ဝါယှေန်တာန်၊ ဂျာန္နဝါရဳ (၁၆)
နကဵုအမေရိကာန် ဒုၚ်တၠုၚ် ပွသၠုၚ်ပ္တိုန် ပရေၚ်ပၞာန်၊ ပရေၚ်စဵုဒၞါ ဍုၚ်ဂျပါန်တံဂှ်တုဲ ကဵုလဝ်ကတိ ဗိုန်န်ခိုၚ်ၚ် ဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်ရောၚ်ဂှ် သမ္မတဂျဵုဗိုၚ်ဒေန် ဟီုဂးလဝ်ရ။
သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်ဂျပါန် ကဳယှဳဒါ မအာစိုပ်ဒၟံၚ်တရဴသ္ဂောံလ္ၚတ်ဗဟုသုတ ဍုၚ်ဇြဟတ်ဇၞော် G-7 ဂှ်ဝွံ စိုပ်ဒၟံၚ် ဝါယှေန်တာန်ရ။ ကြုက်၊ ကိုဝ်ရဳယျာသၟဝ်ကျာ ကေုာံ ရုယှာတံ ဟိုတ်နူပွမဘပဠ ပရေၚ်ဂီုကၠီုအပ္ဍဲဒေသ သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ အခိၚ်ဓဝိၚ်စံၚ်တဴ ဂျပါန် ကေုာံ အမေရိကာန်တံ သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်ဂှ် ညံၚ်ပရေၚ်ဆက်ဆောံမဟာမိတ်အခိၚ်ဇမၠိၚ် ဇြဟတ်ဂွံခိုဟ်ကၠုၚ်ဂှ် ဂ္စါန်ဒၟံၚ်ဖိုဟ်မဒှ်ရ။
ပွမဆဵုဂဗ ကုကဳယှဳဒါ ပ္ဍဲသ္ၚိဗုသာ်ဏံဂှ်ဝွံ ဒှ်အခါသမယထေက်ကဵုသ္ဒးပသတိ တၟေၚ်ၚ်တၟဟ်ဟ် မဟာမိတ် အမေရိကာန်−ဂျပါန်တံရောၚ် သမ္မတဗိုၚ်ဒေန် ဟီုဂးလဝ်တုဲ ၜါဍုၚ်ဝွံ ကၠာတေံ ဟွံကေၚ်စုက်လုက်လဝ်ပုဟ်ဂှ် ညးဟီုဂးလဝ်ဏီရ။
“ ဒးဟီုသောၚ်ၚ်ကၠးကၠးမ္ဂး ကၟိန်ုဍုၚ်အမေရိကာန်ဝွံ သွက်မဟာမိတ်ဂှ် ကဵုလဝ်ကတိ ဗိုန်န်ခိုၚ်ၚ် ဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်တုဲ သွက်ပရေၚ်စဵုဒၞါ ဍုၚ်ဂျပါန်ဂှ်လေဝ် ပၟိက်ဇၞော် ” ဂှ် ဟီုဂးလဝ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် သွက်ပွမအာက္ဍိုပ်ပၠတရဴ မဇြဟတ်ခိုဟ် ပ္ဍဲကိစ္စစပ်ကဵုပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ကေုာံ နဲကဲကွတ်ပညာတံဂှ် တၚ်တဴဂုဏ်ကဵု ကဳယှဳတာရောၚ်ဂှ် ထပ်ဗပေၚ်ဟီုဂးလဝ်ရ။
“ညံၚ်ပရေၚ်ပၞာန်မဟာမိတ်ပိုယ်တံ ဂွံဂတာပ်ခေတ်ဂှ် ကၠောန်ၜိုတ်ဒၟံၚ်တုဲ ဒက်ပ္တန်ဒၟံၚ် မဟာဗျူဟာတၟိ ပရေၚ်ဂီုကၠီုကောန်ဂကူ ကေုာံ ပရေၚ်သၠုၚ်ပ္တိုန် ခရိတ်အိုတ်ကာစဵုဒၞါမပြာကတ်ပ္ဍဲဝၚ် ဂျပါန်တံရောၚ်” ဂှ် ဗိုၚ်ဒေန် ဟီုဂးလဝ်ရ။
ဂျပါန် ကေုာံ အမေရိကာန်တံဝွံ ပြဟ်ဟ်ဏံ ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵု အကာဲအရာပရေၚ်ဂီုကၠီုယှုက်ထုဲအိုတ် ကဵု ခက်ခုဲအိုတ် ပ္ဍဲဝၚ်တံရ။ သွက်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် အပ္ဍဲဒေသ ကဵု သွက်ပရေၚ်ဖောအ်ဗြေဝ်ဇၞော်မောဝ်တံဂှ် တိုဝ်ကျိုဝ်ဝွံ ပ္ဍဲဂိတုတုဲကၠုၚ်တေံ ဖျေံစၟတ်လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ် ဗျူဟာတၟိ ပရေၚ်စဵုဒၞါဂှ်တုဲ ကုဗိုၚ်ဒေန် မကၠောန်ဒၟံၚ် သွက်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်အပ္ဍဲဒေသဂှ်လေဝ် တၚ်တဴဂုဏ်ရောၚ် ကဳယှဳဒါ ကလေၚ်ဟီုဂးလဝ်ရ။
နကဵုၜါဍုၚ် ပါ်ပရအ်လဝ်ညးသ္ကအ် ကုသ္ဇိုၚ်ၚုဟ်မး ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ကဵု ပရေၚ်သၞောဝ်ဥပဒေအုပ်လဒံတံဂှ်တုဲ အခန်ကဏ္ဍပိုယ်တံ ဒးကၠောန်ဂှ်ဝွံ သာဇၞော်ကၠုၚ်ဂှ် ကဳယှဳတာ ထပ်ဟီုဂးလဝ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုဂလာန်ပၟိၚ်ကဳယှဳတာ သ္ကုတ်လက္ကရဴ ပ္ဍဲ John Hopkins School of Advanced International Studies မၞုံဝါယှေန်တာန်ဂှ် ကၟိန်ဍုၚ်ကြုက်ဝွံ ဒှ်အရာကော်ဆဴ သွက်ဂျပါန်ကဵု အမေရိကာန်ရောၚ် ဟီုဂးလဝ်တုဲ ပ္ဍဲအရာဆေၚ်မုက်ဒိဓဗတ်ကဵု ကြုက်ဂှ် ဂျပါန် ကေုာံ ဥရဝ်ပတံ ဒးကၠောန်ၜိုတ်ညးသ္ကအ် ညဳညဳသာသာသောၚ် ဟီုဂးလဝ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် သွက်ဂွံဒတူလိုၚ် လ္ပာ်ဒစဵုဒစး ကုပွမၜက်ၜေတ်ရုယှာဂှ်လေဝ် ပၟိက်ဇၞော်ဂှ် ဟီုဂးလဝ်ဇြိုဟ်ဟ်နက်က်ရ။ နိဿဲစၞောန်ထ္ၜး ကုဂလာန်ကြုက် မဟီုဂးလဝ် သွက်သ္ဂောံကလေၚ်ပံၚ်ကောံ ကုထိုၚ်ဝါန်ဂွံအခေါၚ်အုပ်ဓုပ်အပိုၚ်ဂှ် နွံပၟိက်မ္ဂး ရပ်စပ်အာဇြဟတ်ရောၚ်ဂှ်တုဲ ကဵုလဝ်သတိ ကုဍုၚ်အာယှတံရ။
Ref: Reuters