မတ်မလီု၊ နဝ်ဝေမ်ဗာ (၁၂)
လာၚ်ကွဳစက်ဂြိပ်တရဴဇမ္ၚောဲ အပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်တံဝွံ ကရောံဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုဂှ် ဟိုတ်နူအကြေပ်အဂြတ် နာနာသာ်တံတုဲ အပ္ဍဲကာလခြာဟွံလအ်ဏံ သရိုဟ်ကၠုၚ်မာန်ရောၚ် တၠကွဳစက်ဓရိပ်တရဴဇမ္ၚောဲတံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
လာၚ်ကွဳစက်ဓရိပ်တရဴဇမ္ၚောဲတံဝွံ ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲဂှ် ၚုဟ်ကၠေၚ်စက် သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် ဂၠိုၚ်ကဵုဆကီု၊ ကလိဂွံဒၟံၚ် မၞိဟ်အာတရဴတံ ကေုာံ ကပေါတ်ဗၞိက်တံ စှ်ေကၠုၚ်တီတီဒှ်ဒှ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံဆက်ဒတူလိုၚ်အာဂှ် ဒးဂဗဒၟံၚ်အခက်အခုဲရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် လာၚ်ကွဳစက်ဓရိပ်တရဴဇမ္ၚောဲတံဝွံ ဒၟါနူအမိၚ် လ္ပာ်ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ် တိတ်ဗ္တံဟွံဂွံဂှ်ရ တရဴလအ်လတံကီု နကဵုတၚ်ထ္ၜးဟိုတ် ပရေၚ်ဂီုကၠီုဂှ် ဒးဒုၚ်အာတ်ဒၟံၚ် သြန်သၠုဲ ပ္ဍဲကဵုသၞေဟ်ကၚ်စၟဳစၟတ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ်ကီုဂှ်တုဲ ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵု ကျဗြံတံရ။
လာၚ်ကွဳစက်ဓရိပ်တရဴဇမ္ၚောဲ မဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵု ကျဟောံဗြံတံဝွံ မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် သွက်ကွဳစက် မရာန်လဝ် နကဵုသြန်ဂၠေံ နူတိုက်သြန်တံဂှ် ကလေၚ်လေဲကဵုဟွံမာန်ဂှ်ရ ဒးဒုၚ်သီဒၟံၚ် ကွဳစက်တံ နွံရ။
စပ်ကဵုအကာဲအရာ လာၚ်ကွဳစက်ဓရိပ်တရဴဇမ္ၚောဲတံ ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်တံဂှ်တုဲ တၠလာၚ်ကွဳစက်မွဲတၠ ဟီုလဝ် ဗီုလၟုဟ်ရ။
“လာၚ်ကွဳစက်တံဟီုဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ် ကျအာအိုတ်ယျ၊ လၟုဟ်တှ်ေ ကွဳစက်ဗၞိက်တံ ဟွံဂွံပရဲအိုတ်ရပုဟ်၊ ကွဳစက် ရာန်လဝ် နကဵုသၞောတ်ကဵုသၠုဲကဵုကဝူတံ ဗွဲမဂၠိုၚ် ကြပ်ဖအိုတ်ဂှ် စိုပ်ဒၟံၚ်ကဆံၚ် ဒးကလေၚ်အပ်ဒၟံၚ်အိုတ်ယျ၊ ကွဳစက်မရာန်ကဝုတ်လဝ်တံ ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်တှ်ေ နူကဵုတိုက်သြန်တံ ဗက်သီဒၟံၚ်ဂှ်ရ စိုပ်ဒၟံၚ်အကာဲအရာ ဒးကလေၚ်အပ်ဒၟံၚ် ကွဳစက်တံရ” ဂှ် သ္ဂးရ။
ကွဳစက် မရာန်လဝ် နကဵုသြန်ဂၠေံတိုက်သြန်တံဂှ်ဝွံ အခိၚ်ရာန်တေံဂှ် ကၠာတဲတေံ ပၠောပ်လဝ်သၠုဲ နူ (၃၀) တၟံကၠံ စဵုကဵု (၄၀) တၟံကၠံကီုလေဝ် လက္ကရဴဏံ မွဲကရောံကဵု ယဲကပ်ကဝ်ဝေဒ်ဂှ် ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီတုဲဂှ် ပၠောပ်သြန်လၟေၚ်ဂိတု ဟွံမာန်ရတုဲ ဒးဒုၚ်သီဒၟံၚ်ရ။
ပ္ဍဲအရာဗက်သီ ကွဳစက်မရာန်လဝ် နကဵုသြန်ဂၠေံတံဂှ် တိုက်သြန်တံဂှ် လ္ဂောံကဵုတၚ်နၚ် ပ္ဍဲလိက်ကသုက်ဂးတုဲ သၠုဲမပၠောပ်လဝ်တံဂှ်လေဝ် ကလေၚ်ကဵုလဝ် ဟွံမွဲပုဟ်ဂှ် တၠလာၚ်ကွဳစက်ဓရိပ်တရဴဇမ္ၚောဲမွဲတၠ ဟီုရ။
“အခိၚ်အခက်အခုဲ နွံဒၟံၚ်ဗီုဏံဂှ် သၠုဲဍေံတံ ဒးပၠောပ်လၟေၚ်ဂိတုတံဂှ် ပၠောပ်ဟွံမာန်ရပုဟ်၊ အေဇှ် အခိၚ်ဂိတုပေၚ်တှ်ေ မၞိဟ်သွံလဝ်တံဂှ် သွံလဝ်ကဵုကဝုတ်တုဲ ဒှ်အာဗီုပြၚ် ကလေၚ်သီထောံ ဆၜိုတ်ဏံရ၊ ဍေံတံ ဒုၚ်ကျတုဲ ဒးကၠောန်ဒၟံၚ်ဏောၚ်ဟီုတှ်ေ သြန်ပၠောပ်လဝ်ကၠာတဲတံဂှ် ဟွံပ္တိတ်ကဵုပုဟ်၊ တုဲတှ်ေ လ္ပာ်ရဲရာန်တံဂှ် လိက်ကသုက် အာယုက်ပေၚ်မှ ဟွံကဵုမ္ဂး နကဵုဂိတုမချုက်လဝ် တမ်ဝါဒိတေံဂှ် ဍေံတံ သွက်ဂွံကလေၚ်သီထောံ ယာဉ်ဍေံတံမွဲရ နွံ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ဟိုတ်နူကွဳစက်တံ ဒးဒုၚ်သီဒၟံၚ်ဂှ်ရ လာၚ်ကွဳစက်လ္ၚဵုတံ ဖအောန်ဖျေံလဝ် လၟိဟ်လ္တုန်ဇက်ဂြိပ်တံဂှ်တုဲ ယာန်လ္ၚဵုတံဂှ်မ္ဂး ဒေါအ်ဇူကၠုၚ်ဒတုဲတံ နွံကၠုၚ်ရ။
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် လာၚ်ကွဳစက်ဓရိပ်တရဴဇမ္ၚောဲတံ ကေုာံ လာၚ်ကွဳစက်ဖ္ဍိုက်ဗၞိက်တံ နူမတ်မလီု မဓဇက်ဂြိပ်ဒၟံၚ် ရးဒေသ၊ တွဵုရးတၞဟ်ဟ်တံဂှ် မၞုံဒၟံၚ် ဟွံအောန်နူကဵု (၁၀၀) လာၚ်ရ။
ဆ္ဂး လာၚ်ကွဳစက်ဓရိပ်တရဴဇမ္ၚောဲတံဝွံ ဒးဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ် ဘဲဒဏ်ဒပ်ပၞာန်သီအဝဵု ဇၞော်ကဵုဇြဟတ် လအာတုပ်ကဵု ကမၠောန်တၞဟ်ဟ်တံကီုတုဲ ဒၟါနူကမၠောန် လာၚ်ကွဳစက်ဓရိပ်တရဴဇမ္ၚောဲတံ ဒးဒေါအ်ဇူကၠုၚ်ဂှ်ရ သၟာကမၠောန် ဒးသ္ပပဓာန်ဒၟံၚ်ကဵု လ္တူကမၠောန်တံဏံ ဂၠိုၚ်ကဵုလ္ၚီတံ ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵု ပြသၞာပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ်ဗိုက်လ္တက် သ္ၚိကၟိန်တံ ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)