လ္ဂုၚ်၊ နဝ်ဝေမ်ဗာ (၁၅)
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ်ဂှ် စပ်ကဵုပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်တုဲ အပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာ ကၠုၚ်စိုပ်ဏံ ကလိဂွံတၚ်တုပ်စိုတ်မွဲ ကုဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံမာန်ရောၚ် ဟီုဂးကၠုၚ်ရ။
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ် ဆက်သဳကၠဳဒၟံၚ် ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် ကဵုဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံတုဲ ဂွံဆဵုကေတ် လစွံစိုတ် နကဵုဂကောံမကၠုၚ်စိုပ်သဳကၠဳတံ မိက်ဂွံကွာ်လ္တူဂၠံၚ်တရဴ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်နွံဂှ် ဟီုဂးကၠုၚ်လဝ် ပ္ဍဲကောံဓရီုကံၚ်ဇြဳပၞာန် မကၠောန်ဗဒှ်လဝ် တုဲကၠုၚ်ဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ (၁၁) တေံရ။
ဆ္ဂး သွက်ဂွံထပ်သဳကၠဳ အလန်တတိယဂှ် ကော်ဘိက်လဝ် ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် (၁၀) ဂကောံတံ ဟွံမွဲဏီတုဲ ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်လ္ၚဵုတံမ္ဂး အကာဲအရာသွက်ဂွံထ္ပက်စၟတ်တဲ ဗွဲတၞဟ်ခြာ လ္တူတၚ်တုပ်စိုတ်မွဲမွဲ ဟွံမွဲဏီပုဟ်ဂှ် သ္ဂးအိုတ်ရ။
ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဒပ်ပၞာန်ဒတုဲဖဵု ဒဳမဝ်ကရေဇြဳကရေၚ် (DKBA) သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် ဇြုၚ်ဝေန်ဂှ် လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် အကာဲအရာထ္ပက်စၟတ်တဲ တၚ်တုပ်စိုတ်မာန်ဂှ် ဟွံဆဵုကေတ်ဏီတုဲ ဒှ်ပေါဲသဳကၠဳဆဵုဂဗ ပါလုပ်သီုဖအိုတ်မှ ဆက်ကၠောန်အာ လ္တူတၚ်တုပ်စိုတ်မာန်ဂှ် သ္ဂးရ။
“နူပေါဲသဳကၠဳ တုဲကၠုၚ်ဂှ်တှ်ေ အကာဲအရာ အနာဂတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ပိုယ်တံဗီုလဵုညာတ်လဝ်ဟီုဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ် လညာတ်ပိုယ်တံသၟးရ၊ ဆ္ဂး ၜိုန်ရဟီုလဝ်လညာတ်ပိုယ်ကီုလေဝ် ပ္ဍဲတွဵုရးကရေၚ်ဂှ် တိဍာ် DKBA တံ၊ တိဍာ် PC တံ၊ တိဍာ် KNU တံ နွံဒၟံၚ်တၞဟ်ခြာဟွံသေၚ်ပုဟ်၊ နှဴရဴဒၟံၚ်မွဲထပ်ဓဝ်တုဲ တံၚ်ပ္တိတ်တုဲ ဂွံကၠောန်တၞဟ်ခြာဂှ် ဟွံပြေပြံၚ်ပုဟ်၊ ဂကောံရပ်လွဟ်ကရေၚ် နွံပ္ဍဲတွဵုရးကရေၚ် KNU သှ်ေဒၟံၚ်အဓိကတံ နွံစုၚ်လေၚ်မှဟေၚ် အာကဵုလညာတ်ဏံဂွံဂှ် ဟီုဂးပ္တိုန်လဝ်ဂလာန်ရ၊ ဆ္ဂး အကာဲအရာထ္ပက်စၟတ်တဲ တၚ်တုပ်စိုတ် ဗွဲတၞဟ်ခြာမာန်ဂှ် ဟွံဂွံဆဵုကေတ်ဏီရ” သာ်ဝွံ ညးဟီုရ။
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ် ပ္ဍဲအရာသဳကၠဳပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် ကဵုဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂှ် ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵု လ္တူသၞောဝ်သ္ဇိုၚ် (၂၀၀၈) ကေုာံ လိက်ကသုက်ဒေါအ်ပန်ပှော်အလုံဍုၚ် (NCA) ဂှ်တုဲ သဳကၠဳဒၟံၚ်ရောၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဂကောံက္ဍိုက်ပ်လၟေၚ်ကမၠောန်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် (PPST) သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် သဝ်ကျဝ်ညောအ်ဂှ် သွဟ်သဳကၠဳပ္ညဳပ္ညပ် ဂကောံဇြဟတ်မဆက်စပ်အိုဿီု ပါလုပ်ဂှ်ဟေၚ် ထ္မံက်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ကၟိန်ဍုၚ် ဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်မာန်ရောၚ် ဟီုရ။
“ ဗီုပြၚ်ဒက်ပ္တန် မၞိဟ်မွဲမွဲတၠ ကဵုတုဲမှ မၞိဟ်မွဲမွဲတၠ ဂွံဂှ် ဟွံသေၚ်မွဲသာ် ဂကောံဇြဟတ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳသီုဖအိုတ်တံ၊ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဍုၚ်အရၚ် မဆက်စပ်ကဵု ဖေဝ်ဒရေဝ်တံလေဝ် ပါဏောၚ်၊ ဂကောံရပ်လွဟ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်လေဝ် ဒးပါဏောၚ်၊ နူကဵုပေါဲသဳကၠဳဆဵုဂဗ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဏံတုဲမှ နကဵုသွဟ်တၚ်တုပ်စိုတ် သဳကၠဳပ္ညဳပ္ညပ်ဂှ် ဒက်ပ္တန်ကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံဖေဝ်ဒရေဝ် ကေုာံ ဒဳမဝ်ကရေဇြဳမာန်မှဟေၚ် ထ္မံက်ရုပ်ရဴ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံမာန်ရောၚ်ဂှ် ပိုယ်တံ ကၠိုဟ်လဝ်နွံရ” သာ်ဝွံ ညးဟီုရ။
ဆ္ဂး သွက်ဂွံဒက်ပ္တန် သၞောတ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ကေုာံ သၞောတ်ဖေဝ်ဒရေဝ် မတတ်ထ္ပာ် အကြေပ်ဂြတ်အခက်အခုဲ ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာမာန်ဂှ် ပရေၚ်သဳကၠဳဆဵုဂဗ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မနွံပၟိက်တံ၊ အကာဲအရာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မဍိုက်ပေၚ်ကဵုအဓိပ္ပာယ် ညးဆက်စပ်အိုဿီုပါလုပ်တံဂှ် အာဟွံမာန်ဏီပုဟ်ဂှ် ညးဒုၚ်လဝ်ဝန်ရ။
ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဂအုပ်ဂကောံဗၠးၜးကောန်ဂကူပအိုဝ် (PNLO) သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဃောန်မေန်တုၚ်ဂှ်လေဝ် လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် သွက်ဂွံသဳကၠဳပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ဂှ် ဟွံဂွံကော်ဘိက်ဏီတုဲ သွက်ဂွံအာစိုပ်သဳကၠဳဂှ်လေဝ် သဳကၠဳလဝ် အပ္ဍဲဂကောံတံ ဟွံမွဲဏီပုဟ်ဂှ် သ္ဂးရ။
“သွက်ဂွံသဳကၠဳဂှ် ဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာဏံရဏောၚ်၊ လၟုဟ်ဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာယျ၊ ဒဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် ဟွံဂွံမိၚ်ကေတ် ပရူကော်ဘိက်ပိုယ်တံဂှ်တှ်ေ သွက်ဂွံအာ၊ ဟွံအာ လ္တူမကော်ဘိက်တံဂှ်လေဝ် ဒဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် ဟွံဂွံသဳကၠဳဏီပုဟ်၊ ဒှ်ဒၟံၚ်ဗီုပြၚ်ဏံရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ လ္တူပရူပရာဏံဂှ် ပိုယ်တံ ဒဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် သဳကၠဳလဝ် အပ္ဍဲဂကောံ မုမှဟွံမွဲဏီပုဟ်” ဂှ် ညးဟီုရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲကဵုပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵု လ္တူတၚ်နၚ် ပရေၚ်ကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲ မဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵု သၞောတ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳဗော်ဇဳ၊ ပရေၚ်ဒက်ပ္တန်ကၟိန်ဍုၚ် မဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵု ဖေဝ်ဒရေဝ် ကေုာံ ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ မပါလုပ် သီုကဵုပရေၚ်ဒေသဖောအ်ဗြေဝ်၊ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် မဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵု အပ္ဍဲဒေသတံဂှ်တုဲ သဳကၠဳလဝ် ဗွဲမယျေဘုယျဂှ် သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဃောန်မေန်တုၚ် သ္ဂးရ။
အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကဵု ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ထ္ပက်လဝ်စၟတ်တဲ ဒေါအ်ပန်ပှော် (၇) ဂကောံတံ ကေုာံ ဂကောံရပ်လွဟ် ဟွံဂွံထ္ပက်လဝ်စၟတ်တဲ (၃) ဂကောံတံဂှ် သဳကၠဳလဝ် ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် အလန်ပထမ ကဵု အလန်ဒုတိယရ။
ပ္ဍဲကဵုဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ (NMSP) ဂှ် ခံက်အၚ် (၁) ၊ခံက်အၚ် (၂) ပ္ဍဲသၞောဝ်သ္ဇိုၚ် (၂၀၀၈) အဃောမသဳကၠဳလဝ် အလန်ဒုတိယတေံ ဟွံတုဲဒှ်ဏီတံဂှ်ကီု၊ လိက်ကသုက်တုပ်စိုတ်ကၟိန်ဍုၚ် သ္ကုတ် (၁) ၊ (၂) ကေုာံ (၃) တံ မပါလုပ် တၚ်တုပ်စိုတ်တံဂှ် သဳကၠဳလဝ် ကဵုဂကောံပရေၚ်သဳကၠဳပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ (၉) ကဵု (၁၀) တေံရ။
နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကၠုၚ်စိုပ်အပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာဏံ ဆဵုဂဗကဵု ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံတုဲ ၜိုန်ရစၟဳဒၟံၚ် သွက်ဂွံဂွံတၚ်တုပ်စိုတ် ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ကီုလေဝ် ပဋိပက္ခပရေၚ်ပၞာန်တံ သ္ကာတ်မြဟ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် စဵုကဵုကၟိန်ဍုၚ်မွဲရ။
ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ဟိုတ်နူသၞောတ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ဟွံသေၚ်ဂှ်ရ သွဟ်မတိတ်ကၠုၚ် နူကဵုပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် အကြာကံၚ်ဇြဳပၞာန်ကဵု EAOs (၁၀) ဂကောံတံဂှ်ဝွံ ဒှ်တၚ်တုပ်စိုတ် မကလိဂွံနၚ် နနဲဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ဟွံသေၚ်တုဲ သောၚ်ကလးပြသၞာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဟွံမာန်ပုဟ်ဂှ် ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)