ကရာချဳ၊ သေပ်တေမ်ဗာ (၁၇)
ပ္ဍဲပါကေဿတာန် ဟိုတ်နူဍာ်ဇၞော် ဟွံကေၚ်ဂဗမွဲလှ်ေတံတုဲ အပံၚ်မၞိဟ် ဗဒါဲ (၁၅၀၀) ချိုတ်အာလဝ်တုဲ ဗွဲကြဴဒးဘဲအန္တရာယ်တုဲဂှ် မၞိဟ်ဂၠိုၚ်ကဵုကိုဋ်တံဝွံ ဒးတိက်ဒၟံၚ် ဟွံမွဲကဵုဗ္တၚ်တရၚ်စဵုဒၞါတံဖိုဟ်ဂှ် သၟိၚ်တၠအဝဵုဂမၠိုၚ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ (၁၉) တေံရ။
ဒၟါနူဗြဲမုဟ်သုန်ဂူ ကေုာံ ဒဵုဍာ်ကလောံ သ္ကုတ်သၟဝ်ကျာတံ လၚ်တုဲ က္တဵုဒှ်လဝ် ဍာ်ကလိုပ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုလၟိဟ်မၞိဟ် (၂၂၀) ပြကောဋိကိုဋ်ဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန် (၃၃) ပြကောဋိကိုဋ်တံ ဇီုကပိုက်လဝ်တုဲ သ္ၚိဒၟံၚ်တံ၊ ကွဳစက်တံ၊ သြောံသ္ၚုၜဲသတ်ဂန်နာနာ ကေုာံ တိရစ္ဆာန်တံ ဒးလီုလာ်ဆောံလေၚ်လဝ်တုဲ တၚ်ခယျမ္ဂး ဒဝ်ဠာအမေရိကာန် ၜိုတ် (၃၀) ဗဳလျာန် ဒးဟောံဗြံအာလဝ်ရ။
လၟိဟ်မၞိဟ်မဒးချိုတ်အာ ဒဵုကဵုတ္ၚဲဏံဂှ် (၁၄၈၆) တၠ နွံတုဲ အပ္ဍဲကဵုဂှ် လၟိဟ်ကောန်ၚာ် ဗၞတ် (၅၃၀) တၠ နွံရောၚ် ဂွံတီကေတ် အတိုၚ်စရၚ်ဂကောံတၠအဝဵု ကောပ်ကာဲဖန်ဇန် ဘဲသဘာဝကောန်ဂကူတံ လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ် နူဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ (၉) တေံ ဗၞတ်ဗ္ၜတ်အလုံကၟိန်ဍုၚ်မ္ဂး ပထမကိုပ်ကၠာအိုတ်ရ။
ပ္ဍဲတွဵုရးသေန်ဒါ သ္ကုက်သၠုၚ်ကျာဂှ် ဒၟါနူဍာ်ဇၞော်တုဲ မၞိဟ်ဂၠိုၚ်ကဵုလ္ၚီ ဒးဒှ်လဝ် သ္ၚိဌာန်ဟွံမွဲတုဲ ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် သွက်ဂွံပါဲဒလေတ် နူဍာ်ဇၞော်ဂှ်တုဲ ဒးတိက်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဗဒါဲဂၠံၚ်ဇၞော် သၠုၚ်ၚ်တံဂှ်ရ။
“တာဲ နူကဵုမၞိဟ်သွံတာဲ ပ္ဍဲပါကေဿတာန်တံအလုံအိုဿီုဂှ် ပိုယ်တံရာန်ကေတ်ထောံလဝ်ဖအိုတ်ရ” သာ်ဝွံ ဇၞော်သ္ကိုပ်သေန်ဒါ ဟီုဂးလဝ် ပ္ဍဲတၚ်လလောၚ်တြးတ္ၚဲဗြဴဗ္တိဂှ်ရ။
ဆ္ဂး မၞိဟ်သ္ၚိဌာန်ဟွံမွဲ ပ္ဍဲသေန်ဒါတံ ပိဂအုံမွဲဂအုံဂှ်ဝွံ သွက်ဂွံကဵုဇွောံစဵုဒၞါဂှ် နွံပၟိက်ဒၟံၚ်တာဲတံဏီဂှ် ညးသ္ဂးရ။
အပ္ဍဲသတ္တာဟညိည မလောန်ကၠုၚ်တုဲတေံဂှ် သၟိၚ်တၠအဝဵုတံဝွံ ပ္ဍဲကဵုစမြိုၚ်အဓိက ညံၚ်ရဴ ရုၚ်စက်ဗလးကဵုဇြဟတ်ဓာတ်လလဳ ကေုာံ သ္ၚိဒၟံၚ် မဒှ်လဝ်ဍာ်ဇၞော်ဍာ်ကလိုပ်တံဂှ် သိုၚ်လဝ်ကဵု ဇွောံစဵုဒၞါတံရ၊ သၟာဗ္ၚ မဂ္စါန်ဒၟံၚ် သွက်ဂွံရီု ပြေၚ်ဂၠဴ နူဘဲဍာ်တံဝွံလေဝ် ဒၟါနူစၞစတံအိုတ်အာဂှ်ရ သီုမၞိဟ်သီုတိရစ္ဆာန် ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵု ဘဲကၞောဝ်ကၠောဝ်ဗျဵု မဘပဠဒၟံၚ်တံရ။
အလဵုအသဳ ကေုာံ ကုလသမဂ္ဂတံဂှ် ပ္တိုန်လဝ်ဒုဟ်ကဵု ရာသဳဥတု ဖံက်ပၠန်ရ။
ပ္ဍဲဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ (၁၅) တ္ၚဲဗြဴဗ္တိဂှ် က္ၜၚ်ကျာကဵုအရီုဗၚ် နူကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံ အာရာပ်တံကဵု ကၟိန်ဍုၚ်အမေရိကာန်တံ စိုပ်ကၠုၚ်လဝ်ဂှ် ဌာနဝန်ဇၞော်ကာဍုၚ်သ္အာၚ် ဟီုဂးလဝ်တုဲ တၚ်နွံပၟိက်သ္ဂောံကလေၚ်သိုၚ်ခၞံတံဂှ် ကုလသမဂ္ဂ စၟဳစၟတ်ခါတ်ဒၟံၚ်အကာဲရဂှ် သ္ဂးရ။
Ref; Reuters