မတ်မလီု၊ ဂျာန္နဝါရဳ(၇)
လ္ဂောံကဵုသၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန်ရောၚ်သ္ဂးတုဲ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ပတှ်ေဇြဟတ်လွဟ်တုဲသီကေတ်လဝ်အဝဵုကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ပူဂ္ဂိုလ်နူတွဵုရးဍုၚ်မန် (၁၇)တၠ ပါလုပ်လဝ် ပ္ဍဲအရာထ္ဇက်သၞောဝ်တံဂှ် ပအပ်ကဵုလဝ်တဆိပ်ကြာ စိစောန်ပရေၚ်မၞိဟ် (ကဆံၚ်ပထမ)ရဂှ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ပရိုၚ် ပ္ဍဲဂိတုဂျာန္နဝါရဳ စၟတ်တ္ၚဲ(၄)ဂှ်ရ။
နဒဒှ်စၟတ်သမ္တီ တ္ၚဲဗၠးၜးတုဲ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ပါလုပ်လဝ် ပ္ဍဲပေါဲသဳကၠဳ ချူထ္ဇက်သၞောဝ်သ္ဇိုၚ် သွက်ဂွံဖျေံစၟတ် မူသ္ဇိုၚ်တံမာန်တံဂှ်ကဵု ပူဂ္ဂိုလ် ၂၄၉ တၠတံဂှ် ပအပ်ပြာပ်ကဵုလဝ် တဆိပ်ကြာဂုဏ်တၟေၚ် ပရေၚ်ဒုၚ်ကာတံရ။
ပ္ဍဲတဆိပ်ကြာစိစောန်ပရေၚ်မၞိဟ်တံဂှ် ကောန်ဂကောံကဝ်မတဳဗဟဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ နာဲဆာန်မန်၊ နာဲတၠမန်၊ နာဲဨက ကေုာံ နာဲခေန်သဵု နူတွဵုရးဍုၚ်မန်တံမပါလုပ် ညးစၞးက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ဗၟာ၊ ကရေၚ်၊ ပအိုဝ်တံလေဝ် ပါလုပ်ဒၟံၚ်ရ။
အပ္ဍဲဏံဂှ် ဃောန်ဖေမျ ညးမဒှ်လဝ် ဝန်ဇၞော်စပ်ကဵုကောန်ဂကူပအိုဝ် နူတွဵုရးဍုၚ်မန် ပ္ဍဲသၞာံ (၂၀၁၀)တေံကဵု ညးစၞးကၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူ ဗော်ကျခိုၚ်ယျေတြေံ ဒဝ်ယဳယဳမျေတ်လေဝ် ပါလုပ်မံၚ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။
ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဒပ်ပၠန်ဂတးဍုၚ်မန် MSRF နာဲနဂါဂှ် သၞောဝ်သ္ဇိုၚ် (၂၀၀၈)ဂှ် ညးစၞးကောန်ဂကူတံကဵု ညးစၞးညးဍုၚ်ကွာန်တံ ပါလုပ်ချူထ္ဇက်လဝ်ဂှ်ရ ဒဒှ်ရ ဒှ်ညးမွဲကသပ်မွဲဂၞန်ရဂှ် မိက်ဂွံထ္ၜးဂှ်ရ ကၠောန်ကၠုၚ်ဗီုလၟုဟ်ရဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“ဒဒှ်ရ သၞောဝ်သ္ဇိုၚ် ၂၀၀၈ ဂှ် ဒပ်ပၞာန်တံထ္ဇက်လဝ်ဟွံသေၚ်၊ ကောန်ဍုၚ်အရၚ် မန်တံမပါလုပ် ညးစၞးကောန်ဍုၚ်အရၚ်တၞဟ်တံကဵု ညးစၞး ညးဍုၚ်ကွာန်တၞဟ်တံ ချူထ္ဇက်လဝ်ရဂှ် ဍေံတံ(စကစ)တံ မိက်ဂွံဓလုမတ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံတုဲ မိက်ဂွံထ္ၜးကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်ရ ကၠောန်ကၠုၚ်ပွကဵုလာပ်ဗီုလၟုဟ်ဏံရ။ မုဟိုတ်လၟုဟ်မှဂွံသ္ပရောဟီုတှ်ေ ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တ္ၚဲဏံဂှ် ပ္ဍဲပရေၚ်ပၞာန်ကီု ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကီုဂှ် ကြေပ်ဂြတ်ကၠုၚ်မံၚ်တုဲ ကၠောန်သ္ပပေါဲရုဲမာဲတုဲ ဂၠါဲဒၟံၚ်ပၞော်တိတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ပ္ဍဲတ္ၚဲဗၠးၜး သၞာံတုဲကၠုၚ်တေံဂှ်လေဝ် ကုသ္ကိုပ်က္ဍိုက်က္ဍိုပ်ပၞာန်တြေံ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိမပါလုပ် ကောန်ဂကောံကဝ်မတဳကေၚ်ကာဗဟဵုတြေံ (၅)တၠဂှ်လေဝ် ပအပ်ပြာပ်ကဵုလဝ် တဆိပ်ကြာစိစောန်ပရေၚ်မၞိဟ်(ကဆံၚ်ပထမ)ရ။
ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ အကြာပရေၚ်သီအဝဵုခေတ်အဆက်က်တံဂှ် သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန် (၂၀၀၈) ချူထ္ဇက်လဝ် သွက်သၞောတ်ဒဳမိုဝ်ကရေဇြဳ ညးစၞးကောန်အရာပ်အုပ်ဓုပ်တံ သ္ဂောံမံက်ဂတဝ်မာန်ဂှ် ဒှ်မရနုက်ကဵုတတိယတုဲ ပ္ဍဲသၞာံ (၂၀၁၁) ဂိတုဂျာန္နဝါရဳဂှ် စတုဲသုၚ်စောဲလဝ်ရ။
ပ္ဍဲသၞာံ (၂၀၂၁) ဂှ် နကဵုတၚ်စောတ်စောဲ မာဲဟွံဓရ်ယာပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲဂှ် ရပ်ဒက်ထောံက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တံတုဲ လလောၚ်တြးလဝ်ကၟိန်ဍုၚ်နဒဒှ်အကာဲအရာ ကာတၟေၚ်တုဲ လှဲပြံၚ်ကေတ်လဝ်အဝဵုကၟိန်ဍုၚ် ဗွဲမကိတ်ညဳကဵု သၞောဝ်ဥပဒေရဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ထ္ၜးလဝ်ဟိုတ်ရ။
ဟိုတ်နူဂှ်တုဲ ပရေၚ်ပၠန်ဂတးပြဟ်ဟ်ဏံဂှ် သွက်ဂွံပလှ်ပတိတ်ဒပ်ပၞာန် မပါလုပ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံမာန်ဂှ် ရုပ်သီထောံ သၞောဝ်သ္ဇိုၚ် (၂၀၀၈)တုဲ သွက်ဂွံဒက်ပ္တန် အနာဂတ်ကၟိန်ဍုၚ်ဖက်ဒရာ နကဵုဗီုပြၚ်တၟိ ဒုၚ်တဲမာန်သီုညးဖအိုတ်တံမာန်ဂှ် ကၠောန်သ္ပမံၚ်ရ။
လ္တူဂှ်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကြေပ်ဂြတ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲပရေၚ်ပၞာန် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် သွက်ဂွံဆက်အာယုက် သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန်(၂၀၀၈)ဂှ် ဂ္စာန်ကၠုၚ်နဲကဲစုၚ်တုဲ ဒှ်အဓိပ္ပာယ် ပအပ်ကဵုတဆိပ်ကြာတံတုဲ စန်ဒက်မံၚ်ရဂှ် ပွပါ်ပါဲတံ နွံဒၟံၚ်ပၠန်ရ။
နာဲနဂါဂှ်တှ်ေ သွက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ဂွံအုပ်ဓုပ်ဗ္ဂေတ်အာစက် ပ္ဍဲသၞောဝ်သ္ဇိုၚ်(၂၀၀၈)တံကဵု ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံမာန်ဂှ် ကၠောန်ဒၟံၚ်နကဵုအစဳဇန်စှ်ေစှ်ေရဂှ် ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
“လှေအ်မွဲလ္တုန် ပရမ်မွဲလ္တုန်တုဲ သွက်ဂွံဆက်သ္ပဒ္တန်အာ သၞောဝ်သ္ဇိုၚ် (၂၀၀၈)တုဲ သွက်ဒပ်ပၞာန်တံ ဂွံအုပ်ဓုပ်ဗ္ဂေတ်အာစက် ပ္ဍဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မာန်ဂှ်တုဲ ကၠောန်ကၠုၚ်ဗီုဏံ နကဵုအစဳဇန်စှ်ေစှ်ေရဂှ် နကဵုအဲ မိက်ဂွံထပ်ဟီုပၠန်ရ။ မွဲပၠန်ဂှ် ပိုဲတံရပ်လွဟ်တုဲ ပၠန်ဂတးဒၟံၚ်ကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် တ္ၚဲဏံဂှ် သွက်ကၟိန်ဍုၚ်တၟိ မၞုံကဵုအခေါၚ်အရာကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ၊ အခေါၚ်အရာမၞိဟ်တံတုဲ မသာယာဍိုပ်ဍဴဒၟံၚ်ကဵု ပရေၚ်ညဳသၟဟ်တံ ဂွံမံက်ဂ္တဝ်ကၠုၚ်မာန်တုဲ လုပ်ဒၟံၚ်ပေါဲဗ္တိုက်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ကြဴနူသီအဝဵုတုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲဗၠးၜးမပါလုပ်၊ တ္ၚဲပေါဲအံၚ်ဇၞးကောန်ဂကူ၊ တ္ၚဲဒပ်ပၞာန်၊ တ္ၚဲသၠာဲသၞာံတၟိ၊ တ္ၚဲသၞာံတၟိမံက် မပ္တံ ပ္ဍဲတ္ၚဲစၟတ်သမ္တီတံဂှ် လေပ်ပအပ်ပြာပ်ကဵုဒၟံၚ်တဆိပ်ကြာ ကုညးစုတိအာတံကဵု ကုညးမဂျိုၚ်တဴဒၟံၚ်တံ ဂၠိုၚ်ကဵုကၠီုရ။
ပ္ဍဲဂှ်ဂှ် ယၟုစရၚ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ပၠန်ဂတးကၠုၚ် သွက်အခေါၚ်ညဳသၟဟ်ကောန်ဂကူတံကဵု သွက်အခေါၚ်စၞောန်ပျးအပိုၚ် လ္ၚဵုတံကဵု ကောန်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် စှ်ေစးကၠုၚ်ကုသၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန် လ္ၚဵုတံလေဝ် ဒးဒုၚ်ပါလုပ်လဝ်ကီုရ။
ပရိုၚ်-သြၚ်လောန်တိုၚ်မ်
ဗီု-MOI