မတ်မလီု ၊ ဒဳဇြမ်ပါ ၂၅
အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ဂကူ NUG ခုတ်စၟတ်လဝ် ပူဂဵုပကီုပရာတ် ၃၃ တၠ သ္ကိုပ်ပၞာန်အဆံၚ်လ္တူ သီလဝ်အဝဵုပၞာန်တံပါလုပ်မံၚ်ဂှ် အလံၚ်အမာတ် ဗော်ညဳသၟဟ်မန် MUP မွဲတၠလေဝ် ပါလုပ်ကီုရ။
စနူကဵု သၞာံ ၂၀၂၁ ဖေဖဝ်ပါရဳ ၂ ပ္ဍဲအကြာ ဂိတုဂျူလိုၚ် သၞာံ ၂၀၂၅ ညးပါလုပ်ဂကောံ “ကံၚ်သဳစဳမာန်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ကၟိုန်ဍုၚ်” ၃၃ တၠ တံဂှ် ဒှ်သၟာပကီုပရာတ်ရောၚ် နူကဵုဂကောံဗတိုက်သရိုဟ် ပကီုပရာတ်ဗဟဵု NUG ခုတ်စၟတ်လလောၚ်တြးလဝ် ပ္ဍဲကဵုဒဳဇြမ်ပါ ၂၁ ရ။
အပ္ဍဲဏံ ယၟုသ္ကိုပ်ပၞာန် ၁၂ တၠ ကေုာံ မၞိဟ်ပူဂဵု ၂၁ တၠ ထမံက်ထ္ၜးလဝ် ဂှ်တှ်ေ ဒံက်တာဗညာအံၚ်မဵု နူကဵုဗော်ညဳသၟဟ်မန် ညးမလုပ်ပြိုၚ်မာဲ သၞောတ် PR ပ္ဍဲကဵုစၠတ်ဓရ်ကောန်ဂကူလေဝ်ပါမံၚ်ကီု မဒှ်ရ။
လ္တူကိစ္စဏံ နူကဵုဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်မ် ကေတ်အဆက်ကဵုညးအခေါၚ်ဟီုဂးနွံ ဗော်ညဳသၟဟ်မန်ကီုလေဝ် ညးတံယှုက်ထုဲမံၚ်ကဵု ပရေၚ်ကိစ္စတံၚ်ဂြဲမာဲတုဲ သွက်ဂွံသှ်ကဵုအေန်တာဗျူ ဟွံပြေပြံၚ်ပုဟ်ဂှ် ကလေၚ်နၚ်ပရိုၚ်ရ။
စနူသၞာံ ၂၀၂၁ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁ ဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ခြာမွဲတ္ၚဲ ပ္ဍဲကဵုပံက်လဝ်ကံၚ်သဳပၞာန် ကော်ခဴစ “ကံၚ်သဳစဳမာန်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ကၟိုန်ဍုၚ်” ဂှ်တှ်ေ နကဵုညးပါလုပ်ဂကောံမွဲတၠကီု ဗွဲကြဴ နဒဒှ်ကဵုကသပ်ဗဟဵု ဒဵုကဵုဂိတုဂျူလိုၚ်သၞာံဏံ ညးပါလုပ်လဝ်ရ။
မွဲလပါ်ပၠန် အတိုၚ်ဥပဒေဒစဵုဒစးပေါဲရုဲမာဲ ချူခၞံလဝ်ဂှ် စကေတ်အရေဝ်ညးပါလုပ် ပ္ဍဲကဵုပေါဲရုဲမာဲကဝ်မယှေန်ပၞာန်တံ ဂွံယျ ကံၚ်သဳဖိတ်ဒရေဝ်ဍုၚ်မန် MSFC ဟီုပတိတ်လဝ်ရ။
သွက်ဂွံကေတ်အရေဝ်ဂွံဂှ် ပံၚ်ပစပ်အာကဵုဂကောံဌာန MSFC တုဲ အတိုၚ်ကံၚ်သဳကဵုအခေါၚ်ဂှ် သွက်ဂွံပံၚ်ပစပ်ရေၚ်တၠုၚ်အာကဵုဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတၞဟ်ဟ်တံရောၚ် နူကဵုကမ္မတဳဒစဵုဒစးပေါဲရုဲမာဲအလီ ကဵုလဝ်အခေါၚ်ကၠောန်ရ။
နူကဵုဂကောံဗတိုက်သရိုဟ်ပကီုပရာတ် NUG ဗဟဵု တေံလေဝ် သွက်ဂွံရပ်အာရဲမခုတ်စၟတ်လဝ် ပကီုပရာတ်တံဏံမာန်ဂှ်ဂစာန်အာတုဲ ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံကဵု ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ညံၚ်ဂွံပံၚ်တောဲအာ ဗတိုက်ဖအောဝ်လဝ်ရ။
လ္တူအကာဲအရာ ဒံက်တာဗညာအံၚ်မဵု ပါလုပ်လဝ်ဂှ်ဆက်စပ်ကဵု ခၞံပတိတ်လဝ်ဥပဒေဒစဵုဒစးပေါဲရုဲမာဲတုဲ နူကဵုဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်မ် သၟာန်ဏာညးအခေါၚ်ဟီုဂးနွံ MSFC ကီုလေဝ် ဟွံမိက်ဟီုပရေၚ်ဏီပုဟ် ကလေၚ်နၚ်ပရိုၚ်ရ။
ညးဒးလလောၚ်တြးလဝ်ပကီုပရာတ်တံဏံ NUG ကဵုဂကောံပၠန်ဂတးတံ ဂွံရပ်ညးတံဂှ်တှ်ေ ဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ် ဗိုလ်ဇၞော် CDM ဇြေန်ယဝ် ဟီုလဝ်ကဵုဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်မ်ရ။
“ဂွံရပ်ညးတံဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ်။ ဟီုဍာံဍာံတှ်ေ ဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ်။ မုဒှ်ရောတှ်ေ အခိၚ်လၟုဟ်ဒၞာဲဒပ်ပၞာန်တံထိၚ်လဝ်ဂှ် ဗက်ပကောံကောန်ပၞာန်ဂှ်မှ ဇကုတံစိုပ်မံၚ်အကာဲအရာ ဒးဂြိပ်မံၚ်ရ။ တုဲပၠန် စပ်ကဵုပေါဲရုဲမာဲ သၟာန်ဒးဂှ် နူကဵုဒပ်ပၞာန် ဍိုက်ကဵုအဝဵုကၠောန်အာရ။ ပ္ဍဲကဵုဒပ်ပၞာန် မၞိဟ်အဆံၚ်သဝ်အိုတ် ညိလေဝ်ဟွံလေပ်လိက်တံဂှ်မှ အကာဲအရာ ဍဵုဍိုက်ညးဍုၚ်မာန်မံၚ်ဏီမ္ဂး သွက်ဂွံရပ် မၞိဟ် ၃၃ တၠဏံ ဗီုလဵုမှဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ်” သာ်ဝွံသ္ဂးရ။
ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၅ ဂိတုဂျူလိုၚ် ၃၁ တေံ စပံက်လဝ်ကဝ်မယှေန်ပၞာန် ကော်ခဴစ “ကဝ်မယှေန်ဂီုကၠီုကေုာံ ပရေၚ်ၜိုဟ်သြိုဟ်သာယာ ကၟိုန်ဍုၚ်” ဏံ နဒဒှ်ကောန်ဂကောံပါလုပ်မံၚ် ၁၀ တၠဂှ်လေဝ် နူကဵုဂကောံဗတိုက်သရိုဟ်ပကီုပရာတ် NUG ဗဟဵုလလောၚ်တြး ခုတ်စၟတ်လဝ် သၟာပကီုပရာတ်တံရ။
အပ္ဍဲဏံ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ဂဥုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှိုၚ်တံပါလုပ်မံၚ် ပ္ဍဲကဵုသ္ကိုပ်ပၞာန် ၉ တၠတံမ္ဂး ၂ တၠဂှ် ပြံၚ်သၠာဲကေတ်တာလျိုၚ် လပါ်ဌာနအရာပ်တံမဒှ်တုဲ အပ္ဍဲဏံဝန်ဇၞော်ဍုၚ်သ္အာၚ် ဥူတာန်သိုဲလေဝ် ပါလုပ်မံၚ်ရ။
သွက်ဂွံရပ်ကေတ်မၞိဟ်တံဏံဂှ်လေဝ် နူကဵုဂကောံဗတိုက်သရိုဟ်ပကီုပရာတ် NUG ဗဟဵု ဂစာန်အာတုဲ သွက်ဂွံပံၚ်တောဲအာကဵု ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံဂှ် ဗတိုက်ဖအောဝ်လဝ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ ဗီုလဵုကဵုလဝ်စၞောန်ပ္ညုၚ် ဒပ်စဵုဒၞာနွံမံၚ်သၟဝ်တဲပရေၚ်ကောပ်ကာဲ ဌာနဝန်ဇၞော်ပရေၚ်စဵုဒၞာ NUG တံဂှ် နူကဵုဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်မ် ကေတ်အဆက်သၟာန်အာ လပါ်ဂကောံသၠုၚ်ကျာလ္ၚဵုတံကီုလေဝ် မုလေဝ်ဟွံကလေၚ်ပရိုၚ်ရ။
ယဝ်ရမိက်ဂွံရပ် သ္ကိုပ်ပၞာန်တံဏံမ္ဂး ညံၚ်ဂွံဇၞးပၞာန်ဂှ် ဗတိုက်ကေတ်ညိ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကွးဘာတြေံ ကိုမေန်တွိုဲတေတ် ဟီုရ။
“စကာလဝ် ဒပ်ပၞာန်မွဲဏံတုဲ ကြအ်မံၚ်အဝဵုဏီ။ ကောန်ပၞာန်နွံမံၚ်ပ္ဍဲကဵုဒပ်ပၞာန်တံဏံဂှ် ဍေံတံစကာပလေဝ်ပလေတ်လဝ် သွက်ပရေၚ်ဂီုကၠီု ပရေၚ်သ္ၚိဌာန်ဍေံတံ။ အေဂှ်တှ်ေ ပိုဲဖန်ဍေံတံဂှ် ညိလေဝ်ဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ်။ မိက်ဂွံဒှ် မိက်ဂွံကဵုဒှ်ကွေံကွေံတှ်ေ ပတိုက်ပၞာန်ညံၚ်ဂွံဇၞးမှ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ထ္ၜးဟိုတ်ပရေၚ်ပေါဲရုဲမာဲ ၂၀၂၀ ပရေၚ်တပ်တးဟၟဲဂးတုဲ ဂဥုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှိုၚ် သ္ကိုပ်သ္က ဒပ်ပၞာန်သီကေတ်အဝဵုကၟိန်တုဲ ဒက်ကံၚ်သဳပၞာန်ဂှ် နဒဒှ်အကာဲအရာကာမံက်တိုန် လလောၚ်တြးလဝ် ပွိုၚ်မွဲသၞာံရ။
နူကဵုဏံ ၆ ဂိတုမွဲဝါ နူကဵုကံၚ်သဳစဵုဒၞာကောန်ဂကူကေုာံ ပရေၚ်ဂီုကၠီု ဆက်ကၠုၚ်အယုက်အလန်ကဵုအလန်တုဲ ဗွဲကြဴဏံ ဒက်ပ္တန်လဝ်ကဝ်မယှေန်ပၞာန်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ ခြာဟွံလအ်ဏံ ကဝ်မယှေန်ပၞာန်ပြံၚ်လှာဲယၟု နူကဵုဂကောံဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတံ ပါ်လဝ်အခိၚ်ကာလ ပိသ္ကုတ်တုဲ ကၠောန်အာပေါဲရုဲမာဲအလီ မဒှ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုအခိၚ်ကာလသီလဝ်အဝဵု ၅ သၞာံဏံမ္ဂး အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ဂကူ NUG ကီု ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတး ရဲဒစဵုဒစးမံၚ်သၠောတ်တၠအဝဵုပၞာန် တံကီု ပရေၚ်ထပက်ပၞာန်အလုံဍုၚ်မွဲဂှ် ကၠောန်သ္ပဟွံမာန်ဏီပုဟ်။
ပရိုၚ်-သြၚ်လောန်တိုၚ်မ်
Photo – MOI