မတ်မလီု၊ အံက်တဝ်ဗာ (၂၁)
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် ဟိုတ်နူကသိုန်ဗ္ကေတ် နူဒေသတၞဟ်ဟ်တံ လုပ်စိုပ်အောန်ကၠုၚ် တီတီကီု၊ အပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာ ကပေါတ်သှ်ေ အောန်စှ်ေဒၟံၚ်ကီုဂှ်ရ ၚုဟ်ကသိုန်ဗ္ကေတ် ဆက်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရဂှ် ဒေၚ်သွံရာန်တံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ၚုဟ်ကသိုန်ဗ္ကေတ်ဝွံ တုဲကၠုၚ်ဂိတုအံက်တဝ်ဗာ သတ္တာဟပထမဂှ် မွဲပသာ နူကဵု (၃၀၀၀) ဓဝ်မၞုံဂှ် ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ (၂၀) ဂှ် မွဲပသာ စဵုကဵု ဗ္ဒါဲ (၄၀၀၀) ဒ္ကေဝ် ထပ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ။
ၚုဟ်ကသိုန်ဗ္ကေတ်တံ ကလေၚ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် သာ်ဏံဂှ်ဝွံ ပ္ဍဲတဲသၟာဗ္ၚတံ ကဵု သၟာဗၞိက်တံဂှ် ကပေါတ်သှ်ေအောန်စှ်ေကၠုၚ်ကီု၊ ၜိုတ်နွံပၟိက် လုပ်စိုပ်ကၠုၚ် ဟွံမာန်တံရဂှ် ဒေၚ်သွံရာန်မွဲတၠ ဟီုရ။
“ကသိုန်ဂှ် မုဒှ်အာရောဟီုတှ်ေ ကွဳစက်လုပ်စိုပ်တံ အောန်ကၠုၚ်၊ ဇြဟတ်သွံတံ အောန်စှ်ေအာတုဲ ကသိုန်ဂှ် ပ္ဍဲတဲသၟာဗ္ၚတံဂှ်လေဝ် အောန်ဒၟံၚ်၊ ပ္ဍဲသၟာဗၞိက်တံဂှ်လေဝ် ၜိုတ်ဒးရးရ နွံတုဲ ၚုဟ်ဂှ် တၟော်ဟွံကိတ်တုဲ ဟွံပ္တိုန်အိုတ်ရ၊ ဟွံပ္တိုန်တုဲ ကသိုန်ဂှ် လုပ်စိုပ်အောန်အာဂှ်ရ ၚုဟ်ဟွံစှ်ေပုဟ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ၚုဟ်ကသိုန်ဗ္ကေတ်ဝွံ အပ္ဍဲဂိတုဂျောန်တုဲကၠုၚ်တေံဂှ် မွဲပသာ နူ (၉၀၀) ဒ္ကေဝ်ဓဝ် မၞုံဂှ် အခါလၟုဟ် မွဲပသာ စဵုကဵု ဗ္ဒါဲ (၄၀၀၀) ဒ္ကေဝ် ၚုဟ်ထပ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် ဗ္ဒါဲ (၄) ဆရ။
ၚုဟ်ကသိုန်ဗ္ကေတ် ဆက်သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်ကီုလေဝ် ဒၟါနူပေါဲသ္ဘၚ် သၠးပွးကဵုဒါန်တံ ဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ အပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာ ဇြဟတ်ရာန် ဆက်သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်ရောၚ် သ္ဂးရ။
ၚုဟ်ကသိုန်ဗ္ကေတ် ၜိုန်ရဆက်သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်ကီုလေဝ် ပ္ဍဲအရာတဵုပၠောမ် ကသိုန်ဗ္ကေတ်တံဂှ် ဒၟါနူရာသဳဥတုတုဲ အရာမလီုလာ်တံ နွံလဝ်တုဲ အခိၚ်လၟုဟ် ကပေါတ်သှ်ေဟွံမွဲဂှ်ရ ပရဲပရာ ဟွံမွဲရပုဟ်ဂှ် သၟာဗ္ၚတဵုကသိုန်ဗ္ကေတ်မွဲတၠ ဟီုရ။
“ကသိုန်ဂှ် အဲတှ်ေ စတဵုကိုပ်ကၠာအိုတ်ဂှ် ဍာ်ဂၠိုၚ်ညိညတုဲ ဒးအုဲအာရ၊ ၜိုတ်တဵုဂှ် ဟွံအံၚ်ဇၞးပုဟ်၊ တၞံကသိုန်တံ တိုန်ကီုလေဝ် ဍေံဂှ် ဓာတ်ဍုက်ဍေက် ဂၠိုၚ်ဂှ်ရ ဇၟာပ်ဒၞါဲ ဍုက်သအိုပ်ဒၟံၚ်တုဲ ဗြဲပက်ကၠုၚ်ဗက် တၞံတံဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ဍောတ်တ်သောဲသောဲဂှ်ရ လ္ၚဵုဂှ် အုဲတုဲ ချိုတ်အာ၊ ဒှ်ဒၟံၚ် ဗီုဏံရ၊ ကသိုန်ဂှ် ဍာံဍာံတေံ ဟွံမွဲရပုဟ်၊ ပ္ဍဲဒေသပိုယ် လ္ပာ်ကွာန်ရးတံဂှ်တှ်ေ ဒှ်အာစဵုကဵုဟွံမွဲယျ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ပွမတဵုပၠောမ် ကသိုန်ဗ္ကေတ်ဂှ်လေဝ် ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ၚုဟ်ကပေါတ်တမ် ပရေၚ်တဵုလွဳတံ သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်ကီု၊ ၚုဟ်ကၠေၚ်စက် မပါလုပ် ခရိတ်အိုတ်နာနာ ဇၞော်သၠုၚ်ဒၟံၚ်တံဂှ်ရ သၟာဗ္ၚတံ ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵု ကျဟောံဗြံတံရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲဒေသအညာ ဒၞါဲမတဵုလွဳဒၟံၚ် ကသိုန်ဗ္ကေတ် အဓိကတံဂှ် ပေါဲဗ္တိုက်တံ ဆက်က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်တုဲ မ္ၚးနူအခက်အခုဲဂၠံၚ်တရဴအာကၠုၚ်တံဂှ် ခရိတ်အိုတ်တံလေဝ် ဇၞော်သၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ ပွမတဵုပၠောပ် ကသိုန်ဗ္ကေတ်တံ ယအ်စှ်ေအာ ဗ္ဒါဲကဝက်ရ။
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ပၠောပ်ပ္တိုန်နၚ် ကသိုန်တံ နူကဵု မုၚ်ယဲ၊ သုက်ဖျူ၊ မလှာၚ် ၊ မျေတ်တာ၊ မိတ္ထဳလာ ကေုာံ မျေန်ချာန်တံ အဓိကရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)