မတ်မလီု၊ ဂျောန် ၂၃
သွက်စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်သ္ဂါဗ္တံ အလုံဍုၚ်မွဲဂှ် ပ္ဍဲကဵုဍုၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ထိၚ်ဒက်ဂွံလဝ်ပေၚ်ၚ်တံဂှ် စချဳဒရာၚ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် ကမၠောန်စပ်ကဵုပစူဂတဵုမုက် စပ်ကဵုစရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်သ္ဂါဗ္တံတံကဵု တြးလိက်တၞးကဵုပညာတံ ဒှ်တမ် မဒှ်ရ။
အတိုၚ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် လလောၚ်တြးလဝ်ဂှ်မ္ဂး နူဂိတုဂျောန် စၟတ်တ္ၚဲ ၁၂ စဵုကဵုစၟတ်တ္ၚဲ ၂၁ သီုနေဗျဳဒဝ် မပါလုပ် ပ္ဍဲကဵုရးဨရာဝတဳ၊ လ္ဂုၚ်၊ မာန္တလေဝ်၊ ဗဂေါ၊ မဂွဵု၊ တၞၚ်သဳ၊ တွဵုရးသေံ ကေုာံ တွဵုရးဍုၚ်မန်တံဂှ် ကၠောန်ဗဒှ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် သ္ဘၚ်ပစူဂတဵုမုက် စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်သ္ဂါဗ္တံတံဂှ် အဆက်က်တုဲ လိက်တၞးကဵုပညာတံဂှ်လေဝ် တြးကၠုၚ်ဒၟံၚ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုဏံ ပ္ဍဲကဵုရးဨရာဝတဳ၊ လ္ဂုၚ် ကေုာံ တွဵုရးသေံတံဂှ် နူကဵု ၁၀ ပွိုၚ်ဍုၚ်ပြၚ် စဵုကဵု ၁၅ ပွိုၚ်ဍုၚ်လ္ပာ်လ္တူ ပါလုပ်တုဲ ရးမာန္တလေဝ်ဂှ် သၟဝ် ၅ ပွိုၚ်ဍုၚ်၊ ရးမဂွဵုကဵု တွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ၂ ပွိုၚ်ဍုၚ်စၟအ်အ်၊ ပ္ဍဲရးတၞၚ်သဳကဵု ရးဗဂေါတံဂှ် မွဲရးမွဲပွိုၚ်ဍုၚ်ညိကီု ရေၚ်တၠုၚ်မာန်လဝ်ရ။
ဆ္ဂး ဒေသကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဒးဗလးလဝ်တဲတံ မပါလုပ် ဒေသချဳဒရာၚ်ပရေၚ်ပၞာန် ဇြဟတ်ခိုဟ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကဵုဒေသရးသက်ကိုၚ်၊ ကချေၚ်၊ ချေၚ်၊ ရခေၚ်၊ ကရေၚ်ဍာဲ၊ ရးသေံသၟဝ်ကျာ ကေုာံ ဒေသကရေၚ်တံဂှ် ပရေၚ်ချဳဒရာၚ် စပ်ကဵုစရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်သ္ဂါဗ္တံတံဂှ် မွဲမှ ဟွံဂွံဆဵုကေတ်ဏီရ။
ပ္ဍဲသက်ကိုၚ် ပရေၚ်ပၠန်ဂတးတဝ်စၞေဟ် ဇြဟတ်ခိုဟ်ဂှ် ၜိုတ်လ္တူဍုၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် အုပ်ဓလီုလဝ်ရဂှ် ကံက်ဖအိုတ်မာန်ဟွံသေၚ်တုဲ ပ္ဍဲကွာန်ရးတံဂှ်တှ်ေ ကံက်မာန်ဟွံသေၚ်ပုဟ်ဂှ် ညးဗြဴဒေသမွဲတၠ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“လ္တူဍုၚ် ဍေံတံ အုပ်ဓလီုလဝ်ရဂှ် ကံက်ဖအိုတ်မာန်ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ ပ္ဍဲကွာန်ရးတံဂှ်ဟီုတှ်ေ လ္ပဟီုရ။ မူဟိုတ်ရောတှ်ေ ဍေံတံကၠုၚ်ဂွံဂှ်စွံလဝ်ကၠာ။ ဖန်ထ္ပက်ကရောၚ်ပၞာန်ဒှ်ဒှ်၊ ဍေံတံ ပတှ်ေကရောၚ်ပၞာန်တုဲ ကၠုၚ်သ္ဂောံကံက်စရၚ်ဟီုမ္ဂး ပိုယ်ညးဍုၚ်ကွာန်ကောန်ကွာန်တံဂှ်တှ်ေ ဍေံတံကၠုၚ်တှ်ေ ဂြိပ်အိုတ်၊ ပါဲပၞာန်အိုတ်ရ။ အေ ဂှ်တှ်ေ အလဵုဍေံတံ ဂွံကံက်မံၚ်ဏီရော။ ကၠုၚ်ကွာန်ဂြပ်ပိုယ်တှ်ေ သှ်ေသ္ၚိသၟးရဏောၚ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ညအ်ဂှ်တှ်ေ ပ္ဍဲဗလးတိဏံဂှ်တှ်ေ အရာဒှ်ဟွံမာန်မွဲရောၚ် ညာတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
စရၚ်သ္ဂာဗ္တံ မကံက်အာ ပရူပရာသ္ၚိကဵု လၟိဟ်မၞိဟ် နဗ္ၜတ်အလုံဍုၚ်မွဲဂှ်တှ်ေ စနူဂိတုအံက်တဝ်ဗာ ၁ ကၠုၚ်စိုပ်ဏံတုဲ စဵုကဵု ဂိတုအံက်တဝ်ဗာ ၁၅ ဂှ် စကံက်အာဏောၚ် လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဟီုပ္တိတ်ကၠုၚ်လဝ် မွဲဏှမွဲဏှရ။
ပ္ဍဲကဵုလၟေၚ်ကမၠောန်စရၚ်သ္ဂာဗ္တံဂမၠိုၚ် ပွမကံက်စရၚ်ဂှ်တှ်ေ ရပ်စပ်အာ သၞောတ်ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵုကောန်ပျူတာ ကံက်ကေတ်မၞိဟ်မွဲတုဲမွဲဂှ်တုဲ တိုန်မွဲသ္ၚိစှ်ေမွဲသ္ၚိ ကံက်အာ နကဵု Mobile Tablet တံဏောၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ် အတိုၚ်တၚ်လလောၚ်တြးပရိုၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ရ။
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မထိၚ်ဒက်လဝ် တိဍာ်အုပ်ဓလီု ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုဂျောန် ၁၉ ကဵု ၂၁ ဂှ် ပစူလဝ်ဂတဵုမုက် စပ်ကဵုစရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်သ္ဂာဗ္တံတံကဵု ပရအ်လဝ်လိက်တၞးကဵုပညာတံ ၜိုတ်လ္တူဍုၚ်မတ်မလီုကဵု လ္တူဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်သၟးရဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။
ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ် ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံကဵု ဒပ်ပၠန်ဂတးတံ ချဳဒရာၚ်ဇြဟတ်ခိုဟ်တုဲ ဒးဒုၚ်လလောၚ်တြးလဝ် ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ပၞာန်မွဲဓဝ်ဂှ် ပရေၚ်ချဳဒရာၚ် စပ်ကဵုစရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်သ္ဂာဗ္တံဂှ် ဟွံဂွံဆဵုကေတ်ဏီပုဟ်ဂှ် ညးလ္တူဍုၚ်မွဲတၠ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“ပ္ဍဲရေဝ်ဂှ်တှ်ေ မုမှချဳဒရာၚ်လဝ်ဟွံမွဲပုဟ်။ ကံက်စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်တံ မုတံဂှ် ဟွံမွဲပုဟ်။ မူဟိုတ်ရောဟီုတှ်ေ ကၠောန်လေဝ် ဟွံဂွံပုဟ်လေဝ်။ ကၠောန်ဟွံဂွံတုဲ ဟွံကၠောန်လေဝ် ဒှ်ဂွံ။ ပစူလဝ် ပဝ်သတာတံလေဝ် ဟွံမွဲပုဟ်။ တြးလဝ် လိက်ဆဝ်မ္ၚုဟ်တံ မုတံလေဝ် ဟွံမွဲပုဟ်။ ၜိုတ်ပိုယ်ဍစိုပ်ဂှ်တှ်ေ ဟွံဂွံတီကေတ်ပုဟ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
နူစသီအဝဵု စဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် ဟိုတ်နူပၞာန်ပၠန်ဂတး အလုံဍုၚ်မွဲတုဲ နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵု မုက်ပၞာန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ဒးဗလးလဝ်တဲ တိဍာ်ဗ္ဒိုပ်ဒပ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠေၚ်တုဲ သီုဖအိုတ်ဂှ် ဒးဆောံအာလဝ် ဍုၚ် ၆၀ ဍုၚ်ရ။
မွဲလ္ပာ်ဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲကဵုဒေသကချေၚ်၊ ချေၚ်၊ ရခေၚ်၊ ကရေၚ် ကေုာံ ဒေသတၞၚ်သဳတံဂှ် ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ မပါလုပ် အကြာဒပ်စဵုဒၞါဒေသ Local PDF တံကဵု ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ် ပေါဲဗ္တိုက်ၜါလ္ပာ်တံ က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်ရ။
ပ္ဍဲအကာဲအရာဏံဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ်တှ်ေ သၞာံဂတဏံ သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲဂှ် ကၠောန်ဒၟံၚ် အရာမ္ဒးဒစးဒုၚ်ပလေဝ်ပလေတ်တံဂှ်တုဲ ဟိုတ်ဂှ်ရ အပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာကၠုၚ်စိုပ်ဏံ သွက်ဂွံကံက်စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်သ္ဂာဗ္တံဂှ် ကၠောန်ၜိုတ်ဒၟံၚ်ရောၚ် ပ္ဍဲဂိတုဂျောန် ၁၅ တေံ လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
ဥူတာန်သဵုနာၚ် ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ပ္ဍဲကဵုပွိုၚ်ဍုၚ် ၜိုတ် ၂၀၀ ဂှ် အကာဲအရာ ဆက်ချဳဒရာၚ်အာမာန် နွံဂှ်ရ ပွမပလေဝ်ပလေတ်သွက်ပေါဲရုဲမာဲတံ ကံက်စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်သ္ဂာဗ္တံတံဂှ်တှ်ေ ကၠောန်ကၠုၚ်မာန်ကီုလေဝ် သၞောတ်ဗ္ၜတ်နွံဂှ် ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
“အတိုၚ်အကာဲအရာလၟုဟ်ဟီုတှ်ေ ၜိုတ်ပွိုၚ်ဍုၚ် ၂၀၀ ဂှ် အကာဲအရာဆက်ချဳဒရာၚ်အာမာန်ဂှ် နွံ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ညးဂှ်တှ်ေ သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲ မဒှ်ပၞော်တိတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ညးဂှ် ကံက်စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်သ္ဂာဗ္တံ၊ သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲတံ ဒှ်တမ် ပလေဝ်ပလေတ်ဒၟံၚ်တံဂှ် ပ္ဍဲကဵုဍုၚ် ၜိုတ် ၂၀၀ ဂှ်တှ်ေ ညးကၠောန်အာဏောၚ်။ ကျာတ်ဂှ်တှ်ေ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် လုပ်အာပေါဲရုဲမာဲတံကဵု စန်ဒက်မာဲ ဒေသညးကဵုညးတံဂှ်တှ်ေ ဗီုလဵုကၠောန်မာန်ရော၊ ၜိုတ်လဵုကၠောန်မာန်ရောဟီုဂှ် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ဍေံဂှ် နွံ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် သီလဝ်အဝဵု နကဵုဟိုတ်စရၚ်မာဲဗၠေတ်မှာဂှ်တှ်ေ သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲမာန် သွက်ဂွံကံက်စရၚ်တၠဆန္ဒမာဲတံမာန်ဂှ် ကံက်အာစရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်သ္ဂာဗ္တံအလုံဍုၚ်မွဲရောၚ် နူကဵုသၞာံတၟိဏံမံက်တေံ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ သၞာံတုဲကၠုၚ် နူဂိတုအံက်တဝ်ဗာ ၁ စဵုကဵု ၁၅ တေံဂှ် ရုဲစှ်စၟတ်ထောံလဝ် ၂၀ ပွိုၚ်ဍုၚ် နူကဵုရးဒေသ ကေုာံ တွဵုရးဂမၠိုၚ် သွက်ပရေၚ်ကံက်စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်သ္ဂာဗ္တံစမ်ၜတ်ဂှ်တုဲ အပံၚ်ဖအိုတ် ကံက်လဝ် နကဵုဒၞါဲကံက် ၁၀၀ ရ။
ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာ လၟိဟ်မၞိဟ် ၅၅ ပြကောဋိကိုဋ်နွံဂှ် ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ဟိုတ်နူပဋိပက္ခရပ်လွဟ် မသ္ကာတ်မြဟ်ကၠုၚ်တံဂှ်တုဲ အလုံဍုၚ်မွဲ လၟိဟ်မၞိဟ်ပိပြကောဋိကိုဋ်ပြၚ်ဂှ်ဝွံ ထောံလသာသ္ၚိဌာန် ဒးဂြိပ်ဒဴပါဲလေတ်ဒၟံၚ်ရောၚ် တၚ်နၚ် UNOCHA ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−MOI