မတ်မလီု၊ ဒဳဇြေမ်ဗာ ၅
ညးဒုၚ်ကာကၟိန်ဍုၚ် မၞုံအပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂမၠိုၚ် မပါလုပ်လဝ် ပ္ဍဲချဳဒရာၚ်စှ်ေစးအဝဵု နနဲဟွံပကီုပရာပ် CDM တံ ပံၚ်ကောံတုဲ ဒက်ပ္တန်လဝ် ကံၚ်ဇြဳညးဒုၚ်ကာကၟိန်ဍုၚ် CDM တွဵုရးဍုၚ်မန် CCSC-MON တံရောၚ်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာ ၁ တေံ လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
ကံၚ်ဇြဳဏံဝွံ ဂကောံသ္ပစၞး ညးဒုၚ်ကာကၟိန်ဍုၚ် CDM အပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်တံ ညံၚ်ဂွံမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်ဂှ် ဆက်စၠောံ ကုဌာနနာနာတံတုဲ ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ ၂၃ ဂှ် စဒက်ပ္တန်လဝ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ် အတိုၚ်တၚ်လလောၚ်တြးဂှ်ရ။
ကံၚ်ဇြဳညးဒုၚ်ကာကၟိန်ဍုၚ် CDM တွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ဒက်ပ္တန်လဝ် နကဵုဂကောံပိဂကောံ ဂကောံညးဒုၚ်ကာ ပရေၚ်ပညာ CDM ၊ ဂကောံညးဒုၚ်ကာ ပရေၚ်ထတ်ယုက် CDM ကေုာံ ဂကောံညးဒုၚ်ကာ မသ္ပလဝ် CDM နူကဵုဌာနတၞဟ်ဟ်တံ မဒှ်ရ။
ဟိုတ်နူဒက်ပ္တန်လဝ် ကံၚ်ဇြဳညးဒုၚ်ကာကၟိန်ဍုၚ် CDM တံဂှ်တုဲ အကြာ CDM တံရေၚ်သ္ကအ် ပရေၚ်ပံၚ်ကောံ ဇြဟတ်ခိုဟ်တုဲ အရာလညာတ်ဟွံတုပ်တံဂှ် ပ္ညဳပ္ညပ်ညးသ္ကအ်မာန်ကီု၊ လၟေၚ်ကမၠောန် မဒးဆက်ကၠောန်အာ ဂတတေံဂှ် ပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ်ကၠုၚ်မာန်ရောၚ် ညးယိုက်ဝန် CDM မွဲတၠ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“CDM ဟီုဂှ် နူတမ်ဝါဒိတေံ မုမိက်ဂွံဂွံတုဲ သ္ပလဝ် CDM ဟွံသေၚ်ပုဟ်၊ သီုပိုယ်တံရ။ စပ်ကဵု ပရေၚ်သ္ဂောံဂွံဂွံတံဂှ်တုဲ မုပြသၞာဟွံမွဲပုဟ်။ ဆ္ဂး အာဒှ်ပြသၞာဒၞါဲလဵုရောဟီုတှ်ေ ပ္ဍဲကဵုဒေသလ္ၚဵုတံ မုဒှ်ကၠုၚ်ရောဟီုတှ်ေ ဖေက်ကၠုၚ်တံရ။ တုဲပၠန် NON တံဂှ် ကေတ်အရေဝ်သာ်လဵုရောဟီုဂှ် ဇကုဇကု ဒးပ္ညဳပ္ညပ်ကေတ်ညးသ္ကအ်ရဏောၚ်။ တုဲပၠန် မွဲလ္ပာ်တေံပၠန်ဂှ် ဂကောံခၞံသၞောဝ်တံ နွံဒၟံၚ်။ အကြာဇကုရေၚ်သ္ကအ်တံဂှ် စွံစိုတ်သာ်လဵုရော။ စပ်ကဵုတွဵုရးဍုၚ်မန်တုဲ ကၠောန်သာ်လဵုထေက်ရော။ ဂွံကဵုလညာတ်သာ်ဏံမာန် နကဵုညးတံရေၚ်သ္ကအ် ချပ်ဂၞန်တုဲ ကောံလဝ်ရောၚ် ညာတ်ရ“ သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
တၚ်ရန်တၟံ သ္ဂောံဒက်ပ္တန်ကံၚ်ဇြဳဏံဂှ်တှ်ေ ညံၚ်ညးဒုၚ်ကာကၟိန်ဍုၚ် CDM တံ ဂွံပံၚ်တောဲပါလုပ်ကၠုၚ် သၠဲသၠဲလးလးမာန်ဂှ်ကီု၊ ယန္တယာညးဒုၚ်ကာ အခိၚ်ကာလအကြာဏံ၊ CDM တံ၊ Non-CDM တံ၊ Non-CDM မလုပ်စိုပ်ကၠုၚ်လ္ပာ်ပၠန်ဂတးတံဂှ်ကဵု မူဝါဒနွံပၟိက်တၞဟ်ဟ်တံ ညံၚ်ဂွံမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ် ကေုာံ စက်ယန္တယာညးဒုၚ်ကာ မဍိုက်ပေၚ်ကဵု အစောံစရာဲတံ သ္ဂောံမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ် မဒှ်ရောၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ် အတိုၚ်တၚ်လလောၚ်တြးဂှ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် တၚ်ရန်တၟံ မလလောၚ်ပ္တိတ်လဝ် အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် သွက်ဂွံထ္မံက်ရုပ်ရဴ ပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ်အာ ကုဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတး တၚ်ရန်တၟံတုပ်တံမာန်ဂှ် ပ္တိတ်အာဇြဟတ်ဏောၚ်ဂှ်လေဝ် ပါလုပ် ပ္ဍဲတၚ်လလောၚ်တြးဂှ်ရ။
အ္စာၝောံ CDM ပရေၚ်ပညာမွဲတၠဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူဒက်ပ္တန်လဝ် ကံၚ်ဇြဳညးဒုၚ်ကာကၟိန်ဍုၚ် CDM တံဂှ်တုဲ CDM ဂမၠိုၚ် ကၠောန်ၜိုတ်အာ ကောံကောံကလောံကလောံမာန်ဂှ်ရ ဒုၚ်တၠုၚ်ဂှ် ဟီုတဴရ။
“ကောံကောံကလောံကလောံ ပါလုပ်သီုညးဖအိုတ်ဏောၚ်ဟီုမ္ဂး ဂကောံဏံ ပိုယ်တံလဝ် ဒုၚ်ဒၟံၚ်တၠုၚ်ရ။ သွဟ်ဂှ်တှ်ေ ခိုဟ်ဏောၚ်။ နကဵုတွဵုရးဍုၚ်မန်ပိုယ်တံဟီုမ္ဂး ဂကောံသာ်ဏံ ထေက်ကဵုဒးနွံ။ ကံၚ်ဇြဳပါလုပ်သီုညးဖအိုတ်ဟီုတှ်ေ သ္ဇက်ဒးသ္ဂုတ်သွာတ် ညဳညဳသာသာနွံမ္ဂး ဒုၚ်ကေတ်ဆန္ဒသီုညးဖအိုတ်တုဲ သ္ဂုတ်သွာတ်အာဏောၚ်တှ်ေ သွက်ပိုယ်လေဝ် ခိုဟ်ဏောၚ်ဂှ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ“ သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် အပ္ဍဲကာလသီအဝဵုဏံ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ရပ်စပ်နဲကဲစုၚ်ဇဳတုဲ ကဵုဇြဟတ်ဂရိုဟ် ကုညးဒုၚ်ကာ CDM တံ သွက်ဂွံကလေၚ်လုပ်ကမၠောန်ဂှ်ကီု၊ ရပ်ဒက်စၟဳတ်ကီု၊ ကၟာတ်လဒဵုအခေါၚ်တိတ်ဍုၚ်မ္ၚးကီု၊ ထဍေၚ်ဖျေံ နူကဵုဗ္ဒမ်ဒၞါဲမံၚ်တံကီု၊ ရပ်ဒက်ဖျေံထံၚ် ဟွံဗဗွဲကဵုသၞောဝ်တံဂှ်လေဝ် နွံဒၟံၚ်ရ။
ဟိုတ်နူပရေၚ်ဍဵုဍိုက် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံကီု သီုကဵုပြသၞာစသုၚ်မံၚ်စံၚ်ဂြောဝ်ဂတာတံဂှ်တုဲ ညးဒုၚ်ကာ CDM လ္ၚဵုတံ ကလေၚ်လုပ်ကၠုၚ်ကမၠောန်ဂှ် နွံကီုလေဝ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ဆက်ပါလုပ်လဝ် ပ္ဍဲချဳဒရာၚ်ညးဍုၚ်ကွာန် ဒစဵုဒစးအဝဵု နနဲဟွံပကီုပရာပ်တံဂှ်ရ။
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် အပ္ဍဲကာလသီအဝဵုဏံ ညးဒုၚ်ကာကၟိန်ဍုၚ် မပါလုပ်လဝ် ပ္ဍဲချဳဒရာၚ်ဒစဵုဒစးအဝဵု နနဲဟွံပကီုပရာပ် CDM တံ ဂၠိုၚ်ကဵုလ္ၚီ နွံဒၟံၚ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဏံ ညးဒုၚ်ကာပရေၚ်ပညာတံ ပါလုပ်လဝ် ဂၠိုၚ်အိုတ်ရ။
အတိုၚ်တၚ်နၚ် အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ဂကူ NUG တံဂှ်မ္ဂး စဵုကဵုသီအဝဵုဂွံကၠုၚ်ဗ္ဒါဲပိသၞာံဂှ် ညးဒုၚ်ကာကၟိန်ဍုၚ် မသ္ပလဝ် CDM တံ နွံဒၟံၚ် ပိကိုဋ်ပြၚ်ဏီဂှ် အပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂါတ်တုဲကၠုၚ်တေံ လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)ဗီု−Getty Image