မတ်မလီု၊ အံက်တဝ်ဗာ (၄)
အလုံတွဵုရးဍုၚ်မန်မွဲ ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကဵု ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံ ထ္ၜးဟိုတ်ပရေၚ်ဂီုကၠီုတုဲ ပ္ဍဲအရာစၟဳစၟတ် ကွဳလိုန်ဓာတ် ကေုာံ ကွဳစက်တံဂှ် ဘပဠတုဲ အာတ်မိက်ကၠုၚ်သြန်တံဂှ် လုတ်လောန်ဒၟံၚ်အဆက်က်ရောၚ် ညးဒေသတံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ဒပ်ပၞာန် ကေုာံ ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ် သၟဝ်တဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဝွံ အတိုၚ်ပရေၚ်ဂီုကၠီုဂးတုဲ ကြဴနူစၟဳစၟတ်ကၠေံ ကွဳလိုန်ဓာတ်၊ ကွဳစက်တံ၊ ကပေါတ်ဖံက်ဗ္တိုက်တံ ပါဟွံပါဂှ် လုတ်လောန်ကၠုၚ် ပွမဘပဠ အာတ်မိက်သြန်တံ အဆက်က်ရ။
ပ္ဍဲအရာစၟဳစၟတ်ကွဳစက်တံဂှ် စၟဳစၟတ်ကၠုၚ် လာၚ်ဇြေန်မၞိဟ်ဒဳယာန်၊ အာယုက်ယာဉ် ကေုာံ စၟဳစၟတ် ကပေါတ်ဗၞိက် မဖ္ဍိုက်ကၠုၚ်တံတုဲ ပ္ဍဲကွဳလိုန်ဓာတ်တံလေဝ် စနူ မဂၞန်တၞးကာဒ်တံ၊ ဒ္ၚေါဝ်၊ ခၟံက် ကေုာံ လာၚ်ဇြေန်တံတုဲဂှ် ကုယာန်ကွဳစက် တၚ်နၚ်ဟွံဍိုက်ပေၚ်တံဂှ် ဘပဠအာတ်မိက်ကၠုၚ် အောန်အိုတ် နူ (၅၀၀၀) ဒ္ကေဝ် စဵုကဵု ဂၠိုၚ်ကဵုဠက်ရ။
စပ်ကဵုအကာဲအရာဏံတုဲ ညးဒေသမွဲတၠ မဒးဂဗလဝ်နမတ် စပ်ကဵု ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကေုာံ ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ဘပဠအာတ်မိက်ဒၟံၚ်သြန်တံဂှ်တုဲ ဟီုလဝ် ဗီုလၟုဟ်ရ။
“စၟဳစၟတ် ဗုၚ်ကွဳစက်တံဂးတုဲ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်လုပ်အာအိုတ်ရ၊ လာၚ်ဇြေန်ကွဳလေဝ် ပါမံၚ်ရတုဲ စုၚ်ဒၟံၚ်သီုဖအိုတ်ဂးတုဲ အာဟဂှ်ရ၊ စၟဳစၟတ်ဗုၚ်ကွဳတုဲ စုၚ်ဒၟံၚ်ဖအိုတ်ရဂှ် ၝတံဏံဝွံ လက္ကရဴအိုတ် စၟဳစၟတ်ကၠုၚ် လာၚ်ဇြေန်ဒဳကွဳတံရ၊ ဗၠာဲသၟိၚ်ထိၚ်ယာန်ကွဳ ဟွံမွဲမွဲသာ် ကဵုပံက်ကၠုၚ် ဗုၚ်ကွဳအတေၚ်ရ၊ စၟဳစၟတ်ဗုၚ်ကွဳတုဲ သၟာန်လာၚ်ဇြေန်တုဲ သီုကဵုလာၚ်ဇြေန်မၞိဟ်ဒဳတံဂှ်လေဝ် သၟာန်ရ၊ အေညအ် ဟွံမွဲမ္ဂး ဒးကဵုဒဏ်သြန်ရောၚ်ဂးတုဲ အာတ်ရ၊ အာတ်ၜိုတ်လဵုရောဟီုတှ်ေ နူကဵု ၜုတ် (၅၀၀၀) ရ၊ ဗၠာဲသၟိၚ်လ္ၚဵုတံဂှ်တှ်ေ ဖန်တုဲကဵုစကေတ်တ် ဍေံတံဟွံဟီုပုဟ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် သၟဝ်တဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံကဵု ဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံဝွံ ကြဴနူစၟဳစၟတ် ကွဳလိုန်ဓာတ်တံတုဲဂှ် ဒးကဵုသြန်ရောၚ် အာတ်မိက်ကၠုၚ်တုဲ ပ္ဍဲဒၞါဲအာတ်လှုဲတံဂှ်လေဝ် ဗီုကဵုဗၠာဲသၟိၚ်ထိၚ်ယာဉ် ကၠာတေံဂှ် ထပိုတ်ကဵု လိက်ဒကုတ် (ချလန်) တံဟွံမွဲရတုဲ သုၚ်စောဲဒၟံၚ် သွက်ဖဵုဂုန် ဍေံတံသၟးရောၚ်ဂှ် ညးဒေသတံ သ္ဂးအိုတ်ရ။
ရဲဗက်တက္ကသဳ ကွဳလိုန်ဓာတ်မွဲတၠဂှ် ဟိုတ်နူအကြေပ်ဂြတ် ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တံကဵု ၚုဟ်ကၠေၚ်စက်တံ က္ဍၚ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲမွဲတ္ၚဲ ၜိုတ်မွဲဠက်ဓဝ်လေဝ် ဟွံဂွံရဂှ်တုဲ ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ထ္ၜးဟိုတ်ပရေၚ်ဂီုကၠီုတုဲ အာတ်မိက်ဒၟံၚ်သြန်တံဂှ်ရ အလဵုမှ ဟွံဂံၚ်အာပုဟ်ဂှ် ဟီုရ။
“ဍေံတံ အရိုဟ်တွဵုတှ်ေ ပ္ဍဲက္ဍိုပ်ဒဒန်တံ ခဠာတ်( ဒိုၚ်းဝန်) ဒၞါဲတိုၚ်ပၟတ်ဗဒေါအ်ကွဳစက်တံ မုတံ လ္ပာ်တံဏံဂှ် မဝ်တဝ်ပဳကေဝ်တံ နွံဒၟံၚ်တွဵုဏောၚ်၊ ဍေံတံ စၟဳစၟတ်ဂှ် စုတ်လဝ်ဒ္ၚေါဝ်ဟာ ဟွံစုတ်ပုဟ်ဟာ ၜိုတ်ဏံရ၊ ၝလာၚ်ဇြေန်ဟွံမွဲတုဲ ရပ်ဂှ် မွဲဗီု၊ လာၚ်ဇြေန်နွံနွံရဂှ် ကၠောန်ဒၟံၚ်ဗီုဏံဟီုမ္ဂး အခါဂှ်မှ သာပရေံရ၊ မုဒှ်ရောဟီုမ္ဂး ဂွံမံၚ်သၠုဲဂှ် မွဲတ္ၚဲ မွဲဠက်ဟွံၜက်ရတုဲ ဒးကဵု (၃) ဠက်ဂှ် ကေတ်ဟွံမာန်အိုတ်ရ၊ အေဂှ်တှ်ေ ဒှ်အာဗီုပြၚ် အလဵုမှ ဟွံဂံၚ်အာရ” ဂှ် သ္ဂးရ။
ဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ကေုာံ ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ် သၟဝ်တဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဝွံ ထ္ၜးဟိုတ်ပရေၚ်ဂီုကၠီုတုဲ ပ္ဍဲဒၞါဲဗက်သၠုဲတံဂှ် ဒၞါဲချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်ဟွံမွဲ ဒၞါဲလုပ်တိတ်ဍုၚ်တံ၊ ဒၞါဲမၞိဟ်အာဂၠိုၚ် အပ္ဍဲဍုၚ်တံဂှ် ဒးဒုၚ်ဘပဠဒၟံၚ် သီုဗ္တံ သီုတ္ၚဲရ။
ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး တွဵုရးဍုၚ်မန် ဥူအံၚ်ကျဳတုၚ်ဂှ် ယဝ်ရတေၚ်ကၠုၚ် ဒဒှ်ရဒပ်ပၞာန် ကေုာံ ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံ အာတ်မိက်ဒၟံၚ်သြန်တံဂှ်မ္ဂး ကၠောန်သ္ပကေတ်အာအရေဝ်ရောၚ် ဟီုရ။
အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ကောန်ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဝွံ ကြဴနူရပ်ဒက်ညးဒေသ ကေုာံ တၠပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တံ ဟွံဗဗွဲသၞောဝ်တုဲဂှ် ညံၚ်ဂွိုအ်ပံက်အမှုဂးတုဲ အာတ်မိက်ကၠုၚ် သြန်သၠုဲ မွဲဆမွဲတာန်တံ ကၠောန်ၜိုတ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် အဆက်က်ရ။
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ မ္ၚးနူဒပ်သၟဝ်တဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ကဵု ဗၠာဲသၟိၚ်တံဂှ် သီုသၞာဲဒဴ နူဌာနမဆေၚ်စပ်တံ လုတ်လောန်ဒၟံၚ် ပွမစလာဘ်ဗဇဴတံကီုလေဝ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ထ္မံက်ပ္တိတ်ကေတ်ကဵုအရေဝ်ဂှ် ဟွံမွဲဏီရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)