ကၞောတ်ၜဳရေဝ်၊ ဂျောန် (၂၉)
ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ မကေမ်ၛာပ်လဝ် ဂၠံၚ်တရဴသဳကၠဳဆဵုဂဗဂှ် ပ္ဍဲကဵုပေါဲဗ္တိုက်ထပိုတ်ရိုဟ်ကၞက် သၞောတ်တၠ အဝဵုပၞာန် ပၠန်ဂတးက္ညၚ်ဏံ ယဝ်ရဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံအိုဿီု ပါလုပ်မ္ဂး ဇကုတံလေဝ် ပါလုပ်အာကီုဏောၚ်ဂှ် ဥက္ကဌဗော် နာဲဟံသာ ဟီုဂးလဝ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုကဏ္ဍသၟာန်သၟုက် ဌာန်ပရိုၚ်ဗၠးၜးမန် ကုနာဲဟံၚ်သာ ဥက္ကဌဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ မဗလးပ္တိတ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုဂျောန် ၂၅ တေံဂှ် နာဲဟံသာ ဟီုဂးဏာလဝ် နကဵုဘာသာမန်ရ။
နာဲဟံသာဂှ် တိဍာ်ဇကုတံဂှ် ညံၚ်ရဴဒေသ ကချေၚ်၊ ချေၚ်၊ ကရေၚ်ဍာဲ၊ ကရေၚ်တံဟွံသေၚ် ဟိုတ်နူဒှ်ဒၟံၚ်တိဗလးတုဲ ယဝ်ရဒှ်ဗ္တိုက်ကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန်မ္ဂး သၞဂှ် ကၠုၚ်စိုပ်နူဒိုဟ်နာနာမာန်ရောၚ် သ္ဂးရ။
အကာဲအရာဏံဂှ် ၜိုတ်ပန်ပှော်ဒၟံၚ်ညးသ္ကအ်သၟးဟွံတုဲ ယဝ်ရပြေပြံၚ်အာကဵု ပရေၚ်ဆဵုဂဗသဳ ကၠဳတံမာန်မ္ဂး ဍုၚ်ကွာန်ဝွံ ၜိုဟ်သြိုဟ်ဍာ်ဇမၠိၚ်မာန်ရောၚ် ညာတ်သာ်ဏံဂှ်ရ ဒေါအ်လဝ်ပန်ပှော်တုဲ ချိၚ်ဆတုဲကၠောန်ဒၟံၚ်ကီုလေဝ် မွဲတ္ၚဲ အခိၚ် EAO တံသီုဖအိုတ် ဗ္တိုက်ကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန်မ္ဂး ဇကုတံလေဝ် ပါလုပ်အာဏောၚ်ဂှ် ဟီုဂးလဝ်ရ။
ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ် ပရေၚ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်မွဲတၠဂှ် ဂလာန်နာဲဟံသာဂှ်ဝွံ ပ္ဍဲကဵုဂၠံၚ်တရဴဆဵု ဂဗသဳကၠဳဗော်ဍုၚ် မန်တၟိဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အကာဲအရာ ထ္မံက်ထ္ၜးဒၟံၚ် တၚ်ဒတူလိုၚ် မပြံၚ်လှာဲကၠုၚ်မာန်တံရောၚ်ဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“အဲကၠိုဟ်လဝ်ဂှ်တှ်ေ တၚ်ဒတူလိုၚ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် သၞောဝ်သ္ဇိုၚ် ၂၀၀၈ ဂှ် ညးတံဟွံဒုၚ်တဲပုဟ်။ NCA ဂှ်လေဝ် ဒှ်ဒၟံၚ်အကာဲအရာ ညးတံဟွံဒုၚ်တဲပုဟ်။ ၜိုန်ဂှ်ကီုလေဝ် ဂၠံၚ်တရဴဆဵုဂဗသဳကၠဳ မဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵု ကြက်ရှ်သာ NCA ဂှ် ညးတံဆက်ထိၚ်ဒဝ်လဝ်ဏောၚ်။ ပရေၚ်ဆဵုဂဗသဳကၠဳ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိကဵု ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ် ကၠောန်လဝ် ပိပန်ဝါရ။ လ္တူဏံဂှ်လေဝ် သွဟ်ဟွံတိတ်ကၠုၚ်လဝ်ပုဟ်။ ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵု လ္တူဏံတုဲ အဲကၠိုဟ်လဝ်ဂှ်တှ်ေ လက္ကရဴဏံ အလဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ပ္ဍဲကဵု PPST ဂှ် နူကဵုဒၞါဲသ္ကိုပ်သ္ကဟွံသေၚ် နဒဒှ်ဂကောံမဆက်စပ်မွဲဂကောံဂှ် ပါလုပ်အာဏောၚ်။ ဂလာန်လၟုဟ်ဂှ်မ္ဂး လညာတ်အဲတှ်ေ လ္တူနူကဵုပလေဝ်အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ဒှ်သဘဴထ္မံက်ထ္ၜး တၚ်ဒတူလိုၚ်ညးတံဏောၚ်ဂှ် ကၠိုဟ်ကေတ်ရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် အပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ် ဒၞါဲဌာန်ဂအုပ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ (ဗဟဵု) နွံ အပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်ဂှ်လေဝ် အကြာဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ကဵု ဒပ်ပံၚ်ကောံစဵုဒၞါဒေသ ပါလုပ်သီုကဵု KNU တံဂှ် ပရေၚ်ပန်ပှော်ဗ္တိုက်တံ က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်အဆက်က်ရ။
အပ္ဍဲပရေၚ်ပန်ပှော်ဏံဂှ် ဟိုတ်နူပရေၚ်ဗ္တိုက်တရဴကျာ ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံတုဲ ပ္ဍဲကဵုကွာန်မန်လ္ၚဵု ဒၞါဲကောန်အရာပ်တံ သ္ပဒတဴတံဂှ် ကောန်အရာပ်ဒေသ ဇီုကပိုက်ချိုတ်ဂျိုၚ်တံ နွံဒၟံၚ်တုဲ ဟိုတ်နူ ပရေၚ်ပန်ပှော် လွဟ်ဇၞော် ဒပ်ပၞာန်တံတုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်မန်တံ ဇီုကပိုက်ချိုတ်တံလေဝ် နွံဒၟံၚ်ရ။
အတိုၚ်စရၚ် နူကဵုသြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ပကောံပကေဝ်လဝ် ၜိုတ်က္ဍစိုပ်ဂှ်မ္ဂး ပ္ဍဲကဵုပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ် မလ လောၚ်တြးလဝ် ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ပၞာန်ဂှ် အပ္ဍဲပွိုၚ် ၆ ဂိတု အပ္ဍဲကဵုသၞာံဏံ ဟိုတ်နူပရေၚ်ပန်ပှော် ဒပ်ကံၚ် ဇြဳပၞာန်တုဲ ကောန်အရာပ်ဒ္စါံတၠဟွံအောန် ဒးချိုတ်အာလဝ်တုဲ ညးဇီုကပိုက်ကလိဂွံဝပ်တံလေဝ် နွံဒၟံၚ် လ္တူ ၁၅ တၠရ။
ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဒပ်ပၠန်ဂတးဍုၚ်မန် MSRF နာဲနဂါဂှ် လ္တူဂလာန်နာဲဟံသာဂှ် နကဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ သွက်ဂွံပါလုပ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲပၠန်ဂတးရပ်လွဟ် လွာဲဂှ်ဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်ဏီပုဟ်ဂှ် ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
“ ရံၚ်ကေတ်အရာဏံမ္ဂး ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဝွံ ဂွံပါလုပ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲပၠန်ဂတးရပ်လွဟ် လွာဲလွာဲဂှ် ဟွံသေၚ်ဏီ ပုဟ်ဂှ် အဲဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ။ မူဟိုတ်ရောဟီုတှ်ေ အကာဲအရာတိဍာ်ဂှ် ဗီုလဵုမှပြံၚ်လှာဲ အာဟွံသေၚ်ပုဟ်။ EAO တံဂှ်လေဝ် တၚ်ရန်တၟံညးတံ နွံဒၟံၚ်ဗီုညးကဵုညးအိုတ်ဏောၚ်။ ဟိုတ်နူဟွံတုပ်ညးသ္ကအ်ဂှ်ရ သီုညးဖအိုတ် ဂွံလုပ်ကၠုၚ်ပေါဲဗ္တိုက် မွဲအခိၚ်ဓဝ်ဟီုဂှ်လေဝ် ရံၚ်ကဵုဝၚ်မ္ဂး ကေၚ်ဂဗမံၚ်ရ။ ဒှ်ကၠုၚ် ဟွံသေၚ်တုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် လုကဴပၞာန်အပ္ဍဲဍုၚ်ဏံ နွံဒၟံၚ်မ္ဂး ဘဲဒဏ်ပၞာန်ဂှ် ဒးဒုၚ်အာဒၟံၚ် မွဲနဲဟွံသေၚ်မွဲနဲရဏောၚ်။ အေ ဂှ်တှ်ေ ဂွံပါလုပ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ပၠန်ဂတး လွာဲလွာဲဂှ်ဂှ် နကဵုဗော်ဍုၚ်မန် တၟိ ဒှ်ဟွံမာန်ဏီပုဟ်ဂှ် အဲညာတ်ကေတ်ရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
ဂလာန် နာဲဟံသာဟီုဂှ်ဝွံ သ္ပစၞးကဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတုဲ ဟီုလဝ်ဟာ ဟွံသေၚ်မ္ဂး ဟီုလဝ်လညာတ်ပူဂဵုဟာဟီုဂှ် နကဵုသြန်လောန်တိုၚ်(မ်) သ္ပဒတန်တၞဟ်ခြာ ဟွံမာန်ဏီရ။
ညးဒေသမန်မွဲတၠဂှ် ပၟတ်ပၞာန်ဝွံ ဟိုတ်နူတူထၞာန်ဒၟံၚ် ဇရေၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်မန်တံဂှ်ရ သီုဖအိုတ်ပါမှ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိပါဏောၚ်ဟီုမ္ဂး ဒဵုကဵုအကာဲအရာၜိုတ်လဵု အေၚ်ဒုၚ်မာန်ရောဟီုဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်သ္ဇက်ဒးသၟာန်ရောၚ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“ပၟတ်ပၞာန်ဂှ် တူဂဵုဒၟံၚ် ဇရေၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်မန်တံယျ။ သီုဖအိုတ်ပါမှ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ပါလုပ်ဏောၚ် ဂလာန်ဏံဂှ်ဝွံ ဒဵုကဵုအကာဲအရာၜိုတ်လဵု အေၚ်ဒုၚ်မာန်ဒၟံၚ်ဏီရော။ ဟွံပါလုပ်၊ ဟွံပံၚ်တောဲ ပ္ဍဲကဵုဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံပုဟ်ဟီုမ္ဂး ဗော်ရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်မန်ဝွံ စဵုဒၞါဂကူမန်တံမာန်ဟာ၊ သာ်ဏံ သ္ဇက်ဒးသၟာန်နွံရ။ ရခေၚ်ပါမှ မန်ပါဏောၚ်၊ ရဲနူကဵုဂကောံဒပ် “ဝ” တံ ပါလုပ်ပ္ဍဲပၠန်ဂတးမှ ပါဏောၚ်ဟီုမ္ဂး ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဝွံ ပါလုပ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲကဵုပၠန်ဂတးက္ညၚ်ဏောၚ်ဟီုဂှ် ရုဲစှ်ဟွံဂွံပုဟ်ဂှ် အဲထေၚ်ကေတ်ရ။ မူဟိုတ်ရောဟီုတှ်ေ ပၟတ်ပၞာန်တွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ်ဝွံ သွက်ညးဍုၚ်ကွာန်မန်တံ မွဲအခိၚ် ဂွံၜံက်ခါဲကတိုၚ်ပါဲဗုမ်တံဂှ် အကာဲအရာကဵုဒၟံၚ်ဏီဟာ။ သာ်ဏံ ဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵု နကဵုဟိုတ် မာဲဟွံဓဝ်ယာ ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲဂှ်တုဲ ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် အပံၚ်ဖအိုတ် ၅၀၀ ပြၚ် မံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်လဝ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုပေါဲဗ္တိုက်ထပိုတ်ရိုဟ်ကၞက် သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန်ဂှ်လေဝ် ဂကောံဒပ်ရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဇြဟတ်ဇၞော်တံ ပါလုပ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုဏံ ဂကောံဗၠးၜးကချေၚ် (KIO) ၊ ဒပ်ပၠတရဴကောန်ဂကူချေၚ် (CNF) ၊ ဗော်တောတက် ကောန် ဂကူကရေၚ်ဍာဲ (KNPP) ကေုာံ ဗော်သွးကောန်ဂကူကရေၚ် (KNU) တံသၟးဟွံက ဒပ်ပၞာန်ကွးဘာ (ABSDF)တံ ပါလုပ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပၠန်ဂတးက္ညၚ်ဏံ ဂံၚ်ၚ်သ္ကာသ္ကာအိုတ်ရ။
ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်လ္ၚဵုတံဂှ် ၜိုန်ရဟွံပါလုပ် ပ္ဍဲပၠန်ဂတးက္ညၚ်တံကီုလေဝ် ပွမကဵုတန်ဗ္တောန် ကုဂကောံဒပ်စဵုဒၞါညးဍုၚ်ကွာန် မမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်တံဂှ်ကီု၊ ပွမထံက်ပၚ်လွဟ်လက်နက်တံ နွံဒၟံၚ်ရ။
ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် (၁၀) ဂကောံ ပါလုပ်သီုကဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ်ဝွံ အပ္ဍဲသီအဝဵု ပွိုၚ်ၜါ သၞာံဏံ ကၠောန်သ္ပလဝ် ပေါဲသဳကၠဳဆဵုဂဗပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် ကုကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် (၅) ဝါဟွံကကီုလေဝ် ဒဵုကဵုတ္ၚဲဏံ ပၞာန်အပ္ဍဲဍုၚ်ဝွံ ဂဵုထၞာန်ဒၟံၚ် နကဵုအသိၚ်သ္ကာတ်တ် မဒှ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုအကာဲအရာသာ်ဏံဂှ် ဂလာန်ဥက္ကဌဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ နာဲဟံသာဟီုလဝ် သီုညးဖအိုတ်ပါမှ ပါလုပ်ဏောၚ်ဂှ်ဝွံ ဒှ်မူဝါဒတံၚ်အခိၚ် နကဵုတၚ်ထ္ၜးဟိုတ်သက်က်တုဲ သ္ဇက်ဂွံဒှ်ကၠုၚ်လေဝ် ဟွံမွဲပုဟ်ဂှ် ရမျာၚ်ပါ်ပါဲ အကြာညးဍုၚ်ကွာန်မန်တံ မံက်တိတ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−IMNA
sanlontai