ညးဍုၚ်ကွာန်ပါဲဘဲပၞာန် ဂျိုၚ်လမျီုသှ်ေဒၟံၚ် ဗ္ဒာဲ ၆၀၀ နွံဒၟံၚ်ပၟိက် အရီုဗၚ်နဒဒှ်ကာတၟေၚ်

လိုၚ်ဇြာ၊ အံက်တဝ်ဗာ(၁၂)

ဟိုတ်နူဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဗတိုက်ပန်လဝ်ကဵုက္ၜၚ်ကျာတုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်ပါဲဘဲပၞာန် ပ္ဍဲဗဒိုပ်ပါဲပၞာန်မုမ်လိုၚ်ခေတ် ဂျိုၚ်ဒၟံၚ်လမျီုသှ်ေဒၟံၚ် ဗ္ဒာဲ ၆၀၀ တအ် နွံဒၟံၚ်ပၟိက် အရီုဗၚ်နဒဒှ်ကာတၟေၚ်ရဂှ် ညးရီုဗၚ်ကဵုဒၟံၚ် ညးပါဲဒဴဘဲပၞာန်တအ်ကီု သီုဂကောံအခေါၚ်အရာမၞိဟ်တအ် ဟီုလဝ်ရ။

ဗဒိုပ်ပါဲဘဲပၞာန်မုမ်လိုၚ်ခေတ် သ္ၚောဲခြာနူဍုၚ်လိုၚ်ဇြာ တွဵုရးကချေၚ် ၜိုတ်ၜါမိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဂြာတ်ထောံဖျေံဗုမ်တုဲ ကောန်အရာပ်ညးဍုၚ်ကွာန် (၂၉) တၠ ပါလုပ်သီုကောန်ၚာ် မၞုံပ္ဍဲဗဒိုပ်ပါဲပၞာန်တအ်ဂှ် ဒးချိုတ်လဝ်တုဲ ဇီုကပိုက်ဒးလဝ်ဘဲဝပ် (၅၇)တၠ နွံရ။

ဟိုတ်နူပရေၚ်ဗတိုက်ပန်ဏံတုဲ သ္ၚိဌာန်ဂကောံကၟိန်အိန်ထံၚ် (၁၃၃) အိန်ထံၚ် ဒးဆောံလေၚ်လဝ်တုဲ သွက်ညးဍုၚ်ကွာန်ပါဲဘဲပၞာန် ဂျိုၚ်လမျီု သှ်ေဒၟံၚ်ပ္ဍဲကဵုဗဒိုပ်ပါဲဘဲပၞာန် မၞိဟ်တြုံ (၂၇၀) ပြၚ်ကေုာံ မၞိဟ်ဗြဴ (၃၀၅) တၠတအ်ဂှ် နွံဒၟံၚ်ပၟိက် အရီုဗၚ်နဒဒှ်ကာတၟေၚ်ရ။

ကိုဝ်ဂျေတ်ကအ် နူဂကောံမၚ်ရံၚ်စံၚ်ခါတ်အကာဲ အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ကချေၚ်ဂှ်မ္ဂး ညးပါဲဘဲပၞာန်မုမ်လိုၚ်ခေတ်တအ်ဂှ် ဟိုတ်နူဒးပြံၚ်ပဆုဲဒၟံၚ်ဒၞာဲဂှ်ရ သွက်ဂွံမံၚ်စံၚ်ဂှ် နွံဒၟံၚ်ပၟိက် စမြိုၚ် ကေုာံဇွောံမစၞစရဂှ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)ရ။

“ညးဍုၚ်ကွာန် နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞာဲ ဒှ်လဝ်ပရေၚ်ပရောဏံတအ်ဂှ် ဒးဆုဲပြံၚ်လဝ် ဒၞာဲတၞဟ်တုဲ ဒးမံၚ်ဒၟံၚ် ပိုဲဂွံမိၚ်လဝ်ရ။ ရံၚ်အာလ္ပာ်ဒကဴဴဴအခေါၚ်အရာမၞိဟ်တှ်ေ ညးတအ် ဒးအာဗ္ဒဗ္ဒာဲ ဒၞာဲတၞဟ်ဟီုဂှ်တှ်ေ သွက်ညးတအ်ဂွံမံၚ် တၚ်နွံပၟိက်စမြိုၚ် ဇွောံမစၞစတအ် နွံဒၟံၚ်ရ။ တၚ်နွံပၟိက်ကာတၟေၚ် နွံဒၟံၚ်ရ”ဂှ် ဟီုလဝ်ရ။

Kachin Gender Star Group ဂှ်လေဝ် သွက်ညးပါဲပၞာန်မုမ်လိုၚ်ခေတ်တအ်ဂှ် ယာတ်လ္တက်၊ ဂၠိက်ယာတ်၊ ဒၞာဲတိက်၊ သ္ကဝ်၊ ကၞော၊ ယာတ်ဇိုတ်မုက်ခ္ဍံၚ်၊ ခရေၚ်ကောန်ၚာ်၊ ကပေါတ်သုၚ်စောဲဖဴ၊ သွက်ကောန်ကွးဘာတအ်ဂှ် ကပေါတ်အရပ်စပ်ကဵုဇွောံမစၞစ နွံဒၟံၚ်ပၟိက်ရဂှ် လလောၚ်တြးလဝ်ရ။

အတိုၚ်တၚ်လလောၚ်တြး အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ကောန်ဂကူ (NUG) မ္ဂး ဟိုတ်နူဗဒိုပ်မုမ်လိုၚ်ခေတ် ဒးဒုၚ်ဗတိုက်လဝ်တုဲ ပါဲနူဗဒိုပ်ပါဲပၞာန်ဂှ် ပါလုပ်သီုဘာဗ္တောန်လိက်၊ ဘာထိၚ်ဒဝ်ကောန်ၚာ် ကေုာံဘာကျာ် မွဲမွဲဘာ သ္ၚိဌာန်ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ဒးလီုလာ်ဆောံလေၚ်လဝ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။

ဗဒိုပ်ပါဲပၞာန်မုမ်လိုၚ်ခေတ်ဂှ် ဒှ်ဗဒိုပ် IDP ဒးဆုဲပြံၚ်လဝ်ဒၞာဲမံၚ် နူကဵုသၞာံ ၂၀၁၁ တေံ တုဲ ဒၟာနူဒပ်ပၞာန် ထပ်သီကေတ်အဝဵု မွဲအလန်ပၠန်တုဲ ဟိုတ်နူပေါဲဗတိုက် အကြာဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ကဵု ဒပ်ပံၚ်ကောံ KIA တအ် စဒှ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုဂျူလာၚ်မံက် သၞာံဏံတုဲ ကောန်ဒေသ ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ပံၚ်ကောံတုဲ ပါဲဒၟံၚ်ဘဲပၞာန်ရ။

ရုၚ်ကုလသမဂ္ဂဆေၚ်စပ်ကဵုကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ (UN Myanmar) ဂှ်မ္ဂး ဗဒိုပ် IDP တအ်ဂှ် ဒှ်ဗဒိုပ်ဒၞာဲဗ္ဒဗ္ဒာဲတုဲ ကောန်အရာပ်ညးဍုၚ်ကွာန်တအ်ဂှ် ဒၞာဲလဵုနွံနွံ အခိၚ်လဵုလေဝ် ဟွံထေက်ကဵုစွံ တၚ်ပ္တဝ်ပၞာန်ရဂှ် ပ္ဍဲကဵုဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ စၟတ်တ္ၚဲ (၁၀) ဂှ် လလောၚ်တြးလဝ်ရ။

ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂ းကုလသမဂ္ဂဂှ်လေဝ် နကဵုညးက္လိလောန်လဝ် ပ္ဍဲပရေၚ်ပန်ပှော်မုမ်ခေတ်တအ်ဂှ်ဒးကေတ်တာလျိုၚ်တုဲ ထေက်ကဵုဒးစဵုဒၞာကဵု ကောန်အရာပ်ညးဍုၚ်ကွာန် ဗွဲမကိတ်ညဳကဵု သၞောဝ်ဥပဒေထံက်ရံၚ်ဗ္စာရဏာပရေၚ်မၞိဟ် ကၟိန်ဍုၚ်နာနာ ထေက်ရောၚ်ဂှ် နူကဵု UN Myanmar ထပ်လလောၚ်တြးလဝ် ပ္ဍဲကဵုဂိတုအံက်တဝ်ဗာ စၟတ်တ္ၚဲ (၁၁) ပၠန်ရ။

ပရိုၚ် – သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)

ဗီု – Simsa Kasa Multimedia