ဟေတဳ၊ အံက်တဝ်ဗာ (၁၁)
သွက်ဂွံပါဲပ္တိတ် အရာဂိုဏ်ရပ်လွဟ်တံ မဘပဠဒၟံၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဟေတဳဂှ် ကၟိန်ဍုၚ်မွဲဍုၚ် ဟွံသေၚ်မ္ဂး ကၟိန်ဍုၚ်ဗွဲဂမၠိုၚ်တံ သွက်ဂွံကၠောန်သ္ပကဵု ပရေၚ်ကေတ်အရေဝ်တံဂှ် သ္ကိုပ်ညးအုပ်ကာနာနာ ကုလသမဂ္ဂ အာန်တဝ်နဳယိုဝ် ဂူတာရက်(သ်) ပ္တိုန်လဝ်ဂလာန်ရ။
နကဵုကုလသမဂ္ဂ သွက်ဂွံတြးဒပ် ကဵုလဝ်ကသပ် သာ်ဏံဟွံသေၚ်ကီုလေဝ် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်မွဲမွဲ ကေုာံ ဂကောံဒပ်မွဲမွဲ ကံၚ်ဇြဳပရေၚ်ဂီုကၠီု မကဵုအခေါၚ်မာန်တံဂှ် ဒးကၠောန်သ္ပတုဲ သွက်ဂွံထံက်ပၚ်ကဵု ပရေၚ်ဒေါအ်ပန်ပှော် ဟွံသေၚ်မ္ဂး အစဳဇန် ပရေၚ်ဗ္စာရဏာမၞိဟ်တံဂှ်ကီု၊ ပွမရေၚ်တၠုၚ်ပ္ညဳပ္ညပ် ကဵုဂကောံဒပ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံဝွံလေဝ် သၠုၚ်ပ္တိုန် ဍာ်အစောံစရာဲ ကုလသမဂ္ဂမာန်ရောၚ်ဂှ် ညးသ္ဂးရ။
ဟေတဳဂှ် တုဲကၠုၚ်သတ္တာဟတေံ ဟီုဂးလဝ် ဒဒှ်ရအာတ်မိက်အာ “ ဒပ်ရပ်လွဟ်တၟေၚ်” မွဲဒပ် သွက်ဂွံသောၚ်ကလး အကြေပ်ဂြတ် မဒးဂဗဒၟံၚ် သၞောတ်ပရေၚ်ပလံၚ်ဗစိုပ် မလီုလာ်ဒၟံၚ်တံတုဲ ကမၠောန်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ကေုာံ ရုၚ်ဂဥုဲ မဂေတ်ဂြိပ်ဒေါအ်ဒေၚ်ဒၟံၚ်တံလေဝ် ပါလုပ်ရ။
ဟိုတ်နူဂိုဏ်ရပ်လွဟ်တံ ထိၚ်ဒက်လဝ် ပွမတြးပါ်ပရအ် ဍာ်သ္အးဇ္ၚး ကေုာံ ပရေၚ်သ္အးဇ္ၚးဇကုတံဂှ်ရ ယဲဂၞဴ မက္တဵုဒှ်တၟိ အပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ဂွံဆဵုလဝ်တုဲ ဟိုတ်နူကၟာတ်ဆိုအ်တာဒၞါလဝ်တံတုဲ ဍာ်ဗူသ္အးဇ္ၚးတံလေဝ် မ္ဒးပိုတ်အိုတ်အာလဝ်ရ။
ကၟိန်ဍုၚ်အမေရိကာန်ဂှ် နူဍုၚ်ဟေတဳ မအာတ်မိက်လဝ်တံဂှ် ဒဒှ်ရကလေၚ်သ္ၚဳဂၠိပ်ဒၟံၚ်ရောၚ် ဟီုဂးလဝ် ပ္ဍဲတ္ၚဲသ္ၚိသဝ်ဂှ်ရ။
ပ္ဍဲဒေသ ဍုၚ်ဇၞော်ဂှ် ဗွဲတၟေၚ် နူကဵုသၞေဟ်က္ၜၚ်တံကဵု သၞေဟ်က္ၜၚ်ကျာတံဂှ် ဍာ်၊ ကၠေၚ်စၞပၟတ်၊ စၞစ ကေုာံ ကပေါတ်ဂဥုဲဇဗတံ ညံၚ်ဂွံချဳဒရာၚ်ဆုဲပြံၚ်အာကၠုၚ် ဗွဲမလောဲသွာမာန်၊ ညံၚ်ဂွံဂီုကၠီု ဗွဲတၟေၚ် ဂွံရီုဗၚ်ကဵု ဂကောံဒပ်ဍုၚ်ဟေတဳတံမာန်ဂှ် ဂကောံဒပ်တၟေၚ်ဏံ ရီုဗၚ်ထံက်ပၚ်ကဵုရောၚ်ဂှ် ဂူတာရက်(သ်) ဟီုဂးလဝ်ရ။
“ကၞောတ်တဲ ဂကောံဒပ်ဏံဝွံ သွက်ဂွံပါဲပ္တိတ် ပရေၚ်ဘပဠ ဂိုဏ်ရပ်လွဟ်တံဂှ် ထံက်ပၚ်ကဵု အရာဂကောံဒပ်ဟေတဳ (HWP) တံ မဂ္စါန်ပ္တိတ်ဇြဟတ်တံတုဲ စဵုဒၞါကဵု စမြိုၚ်သ္ဇိုၚ် ပၟိက်ဇၞော်တံကဵု ပရေၚ်ရေၚ်တၠုၚ်တံ လွာဲဂှ်ရောၚ်” သ္ဂးရ။
ဂကောံဒပ်ရပ်လွဟ် တၟေၚ်တံဝွံ ရီုဗၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ကဵု ဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်ဟေတဳတံတုဲ စမြိၚ်သ္ဇိုၚ်ပၟိက်ဇၞော် ဂကောံရပ်လွဟ်တံ စွံလဝ်ပွန်တံဂှ် ကလေၚ်ထိၚ်ဒက်အာမာန်ရောၚ်၊ သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ယဝ်ရကလေၚ်ကလိဂွံ ပရေၚ်ဂီုကၠီုနာနာ ကေုာံ ပရေၚ်အာကၠုၚ်တံ ဗွဲမလောဲသွာမ္ဂး တာလျိုၚ် ဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်ရပ်လွဟ်ဗွဲတၟေၚ်တံ ဒေါအ်ဒေၚ်အာ သိုက်က်ရောၚ်ဂှ် ဂူတာရက်(သ်) ထပ်ဟီုဂးလဝ်ရ။
ကံၚ်ဇြဳပရေၚ်ဂီုကၠီုဂှ် လ္တူပြဝဝးပ္ကဝ် အခေါၚ်အရာမၞိဟ်တံ ကေုာံ ဂိုဏ်ရာဇဝတ် ပ္ဍဲဟေတဳတံဂှ် ပွမစွံပွန် ကၟာတ်ဆိုအ်ကေတ်အရေဝ်တံ ကၠောန်သ္ပရောၚ် ဘပဠလဝ်တုဲ သွက်ဂွံဒေါအ်ဒေၚ်ကဵု ဒဒှ်မလွဟ်လက်နက်ဇွောဝ်လုပ် အပ္ဍဲဍုၚ်တံဂှ် အာတ်မိက်လဝ် ဍုၚ်တၞဟ်ဟ်တံကီုရ။
ပ္ဍဲဍုၚ်ဟေတဳဂှ် ကုလသမဂ္ဂဝွံ သွက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဂွံညိၚ်ဝတ် မဒှ်မေတ်ယှေန် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မွဲဂှ်ကဵု ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ခိုဟ်ဟ်ဂေါဝ်ဝ်တံ၊ သွက်ဂွံစဵုဒၞါအခေါၚ်အရာ ကေုာံ သွက်ဂွံပြံၚ်လှာဲ ဒဒှ်မဗဗွဲဓဝ်တံ၊ သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ် ပေါဲရုဲမာဲဗၠးၜးဗဗွဲဓဝ်မာန်တံဂှ် ပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ်ကဵု အလဵုအသဳဟေတဳရ။
Ref: France 24