ပ္ဍဲတွဵုရးကရေၚ်ဍာဲ အရီုဗၚ်ပရေၚ်ဗ္စာရဏာမၞိဟ် စဵုကဵုဟွံမွဲ အောန်ကြဳကၠုၚ်

လွိုၚ်ကဝ်၊ အံက်တဝ်ဗာ (၂၆)

ပ္ဍဲတွဵုရးကရေၚ်ဍာဲ ပရေၚ်ထံက်ပၚ် အရီုဗၚ်စပ်ကဵုပရေၚ်ဗ္စာရဏာမယိဟ် နူကဵုဂကောံဗော်သွးအပ္ဍဲဍုၚ်တံကဵု ဍုၚ်သ္အာၚ်တံဂှ်ဝွံ စနူလဒေါဝ်သၞာံဏံတုဲ စဵုကဵုဟွံမွဲ အောန်အာယျဂှ် ကံၚ်ဇြဳအုပ်ဓုပ်အခိၚ်ကာလအကြာ တွဵုရးကရေၚ်ဍာဲ (IEC) ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။

စဵုကဵုသၞာံတုဲတေံအိုတ်ဂှ် ဂကောံမှာဇန် အပ္ဍဲဍုၚ်၊ မ္ၚးဍုၚ် အလဵုအသဳဟွံသေၚ် NGO, INGO မထံက်ပၚ်ဒၟံၚ် ညးဍုၚ်ကွာန်ထောံလသာသ္ၚိဌာန် ကေုာံ ညးဍုၚ်ကွာန်ပါဲဒဴဘဲပၞာန်တံဂှ် ဟွံအောန်နူကဵု (၁၀) ဂကောံ နွံဒၟံၚ်ရ။

ဆ္ဂး စနူလဒေါဝ်သၞာံ ၂၀၂၃ ဏံတုဲ ဂကောံကဵုအရီုဗၚ်တံ အောန်စှ်ေကၠုၚ်သိုက်က်တုဲ အခိၚ်လၟုဟ် ဂကောံထံက်ပၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် သှ်ေဒၟံၚ် ၃ ဂကောံဓဝ်တုဲ ပမာဏထံက်ပၚ်ကဵုဂှ်လေဝ် အောန်စှ်ေကၠုၚ်ရ။

ဂွံကၠုၚ်အရီုဗၚ်ပရေၚ်ဗ္စာရဏာမၞိဟ် အောန်စှ်ေကၠုၚ်ဂှ်ဝွံ ဆက်စပ်ဒၟံၚ်ကဵု သၞောဝ်ပ္တိုန်စရၚ် ဂကောံဗော်သွး ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မလလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်တၟိဂှ် အဓိကဏောၚ်ဂှ် ဥူဗညာ ညးအုပ်ကာ ကံၚ်ဇြဳအုပ်ဓုပ်အခိၚ်ကာလအကြာတွဵုရးကရေၚ်ဍာဲ (IEC) ဟီုဂးလဝ်ရ။

“လ္ဂောံကဵု New Registration Law ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်မ္ဂး ဗီုပြၚ်ဒးဂဗ အခက်အခုဲ နွံတၟာဂလိုၚ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။ ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ဂကောံမှာဇန် ပံၚ်တောဲကၠောန်ဒၟံၚ်ကၠာတေံတံ ပ္တိုန်လဝ်စရၚ်ဂှ် ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးပိုယ်တံဂှ်တှ်ေ ကြပ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဟွံမွဲရပုဟ်။ အဂှ်ေရ ဗွဲကြဴဏံ ဂကောံဗော်သွး မဒက်ပ္တန်လဝ် အတိုၚ်ပၟိက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်လ္ၚဵုတံ ဆက်စၠောံလဝ်ဂှ် နွံ။ ဆ္ဂး ဂကောံတံဏံဂှ် နတဲဏံ သုၚ်စောဲဟွံဂွံပုဟ်။ ကၠောန်ဟွံမာန်ပုဟ်။ ပရေၚ်ဆဵုဂဗဟွံမွဲကီု တုဲပၠန် ဒၞါဲဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ဟွံဂံၚ်အာကီု ဟွံဂွံအခေါၚ် နူကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန်တုဲ ဟွံဂွံကၠောန် တုဲအာအတိုၚ်ဏံဟဂှ်။ ညအ်ဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အခက်အခုဲဇၞော်ဇၞော်မွဲရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။

ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ ၂၈ သၞာံတုဲကၠုၚ်တေံဂှ် စၞောန်ပျးသ္ပဒတန်လဝ် သၞောဝ်ပ္တိုန်စရၚ် ဂကောံဗော်သွး မဖျေံဒုဟ်ဒဏ် ကုညးမပါလုပ် ပ္ဍဲဂကောံတံ နာနာသာ်မာန်ဂှ်ကီု၊ သီဂိုၚ်ကေတ် ပိုန်ဒြပ်ဂကောံဗော်သွးတံဂှ်ပိုၚ်ပြဳလဝ် နဒဒှ်ဘဏ္ဍာကၟိန်ဍုၚ်မာန်တံဂှ်ရ။

လ္ဂောံကဵုသၞောဝ်ဏံမ္ဂး ဇၟာပ်ပ်ဂကောံ သွက်ဂွံပ္တိုန်စရၚ်ဂှ်ကဵု ဂကောံမကလိဂွံလဝ် အခေါၚ်ဒက်ပ္တန်ဗော်တံလဵုဟွံဟီု ဂကောံဗော်သွး ကေုာံ ပူဂဵု ဒစဵုဒစးကၟိန်ဍုၚ်ဂှ်ကီု၊ ဂကောံဗော်သွး ကေုာံ ပူဂဵု နူကဵုကၟိန်ဍုၚ် မစၟတ်လဝ် ဒဒှ်ရကလိလောန် ပြဝပကီုပရာပ်တံဂှ်ကီု ဂကောံဟွံလုပ်သၞောဝ် ကေုာံ ကောန်ဂကောံဟွံလုပ်သၞောဝ်တံဂှ် ဆက်စၠောံတိုက်ရိုက်ကဵုဒှ် တိုက်ရိုက်ဟွံသေၚ်ကဵုဒှ် ဟွံသေၚ်မ္ဂး ရီုဗၚ်ကဵုဇြဟတ်တံဂှ် ကၠောန်ဟွံဂွံပုဟ်ဂှ် စၞောန်ပျးလဝ်ရ။

က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ်လေဝ် သွက်ဂွံထိၚ်ဒက်ကောပ်ကာဲ ဂကောံဗော်သွးမှာဇန် အပ္ဍဲဍုၚ်၊ မ္ၚးဍုၚ် အလဵုအသဳဟွံသေၚ်တံဂှ်တုဲ ကဵုသတိဟီုဂးလဝ် ကုဝန်ဇၞော်အလဵုအသဳညးဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကဵုကောံဓရီု မကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂါတ် ၃၀ တုဲကၠုၚ်တေံဂှ်ရ။

မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် ဂကောံမှာဇန်အပ္ဍဲဍုၚ်၊ မ္ၚးဍုၚ် ဂကောံအလဵုအသဳဟွံသေၚ် မကဵုဒၟံၚ်အရီုဗၚ်ပရေၚ်ဗ္စာရဏာမၞိဟ် အပ္ဍဲဒေသကရေၚ်ဍာဲတံဂှ်ဝွံ မ္ၚးနူကဵုတၚ်သၞောတ်ဗ္ၜတ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ် ဟိုတ်နူတိဍာ်ဟွံညိၚ်ဝတ်ကီု၊ ဟိုတ်နူပေါဲဗ္တိုက်ဂမၠိုၚ်တုဲ သွက်ဂွံကဵုအရီုဗၚ်ဂှ် ဒးဂဗဒၟံၚ်အခက်အခုဲရ။

ပ္ဍဲတွဵုရးကရေၚ်ဍာဲဂှ် ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ လၟိဟ်မၞိဟ် ၂ ကိုဋ်ဘာ်ပြၚ်ဂှ်ဝွံ ဟိုတ်နူပေါဲဗ္တိုက်တုဲ ဒးပါဲဒလေတ်ဒၟံၚ်ဘဲပၞာန်တုဲ ဇွောံမစၞစ၊ ဖ္ဍာန်ဗ္ဒၚ်၊ ဍာ် ကေုာံ တၚ်နွံပၟိက်ဂဥုဲဇဗတံ သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်ရောၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ် ဇရေၚ်ညးမရီုဗၚ်ကဵုဒၟံၚ် ပရေၚ်ပါဲဒဴဘဲပၞာန်တံရ။

ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)

ဗီု−CJ