မတ်မလီု၊ အဝ်ဂါတ် (၁၁)
ဂလာန်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် မဟီုဂးလဝ် ကမၠောန်ပရေၚ်တဵုလွဳတံဂှ် ပ္တိတ်ကဵုသြန်ကၟိန်ဍုၚ်တုဲ ကပေါတ်တမ်ရိုဟ် မနွံပၟိက်တံ ညံၚ်ဂွံဂွံ ရေၚ်တၠုၚ်အာကဵုဏောၚ်ဂှ်ဝွံ ဒှ်ကၠုၚ်နတဲဟွံသေၚ်ပုဟ်ဂှ် တၠကမၠောန်ပရေၚ်တဵုလွဳတံ ကဵု သၟာဗ္ၚတံ ပါ်ပါဲလဝ်ရ။
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်သီအဝဵု သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်မေန်အံၚ်လှာၚ်ဂှ် သွက်ပရေၚ်ဖောအ်ဗြေဝ်တောတက် ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ဒက်ပ္တန်လဝ် သြန်ဂအုံဗွဲတၞဟ်ခြာ နကဵုသြၚ်ဒ္ကေဝ် (၄၀၀) ဗဳလျာန်ဂှ်တုဲ နဒဒှ်မကဵုက္ဍိုပ်ကိုပ်ကၠာ စကာရပ်စပ်အာ ပ္ဍဲကမၠောန်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တံရောၚ်ဂှ် ဟီုဂးကၠုၚ်လဝ်ရ။
ဂလာန်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် မဟီုဂးလဝ်ဂှ်ဝွံ ဒှ်ဆလၟေၚ်ကမၠောန် နူလက်ထက်အလဵုအသဳပၞာန် ကၠာတေံရတုဲ နတဲဏံ အရီုအဗၚ်တံ စိုပ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲတဲ သၟာဗ္ၚတံ ဟွံသေၚ်ဂှ်ရ ကိစ္စလၟုဟ်ဏံလေဝ် ဒှ်ကၠုၚ်ဟွံသေၚ်ပုဟ်ဂှ် တၠကမၠောန်ပရေၚ်တဵုလွဳမွဲတၠ ပါ်ပါဲလဝ်ရ။
“ကၠာတေံ ပိုယ်တံ ကၠာဂွိုအ်စိုပ် (၂၀၁၀) ပ္ဍဲသၞာံ (၂၀၀၄) (၂၀၀၅) (၂၀၀၆) (၂၀၀၇) တံဂှ် တဵုသြောံက္ညၚ်မ္ဂး ကဵုကၠေၚ် မူစိဂါလာန်ဏောၚ်၊ ဗီုတေံ ဗီုဏံ နွံရ၊ ဆ္ဂး နတဲ ဍာံဍာံတံဂှ် ရုပ်ရဴုဟွံမံက်ကၠုၚ်အိုတ်ပုဟ်၊ မုမွဲမှ ဟွံစိုပ်တဲ သၟာဗ္ၚတံပုဟ်၊ ကဵုဏောၚ်ဟီုဂှ်လေဝ် ဍာံဍာံဂှ် ညံၚ်ဂွိုအ်စိုပ်အာ ဒၞါဲမစုက်လုက်ဓဝ်၊ ကဝက်ဂၠံၚ်ဓဝ်ဂှ် ပၟိက်ဇၞော်တုဲ နူကဵုကၟိန်ဍုၚ် မကဵုဒၟံၚ်ဂှ် နူတွဵုရး ကေုာံ ရးဒေသတံတုဲမ္ဂး ခရိုၚ်၊ နူခရိုၚ်ဂှ် ပွိုၚ်ဍုၚ်၊ နူပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် အရာပ် ကွာန်တံ ဟီုလဝ်ကီုလေဝ် ဟွံစိုပ်ကၠုၚ်ဂှ် ဝါတ်ဒၟံၚ်၊ မိၚ်ရ ကေၚ်မိၚ်တုဲ ရုပ်ရဴဟွံမံက်ကၠုၚ် နတဲဏံဂှ် ခက်ဒၟံၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ပ္တိတ်ကဵုသြန်ကၟိန်ဍုၚ်တုဲ ရီုဗၚ်ကဵုရောၚ် ၜိုန်ရဟီုဂးဒၟံၚ်ကီုလေဝ် ရေၚ်တၠုၚ်ကဵုအာ နကဵုသၞောတ် ဗီုလဵုရောဂှ်ကီု၊ ပရဲဖဵုသာ်လဵု ညံၚ်ဂွံဂွံ ရေၚ်တၠုၚ်ကဵုအာရောၚ် မူဝါဒ ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်သာ်ဏံတံ ဟွံမွဲဂှ်ရ နတဲဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ်ဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
သၟာဗ္ၚ မွဲတၠဂှ်လေဝ် ဂလာန်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဟီုဂးလဝ်ဂှ်ဝွံ ဒၟါနူကပေါတ်ဗၞိက် တမ်ရိုဟ်တံ သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ် ကဵုဆဂှ်ရ ဒှ်ကၠုၚ်ဟွံသေၚ်တုဲ နကဵုသၟာဗ္ၚတံ ကလိဂွံအာပရဲဖဵုတံ ဟွံသေၚ်ပုဟ်ဂှ် ဟီုရ။
“ယဝ်ရ ကၠောန်ကဵုရောၚ်ဟီုမ္ဂး ပရဲပရာသွက်ပိုယ်ဟီုဂှ် ယဝ်ရပၠောပ်ကဵု ၚုဟ်ဖျာ၊ ၚုဟ်ကပေါတ်လၟုဟ်ဏံမ္ဂး ပရဲဍေံတံဂှ် ကဵုပိုယ်ရောၚ်ဟီုတှ်ေ သွက်ပိုယ်တံ မုပရဲမှ ဟွံမွဲပုဟ်ဂှ် ထေၚ်ကေတ်ရ၊ ပိုယ်တံ ဆဍောၚ်ၜိုတ်ရ သှ်ေဏောၚ်၊ သြောံတဵုလဝ်လၟုဟ်ရဂှ် အလဵုလဵုဍေံသတ်ရဂှ် သွက်ပိုယ်တံ သြောံ အောန်အိုတ် မွဲဨက ၜိုတ်ပိပန်ဠက် ပရဲနွံရောၚ်ဂှ် အဲတော်လဝ်ရ၊ ဍေံတံ ထံက်ပၚ်ကဵု ဟီုဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်ဏီပုဟ်ဂှ် အဲထေၚ်ကေတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်သီအဝဵုဂှ် သွက်ကဏ္ဍပရေၚ်တဵုလွဳ ဂွံဖောအ်ဗြေဝ် အရာသၟာဗ္ၚတံ နွံဒၟံၚ်ပၟိက်တံ မပ္တံ ဝါဲဓာတ်၊ မဗွဝ်တံ မပါလုပ် သီုကဵုကၠေၚ်စက်တံဂှ် ရီုဗၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ကဵုအာရောၚ်တုဲ ဗၞိက်တိတ်နူ ပရေၚ်တဵုလွဳ မတိတ်ကၠုၚ်တံဂှ်လေဝ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် က္ဍိုက်ပ်တုဲ ညံၚ်ဂွံဂွံအခေါၚ် ပလံၚ်ပ္တိုန်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံဂှ် ရီုဗၚ်ကဵုအာရောၚ်ဂှ် သ္ဂးလဝ်ရ။
သၟာဗ္ၚမွဲတၠဂှ်လေဝ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ရီုဗၚ်ကဵု သၟာဗ္ၚတံ ဟီုဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်တုဲ ဒၟါနူကပေါတ်တမ်ရိုဟ်လၟုဟ်တံ ၚုဟ်က္ဍၚ်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ အခက်အခုဲနွံဒၟံၚ်တုဲ ၜိုတ်သ္ၚိကၟိန် ဂွံစရဂှ် ဒးကၠောန်ဒၟံၚ်ဂှ် ညး ဟီုရ။
“ဍေံတံ ပ္တိတ်ကဵုတမ်ရိုဟ် ကုသၟာဗ္ၚတံဟီုဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ်ဂှ် အဲထေၚ်ကေတ်ရ၊ အကာဲအရာလၟုဟ်ဂှ် ပိုယ်သၟာဗ္ၚတံလေဝ် လ္တူကပေါတ်တမ်ရိုဟ်တံ ဂၠိုၚ်ဂှ် ဒမြိပ်တိတ်တံ စှ်ေဏောၚ်၊ သၟာဗ္ၚတံလေဝ် လလေၚ်ဖဵု သာဂၠိုၚ်ဏောၚ်၊ ပရဲပရာဟွံမွဲပုဟ်၊ ဆ္ဂး သၟာဗ္ၚတံဂှ် ဣဏံရ ကၠောန်လေပ်တှ်ေ ပရဲပရာဟွံမွဲကီုလေဝ် သွက်သ္ၚိကၟိန်ဇကု ဂွံစဂှ် ဒးကၠောန်အာဒၟံၚ်ရ၊ ပရေံကၠုၚ် နူဏံဟီုမ္ဂး ကမၠောန်မွဲမွဲ ဒုၚ်ကျတုဲ ညးမွဲမှ ဟွံကၠောန်ရပုဟ်၊ မွဲတ္ၚဲ ကျဟောံကၠုၚ်မ္ဂး သွက်သ္ၚိကၟိန်ဇကုဂှ် ဥပမာ ဗ္ၚအဲ ၜိုတ် (၁၀) ဨက နွံရ၊ ကၠောန်သီု (၁၀) ဨကကီုလေဝ် သွက်အဲပရဲဟွံမွဲမ္ဂး သွက်သ္ၚိကၟိန်အဲ ဂွံစအာဂှ် ၜိုတ် (၁) ဨကဂှ် ကၠောန်တှ်ေကၠောန်ဏောၚ်” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။
ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵု ပရေၚ်တဵုလွဳဂှ်ဝွံ ဗွဲကြဴဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ဒၟါနူဝါဲဓာတ် ကပေါတ်တမ်ရိုဟ်တံ၊ ကၠေၚ်စက် မပါလုပ် ခရိတ်အိုတ်နာနာ က္ဍၚ်တိုန်ဒၟံၚ် ကဵုဆဂှ်ရ သၟာဗ္ၚဗွဲမဂၠိုၚ် ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵု အကြေပ်ဂြတ်တံတုဲ ကမၠောန်တဵုလွဳလ္ၚဵုတံမ္ဂး သီုကဵုဒးပြံၚ်ကၠုၚ် သၞောတ်မဟရာတ် မသ္ကဵုသက်သာကၠေံ ခရိတ်အိုတ်တံဂှ်ရ။
ဗွဲကြဴဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ကုကဏ္ဍပရေၚ်တဵုလွဳ မဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵု တၚ်ဝါတ်ဂါတ်နာနာတံဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်သီအဝဵုဝွံ ညံၚ်ဂွံတောတက် ကၠောန်ၜိုတ်အာရောၚ်ဂှ် ဟီုကမြေဲဒၟံၚ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)