နေဗျဳဒဝ်၊ ဂျောန် ၁၉
တ္ၚဲဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ညးဍုၚ်ကွာန် က္တဵုဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဂိတုဂျောန် စၟတ်တ္ၚဲ ၁၉ ဏံဂှ် ဗဳဒဳယောသ္ကုတ် ရာဒနာလဝ်သွက်ညးဂွံဗၠးၜးဗွဲမပြဟ်ဂှ် ပြးထၞာန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် လ္တူ Facebook ဂၠိုၚ်ကဵုဠက်ရ။
တၞဟ်နသ္ဂောံဂွံအာရီုနူညးဂၠးတံဂှ်တုဲ နူကဵု Suu 80 Brithday Campaign ရန်တၟအ် သွက်ဂွံၜက်ဗ္ၜတ်ဂေန်နေတ်မာန် ဗဳဒဳယောသ္ကုတ်ရာဒနာလဝ် သွက်တ္ၚဲဒဝ်အံၚ်သာန်ကျဳ က္တဵုဒှ်မၞိဟ် ပေၚ် ၈၀ သၞာံဂှ်ဝွံ ဂွံလဝ်လၟိဟ်ဒ္စါံဠက်ယျဂှ် ကဵုကၠုၚ်သမ္တီ ပ္ဍဲဂိတုဂျောန် စၟတ်တ္ၚဲ ၁၈ ဂှ်ရ။
မွဲအခိၚ်ဓဝ် ကၠာဟွံဂွံစိုပ်တ္ၚဲညးက္တဵုဒှ်မၞိဟ် မွဲတ္ၚဲဂှ် နူကဵုဌာန်ပရိုၚ် The Guardian ထ္မံက်ထ္ၜးကၠုၚ် ဗဳဒဳယောသ္ကုတ် ဗီုပြၚ်သမ္မတဥူဝေန်မျေတ်ကဵု ဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳ ဒးဒုၚ်ပ္တိုန်ရုၚ်စၟဳတ်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ။
စၟတ်သမ္တီဗဳဒဳယောသ္ကုတ်ဏံဂှ်ဝွံ ဒှ်အခိၚ်စၟဳစၟတ်ဒၟံၚ်ညးတအ် ကြဴနူသီအဝဵုတုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၂ ဂိတုအဝ်ဂါတ် ကဵု ဂိတုဒဳသေမ်ပါ နကဵုၝောံပိုဒ်လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တအ် မကေတ်လဝ်အရေဝ် မွဲလ္ပာ်ဓဝ်တအ်ဂှ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် အကာဲအရာပရေၚ်ထတ်ယုက် ဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳ မဒးဒုၚ်ဖျေံလဝ်ထံၚ်ဂှ်ကီု၊ ဗီုမံၚ်စံၚ်ကၠောန်ဒၟံၚ်လၟိုန် အပ္ဍဲထံၚ်ဂှ်လေဝ် ဌာန်ပရိုၚ် The Guardian မဖျေံသ္ဇိုၚ်လာန်ဒါန်ဂှ် ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ် အတိုၚ် စၟတ်သမ္တီပ္ဍဲ CCTV ရ။
ကၠာပေါဲရုဲမာဲ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကၠောန်ဗဒှ် ပ္ဍဲကၞောတ်သၞာံဏံဂှ် သမ္မတကီု ဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳ ကေုာံ ကောန်ထံၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ် ကလေၚ်ဗၠးကၠုၚ်မာန်ညိဟာ တၚ်စၟဳသာ်ဏံလေဝ် နွံဒၟံၚ်ပၠန်ရ။
လျိုၚ်ဂကောံမၚ်မွဲရီုဗၚ် ကောန်ထံၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် AAPP မွဲတၠဂှ်တှ်ေ အကြာဇြဟတ်ဓရိုဟ် အပ္ဍဲဍုၚ်ကီု နူကဵုဍုၚ်သ္အာၚ်ကီု ဂၠိုၚ်ကၠုၚ်မံၚ်ဂှ် ပညဳပညပ်ညးသ္ကအ်တုဲ ဗလးကဵုမာန်ကီုလေဝ် အတိုၚ်စရိုတ်ဂကောံပၞာန်တံဂှ်ရမ္ဂး ဗလးကဵုဟွံသေၚ်ပုဟ်ဂှ် ဟီုကၠုၚ်လဝ်ရ။
“အကာဲအရာဗီုလဵုတှ်ေ ဗလးကဵုမာန်ရောဟီုမ္ဂး နူဍုၚ်သ္အာၚ်တအ်ကီု နူအပ္ဍဲဍုၚ်ကီု ဒးဒုၚ်ကရေပ်ဓရတ်ဂၠိုၚ်တုဲ ပၞော်တိတ်ညးတအ်မွဲဂှ်တှ်ေ သ္ပကၠေံဒၞန် ကုဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳ သမ္မတဥူဝေန်မျေတ် ကောန်ထံၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်တုဲ ပညဳပညပ်ကဵုဍုၚ်သ္အာၚ်တံဂှ်မ္ဂး ဒှ်မာန်ဏောၚ်။ ဆ္ဂး အတိုၚ်စရိုတ်ဍေံတံရမ္ဂး ဗီုဂွံဗလးကဵုဂှ် ဟွံမွဲပုဟ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကၟိန်ဍုၚ် ဒးဒုၚ်ရပ်ထိၚ်လဝ်ဂမၠိုၚ် ကေုာံ ကောန်ထံၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်သီုဖအိုတ် ဂွံဗၠးၜးဂှ်ဝွံ အုပ်ဓုပ်ပၞာန်ဗၟာဏံ စှ်ေတုဲ ပၠန်ဂတးအံၚ်ဇၞးမှဟေၚ် ဒှ်မာန်ဏောၚ်ဂှ် ညးဆက်ဟီုရ။
ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၁ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁ ဂှ် ဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ရပ်ကေတ်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကၟိန်ဍုၚ်တုဲ စနူသီကေတ်လဝ်အဝဵုဂှ်တုဲ ဒဵုကဵုတ္ၚဲဏံ ဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳဝွံ သ္ၚောဲခြာဒၟံၚ်ကဵု အကာဲအရာနာနာရ။
လက်ထက်အလဵုအသဳ NLD တေံ ဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳ မဒှ်လဝ်ညးကဵုကသပ်ဂၞန်ကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဖျေံလဝ်ဒဏ်ထံၚ်ကုညး သၞာံဇမၠိၚ် နကဵု ၁၉ ဂဗုတ်တုဲ ထိၚ်လဝ် အပ္ဍဲထံၚ်စာတ်နေဗျဳဒဝ်ရ။
ပ္ဍဲဂိတုဂျောန် စၟတ်တ္ၚဲ ၁၇ ဂှ် ကၠတ်ထဝ်တွဵုရး ကေုာံ ဖေဝ်ဒရာယူနေတ်ဂမၠိုၚ်၊ ကမ္မတဳသ္ပစၞးကၠတ်ထဝ်တအ် ပ္တိတ်ကၠုၚ်လစွံစိုတ်ပံၚ်တောဲ သွက်ဂွံဗလးကဵု က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ညးဍုၚ်ကွာန် ဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳကီု သီုကဵုကောန်ထံၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်သီုဖအိုတ်ရ။
ဟိုတ်နူပြဝ ဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုဂှ်တုဲ ဍုၚ်ကွာန်ကီု ကောန်ညးဍုၚ်ကွာန်တအ်ကီု ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵု အကြေပ်အဂြတ်နာနာသာ် ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ အနာဂတ်ကၟိန်ဍုၚ်ဝွံလေဝ် စိုပ်ဒၟံၚ်ကဆံၚ် မုအရာမွဲမှဟွံချိုတ်ပၠိုတ် ဒးဒှ်ဓဝိၚ် ဗွဲမလောန်ရောၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
ပ္ဍဲကဵုတၚ်လလောၚ်တြးဂှ်တှ်ေ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာဏံ သွက်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳဂွံဂျိုၚ်တဴ၊ သွက်ဂွံဒက်ပ္တန်ကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံဖေဝ်ဒရာဂှ် ဒးဓမံက်ရုပ်ရဴ အကာဲအရာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ညးမဆေၚ်စပ်ဂမၠိုၚ်တုပ်စိုပ်တုဲ ပါလုပ်သီုကဵုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်ဂှ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ နူအကာဲအရာလၟုဟ်ဏံ သွက်ဂွံဓမံက်အာ အကာဲအရာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တအ်ဂှ် အာတ်မိက်လဝ် အရာမဒှ်သ္ဇိုၚ် သွက်ဂွံဗလးကဵု ဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳ ညးဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ် မရှ်ေသှ်ေပတှ်ေဖျေံစိုတ်ဂှ်ကဵု သွက်ဂွံဗလးကဵု ကောန်ထံၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ရ။
ညးတာလျိုၚ် AAPP မွဲတၠဂှ်တှ်ေ အကာဲအရာဍုၚ်ကွာန်ဂွံခိုဟ်ကၠုၚ်ဂှ် ကောန်ထံၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်အိုဿီု သ္ဒးဗၠးၜးဏောၚ်တုဲ ကဵုဒုဟ်ဒဏ်ကေတ်အရေဝ် လ္တူပြဝဂကောံပၞာန်တအ် မကလိလောန်လဝ်ဂှ်မာန်မှဟေၚ် ဗၠးၜးနူသၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန်ဏောၚ်ဂှ် ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
“ဆၜိုတ်ဗလးကဵု ဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳဓဝ်ဂှ် ဍုၚ်ကွာန် ခိုဟ်ကၠုၚ်ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ ကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲဍာံဍာံဏောၚ် သွက်ဍုၚ်ကွာန်ဂွံခိုဟ်စဍာံဍာံဏောၚ်ဟီုမ္ဂး ဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳကီု ကောန်ထံၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်သီုဖအိုတ်ကီု ဒးဗၠးၜးဏောၚ်။ ပြဝပကီုပရာပ် ဂကောံပၞာန်လၟုဟ် မကလိလောန်ဒၟံၚ်တအ်ဂှ် ဒးဒေါအ်ဏောၚ်။ တုဲပၠန် ပြဝပကီုပရာပ် ဂကောံပၞာန်တအ် မကလိလောန်လဝ်တအ်ဂှ်လေဝ် ဒးကဵုဒုဟ်ဒဏ်ကေတ်အရေဝ်ဏောၚ်။ စပ်ကဵုပရေၚ်ဏံတုဲ ညးတာလျိုၚ်နွံတံဂှ်တှ်ေ ဒးကေတ်လျိုၚ် ဒုၚ်လျိုၚ် ပေၚ်ၚ်ဏောၚ်။ သ္ပသာ်ဏံမှ ဍုၚ်ကွာန် ဗၠးၜးနူသၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန်တုဲ ကလိဂွံ ကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရာ ပိုယ်တံမၞုံပၟိက်ဂှ်ဏောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ကြဴနူသီအဝဵုတုဲ အကာဲအရာကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာဝွံ နူကဵုတိတ်ဂၠံၚ် ထ္ၜးဆန္ဒ လ္တူဍာန် ဗွဲမၜိုဟ်လလမ်ဂှ် စိုပ်ကၠုၚ်ဒဵုကဵုပေါဲဗတိုက်ရပ်လွဟ်တုဲ ဒစဵုဒစးကၠုၚ်နကဵုနဲကဲစုၚ်ဇဳတုဲ လုပ်ကၠုၚ်ပၠန်ဂတးရ။
ပ္ဍဲကဵုဏံ ညးဍုၚ်ကွာန်မဒှ်သ္ဇိုၚ်အဓိကကီု သၟာကမၠောန်ဂမၠိုၚ်၊ သ္ဇိုၚ်ဝန်သ္ပလဝ်ဇြဳဒဳအာမ်ဂမၠိုၚ်၊ ကွးဘာ၊ သၟတ်၊ ညးချဳဒရာၚ်ပရေၚ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ၊ သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကေုာံ ဂကောံပၠန်ဂတးကောန်ဍုၚ်အရၚ် ERO တအ်ဒှ်တမ် ကဆံၚ်မၞိဟ်စုၚ်ဇဳ ပါလုပ်လဝ်ရ။
သၞောတ်တၠအဝဵု သ္ဂောံဟောံဗြံဂှ်ဝွံ ဆၜိုတ်ပြံၚ်လှာဲကၠေံမၞိဟ်အုပ်ဓုပ်သၟးဟွံဂွံ ပတဝ်အာက္ဍိုပ်ကဵုအပြံၚ်အလှာဲသၞောတ်တုဲ သွက်ဂွံဒက်ပ္တန်ကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံဖေဝ်ဒရာဒဳမဝ်ကရေဇြဳ အနာဂတ်ဂတတေံဂှ် သၠးပွးကၠေံ လမျီုဆီပဠက်မဂၠိုၚ်ဂၠေၚ်တုဲ လုပ်ဒၟံၚ်ပေါဲဗတိုက်ရ။
အပ္ဍဲကာလသီအဝဵုဏံ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာ အလုံဍုၚ်မွဲဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန် ၆၈၀၀ ပြၚ် ဒးဒုၚ်ပြိုက်ဂစိုတ်လဝ်တုဲ ညးဒးဒုၚ်ရပ်ထိၚ်လဝ် ပ္ဍဲကဵု ၂၉၂၀၀ ပြၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဒးဒုၚ်ဖျေံဒဏ်ထံၚ် နွံကၠုၚ် မွဲဠက်ပြၚ်ယျဂှ် ဂွံတီကေတ် နူကဵုစရၚ် AAPP ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီုရုပ်− AFP/Su 80 Campain