မတ်မလီု၊ သေပ်တေမ်ဗာ (၆)
ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲဂှ် ဒၟါနူအခေါၚ်အဝဵု ကမၠောန်ကၟိတ်သာအောန်စှ်ေကၠုၚ်ဂှ်ရ နူကဵုပယျဵုသေံ−ဗၟာမွဲကဆံၚ် သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်ဗၟာတံ တတ်ကၠောံပယျဵုတုဲ ပွမလုပ်စိုပ် အပ္ဍဲဍုၚ်သေံ ဟွံဗဗွဲဓဝ်တံ ဆက်သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်ဂှ် ညးမရီုဗၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ကဵုဒၟံၚ် သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်တံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ နူကဵုဒေသပယျဵုတံဂှ်မွဲကဆံၚ် တတ်ကၠောံပယျဵုတုဲ လုပ်စိုပ်ဒၟံၚ် အပ္ဍဲဍုၚ်သေံ ဟွံဗဗွဲဓဝ်တံဂှ်ဝွံ အရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲ နွံဒၟံၚ်တုဲ လ္ၚဵုတံဂှ် ဗၠးၜးကၠုၚ်လဝ်နွံကီုလေဝ် လ္ၚဵုတံဂှ်တှ်ေ ဒးဒုၚ်ရပ်ဒၟံၚ်ကဵု သၟိၚ်တၠအဝဵုသေံတံရ။
ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၂ နူကဵုတမ်သၞာံ အခိၚ်ပြဟ်ဟ်တေံဂှ် ဒဒှ်မရပ်ဂွံ သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ လုပ်စိုပ်ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်သေံ နူကဵုပယျဵုတံမွဲကဆံၚ်ဂှ် မွဲဂိတု သရောပ်ကၠေံမ္ဂး လၟိဟ်မၞိဟ် ဗဒါဲ (၄၀၀၀) မၞုံဒၟံၚ်ရ။
အခိၚ်လၟုဟ် အလဵုအသဳသေံ ကြဴနူလလောၚ်တြး ဒဒှ်မကၠောန်ကဵုအာစၟတ်တဲ အခေါၚ်ကၠောန်ကမၠောန် တၞးကာဒ်သာ်ပ္ကဴ ကုသၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ် ဟွံလုပ်သၞောဝ် နူဍုၚ်ဗၟာ၊ ကမ္ဗောဒဳယျာ၊ လာအိုဝ်၊ ဗဳယေတ်နာမ် မၞုံဍုၚ်သေံတံတုဲဂှ် ပွမလုပ်စိုပ်တတ်ကၠောံပယျဵု ဟွံလုပ်သၞောဝ်တံ သာဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ရ။
ဥက္ကဌဇာဇၞိက် အခေါၚ်အရာသၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ် (MWRN) ဥူအံၚ်ကျဝ်ဂှ် ဟိုတ်နူပရိုၚ်အဆက်လက္ကရဴ နူကဵုအလဵုအသဳသေံ မကၠောန်ကဵုအာစၟတ်တဲ အခေါၚ်ကၠောန်ကမၠောန် တၞးကာဒ်သာ်ပ္ကဴ သွက်သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်တံဂှ်ရ သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်တံ တတ်ကၠောံပယျဵု ဟွံဗဗွဲဓဝ်တံ သာဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ရဂှ် သ္ပလဝ်တၚ်စၟတ်ရ။
“အလဵုအသဳသေံဂှ်လေဝ် နူဂိတုအဝ်ဂါတ် စၟတ်တ္ၚဲ (၁) စဵုကဵု စၟတ်တ္ၚဲ (၁၅) အပ္ဍဲဏံဂှ် ကုကောန်ကၟိန်ဍုၚ် ဗၟာ၊ ကာမ္ဗောဒဳယျာ၊ လာအိုဝ်၊ ဗဳယေတ်နာမ် ပန်ဍုၚ်ဏံ မစိုပ်ဒၟံၚ် အပ္ဍဲဍုၚ်သေံ ဒၟါနူဟိုတ်နာနာသာ်တံဂှ် ကၠောန်ကဵုအာ စၟတ်တဲအခေါၚ်မံၚ်စံၚ်တံရောၚ် ဍေံတံ ပ္တိတ်လိက်လလောၚ်တြး ဗွဲမလုပ်သၞောဝ်တုဲဂှ် သၟာကမၠောန်အပ္ဍဲဍုၚ် ကမၠောန်ကၟိတ်မအောန် ပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ်မကြေပ်ဂြတ် အရာဟွံညိၚ်ဝတ် မဂၠိုၚ်ဒၟံၚ် အပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ် နူတမ်ဝါဒိတံဂှ် မိၚ်ရမျာၚ်ဏံတုဲ ပွမတတ်ကၠောံပယျဵုဒၞက် ဟွံလုပ်သၞောဝ်တံဂှ် ဟွံဒေါအ်ဒေၚ်အာမွဲသာ် က္တဵုဒှ်အာ ဗီုကဵုသန္ထာန်မဆဝ်မ္ၚုဟ်ကဵုဂှ် မ္ဒးသ္ၚဳဂၠိပ်ကေတ်ရ၊ အေဂှ်တှ်ေ ပွမလုပ်စိုပ်ကၠုၚ်တံဂှ် အရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲ လုပ်စိုပ်ဒၟံၚ်တုဲ က္ဍိုပ်ဗၠးတိတ်တံဂှ် ဗၠးတုဲ ကုပူဂဵုဟွံဗၠးတံဂှ်လေဝ် ဒးဒုၚ်ရပ်ထိၚ် ကေတ်အရေဝ်တံနွံ၊ လ္ၚဵုတံပၠန်ဂှ် ကွဳစက်ယာန်ဇီုပြး လမျီုဒးအိုတ်အာ အပ္ဍဲဂြိုပ်၊ ဂွံအာဘဲဝပ် သ္ကာတ်မြဟ် လွဳလွတ် ပ္ဍဲရုၚ်ဂဥုဲတံ၊ အရာတံဏံဂှ်လေဝ် ဂွံဆဵုဒၟံၚ် ပ္ဍဲပရိုၚ်တံလၟိုန်ရ၊ မိက်ဂွံဟီုဂှ်တှ်ေ ပွမတတ်ကၠောံပယျဵု ဟွံလုပ်သၞောဝ်တံဂှ် လုကဴအကာဲအရာပကတိ အပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာပိုယ် လၟုဟ်ဏံ ဟွံညိၚ်ဝတ်ဂှ် ဆက်တုဲတန်တဴအာဒၟံၚ်ဏီရောၚ် မ္ဒးသ္ၚဳဂၠိပ်ရ” သာ်ဝွံ ဥူအံၚ်ကျဝ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
အခိၚ်လၟုဟ် အကာဲအရာအပ္ဍဲဍုၚ် ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ ဟွံညိၚ်ဝတ်တံ၊ အခေါၚ်အဝဵုကမၠောန်ကၟိတ်အောန်စှ်ေ ကေုာံ အကာဲအရာပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တံတုဲ သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာတံဝွံ နူကဵုဒေသပယျဵုမွဲကဆံၚ် တတ်ကၠောံပယျဵု ဟွံဗဗွဲဓဝ်တံတုဲ လုပ်စိုပ်အပ္ဍဲဍုၚ်သေံတေံ နွံဒၟံၚ်ဂှ်ကီု၊ သၟာကမၠောန်မလုပ်စိုပ်ဒၟံၚ် ဗွဲမလုပ်သၞောဝ် နကဵုသၞောတ် MOU ၜါဍုၚ်မတုပ်လဝ်စိုတ်တံလေဝ် နွံဒၟံၚ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် အလဵုအသဳသေံဂှ် ပွမသၠုၚ်ပ္တိုန်ကဵု ၚုဟ်လိၚ်ကမၠောန်သ္ဇိုၚ် သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ် အပ္ဍဲဍုၚ်တံမပါလုပ် သၟာကမၠောန်သီုဖအိုတ်တံဂှ် ဗက်ကဵုခရိုၚ် မွဲကုမွဲတုဲ အောန်အိုတ် နူ (၃၂၈) ၝာတ် စဵုကဵု (၃၅၄) ၝာတ် စနူဂိတုအံက်တဝ်ဗာ ကၠုၚ်စိုပ်ဏံတုဲ စသၠုၚ်ပ္တိုန်ကဵုအာရောၚ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ် ဗွဲမလုပ်သၞောဝ်ရ။
အတိုၚ်ဂလာန် ညးရီုဗၚ်သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်တံဂှ်မ္ဂး ဗွဲကြဴဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဗမာ မွဲကိုဋ်ပြၚ်ဝွံ တတ်ကၠောံပယျဵု ဟွံဗဗွဲဓဝ်တုဲ လုပ်စိုပ်ကၠောန်စဒၟံၚ်ကမၠောန် ပ္ဍဲဍုၚ်သေံတံ နွံဒၟံၚ်ရောၚ် သ္ဂးရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)