တိုၚ်ပေ၊ နဝ်ဝေမ်ဗာ (၈)
အပ္ဍဲသတ္တာဟဏံ ဝန်ဇၞော်ဗျိတိၚ်မွဲတၠ သွက်ပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်သၠာဲဂတးဗၞိက်ဂှ် သ္ဂောံအာစိုပ် ထိုၚ်ဝါန်နွံတုဲ သွက်ဂွံဆဵုဂဗကဵု သမ္မတထိုၚ်ဝါန်လေဝ် နွံရောၚ်ဂှ် ရုၚ်ဝန်ဇၞော်ဗျိတိၚ် လလောၚ်လဝ်ပရိုၚ် ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ (၇) တေံရ။
လ္တူပရေၚ်ဆက်ဆောံ ကဆံၚ်လက္ကရဴအိုတ် အကြာအလဵုအသဳဍုၚ်ပလိုတ်တံကဵု ထိုၚ်ဝါန် ဍုၚ်တ္ကအ်တံဂှ် အလဵုအသဳဗေကျေန် က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် ဒေါသထေဲပၞတ်ဒၟံၚ်ရ။
ဍုၚ်ကြုက်ဝွံ ညာတ်ဒၟံၚ် ဍုၚ်ထိုၚ်ဝါန် မပ္ကၚ်ရၚ်ဒၟံၚ် နကဵုသၞောတ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳဂှ် နဒဒှ်တိဍာ်ညးတံပိုၚ်တုဲ ဇၟာပ်ပ်ပရေၚ်ဆက်ဆောံ မလုပ်သၞောဝ် အကြာထိုၚ်ဝါန်ကဵု အလဵုအသဳဍုၚ်သ္အာၚ်တံဂှ် ဒစဵုဒစးကၠုၚ်လဝ် သ္ကာတ်တ်မြဟ်ဟ်ရ။
ဝန်ဇၞော်ပရေၚ်သၠာဲဂတးဗၞိက် နူဌာနသၠာဲဂတးဗၞိက်ဍုၚ်သ္အာၚ် ကၟိန်ဍုၚ်ဗျိတိၚ်ဂှ်ကဵု အမာတ်ပါလဳမာန်တံ ၜါတၠဂှ်ဝွံ ဆဵုဂဗကဵု သမ္မတထိုၚ်ဝါန်တုဲ အပ္ဍဲလၟေၚ်တရဴ လလအ်ၜါတ္ၚဲဏံဂှ် ပံၚ်တောဲကၠောန်ဗဒှ်အာ ပေါဲသဳကၠဳစပ်ကဵုပရေၚ်သၠာဲဂတးဗၞိက် ဗျိတိၚ်−တိုၚ်ပေ မရနုက်ကဵု (၂၅) ဝါရောၚ် ဟီုဂးလဝ်ရ။
“ကၠုၚ်စိုပ်ဂေတ်ဝေၚ် တိုၚ်ပေ အလဵုမၞိဟ်ဂှ်ဝွံ သွက်ဂွံသၠုၚ်ပ္တိုန် ပရေၚ်သၠာဲဂတးဗၞိက် ဗျိတိၚ်−တိုၚ်ပေ ကဵု သွက်ဂွံထ္ၜးပျးကတိကဝတ် ဗျိတိၚ် ဗွဲမပြာကတ်ရ” ဂှ် ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲတၚ်လလောၚ်တြး နူလ္ပာ်ဗျိတိၚ်တံရ။
ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဌာနဝန်ဇၞော် ပရေၚ်ဍုၚ်သ္အာၚ်ကြုက်ဂှ် ကၟိန်ဍုၚ်ကြုက်ဝွံ ကုဗီုပြၚ်ဆဵုဂဗ ဗွဲမလုပ်သၞောဝ် အကြာထိုၚ်ဝါန် ကဵု ဍုၚ်တၞဟ်သ္အာၚ်တံ နကဵုပရေၚ်ကလုတ်တမာန်တံဂှ် ဒစဵုဒစး ပိုတ်တ်သ္ကုတ်သ္ကုတ်ရောၚ် ဟီုဂးလဝ်ရ။
ဆ္ဂး သ္ကိုပ်ပ္ညဳပ္ညပ် ပရေၚ်သၠာဲဂတးဗၞိက်က္ဆံၚ်လ္တူ ထိုၚ်ဝါန် ဂျောန်ဒဴ ကဵု ဝန်ဇၞော်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ဍုၚ်ကြုက် ဝန်မဳဟွာ Wang Mei-hua တံလေဝ် ဆဵုဂဗညးသ္ကအ်ကီုရောၚ်ဂှ် လ္ပာ်ထိုၚ်ဝါန် ဟီုဂးလဝ်ရ။
ဌာနဝန်ဇၞော် ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ထိုၚ်ဝါန်ဂှ် သွက်ဂွံကဵုတၚ်စၟတ် စပ်ကဵုပေါဲကောံဓရီုဂှ် ကယျာန်ပါဲလဝ်တုဲ ပ္ဍဲကောံဓရီုတံဏံဂှ် ကၟာတ်ဒၞါလဝ် အခေါၚ်တိုန်စိုပ် မဳဒဳယျာတံရောၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
လအာတုပ်ကဵုထိုၚ်ဝါန်ကီု ဗျိတိၚ်ဝွံလေဝ် သွက်ပရေၚ်ဆက်ဆောံအဖဝ်မိတ် တတ်ကၠောံပသိဖေတ်(ခ်) ဂှ် တၞဟ်နသ္ဂောံပါလုပ် ပ္ဍဲတၚ်တုပ်စိုတ်တောတက်ဇဳဒိုဟ် (CPTPP) ဂှ် အာတ်ပ္တိုန်လဝ်စရၚ်ရ၊ ကြဴနူနုက်တိတ် နူသမဂ္ဂဥရဝ်ပတုဲဂှ် ဂၠါဲဒၟံၚ် ပရေၚ်ဆက်ဆောံ ကူသာန်သွံရာန်တၟိတၟိတံဂှ်ရ သွက်ဂွံဆက်ရေၚ်တၠုၚ် စပ်ကဵုဗျိတိၚ် မအာတ်ပ္တိုန်လဝ်မာန်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳတံ ကောန်ဂကောံဂမၠိုၚ် တုပ်လဝ်စိုတ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုတၚ်တုပ်စိုတ် CPTPP ဂှ် လ္ပာ်ကြုက်တံလေဝ် မိက်ဂွံလုပ်စိုပ်ဒၟံၚ်ကီုရ။
ဗျိတိၚ်ဝွံ ၜိုန်ရပရေၚ်ဆက်ဆောံ ကလုတ်တမာန် ဗွဲမလုပ်သၞောဝ် ကုထိုၚ်ဝါန် ဟွံမွဲကီုလေဝ် ညးတံၜါဍုၚ်ဝွံ ပရေၚ်ဆက်ဆောံဗွဲပလး နကဵုပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဂှ် နွံတုဲ ဗျိတိၚ်ဝွံ ဆက်ပံက်လဝ် ရုၚ်ကလုတ် de facto ညး ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်ဇၞော်တိုၚ်ပေဂှ်ရ။
ၜိုန်ရဗေကျေန် ဒစဵုဒစးဒၟံၚ် သ္ကာတ်တ်မြဟ်ဟ်ကီုလေဝ် အမာတ်ကၠတ်ထဝ် ဍုၚ်ပလိုတ်တံကဵု သၞာဲဒဴတၞဟ်ဟ်တံဝွံ အသိၚ်ကၠုၚ်စိုပ်ဂေတ်ဝေၚ် ထိုၚ်ဝါန်တံဂှ် သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်ရ။
ကြဴနူဥက္ကဌကၠတ်ထဝ်သၟဝ် အမေရိကာန် Nancy Pelosi အာစိုပ်ဂေတ်ဝေၚ် ထိုၚ်ဝါန်တုဲဂှ် ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာဂှ် ကြုက် သၠုၚ်ပ္တိုန်ရေၚ်တၠုၚ်လဝ် ပွပ္ကတ်ပ္ကေၚ်ပရေၚ်ပၞာန် ဗ္ဒါဲထိုၚ်ဝါန်ရ။
Ref: Reuters