ဘေကျေန်၊ အံက်တဝ်ဗာ (၂၁)
နကဵုဗဳယာတ်နာမ် သၠုၚ်ပ္တိုန်လဝ် ပရေၚ်လုက်စုက်ဆက်ဆောံကဵုအမေရိကာန်ဂှ် တၚ်ရန်တၟံပရေၚ်ဆာန်ကၟိန် စေန်ဆက်စှ်ေကၠုၚ် နူတမၠာ စွံပ္တန်လဝ်အကြာၜါကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ဝိုတ်ထောံဟွံထေက်ရဂှ် ဃောသမ္မတကြုက် ဆဵုဂဗလဝ်ကဵု က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗဳယာတ်နာမ်ဒုတိယဂှ် ဟီုလဝ်ရ။
ကြုက်ကဵုအမေရိကာန်တအ်ဂှ် ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဇြဟတ် သွက်ဂွံအုပ်ဓလီုကၟိန်ဍုၚ်ဒိုဟ်အဂၞဲ ပါလုပ်သီုဗဳယာတ်နာမ်ညးသ္ကအ်တုဲ အလဵုအသဳဗဳယာတ်နာမ်လေဝ် သၠုၚ်ပ္တိုန်လဝ်အသိၚ် ပရေၚ်ရေၚ်တၠုၚ်မိတ်ပွံၚ် ဍိုက်ပေၚ်တုဲ စှ်ေမဟာဗျူဟာ မွဲကရောံအလဵုအသဳဝါယှေန်တာန် ပ္ဍဲကဵုဂိတုအံက်တဝ်ဗာရ။
ဗဳယာတ်နာမ်ဂှ် ပ္ဍဲလ္တူစွံကၠုၚ်ပရေၚ်ဆက်ဆောံကဵု အမေရိကာန် ကေၚ်ဒှ်ကၠုၚ်လဝ်သၞ နူမွဲအခိၚ်တေံဂှ်ကဵု ရုယှာ၊ ကြုက်တအ်မွဲတန်ဂှ် သမ္မတကြုက် ကဵုသတိ ဟီုဂးလဝ်ရ။
ကြုက်ဂှ် နူကဵုသၞာံ ၁၉၅၀ တေံပရေၚ်ဆက်ဆောံကလုတ် နွံကၠုၚ်ဒၟံၚ်ကဵု ဗဳယာတ်နာမ်တုဲ ကဵုပြၚ်သေတ် မဒှ်ညးအုပ်ဓုပ်ကိုဝ်လိုဝ်နဳ လကြဴဏံ ပ္ဍဲအရာဒစဵုဒစး သိုၚ်ဂုမ်ကဵုအမေရိကာန်တအ် ပ္ဍဲပေါဲပၞာန်ဗဳယာတ်နာမ်ဂှ်လေဝ် ဘိုၚ်ကရိုၚ်ထ္ၜလလဘာ်ကဵုလဝ် လ္ပာ်လကြဴရ။
“ကဵုအကာဲအရာကၟိန်ဍုၚ်နာနာ ပြံၚ်သၠာဲဒၟံၚ်လၟိုန်ဂှ် ပရေၚ်ဖောအ်ဗြေဝ်တဴတက် ပ္ဍဲဍုၚ် က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်ဝါတ်ဂါတ်ဂှ် ဗီုကဵုဒးဆေၚ်လဝ်မုက်တုဲ တၚ်ရန်တၟံတၞံ ပရေၚ်ဆာန်ကၟိန်ဍုက်ကေဝ် အကြာဝါကၟိန်ဍုၚ် ဝိုတ်ထောံဟွံထေက်ရ” ဂှ် သမ္မတကြုက် ယှဳ ဟီုလဝ်ကဵု သမ္မတဗဳယာတ်နာမ် ဗွောန်ဗာန်တွောန် ပ္ဍဲကဵုဂိတုအံက်တဝ်ဗာ စၟတ်တ္ၚဲ (၂၀) ရ။
သၟဝ်နူညးအုပ်ကာနာနာ ဗော်ကောန်မျူနေတ်တုဲမ္ဂး သမ္မတဗဳယာန်နာမ် ဗောန်ဗာန်တွောန်ဂှ် ဒှ်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကၟိန်ဍုၚ် ကဆံၚ်ဒုတိယတုဲ တိုန်စိုပ်လဝ် ဖိုဝ်ရာမ်ဇုက်ဂၞိၚ်မွဲကဝး ဂၠံၚ်မွဲတၞုၚ်ဘေကျေန်တုဲ ဆဵုဂဗလဝ်ကဵုသမ္မတကြုက်ယှဳရ။
လၟေၚ်တရဴသမ္မတယှဳ သွက်ဂွံအာစိုပ်ဟနွိုၚ်ဂှ် ညးပိုၚ်ပြဳအဝဵုၜါလ္ပာ်တအ် စဳဇန်ဒၟံၚ်ရဂှ် ဂွံတီကေတ်တုဲ လၟေၚ်တရဴဴဏံ ၜိုတ်ဂိတုအံက်တဝ်ဗာအိုတ်ကဵု ဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာမံက်တေံ ဒှ်မာန်ရဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။
“သီုၜါလ္ပာ်ဂှ်တှ်ေ ဒးဒ္ဂေတ်ဗက် နဲကဲပရေၚ်ပံၚ်တောဲသဳကၠဳချပ်ဂၞန်ထေက်ရ” ဂှ်သမ္မတယှဳ ဟီုလဝ်ကဵုသမ္မတဗဳယာတ်နာမ်တုဲ ကြုက်ကဵုဗဳယာတ်နာမ်ဂှ် ထေက်ကဵုဒးသုၚ်စောဲ တၚ်ဂွံဇြဟတ်တိဍာ်ပထဝဳကဵု အကာဲအရာဖ္ဍိုက်ဗပေၚ်ရေၚ်တၠုၚ် ကမၠောန်ကွတ်စက်ထေက်ရဂှ် ဟီုလဝ်ရ။
စပ်ကဵုလၟေၚ်တရဴဗဳယာတ်နာမ် သမ္မတကြုက်ဂှ်တုဲ ဓမံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲကဵုမဳဒဳယာတအ် သောဲသောဲဗြောဲဗြောဲဂှ်ဟၟဲဏီရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် သမ္မတရုယှာပူတေန် စိုပ်ဒၟံၚ် သွက်ဂွံတိုန်စိုပ်ကောံဓရီု ပ္ဍဲဘေကျေန်ဂှ်လေဝ် သွက်ဂွံကၠုၚ်ဂေတ်ကြေဝ်ဗဳယာတ်နာမ်ဂှ် သမ္မတဗွန်ဗာန်တွောန် ကော်ဘိက်လဝ်တုဲ ပူတေန်လေဝ် ဒုၚ်လဝ်တဲရဂှ် ဓမံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲမဳဒဳယာကၟိန်ဍုၚ်ဗဳယာတ်နာမ်ပိုၚ် ပ္ဍဲကဵုဂိတုအံက်တဝ်ဗာစၟတ်တ္ၚဲ (၁၉)ရ။
Ref: Reuters
sanlontai