မတ်မလီု၊ သေပ်တေမ်ဗာ (၁၇)
ကြဴနူသီအဝဵုတုဲဂှ် ကပေါတ်တမ်ရိုဟ်တံ ၚုဟ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် ဂၠိုၚ်ကဵုဆကီု၊ ဒၟါနူကံၚ်ဇြဳပၞာန် သၞောတ်ဗ္ၜတ်ထိၚ်ဒက်လဝ်ကီုဂှ်ရ ပရေၚ်ကၠောန်ပ္တိတ် ထၜိုတ်ရဝ်ဗာ တွဵုရးဍုၚ်မန် သာသဝ်စှ်ေကၠုၚ်မာန်ဂှ် တၠကမၠောန်ရဝ်ဗာတံ ဟီုဂးလဝ်ရ။
တွဵုရးဍုၚ်မန်ဝွံ လၟေၚ်သၞာံ လျိုၚ်တာန်ရဝ်ဗာ တိတ်ဒၟံၚ် မွဲကိုဋ်ပြၚ်တုဲ ရဝ်ဗာမတိတ်ကၠုၚ်တံဂှ် ပလံၚ်ဗ္တိုန်သွံတြးဒၟံၚ် ကၟိန်ဍုၚ်ကြုက်တေံ အဓိကရ။
ဆ္ဂး ကဏ္ဍရဝ်ဗာဂှ်ဝွံ ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲဂှ် ကပေါတ်တမ်ရိုဟ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံ ဝါဲဓာတ်တံ၊ အက်သေတ်တံ ၚုဟ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် ဗဒါဲ (၄) ဆတုဲ ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵု ခရိတ်အိုတ်နာနာဇၞော်သၠုၚ်တံ ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ရ။
ကပေါတ်ဗၞိက်တမ်ရိုဟ်တံ သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် ဂၠိုၚ်ကဵုဆဂှ်ရ သၟာဂူဝါတဵုရဝ်ဗာတံဝွံ ပ္ဍဲရာသဳရဝ်ဗာသၞာံဏံဂှ် က္တဵုဒှ်ကၠုၚ် စဵုကဵုအကာဲအရာ ကဵုဝါဲဍိုက်က်ပေၚ်ၚ် ဟွံမာန်ရ။
တၠကမၠောန်ရဝ်ဗာမွဲတၠဂှ် ဟိုတ်နူအကာဲအရာသာ်ဏံတံတုဲ သၞာံကၠုၚ်စိုပ်ဏံ ပွမကၠောန်ပ္တိတ်ရဝ်ဗာ စှ်ေကၠုၚ် ဟွံအောန်နူ (၂၅) တၟံကၠံမာန်ရောၚ် ဟီုရ။
“ပြသၞာကပေါတ်တမ်ရိုဟ်တံဂှ် ဟွံပြေပြံၚ်လးလးပုဟ်၊ ဗက်ၚုဟ်ဝါဲဓာတ် ဍေံတံက္ဍၚ်ၚ်ဂှ် ဟွံမာန်တုဲ ဒးဟီုတပ်ပ်မ္ဂး သၞာံဏံ ပိုယ်တံဟွံကဵုဝါဲရပုဟ်၊ ဟွံကဵုဝါဲတုဲ ခွါတ်အတိုၚ်ဏံပၠန်လေဝ် ပၞော်ဂွံနူဍေံဂှ် ထၜိုတ်တိတ် အောန်အာဏောၚ်၊ ကဵုဝါဲ ကဵု ဟွံကဵုဂှ်တှ်ေ တီဒၟံၚ်၊ ကဵုဝါဲမ္ဂး တိတ်ဂၠိုၚ်တုဲ ဟွံကဵုမ္ဂး ဒမြိပ်တိတ်အောန်ဏောၚ်၊ ၜိုတ် (၂၅) တၟံကၠံဂှ် ယအ်အာမာန်ရောၚ် ခယျကေတ်ရ၊ ပိုယ်ဂှ်တှ်ေ ခယျကေတ်အပြောံ နဒဒှ်သၟာဂူဝါတံရ” ဂှ် သ္ဂးရ။
မွဲလ္ပာ်ဂှ်ပၠန် တၠကမၠောန်ရဝ်ဗာဝွံ ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲဂှ် ဟိုတ်နူအမိၚ်တိတ်ဗ္တံဟွံဂွံတံဂှ်ရ သွက်ဂွံခွါတ်ထၜိုတ်ဂှ် ခက်ခုဲကၠုၚ်ကီု၊ သၟာကမၠောန်စိုန်သ္ကီု ဗွဲမဂၠိုၚ် တိတ်ဍုၚ်မ္ၚးတုဲ အာစိုပ်ကၠောန်ကၠုၚ်ကမၠောန်အိုတ်ဂှ်ရ ထပ်ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက် သီုအခက်အခုဲကော်သၟာကမၠောန်ဟွံဂွံတံရ။
တၠကမၠောန်ရဝ်ဗာမွဲတၠဂှ်လေဝ် ကဏ္ဍရဝ်ဗာဝွံ ဟိုတ်နူၚုဟ်မးသြန်ဗၟာ စှ်ေကၠုၚ်ကီု၊ ၚုဟ်ကပေါတ်တမ်တံ သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် ဂၠိုၚ်ကဵုဆဂှ်ရ ဒးဂိဒၟံၚ်ရောၚ် သ္ဂးရ။
“ၚုဟ်ဝါဲတံဂှ်တှ်ေ က္ဍၚ်ဒၟံၚ်သွက်ဟီုဟွံမွဲရ၊ (၁၅၀၀၀၀) (၁၆၅၀၀၀) (၁၄၅၀၀၀) (၁၃၅၀၀၀) တံ အေဂှ်တှ်ေ ပရေၚ်သွံရာန်ဝါဲဂှ် ၜိုတ် (၃) ဂအုံ (၁) ဂအုံရ ဂွံသွံ၊ ၜိုတ် (၂) ဂအုံဂှ် ကၠေံအာအိုတ်၊ စုတ်ဝါဲဟွံမာန်အိုတ်ပုဟ်၊ ကၠအ်ဗွဲမဂၠိုၚ် စုတ်ဝါဲဟွံမာန်အိုတ်ရပုဟ် ဒှ်ဒၟံၚ်အေဗီုဏံ၊ သၞာံဏံဟီုမ္ဂး ဝါဲထၜိုတ်မွဲဂကူဓဝ်ဂှ် အဲသွံဒၟံၚ် ၜိုတ်ကာ (၃) ဖ္ဍိုက်ဟီုမ္ဂး သၞာံဏံတှ်ေ ၜိုတ် (၁) ဖ္ဍိုက်ရ ရာန်မာန်ရဏောၚ်၊ တုဲတှ်ေ ဟိုတ်နူသၠုဲလေဝ် ပါကီုဏောၚ်၊ တုဲတှ်ေ တၠကၠအ်တံ ရာန်ဟွံမာန်လေဝ် ပါကီုဏောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ ကၠုၚ်စိုပ်ရာသဳရဝ်ဗာဏံ ၚုဟ်ထၜိုတ်တံ ၜိုတ်ထေၚ်လဝ် ဟွံတိုန်ကၠုၚ်မ္ဂး ကၠအ်ထၜိုတ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ဟွံခွါတ်ထၜိုတ်တုဲ ကၟာတ်သီကၠုၚ်ကမၠောန်တံမာန်ရောၚ် သ္ဂးအိုတ်ရ။
တွဵုရးဍုၚ်မန်ဝွံ ဒှ်တွဵုရး ဨကတဵုထၜိုတ် (၅) ကိုဋ်ပြၚ် မၞုံမွဲတုဲ နူကဵုကဏ္ဍရဝ်ဗာဂှ် လၟေၚ်သၞာံ ကလိဂွံဒၟံၚ် ဒဝ်ဠာအမေရိကာန် ဂၠိုၚ်ကဵုပြကောဋိကိုဋ်ရ။
ဆ္ဂး ကဏ္ဍထၜိုတ်တွဵုရးဍုၚ်မန်ဝွံ ဒးဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ် ဘဲဒဏ်ဒပ်ပၞာန်သီအဝဵု တုပ်ပ်ကဵု ကမၠောန်တၞဟ်ဟ်တံကီုရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)