုၚ်လဝ်သ္ဇိုၚ်ကဵု ဗီုပြၚ် (၆၆) စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်သ္ၚိကၟိန် လဝကဂှ်ရ သွက်သ္ဂောံဂွံ လၟိဟ်မၞိဟ်ကိတ်တ်ကဵု စရၚ်မာဲကိတ်တ်တံဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ်ဂှ်လေဝ် ညးထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ် ပေါဲရုဲမာဲမာန်ဂှ် တုဲကၠုၚ်ဂိတုဂျူလာၚ် (၃၁) တေံ ကော်ကောံဓရီု ပရေၚ်စဵုဒၞါကောန်ဂကူကဵု ကံၚ်ဇြဳပရေၚ်ဂီုကၠီုတုဲ ထပ်ပပဵုပ္တိုန်အာယုက် ကာလကာတၟေၚ် (၆) ဂိတုတုဲ အခိၚ်လၟုဟ် သှ်ေဒၟံၚ် ပန်ဂိတုဏီရ။
အာယုက်ကာလကာတၟေၚ်ဏံဂှ်ဝွံ ကၠုၚ်စိုပ်သၞာံဏံ ပ္ဍဲဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ (၁) မ္ဂး အိုတ်ရောၚ်တုဲ နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် အပ္ဍဲတြဴဂိတုဏံ ဒးကၠောန်သ္ပပေါဲရုဲမာဲ မဒှ်ရ။
ညးက္ဍိုက်ပ်ဒပ်စဵုဒၞါညးဍုၚ်ကွာန် ပွိုၚ်ဍုၚ်ပံၚ် တခေန်မျဵုသက်ဂှ်လေဝ် ပေါဲရုဲမာဲကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကၠောန်ဗဒှ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံဂွံ ပလီုတုဲ ဂ္စါန်အာရောၚ် ဟီုရ။
“ပေါဲရုဲမာဲဏံဂှ် ညံၚ်ဂွံဒှ်ကၠောန်မ္ဂး ပိုယ်တံလေဝ် ညံၚ်ဂွိုအ်ဒှ် ဒးကလေၚ်ပလီုရောၚ်၊ ညးဍုၚ်ကွာန်တံလေဝ် ပေါဲရုဲမာဲဂှ် ဟွံမိက်ကဵုဒှ်ပုဟ်၊ ပေါဲရုဲမာဲဂှ် အရာဗဗွဲဓဝ် နွံဟွံမာန်ဂှ်ရ ပေါဲရုဲမာဲဏံ သ္ဇက်ဂွံဒှ်ကၠုၚ် ဟိုတ်ဟွံမွဲပုဟ်၊ နကဵုသၞာဲဒဴတံ ဟွံဖေက်ပုဟ်ဟီုတှ်ေ ပါလုပ်ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲလေဝ်၊ ညးလဵုဒှ်ဒှ် ပါလုပ်ဂွံဒၟံၚ်ရ၊ ဆ္ဂး နကဵုပိုယ်တံ ဇၟာပ်မၞိဟ်ပါလုပ်ဂှ် လမျီုညးတံဂှ် ဟွံဒုၚ်ကဵုလျိုၚ်ပုဟ်” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
အခိၚ်လၟုဟ် ဂကောံဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ အလုံ ကၟိန်ဍုၚ်မွဲပြးဇး ပံက်လဝ်မုက်ပၞာန်တုဲ အရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲ က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပေါဲဗ္တိုက် ကဵုဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ဇြဟတ်ဇၞော်တံ မပါလုပ် ကဵုဂကောံဒပ်စဵုဒၞါညးဍုၚ်ကွာန် (PDF) တံရ။
ကောန်ကမ္မတဳ က္ဍိုက်ပ်ဒေသသၟဝ်ကျာ၊ ဒပ်စဵုဒၞါဍုၚ်မန် မွဲတၠဂှ်လေဝ် ဗော်မလုပ်ပြိုၚ်အာ ပေါဲရုဲမာဲ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မကၠောန်ဗဒှ်ဂှ်ဝွံ ဒှ်သွက်ဖဵုပရဲညးတံသၟးရောၚ်ဂှ် သ္ပလဝ်တၚ်စၟတ်ရ။
“အဓိကဂှ်တှ်ေ ဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ပိုယ်တံရ၊ ပ္ဍဲကွာန် ကေုာံ ပွိုၚ်ဍုၚ်လ္ၚဵုတံဂှ် ကံက်စရၚ်မာဲ၊ စန်ဒက်မာဲတံဂှ် ကၠောန်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ၊ ဆ္ဂး ၝတံဏံဂှ် ပြသၞာ တၠသ္ၚိဒုၚ်တဲတုဲ ဒှ်ကၠုၚ်ဏောၚ်၊ ပ္ဍဲဒေသကောန်ဍုၚ်အရၚ် တၠသ္ၚိဟွံဒုၚ်တဲတံဂှ် ဗီုလဵုဂွံကၠောန်ဂွံရော၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ စၟဳစပေါဲရုဲမာဲ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မကၠောန်ဗဒှ်ဂှ်တုဲ ဗော် မကညာၚ်ဒၟံၚ် သွက်ကောန်ဂကူ သွက်ညးဍုၚ်ကွာန်ဝွံလေဝ် စၟဳစဒၟံၚ် ဖဵုပရဲအရၚ်ဇကုရဂှ် ညာတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
စနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ဒဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် အခိၚ်အခေါၚ်အရာဒဳမဝ်ကရေဇြဳကဵု အခေါၚ်အရာမၞိဟ်တံ သုန်ဂြာံကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ပ္ဍဲဍုၚ်ကွာန်ဍေံတံ မထိၚ်ဒက်မာန်လဝ်တံဂှ် ကၠောန်သ္ပကၠုၚ် ပေါဲရုဲမာဲ အတေၚ်မာန်ရောၚ် ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
အတိုၚ်လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် ဂကောံကံၚ်ဇြဳကဵုကသပ် ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ (SAC-Myanmar) မလလောၚ်ပ္တိတ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ သတ္တာဟဒုတိယဂှ်မ္ဂး ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ အလုံမွဲကၟိန်ဍုၚ် ပ္ဍဲကဵုပွိုၚ်ဍုၚ်အပံၚ် ၃၃၀ မၞုံဂှ် (၇၂) ပွိုၚ်ဍုၚ်ဟေၚ် ထိၚ်ဒက်ဂွံလဝ် ဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်ဂှ် ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
သဒၚ်ဂြာဝန်အပ္ဍဲ ဗျူရိုဝ် ဗၟံက်အာယှ ကေုာံ ကေၚ်ကာပသိဖေတ်(ခ်)၊ ဌာနဝန်ဇၞော်ကာဍုၚ်သ္အာၚ် အမေရိကာန် မစိုပ်ဒၟံၚ် ဍုၚ်မလေဝ်ယှာ မေဿမေဝ်လဳဇြာဗြံၚ်ဝွံလေဝ် အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ဂွံကၠောန်သ္ပ ပေါဲရုဲမာဲဂှ် ဟွံစိုပ်အခိၚ်ဏီတုဲ ညံၚ်အရာဟွံညိၚ်ဝတ်တံ သာတုဲဂွံဒှ်ဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴဆဝ်မ္ၚုဟ်ဒၟံၚ်ရောၚ် သ္ဂးလဝ်ရ။
သမ္မတယာယဳ အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ဂကူ NUG ဒူဝါလယှဳလဂှ် သွက်ဂွံခၠေဝ်ပၠန် ပေါဲရုဲမာဲကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကၠောန်ဗဒှ် ဗွဲလစှ်ေကဵုနတဲဂှ် ဟွံလီုညံၚ်ဂွံလီု ပလီုအာရောၚ် တုဲကၠုၚ်ဂိတုအံက်တဝ်ဗာ (၁၁) တေံ ဟီုဂးလဝ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)