မတ်မလီု၊ ဂျာန္နဝါရဳ (၁၃)
ၚုဟ်ထဝ်အပ္ဍဲဍုၚ်ဝွံ အပ္ဍဲအကြာတ္ၚဲဏံ ထဝ်ဒကောၚ်မဳဠေန် (၁) ဒ္ကေဝ်ဂှ် နူပွဳပွူ (၂၇) ကိုဋ်ဒ္ကေဝ် ၚုဟ်ကလေၚ်တိုန်ကၠုၚ် စဵုကဵုဗ္ဒါဲ (၂၈) ကိုဋ်ဘာ်ဂှ်တုဲ အပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာ ပရေၚ်သွံရာန်အောန်ဒၟံၚ်ဂှ် တၠကမၠောန်ထဝ်တံ ဟီုကဵုသြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ၚုဟ်ထဝ်ဝွံ သီုကဵုၚုဟ်ထဝ်ဂၠးတိ ကလေၚ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် သိုက်က်ကီု၊ ခရိတ်အိုတ်ကၠောန်ပ္တိတ် ပ္ဍဲကဵုကမၠောန်ထဝ်တံ ဇၞော်သၠုၚ်ဒၟံၚ်ကီုဂှ်ရ ၚုဟ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ။
ၚုဟ်ထဝ်ဂၠးတိဝွံ အပ္ဍဲမွဲသတ္တာဟတုဲကၠုၚ်တေံဂှ် ထဝ်မွဲအံက်သ နူကဵုမၞုံကၠုၚ်ပွဳပွူ (၁၈၂၀) ဒဝ်ဠာဂှ် ပ္ဍဲဂိတုဂျာန္နဝါရဳ (၁၂) ဂှ် က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် စဵုကဵုပွဳပွူ (၁၈၈၄) ဒဝ်ဠာတုဲ ၚုဟ်နှေန်ဂှ်လေဝ် ဇၟာပ်ပ်အခိၚ်ပြံၚ်လှာဲဒၟံၚ်ရ။
ၚုဟ်ထဝ်ဂၠးတိတံ ဂွံသၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဂှ်ဝွံ ဟိုတ်နူအကာဲအရာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂၠးတိကဵု ဒမြိပ်ဒှ်ကလောန်ကၟိတ်ဟွံမွဲ အပ္ဍဲအမေရိကာန် သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်တုဲ ဝေၚ်ကၠုၚ်ၚုဟ် ပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာထဝ်မဒှ်ရဂှ် တၠကမၠောန်ထဝ်မွဲတၠ ဟီုရ။
“လၟုဟ်ဂှ် ဒှ်ဟိုတ်နူၚုဟ်ထဝ်ဂၠးတိရ၊ ဒၟါနူအကာဲအရာပရေၚ်ကွာန်ဂၠးတိတုဲ တိုန်ရ၊ တုဲတှ်ေ ဟိုတ်ဍေံအဓိကဂှ်တှ်ေ ပ္ဍဲကဵုအမေရိကာန် အခါလၟိဟ်မၞိဟ်ကမၠောန်ကၟိတ်ဟွံမွဲတံ ဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ဂှ် ဍေံတံဝေၚ်ကၠုၚ် ဗွဝ်ဖျာသထံက်ဏံအိုတ်ရ၊ ပါလုပ် သီုထဝ်ရ၊ မၞိဟ်ကမၠောန်ကၟိတ်ဟွံမွဲတံဂှ်လေဝ် ရာန်ထဝ်ကီု၊ လ္တူတိုန်စှ်ေဂှ် ဂၠါဲပရဲတုဲ ဝေၚ်ၚုဟ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဇြဟတ်ရာန်ထဝ်ဂှ် လ္တူဂၠးတိဏံ သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်တုဲ ၚုဟ်ထဝ်ဂၠးတိ တိုန်ကၠုၚ်သာ်ဏံရ၊ ဆ္ဂး ပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာဏံဂှ် ပရေၚ်သွံရာန်ဂှ် အောန်ဒၟံၚ်ရ၊ မၞိဟ်တံဂှ် တိုန်မွဲဝါတုဲ ယဝ်ရထ္ပက်စှ်ေအာ လွာဲဂှ်မ္ဂး ဟွံပြေပြံၚ်ပုဟ်၊ အခိၚ်ရာန်ရ ကဵုနှေန်လၟုဟ်တုဲ အခိၚ်သွံမ္ဂး ပ္ဍဲကဵုကာလၚုဟ်တိုန်ဆက်ဒၟံၚ်ဏံဂှ်တှ်ေ ပရေၚ်သွံရာန်ဂှ် ၚုဟ်ဟွံတုပ်ပုဟ်၊ အခိၚ်ၚုဟ်တံ ကွာဒၟံၚ်ကွေံကွေံဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဒးဟီုတပ်ပ်မ္ဂး ကျတွဵုရ၊ ရာန်လေဝ်ကျ သွံလေဝ်ကျရ၊ အေဂှ်တှ်ေ မၞိဟ်တံလေဝ် ကၠိုဟ်တိုန်ညိညတုဲ ဟွံရာန်စ ကွေံကွေံအိုတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ၚုဟ်ထဝ်အပ္ဍဲဍုၚ် ဟွံညိၚ်ဝတ်တုဲ သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ ဆေၚ်ထဝ်လ္ၚဵုတံဂှ် ဒေါအ်ဇူလဝ် ပရေၚ်သွံရာန်တံ နွံတုဲ မၞိဟ်ရာန်ပကောံထဝ်တံလေဝ် ဒှ်ဒၟံၚ်စဵုကဵုဟွံမွဲရောၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
ညးတာလျိုၚ် ဂကောံတၠကမၠောန်ထဝ်ရးလ္ဂုၚ်မွဲတၠဂှ် ၚုဟ်ထဝ်ဝွံ ဒှ်ဟိုတ်ၚုဟ်ထဝ်ဂၠးတိ သၠုၚ်တိုန်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကဵုဒၞါဲကၠောန်ထဝ် အပ္ဍဲဍုၚ်တံဂှ်လေဝ် သွက်ဂွံကၠောန်ပ္တိတ်ထဝ်ဂှ် ခရိတ်အိုတ် ဇၞော်သၠုၚ်သၟးဟွံက အခက်အခုဲ ဂွံယိုက်ဏာနၚ်တံ နွံဂှ်ရ ပ္တိတ်ထဝ်ဟွံမာန်မွဲသာ် ၚုဟ်ထဝ် ကလေၚ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
“လၟုဟ် ၚုဟ်ဗွဝ်ဖျာဂှ် ကလေၚ်တိုန်ဒၟံၚ် မွဲဒမြိပ်ဓဝ်ရ၊ ဟိုတ်နူၚုဟ်ထဝ်ဂၠးတိတိုန်တုဲ ပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာဂှ် ပရေၚ်သွံရာန် ဟွံမွဲပုဟ်၊ ထဝ် နူကတိုၚ်ထဝ်ဂှ် တိတ်ယျ၊ ဆ္ဂး ခရိတ်အိုတ်ဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်ညိည၊ ဂၠံၚ်ဍာန်တံ ဟွံခိုဟ်ဏီပုဟ်၊ ဂၠံၚ်ဍာန်သွက်ဂွံယိုက်ဏာနၚ်ဂှ် ဟွံခိုဟ်ဏီပုဟ်၊ မဏံဂှ် ၚုဟ်ထဝ်ဂၠးတိတိုန်မ္ဂး ဗက်တိုန်ညိညဏောၚ်၊ ၚုဟ်ဒဝ်ဠာအပ္ဍဲဍုၚ် တိုန်မ္ဂး တိုန်ညိညဏောၚ်၊ တုဲတှ်ေ ကလေၚ်စှ်ေအာ လွာဲဂှ်ရ၊ ဒှ်ဒၟံၚ် တိုန်အာ စှ်ေအာရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ဂကောံတၠကမၠောန်ထဝ် ရးလ္ဂုၚ်ဂှ် ၚုဟ်ထဝ်လၟုဟ် ဍာံဍာံဂှ် နွံဒၟံၚ်သၟဝ် (၂၇) ကိုဋ်တုဲ ဒၟါနူကောလဟာလ နာနာသာ်တုဲ မၞိဟ်သွံရာန်ထဝ် မ္ၚးမ္ၚးတံ ဝေၚ်ၚုဟ်တုဲ တံၚ်ပ္တိုန် တံၚ်ဖျေံဒၟံၚ် ၚုဟ်ထဝ်ဂှ်ရ ဌာန မဆေၚ်စပ်ကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ဂၠိုက်ဂၠါဲစၟဳစၟတ်တုဲ ရေၚ်တၠုၚ်ကေတ်အာအရေဝ်ရောၚ်ဂှ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် နကဵုညးဝေၚ်ၚုဟ်တံလေဝ် လ္ပတြးကောလဟာလတံ ကေုာံ လ္ပကၠောန်သ္ပဝေၚ်ၚုဟ်အိုတ်ဂှ် ဒုၚ်လဝ်ဂုဏ်တုဲ ညံၚ်ၚုဟ်နှေန်အပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာ ဟွံညိၚ်ဝတ် ညံၚ်ဂွိုၚ်ဒှ်ဂှ် သွက်ဂွံဘိုၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ကဵုအိုတ်ဂှ်လေဝ် ဒုၚ်လဝ်ဂုဏ် နကဵုမေတ္တာရ။
ၚုဟ်ထဝ်အပ္ဍဲဍုၚ်ဝွံ သၞာံတုဲကၠုၚ် ဂိတုအဝ်ဂါတ် သတ္တာဟလက္ကရဴအိုတ်ဂှ် ၚုဟ်ဒဝ်ဠာသၠုၚ်တိုန် ဂၠိုၚ်ကဵုဆတုဲ မွဲဒဝ်ဠာ အခိၚ်က္တဵုဒှ်လဝ် စဵုကဵုပွဳပွူ (၄၅၀၀) ဒ္ကေဝ်ဂှ် ၚုဟ်ထဝ်ဒကောၚ်မဳဠေန် မွဲဒကေဝ်ဂှ် ၚုဟ်ကလေၚ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်လဝ် စဵုကဵု (၃၅) ကိုဋ်ဒ္ကေဝ်ရ။
ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာဂှ် ကၠာဂွိုအ်သီအဝဵု ပ္ဍဲလက်ထက်အလဵုအသဳ NLD ဂှ် ထဝ်ဒကောၚ်မဳဠေန်မွဲဒ္ကေဝ် နူကဵုမၞုံကၠုၚ် ပွဳပွူ (၁၃) ကိုဋ်ဒ္ကေဝ်ဂှ် ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ၚုဟ်ထဝ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်လဝ် စဵုကဵုဗ္ဒါဲ (၃) ဆတုဲ ၚုဟ်နှေန်ဟွံညိၚ်ဝတ်တံလေဝ် က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် မွဲဏှမွဲဏှရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)