မတ်မလီု၊ ဂျာန္နဝါရဳ (၁၁)
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်သီအဝဵုဝွံ ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်လ္ၚဵု တွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ဗက်ကံက်ဒၟံၚ်စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်ဗလးတိ နကဵုပရေၚ်ဂီုကၠီုပေၚ်ၚ် သွက်ပေါဲရုဲမာဲ ဍေံတံမကၠောန်ဗဒှ်ဂှ်ရောၚ် ညးဒေသတံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်သီအဝဵုဝွံ သွက်ပေါဲရုဲမာဲ ကၠုၚ်စိုပ်ဏံဂှ် ပပ္တံနူဂိတုဂျာန္နဝါရဳ (၉) တုဲ ဗက်ကံက်ဒၟံၚ် စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်ဗလးတိ ပ္ဍဲကဵုပွိုၚ်ဍုၚ်လ္ၚဵုလ္ၚဵု တွဵုရးဍုၚ်မန် သီုကဵုပါလုပ် ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ်၊ ကျာ်ထဝ်၊ မတ်မလီု၊ ၜါသွာၚ်တံရ။
ဒဒှ်မကံက်စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်ဗလးတိဏံဂှ် လဝက ဌာနမဆေၚ်စပ် သၟဝ်တဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံကဵု ညးဒုၚ်ကာ နူဌာနအုပ်ဓုပ်ကာနာနာတံ၊ ဂကောံသ္ကိုပ်အုပ်ဓုပ်ကွာန်အရာပ်တံ ဗက်ကံက်ဒၟံၚ်တုဲ ပရေၚ်ဂီုကၠီု သွက်ညးတံဂှ် ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်၊ ဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ် ကေုာံ ဂကောံပၞာန်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ရေၚ်တၠုၚ်ကဵုဒၟံၚ်ရ။
စပ်ကဵုအကာဲအရာ လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ကၠုၚ်စိုပ်ကံက်စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်ဗလးတိ ပ္ဍဲကွာန် ပ္ဍဲအရာပ်တံဂှ်တုဲ ညးဒေသမွဲတၠ ဟီုလဝ်ဗီုလၟုဟ်ရ။
“ အဓိကဂှ်တှ်ေ ဂကောံသ္ကိုပ်အုပ်ဓုပ်လၟုဟ်တံဂှ်ကဵု သ္ကိုပ်သ္ၚိစှ်၊ သ္ကိုပ်သ္ၚိကၠံတံ ကေုာံ ကောန်ၚာ်မဘိုၚ်ကၠောန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအရာပ်တံသၟးရ ကော်ဏာလဝ်၊ တ္ၚိန်ဏာ သီုကဵုသေနာတ်ဏောၚ်ဂှ် ဟီုရ၊ ပၞာန်ညးဍုၚ်ကွာန် မဒက်လဝ် ပ္ဍဲကွာန်တံ မၞိဟ်တံဏံပါဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရ၊ ပၞာန်ညးဍုၚ်ကွာန်ဏံဟီုဂှ်လေဝ် အတိုၚ်မတီလဝ်ဂှ်ရ အခိၚ်ဏံ ဍေံတံ တ္ၚိန်လဝ်သေနာတ် ကဵုကယျိုၚ်ဒပ်ဒမၠုက်တံတုဲတှ်ေ လဆောဝ်လဆောဝ် မုဟွံသေၚ်မွဲသာ် ဗက်ဂေတ်စၚ်ကြမ်ဒၟံၚ်ရ၊ ၜိုတ်ပိုယ်တီဂှ်တှ်ေ စရၚ်ချိုတ်တံကဵု စရၚ်သၠးဂဝ်ဂှ်ရ စွံအဓိကတုဲ ကံက်ဒၟံၚ်၊ တုဲတှ်ေ မိက်ဂွံပါ်တိတ်သ္ၚိမ္ဂးလေဝ် ဍေံတံ ပါ်ကဵု ကၠောန်ကဵု မွဲအခိၚ်ဓဝ်ရ၊ တုဲတှ်ေ ဍေံတံ ရပ်ဂွန် မုပၠန်ဂှ် ဇကုတံ တီကေတ်ဟွံမာန်ပုဟ်လေဝ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်သီအဝဵုဝွံ ပွမကံက်စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်ဗလးတိ သွက်ပေါဲရုဲမာဲ ကၠုၚ်စိုပ်ဏံဂှ် နူဂိတုဂျာန္နဝါရဳ စၟတ်တ္ၚဲ (၉) စဵုကဵု စၟတ်တ္ၚဲ (၃၁) လလအ်ပွိုၚ် (၃) သတ္တာဟ တိုန်မွဲသ္ၚိ စှ်ေမွဲသ္ၚိတုဲ သွက်ဂွံကံက်စရၚ်ဂှ် ပလေဝ်ပလေတ်လဝ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုလ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ကၠုၚ်စိုပ်ကံက်စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်ဗလးတိဂှ် မၞိဟ်ဟွံမွဲပ္ဍဲသ္ၚိတံဂှ် ချူသမ္တီဏာဂှ် ညးဒေသမွဲတၠ သ္ဂးရ။
“ဍေံတံ မွဲဒၞါဲတှ်ေ ပကောံကေတ် ၜိုတ် (၄) (၅) (၁၀) သ္ၚိရ၊ ဆဵုဂဗညးသ္ကအ်မွဲမွဲဒၞါဲတုဲ ကော်သ္ၚိဖအိုတ်ဏံဂှ်တုဲ ကံက်သာ်ဏံရ၊ မၞိဟ်တံဂှ် မုမှ ဟွံတီပုဟ်၊ သ္ကိုပ်သ္ၚိစှ် သ္ကိုပ်သ္ၚိကၠံ ကော်ဂးတုဲ အာရ၊ ကဵုကေတ်နၚ် စရၚ်ဂြောဝ်ဂတာ မဇေတ်ဂှ်ဏောၚ်၊ ပ္ကိတ်ဏောၚ်၊ ကော်ယၟုဏောၚ်၊ နွံဟာ ဟွံမွဲဟာ သၟာန်တုဲ အာအလဵုရော မုရော သၟာန်ၜိုတ်ဏံရ၊ မၞိဟ်ဟွံမွဲ ပ္ဍဲစရၚ်ဂြောဝ်ဂတာဂှ်တှ်ေ စိုပ်အာအလဵုရော၊ တုဲတှ်ေ ချိုတ်အာဟာ၊ နွံမံၚ်ဏီဟာ စိုပ်မံၚ်ဒၞါဲမ္ၚးမ္ၚးတံဟာ၊ မွဲပၠန်ဂှ် မူဟိုတ်ဟွံကၠောန်တၞးကာဒ်ကောန်ဍုၚ်ရော သၟာန်မတံဏံရ၊ အဏံဂှ် ကေတ်စရၚ်ရဂးတုဲ မ္ၚးဂှ်တှ်ေ ဍေံတံ သမ္တီထောံ မွဲမွဲသာ်ရ၊ ကၠုၚ်ကံက် ပ္ဍဲအရာပ်တံဂှ် ဍေံတံ သၟာန်ညအ်ရ၊ ပိုယ်တံဂှ်တှ်ေ ဍေံတံသၟာန်မ္ဂး သှ်ကဵုရ၊ တုဲဗက်ဂှ် စဴလွာဲဂှ်ရ၊ ဇကုလေဝ် ဖေက်ဒၟံၚ်ကီုလေဝ်၊ ဖေက်ဒှ်မွဲမွဲသာ်ရ၊ တုဲဗက်ဂှ် စဴကၠုၚ်ဟဂှ်ရ၊ ၜိုတ်ဏံရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ဌာနဝန်ဇၞော်ကောပ်ကာဲပရေၚ်မၞိဟ်လုပ် ကေုာံ ကာအပ္ဍဲဍုၚ် အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ဂကူ (NUG) ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကံက်စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်ဗလးတိ သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ် ပေါဲရုဲမာဲ အပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၃ ဂှ် လ္ပပံၚ်တောဲအိုတ်ညိဂှ် ပ္ဍဲဂိတုဂျာန္နဝါရဳ (၉) တေံ လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ကုညးဒုၚ်ကာ နူဌာနမဆေၚ်စပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ မပါလုပ် ပ္ဍဲအရာကံက်စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်တံကဵု မၞိဟ်မပံၚ်တောဲပါလုပ်ရေၚ်တၠုၚ်တံဂှ်လေဝ် စောဲအာဒုဟ် နကဵုသၞောဝ်ဥပဒေ ဗ္တိုက်သ္အးပကီုပရာပ်တံရောၚ်ဂှ် လလောၚ်တြးဏာရ။
ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံဂှ်လေဝ် ပွမကံက်စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်ဗလးတိ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်ဝွံ သွက်ဂွံဒှ်အထံက်အရီု သွက်ပေါဲရုဲမာဲ ၂၀၂၃ မဒှ်ပၞော်တိတ်ဂှ်သၟးဟွံက သီုကဵုစွံပွန်ဂၠိုက်ဂၠါဲကၠုၚ် ကုညးမပါလုပ် ပ္ဍဲပၠန်ဂတးတံဂှ်ကဵု ကွးဘာတံ၊ သၞာဲဒဴ CDM တံမာန်ဂှ်ရ လ္ပပံၚ်တောဲအိုတ်ညိဂှ် ဖ္တိုက်ဖ္အောဝ်လဝ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)