လ္ဂုၚ်၊ အံက်တဝ်ဗာ (၂၁)
အလုံကၟိန်ဍုၚ်မွဲ ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ အခိၚ်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်စှ်ေတုဲ ကလောန်ကၟိတ်အောန်စှ်ေကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် ညးစအကြာတံ စွံကၠုၚ်ပွန်အဓိက ကုသၟတ်ဗြဴဍုၚ်ဗၟာတံ သွက်ဂွံကူသာန်သွံရာန်မၞိဟ်ဂှ်ရောၚ် ညးချဳဒရာၚ် အခေါၚ်အရာမၞိဟ်တံ ကေုာံ ညးရေၚ်တၠုၚ်ကေၚ်ကာညးဗြဴတံ ကဵုလဝ်သတိရ။
ညးစအကြာတံဝွံ ဗွဲကြဴဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ နကဵုနဲကဲတၟိ တံၚ်ဂြဲသၠေံသၠန် သၟတ်ဗြဴတံ နူကဵုဇာဇၞိက်ပရေၚ်မၞိဟ်တံတုဲ သွက်ဂွံကူသာန်သွံရာန်မၞိဟ်ဂှ် စွံကၠုန်ပွန်အဓိက ကၠောန်သ္ပကၠုၚ်ရ။
အပ္ဍဲတ္ၚဲအကြာဏံ ပရိုၚ်ညးဗြဴကောန်ဍုၚ်ဗၟာ မအာစိုပ်ကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန် ပ္ဍဲဍုၚ်အိုဝ်မာန် ကေုာံ ဍုၚ် UAE တံ အာတ်စတုဲ ဒးစသုၚ်မံၚ်စံၚ်ဒၟံၚ်တံ မံက်ကၠုၚ်ဂှ်ကီု ပ္ဍဲဝှေတ်ဗော်ဂှ်လေဝ် လလောၚ် မကဵုသြန်ဂၠိုၚ်ကဵုကၠံကိုဋ်တုဲ ဂၠါဲဒၟံၚ်ၚ်သၞောဝ်ဒါန် သွက်ကောန်ဍုၚ်ကြုက် ကေုာံ ကောန်ဍုၚ်ဂျပါန်တံလေဝ် မံက်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် အဆက်က်ရ။ သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ပရိုၚ် ရုပ်ရမျာၚ် လိက်ပရေၚ် မတြးဝါဒမွဲပိုဒ် နူကဵုမဳဒဳယျာကြုက်မွဲ မတက်ထ္ၜးလဝ် လ္ပာ်ခိုဟ်သၟး ပရူညးဗြဴကောန်ဍုၚ်ဗၟာ ထပ်လဝ်တဲကဵု ကောန်ဍုၚ်ကြုက်ဂှ်လေဝ် မံက်တိတ်ကၠုၚ်ကီုရ။
ညးအုပ်ကာ ဗော်ဒဳမဝ်ကရေတ်တေတ် ဗွိုၚ်မၞိဟ်တၟိ ဒဝ်နှေန်န်မှိုဲဂှ် ပ္ဍဲအကာဲအရာ မက္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် သာ်ဏံဂှ် နကဵုဂကောံဆေၚ်စပ်တံ ညံၚ်သၟတ်ဗြဴဍောတ်တ်တံ ဟွံဂွံဒးဒုၚ်ကူသာန်သွံရာန်မၞိဟ်ဂှ် မ္ၚးနူကဵုလညာတ်ပညာဂှ် သွက်ဂွံတာဒၞါကဵုကီုဂှ်လေဝ် ဖ္တိုက်ဖ္အောဝ်လဝ်ရ။
“ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဘဝ ညးဍုၚ်ကွာန်တံလေဝ် ဒှ်ဒၟံၚ်ကြပ်သုညရ၊ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ကၟိန်ဍုၚ်ဂှ်လေဝ် တုပ်သာ်ဏံရ၊ ဘဝကောန်ဍုၚ်ဗၟာတံ အခိၚ်ဂၠံၚ်ကၠက်ဒၟံၚ်ဂှ် ကေတ်အခေါၚ်ခိုဟ်လ္တူဏံတုဲ ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ပရဲ လ္တူညးဗြဴတံ ဗီုလၟုဟ်ဂှ် ဒှ်ကိစ္စဟွံထေက်ကဵုဒှ်လးလးရ၊ ဂကောံညးဗြဴတံ ၊ညးရေၚ်တၠုၚ်ချဳဒရာၚ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံ၊ ညးချဳဒရာကတိုၚ်ကၟဟ်တံ သီုဖအိုတ် ပံၚ်တောဲတုဲ ပွမကဵုပညာတံ၊ ပွမတာဒၞါဗ္တိုက်ပလီု ဒစဵုဒဏးတံဂှ် ဒးကၠောန်ရောၚ်” သာ်ဝွံ ဒဝ်နှေန်န်မှိုဲ နူဗော်ဒဳမဝ်ကရေတ်တေတ် ဗွိုၚ်မၞိဟ်တၟိ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ပ္ဍဲဍုၚ်မွဲလ္ပာ်တေံ မ္ၚးနူအခေါၚ်အဝဵု ကမၠောန်ကၟိတ်တံဂှ် သြန်ဂိတုလေဝ် ခိုဟ်ဂးတုဲ ပွမစန်ဒက်တံၚ်ဂြဲ သၟတ်ဗြဴတံဂှ်ဝွံ ဒှ်ပရေၚ်ကူသာန်သွံရာန်မၞိဟ် ခေတ်တၟိရောၚ် သ္ဂးအိုတ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ စွံသတိကဵု အရာမစန်ဒက်တံၚ်ဂြဲသာ်ဏံတံဂှ်တုဲ တၚ်ဒုၚ်လျိုၚ် နွံဟွံမွဲ လ္ၚတ်စၟဳစၟတ်ကၠာတုဲ လၟေၚ်ဒဒှ်မကေၚ်ဒှ်လဝ်ကၠာကၠာတေံဂှ် စွံသတိတုဲ ထေက်ကဵုဒးပတုပ်ဗက်ရောၚ်ဂှ် ညးမရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ် ပရေၚ်ဗ္တိုက်သ္အး ကူသာန်သွံရာန်မၞိဟ်တံ ဟီုရ။
“ဒးဒုၚ်ကူသာန်သွံရာန်မၞိဟ် ပ္ဍဲဍုၚ်ကြုက်ဂှ်တှ်ေ ကေၚ်ဒှ်လဝ်တုဲယျ၊ လၟုဟ် ပ္ဍဲကိစ္စအိုဝ်မာန်ဏံဂှ် ညးစအကြာတံ စိုပ်အတေံမ္ဂး ဂွံမံၚ်ၜိုဟ်ဟ်သြိုဟ်ဟ်ဂးတုဲ သၟတ်ဗြဴမလီပလံၚ်ဏာတံ လၟုဟ် မိက်ဂွံကလေၚ်စဴ ရမျာၚ်ဗြုတိုန်အိုတ်ပၠန်ရ၊ ဣဏံဂှ် ဒးပံၚ်လဝ်ဘဝဂှ်ရ မဍေံကဵုလ္ပာ်တေံဂှ် ကဟာ ပရန်ဟာဂှ် ဒးတီလဝ်ဏောၚ်” သာ်ဝွံ ညးမရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ် ပရေၚ်ဗ္တိုက်သ္အး ကူသာန်သွံရာန်မၞိဟ် မွဲတၠ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
အခိၚ်လၟုဟ် အကာဲအရာကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ မဒှ်ဒၟံၚ်ဟွံမွဲကဵုသၞောဝ် ပ္ဍဲလက်ထက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဏံဂှ်မ္ဂး ဒးဒုၚ်ကူသာန်သွံရာန်မၞိဟ်တုဲမ္ဂးလေဝ် နကဵုအရီုဗၚ်အလဵုအသဳဂှ် ကလိဂွံဗဗွဲဓဝ်တုဲ ဂွံကလေၚ်စိုပ်ဍုၚ်ဇကုမာန်ဂှ် တၟံကၠံအောန်ဒၟံၚ်ကွေံကွေံရောၚ်။
ပ္ဍဲအကာဲအရာလၟုဟ်ဂှ် နကဵုသၟတ်ဗြဴတံ ဆက်စၠောံသၟာန်သၟုက် ဂကောံမဆေၚ်စပ်တံကီု၊ တၚ်နၚ်ပရိုၚ် မစန်ဒက်တံၚ်ဂြဲကၠုၚ်တံကီု ကေုာံ ဇၟာပ်ဆဵု ညံၚ်ဂွိုအ်ပတှ်ေဂှ် နွံပၟိက်ရောၚ် ညးချဳဒရာၚ်ကတိုၚ်ကၟဟ် အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကိုဝ်တက်ဇြိုဲဝေန် ဟီုရ။
“ဗွဲကြဴ ဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ကောန်ဍုၚ်ပိုယ်တံ ဗွဲမဂၠိုၚ် ကြေပ်ဂြတ်ကၠုၚ်တၟာဂလိုၚ်ရ၊ အေဂှ်တှ်ေ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် တိတ်ဍုၚ်မ္ၚး သ္ဂောံကၠောန်ကမၠောန်ဂှ် ဂ္စါန်ကၠုၚ်အိုတ်ရ၊ ဣဏံဂှ် ဒှ်ဗီုပြၚ် ရေက်ကးပ္တိတ်ပရဲ လ္တူညးဗြဴတံရ၊ အခိၚ်ကာလဍုၚ်လီုဒၟံၚ်ဂှ် နကဵုနဲကဲဂၠံၚ်ဍာန်နာနာ ရဲရေက်ကးပ္တိတ်ပရဲ နူကဵုမၞိဟ်တံ နွံကၠုၚ်ရ၊ အေညအ်ဂှ် ဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ဂွံစဵုဒၞါကဵုဂှ် မူရဴတၠုၚ်လအာသာ်လဵုမွဲမှ ဟွံညာတ်ပုဟ်၊ အလဵုညးဍုၚ်ကွာန်ပိုယ်တံ ပ္ဍဲကာလလၟုဟ် ညံၚ်ဂွိုအ်ပတှ်ေလောဲဂှ် နွံပၟိက်ရ၊ သွက်ဂွံဆက်စၠောံသၟာန်သၟုက် ကုဂကောံကူသာန်သွံရာန်မၞိဟ် မစဵုဒၞါကဵုမာန်တံဂှ် နွံပၟိက်ရောၚ်၊ ဇၟာပ်ပ်ညာတ် ညံၚ်ဂွိုအ်ပတှ်ေဂှ် ပၟိက်ဇၞော်ရောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ပ္ဍဲဍုၚ်ကြုက် ဍုၚ်ဇိုၚ်ဝုတ်ဒိုဟ်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာဂှ် ဒၟါနူရပ်စပ်လဝ် မူဝါဒ မွဲအံၚ်ထံၚ်ကောန်ၚာ်မွဲ မကဵုက္ဍိုပ်ကဵု ကောန်တြုံ သ္ဂောံဆက်ဒုၚ်ကေတ် ယၟုတၞောဝ်ဒတောဝ်ဂှ်ရ ခလပ်ဆတြုံဗြဴ ဟွံသၟဟ်တးကီု၊ သြန် မၞိဟ်တြုံတံ ဒးအာတ်ဗြဴ အတိုၚ်အခိုက်ကၞာတံ ဂၠိုၚ်ဂှ်ရ ထပ်တဲကဵု ညးဗြဴမဒးဒုၚ်ကူသာန်သွံရာန်မၞိဟ်တံ နကဵုၚုဟ်သာသာတုဲ သ္ပသမ္ဘာ ဂွံဒၟံၚ်ဂှ်ရ ဒးကၠုၚ်ကအ်ကဵု ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ မကြေပ်ဂြတ်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ။
ပ္ဍဲဍုၚ်ဂျပါန်ဂှ်မ္ဂး ပွမကူသာန်သွံရာန်ညးဗြဴတံဂှ် သွက်ဂွံစကာအတေၚ်အဓမ္မ စပ်ကဵုလိၚ်ဂှ် ဒှ်အဓိကတုဲ ပရူပရာတံဏံဝွံ စနူသၞာံ ၂၀၁၉ တုဲ ပ္ဍဲလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် ဌာနဝန်ဇၞော်ကာဍုၚ်သ္အာၚ် အမေရိကာန်တံ ထ္မံက်ထ္ၜးကၠုၚ် အဆက်က်တုဲ မၞိဟ်တီဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ကီုလေဝ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာဂှ်တှ်ေ မၞိဟ်တီအောန်ဒၟံၚ်ဖိုဟ်ရ။
ဍုၚ်အိုဝ်မာန် ကေုာံ ဍုၚ် UAE တံဂှ် ညးဗြဴဍုၚ်ဗၟာဗွဲမဂၠိုၚ် အာကၠောန်စကမၠောန် နဒဒှ်ရဲကၠောန်ကမၠောန် ပ္ဍဲသ္ၚိတုဲ လုကဴဟွံဂွံတၠကမၠောန်ဏီမ္ဂး ဒၞါဲညးစအကြာတံ စွံဂှ် စသုၚ်ဟွံဖဲ ဒးဒုၚ်ကၟာတ်လဝ်တံဂှ်ကီု၊ ပ္ဍဲမၞိဟ်ကၠောန်ကမၠောန်တံဂှ်လေဝ် သြန်ဂိတုအောန်လောန်တံ၊ ဒးဒုၚ်စကာ ဟွံဗဗွဲဓဝ်တံ ကေုာံ တၠသ္ၚိတံ လုတ်လောန်ဖ္ဍိုက်ဂရိုက်ကၠုၚ် စပ်ကဵုလိၚ်တံဂှ် ဒးဂဗဒၟံၚ်တုဲ ဂြိပ်တိတ်တုဲ ဒးဗက်အာတ်စတုဲ ဒးစသုၚ်မံၚ်စံၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ။
စပ်ကဵုလၟေၚ်ဒဒှ်ဏံတုဲ လ္ပာ်အေဂျေန် မဂၠါဲကဵုကလောန်တံလေဝ် ပွမကေတ်တာလျိုၚ်တံ ဟွံမွဲတုဲ ဌာနဝန်ဇၞော်ဟံၚ်ပြာ် ပရေၚ်မၞိဟ် ကေုာံ ပရေၚ်ကလေၚ်ဖျေံဒၞါဲဒတန်တံဂှ်လေဝ် စပ်ကဵုကိစ္စဏံတုဲ လလောၚ်တြးလဝ် မွဲမွဲသာ် ဟွံမွဲဏီရ။
နကဵုစိုတ်ဆန္ဒ မိက်ဂွံဂွံအခေါၚ်အရာကမၠောန်ကၟိတ်တံဂှ် ထပ်ထောံတဲ ကုကောန်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံကီု၊ ကၠောန်ဏာ ဃရက်ဃရက်ခဗက်ခဗက်တုဲ တိတ်အာဍုၚ်သ္အာၚ်တံဂှ် ဒှ်အခေါၚ်အရာကမၠောန်ကၟိတ်ဟွံသေၚ်မွဲသာ် အယောၚ်အလာ ဒးဒုၚ်လီဠာန်ရ ဂၠိုၚ်တုဲ ဂၠိုက်ဂၠါဲစၟဳစၟတ် ဇရေၚ်ဂကောံမဆေၚ်စပ်တံ ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်တံတုဲမှ အာကၠုၚ်ထေက်ဂှ် ညးမဗ္တိုက်ပလီု ပရေၚ်ကူသာန်သွံရာန်မၞိဟ်တံ ကေုာံ ကောန်ဍုၚ်ဗၟာ စိုပ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံ ဟီုဂးကၠုၚ် ကောံကောံကလောံကလောံရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)