လ္ဂုၚ်၊ နဝ်ဝေမ်ဗာ (၂၆)
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်သီလဝ်အဝဵု ကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ပအပ်ကဵု တဆိပ်ကြာဂုဏ်တၟေၚ် နကဵုတၚ်ထ္ၜးဟိုတ်ပ္တိုန်စရာဲ တ္ၚဲအံၚ်ဇ္ၚးကောန်ဂကူဂှ်ဝွံ ဂ္စါန်ဒၟံၚ် သွက်ဂွံစန်ဒက်တံၚ်ဂြဲရောၚ် သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံ ကေုာံ ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်တံ ပါ်ပါဲလဝ်ရ။
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ်ဂှ် နဒဒှ်ပ္တိုန်စရာဲ တ္ၚဲအံၚ်ဇ္ၚးကောန်ဂကူ မဒှ်ဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ (၁၇) တုဲကၠုၚ်တေံဂှ်တုဲ ပအပ်ကဵုလဝ် တဆိပ်ကြာဂုဏ်တၟေၚ် ကုပူဂဵု မယိုက်ဂၠေၚ်လဝ်တာလျိုၚ် ဗွဲမသၟဟ်ရထတံရ။
ပ္ဍဲကဵုတဆိပ်ကြာဂုဏ်တၟေၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မပအပ်ကဵုလဝ်တံဂှ် အတိုၚ်တၚ်လလောၚ်တြး စဵုကဵုဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ (၂၃) ဂှ်မ္ဂး တဆိပ်ကြာ (စည်သူသၚ်္ဂဟ) (၉၀) ပြၚ် ကေုာံ တဆိပ်ကြာဂုဏ်တၟေၚ် စပ်ကဵုမရေၚ်တၠုၚ်လဝ်မာန်တံ (၃၈၀) ပြၚ် ပါလုပ်ရ။
တဆိပ်ကြာ (မဟာသရေစည်သူ) မဒှ်သၠုၚ်အိုတ် ပ္ဍဲကဵုတဆိပ်ကြာ (စည်သူသၚ်္ဂဟ) ကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ပအပ်ကဵုလဝ် ဒုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် သဵုဝေန်ကဵု ဒုသ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော် ဥူကျဝ်ညုၚ် မယိုက်ဂၠေၚ်လဝ်တာလျိုၚ်ကၟိန်ဍုၚ် အပ္ဍဲကာလ သၞာံ ၁၉၄၈ စဵုကဵု ၁၉၆၂ တံ မဒှ်ရ။
တဆိပ်ကြာ (စည်သူ) ဂှ် ပအပ်ကဵုလဝ် ကောန်ဂကောံ နူလက်ထက်အလဵုအသဳ နဝတ ၜါတၠ မပါလုပ် သီုကဵုကောန်ဂကောံကံၚ်ဇြဳပၞာန် လၟုဟ်တံ၊ သၞာဲဒဴဒပ်ပၞာန် နူဌာနဝန်ဇၞော်ကာစဵုဒၞါလ္ၚဵုတံ ကေုာံ ဝန်ဇၞော်ကာစဵုဒၞါရုယှာတံရ။
တဆိပ်ကြာတၞဟ်ဟ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံကဵု တဆိပ်ကြာဂုဏ်တၟေၚ်အစောံသတ္တိ စပ်ကဵုဒပ်ပၞာန်၊ တဆိပ်ကြာဂုဏ်တၟေၚ် အစောံသတ္တိ စပ်ကဵုဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ၊ တဆိပ်ကြာဂုဏ်တၟေၚ် စပ်ကဵုဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ မရေၚ်တၠုၚ်လဝ်တံ၊ တဆိပ်ကြာစဳစောန် ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ကေုာံ တဆိပ်ကြာစဳစောန် စပ်ကဵုကွတ်ပညာတံဂှ်လေဝ် ပအပ်ကဵုလဝ် ဂၠိုၚ်ကဵုကၠံရ။
ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဥူတာန်သဵုနာၚ်ဂှ် နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန်သီအဝဵု ပအပ်ကဵုဒၟံၚ် တဆိပ်ကြာသာ်ဏံတံဂှ်ဝွံ သွက်ပေါဲရုဲမာဲ ကၠုၚ်စိုပ်ဏံ ညံၚ်ဂွံပါကၠုၚ် လ္ပာ်ဒပ်ပၞာန်တံဂှ် စန်ဒက်တံၚ်ဂြဲဒၟံၚ်ရောၚ် ပါ်ပါဲလဝ်ရ။
“ဒးဟီု ဗွဲအဓိကတှ်ေ ခြာဟွံလအ်ဏံ ဍေံတံ ကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲ မစဳဇန်လဝ်ဂှ်ဏောၚ်၊ ညးမဒးစုတိအာကီု မၞိဟ်နွံဒၟံၚ်တံဂှ်ကီု ပွဳဗွိုၚ်မဆက်စပ်ကဵု ညးတံကီု သီုဖအိုတ် ၜိုတ်သၟဟ်ရထ သွက်ဂွံစန်ဒက် ဂကောံအလဵုအသဳဏံ သၠဲသၠဲလးလးဂှ် နကဵုဍေံတံ ပအပ်ကဵုတဆိပ်ကြာ မၞိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠေၚ် လ္တူနူကဵုသၞာံတုဲတုဲကၠုၚ်တေံဂှ်ဝွံ ညံၚ်ဂွံပါကၠုၚ် လ္ပာ်ဍေံတံဂှ် စန်ဒက်တံၚ်ဂြဲဒၟံၚ်ရောၚ် နကဵုအဲ ကံက်ကေတ်အဓိပ္ပာယ် ဗွဲယျေဘုယျရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးသ္ဂးရ။
အတိုၚ်သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန် ၂၀၀၈ ဂှ်မ္ဂး အာယုက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မလလောၚ်တြးလဝ် နဒဒှ်ကာလကာတၟေၚ်ကၟိန်ဍုၚ် (၂) သၞာံဂှ်ဝွံ ကၠုၚ်စိုပ်ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ (၁) ဏံမ္ဂး အိုတ်ဏောၚ်မဒှ်ရ။
အာယုက်ဏံ အိုတ်တုဲမ္ဂး ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ညံၚ်ဂွံဂွံအခေါၚ်သ္ပစၟတ်သမ္တီ ဗဗွဲဓဝ်ဂှ် ကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲ ပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂါတ်တုဲ လှဲပြံၚ်ကဵုအာအဝဵု ကုဗော်မဂွံဇၞးဂှ်ရောၚ် ဟီုဂးဒၟံၚ်လၟိုန်ရ။
သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် ဇြုၚ်ဝေန် မဒှ်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ် ဂကောံဒပ်ရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဂှ်လေဝ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ပအပ်ကဵုတဆိပ်ကြာဂုဏ်တၟေၚ်တံဂှ်ဝွံ ဒှ်ဆဗီုပြၚ် တၠအဝဵုတြေံ လက်ထက်ဥူတာန်ယှိုဲတံ ထ္မံက်ကၠုၚ်လဝ်ရုပ်ရဴတံရဂှ် သ္ပလဝ်တၚ်စၟတ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုညးမကလိဂွံလဝ် တဆိပ်ကြာဂုဏ်တၟေၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မပအပ်ကဵုလဝ်တံဂှ် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော် နူတွဵုရး၊ ရးဒေသဇၞော်နာနာတံ၊ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်လ္ၚဵုတံ ကေုာံ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံ ကေုာံ ညးရေၚ်တၠုၚ်ဖဵုပရေၚ်ၜိုဟ်လလီုတံဂှ်လေဝ် ပအပ်ကဵုလဝ်ကီုရ။
သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဝှ်ကြံၚ် ဥူဖေတာန်ဂှ် အခိၚ်အလုံကၟိန်ဍုၚ်မွဲ ဒးဒုၚ်စံၚ်ယတ် ဒှ်ဒဒိုက်ဝါတ်ဂါတ်ဒၟံၚ်တံဂှ် ကဵုဒၟံၚ်တဆိပ်ကြာတံဂှ်ဝွံ ဍုၚ်သ္ဂောံခိုဟ်စ ကၠုၚ်ဟွံသေၚ်တုဲ သီုကဵုဒှ်အာ ညံၚ်ရဴကဵုဇြဟတ် ကုကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်ရ ဒှ်ဟွံထေက်ပုဟ်ဂှ် ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
“ ဒၟါနူဒှ်မၞိဟ်ဍေံတံတုဲ ကဵုလဝ်နွံဏောၚ်၊ တုဲတှ်ေ ပါကၠုၚ် လ္ပာ်ဍေံတံမာန်ရောၚ်ဂးတုဲ ကဵုလဝ်နွံဏောၚ်၊ နကဵုသဘဴတာဒၞါကၠေံ နူကဵုဟီုဂးထ္မံက်ပ္တိတ်တံတုဲ ကဵုလဝ်နွံဏောၚ်၊ အေဗီုဏံ အခိၚ်အလုံဍုၚ်မွဲ ဒှ်ဒၟံၚ်ဒဒိုက် က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် ကလိုက်ကၟဵုဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ဂှ် မၞိဟ်မကော်ဂး သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် မုမှပါဲတးလဝ် ဟွံမွဲပုဟ်၊ ဒုၚ်ဒၟံၚ်တဲ သီုစိုတ်သီုစရိုတ်ဂှ် သွက်ကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ဒှ်ဟွံထေက်ပုဟ်၊ ဗီုဏံတှ်ေ ဒၟါနူတဆိပ်ကြာတံဏံတုဲ ဍုၚ်ခိုဟ်စကၠုၚ် ဟွံသေၚ်ပုဟ်၊ ဟိုတ်နူလာဘ်ဏံတုဲ ဒှ်အာညံၚ်ရဴ ကဵုဇြဟတ် ကုကံၚ်ဇြဳပၞာန် မကေတ်လဝ်အဝဵု ကၟိန်ဍုၚ် အတေၚ်အဓမ္မဂှ်ရ ဣဏံဂှ် ကိစ္စဒှ်ဟွံထေက်ရောၚ် မိက်ဂွံဟီုရ” သာ်ဝွံ ညးဟီုရ။
နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် စနူအခိၚ်သီကေတ်လဝ်အဝဵု နကဵုလွဟ်တုဲဂှ် အခိုက်ကၞာမပအပ်ကဵု တဆိပ်ကြာဂုဏ်တၟေၚ် ကုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ် ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ ၊ ဂကောံနာံမြိုၚ်လ္ပာ်ဒပ်ပၞာန်တံ ကေုာံ မၞိဟ်မစုတိအာတုဲတုဲတံ နဒဒှ်ပ္တိုန်ဂုဏ်စရာဲ တ္ၚဲပြဲတ္ၚဲတၟေၚ်တံဂှ် နွံကၠုၚ်လဝ်ရ။
ပ္ဍဲတ္ၚဲဗၠးၜးဍုၚ်ဗၟာ၊ တ္ၚဲဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ကေုာံ တ္ၚဲသၞာံတၟိမွဲမံက်တံဂှ် ပအပ်ကဵုလဝ် တဆိပ်ကြာ ဂုဏ်တၟေၚ် လၟိဟ်အပံၚ် (၂၃၀၀) ပြၚ်ရောၚ် ပ္ဍဲပေါဲသောၚ်ကလးလိက်ပရိုၚ် တုဲကၠုၚ်ဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ (၁၈) တေံဂှ် ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ကံၚ်ဇြဳပၞာန် သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇြဝ်မေန်ထောန် ဟီုဂးလဝ်ရ။
အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကြပ်ကၟိန်ဍုၚ်မွဲပြးဇးဂှ် ကဵုဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ၊ ဂကောံဒပ်စဵုဒၞါဒေသ ( PDF) တံဂှ် ပေါဲဗ္တိုက်တံ သ္ကာတ်မြဟ်ဒၟံၚ်တုဲ သီုကဵုသုၚ်စောဲ ဗ္ဒါဲဒလာဲကၠုၚ် အရီုဗၚ်ပန်ပှော်ကဵုတရဴကျာတံဂှ် သာဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်ရ။
အပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ မွဲဂိတုဓဝ် တုဲကၠုၚ်တေံဂှ် ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ် (၁၅) ပွိုၚ်ဍုၚ် မၞုံတွဵုရးကချေၚ်၊ တွဵုရးရခေၚ် ကေုာံ တွဵုရးကရေၚ်တံကီု သီုကဵုရးသက်ကိုၚ် ကေုာံ ရးမဂွဵုတံဂှ် ဒးဒုၚ်ဗ္တိုက်နကဵုတရဴကျာတံ ဟွံအောန်နူကဵု (၅၇) ဝါနွံတုဲ ကောန်အရာပ်မဒးချိုတ်အာ မၞုံလဝ် စဵုကဵု (၁၀၀) ပြၚ်ရဂှ် ISP-Myanmar လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)