နေဗျဳဒဝ်၊ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၂၄
ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကျကၠုၚ်ဒၟံၚ်ပၞာန်ဂှ် သွက်ဂွံဗပေၚ်ဇြဟတ်ဒပ် ကြဴနူဂယိုၚ်ပ္တိုန် သၞောဝ်ယိုက်ဂၠေၚ်လျိုၚ်ပၞာန်ဂှ်တုဲ သွက်ပေါဲဗ္တိုက်ဖအိုတ်ကၠေံသၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန်ဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံ စၟဳစဒၟံၚ် ဂၠံၚ်သီုဖအိုတ် ဂွံပ္တဝ်အာက္ဍိုပ် ဇရေၚ်နေဗျဳဒဝ်အိုတ်ရ။
အပ္ဍဲသီအဝဵုပွိုၚ်ပိသၞာံဏံ ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ ကရောံဇြဟတ်ဒပ်လေၚ်ဒိုက်ဂှ် ဟိုတ်နူပရေၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ တုဲ စနူဗ္ဒိုပ်ပၞာန်ဒုၚ် ဟွံဆုတ်ကလေၚ်တံ ဒှ်တမ်၊ တမ်ဒပ်လ္ဒေါဝ်၊ စဵုကဵုဌာန်ဂအုပ်ပၞာန်ကောပ်ကာဲဒေသတံ ဖျေံလွဟ်ဒုၚ်ကျတံဂှ်ဝွံ က္တဵုဗဒှ်ကဵုဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် လ္ပာ်ဇြဟတ်သၟးဟွံက သီုကဵုစိုတ်ဓာတ်စှ်ေတံရ။
ပ္ဍဲအကာဲအရာဏံဂှ် သၞောဝ်ယိုက်ဂၠေၚ်လျိုၚ်ပၞာန် စၞောန်ပျးလဝ် ပ္ဍဲလက်ထက်ဥူတာန်ယှိုဲ တၠအဝဵုတြေံဂှ် ဂွံ ၁၄ သၞာံတုဲ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဟိုတ်နူပၠောပ်လဝ်လမျီုဂှ်ရ က္တဵုဗဒှ်တဴ အခက်အခုဲ အလုံညးဍုၚ်ကွာန်မွဲရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ ဇြဟတ်ရပ်လွဟ်ပၠန်ဂတးတံကဵု ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ဗ္တိုက်ဒၟံၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ သွက်ဂွံလုပ်ပေါဲဗ္တိုက်ထပိုတ်ရိုဟ်ကၞက် သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန်ဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံ စၟဳဒၟံၚ်အိုတ်ရ။
ညးဗြဴ ညးဍုၚ်ကွာန်ကောန်အရာပ်မွဲတၠဂှ် နကဵု EAO ကၠောန်ပေါဲဗ္တိုက်သီဍုၚ်မာန်တံ ပံၚ်ကောံရီုဗၚ်တုဲ ဂွံပ္တဝ်အာက္ဍိုပ် ဇရေၚ်နေဗျဳဒဝ်ဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံ စၟဳစဒၟံၚ်အိုတ်ရောၚ်ဂှ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“ဟိုတ်နူဇြဟတ် မဆုတ်စှ်ေကၠုၚ်ဒၟံၚ် နူလ္ပာ်နာနာဂှ်တုဲ ERO/ EAO တံကီု၊ PDF တံကီု ညံၚ်ရဴဂၠံၚ်အိုဿီု ပ္ၚောံအာနေဗျဳဒဝ်ဂှ် ပိုယ်တံ စၟဳစလဝ်ကွေံကွေံဏောၚ်။ အကြာညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် နွံပၟိက်ညအ်ဂၠိုၚ်အိုတ်ရဏောၚ် ဒှ်ဂွံ။ နကဵု ERO တံ ပ္ဍဲကဵုဒေသညးတံ အခိၚ်လုပ်ပေါဲဗ္တိုက်သီဍုၚ်တံဂွံဂှ် ဖေက်ဒေါအ်ဒေၚ်အာ ၜိုတ်တိဍာ်ညးတံဓဝ်ရ။ နကဵု ERO တံ ပံၚ်ကောံရီုဗၚ်တုဲ ဂွံပ္တဝ်အာက္ဍိုပ် ဇရေၚ်နေဗျဳဒဝ်တေံဂှ်လေဝ် စၟဳစဒၟံၚ်အိုတ်ရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
အပ္ဍဲပရေၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ တေံ ဒပ်ပၞာန်တအာၚ် TNLA သီဂွံလဝ် ရးသေံသၟဝ်ကျာ ၇ ဍုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၅ တေံ ညံၚ်အလဵုအသဳ ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဂွံမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ် ပ္တိတ်အာဇြဟတ်ဏောၚ်ဂှ် ကဵုလဝ်သမ္တီ ပ္ဍဲကဵုတၚ်လလောၚ်တြး ကောံဓရီုကၠောံသၞာံဂကောံရ။
ပွမပ္တိတ်ဇြဟတ် ညံၚ်အလဵုအသဳ ညးဍုၚ်ကွာန်အုပ်ဓုပ် ဂွံမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်ဂှ်ဝွံ ရန်ကဵုဒေသတအာၚ်ဟာ ဟွံသေၚ်မ္ဂး ရန်ကဵုဗ္ၜတ် အလုံဍုၚ်ဗၟာဟာဟီုဂှ် နကဵုသြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) သ္ပဒတန်တၞဟ်ခြာ ဟွံမာန်ဏီရ။
မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် အလုံညးဍုၚ်ကွာန်ဍုၚ်ဗၟာမွဲ ဗၠးၜးနူသၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန်တုဲ ကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရာဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ပံၚ်တောဲမံၚ်အာမွဲစွံဂှ် စိုပ်အခိၚ် သီုညးဖအိုတ် ဂွံဒက်ပ္တန်ရုန်ဂ္စါန်အိုတ်ယျဏောၚ်ဂှ် ကောံဓရီု TNLA ညာတ်လဝ်သာ်ဏံရ။
ပ္ဍဲသေံသၟဝ်ကျာ ဟိုတ်နူကြုက်လုပ်ပ္ညဳပ္ညပ်အကြာတုဲ အကြာမဟာမိတ်ကောဒေံပိဂကောံတံကဵု ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ် ပေါဲဗ္တိုက်ဆေၚ်မုက်တံ ဒေါအ်ဒေၚ်ဒၟံၚ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်သီဂွံလဝ်တံဂှ် ထ္မံက်ဒၟံၚ်သၞောတ်အုပ်ဓုပ်တံကဵု ကိစ္စဒေသဖောအ်ဗြေတ်တံမဒှ်ရ။
သုတေသဳပရေၚ်ပၞာန်လ္ၚဵုတံဂှ် ပ္ဍဲသေံသၟဝ်ကျာ ထ္မံက်အာသၞောတ်အုပ်ဓုပ်တံတုဲမ္ဂး ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်လာယှိုဝ် ဌာန်ဂအုပ်ပၞာန်ရးအဂၞဲမၞုံဂှ်ကဵု ဍုၚ်တၞဟ်ဟ် မသ္ဂောံသီဂိုၚ် သှ်ေဒၟံၚ်တံဂှ် ဂွံမိၚ်ကၠုၚ်ဗြုရမျာၚ်လွဟ်တံမာန်ရောၚ် သ္ၚဳဂၠိပ်ဒၟံၚ်တံလေဝ် နွံဒၟံၚ်ရ။
ပဒိုဝ်သဝ်တဝ်နဳ ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဗော်သွးကောန်ဂကူကရေၚ် KNU မဒှ်ဂကောံပၠန်ဂတးဝှ်ကြံၚ် နူကဵုသ္ကုတ်သၠုၚ်ကျာကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် သာ်လဵုဂွံထ္ပက်နေဗျဳဒဝ် ဂြိုဟ်က္တာန်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်ရောဟီုဂှ် ဒးချပ်စရဏောၚ် ဟီုပ္တိတ်ကၠုၚ်ရ။
အပ္ဍဲသၞာံတၟိမံက်ဏံ စပ်ကဵုလၟေၚ်တရဴ ပဒိုဝ်သဝ်တဝ်နဳ အာစိုပ်လဝ် ဒပ်မဟာ KNU ၃ ကဵု ဇရေၚ်မုက်ပၞာန်ဗလးတိတေံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၂၂ တေံ နူကဵုဌာနဆက်စၠောံညးဍုၚ်ကွာန် KNU သၟာန်သၟုက်လဝ်ဂှ် ဗလးပ္တိတ်လဝ်ရ။
ပဒိုဝ်သဝ်တဝ်နဳဂှ် အခိၚ်လၟုဟ် ပေါဲဗ္တိုက်သီဍုၚ်တံဂှ် ဟွံချပ်စလဝ်ဏီကီုလေဝ် လ္ဂောံကဵုပရေၚ်ပၞာန် နွံပၟိက်တှ်ေ လုပ်ဗ္တိုက်အာဏောၚ်တုဲ ဒၞါဲပၟိက်ဇၞော် ဒၞါဲဂြိုဟ်က္တာန်ဍေံနွံဂှ် ထ္ပက်အာဏောၚ်ဂှ် ဟီုလဝ်ရ။
ဥူတာန်သဵုနာၚ် ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်ပရေၚ်ပၞာန်၊ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် နကဵု KNU တိဍာ်ဒပ်မဟာ ၃ ကြပ်ကဵုနေဗျဳဒဝ်ဂှ်လေဝ် နွံဒၟံၚ်တုဲ ပ္ဍဲတမ်ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မၞုံအပ္ဍဲဍုၚ်ဆက်စပ်တံဂှ်လေဝ် ၜိုတ်ဂကောံလက္ကရဴဒပ်ရနွံဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“နကဵု KNU ဗွဲတၟေၚ် ညံၚ်လေဝ်ပေန် ဒပ်မဟာ ၃ စုက်ကဵုနေဗျဳဒဝ်ဂှ်တှ်ေ ဇြဟတ် ဒပ်မဟာ ၃ လ္ၚဵုတံဂှ် စိုပ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲရးဗဂေါယျဏောၚ်။ ဂကောံသီဂွံလဝ် ဍုၚ်မုၚ်ဂှ်လေဝ်။ မွဲပၠန်ဂှ် ပ္ဍဲယျေတာယှေတံ ဒၞါဲမဆက်စပ်ကဵု နေဗျဳဒဝ် မွဲဒမြိပ်ဂၠံၚ်လ္ဂုၚ်−မာန္တလေဝ်တံဂှ် ဍုၚ်တံဂှ်တှ်ေ မွဲတုဲမွဲ ဆက်ဒၟံၚ်ဏောၚ်။ ပ္ဍဲကဵုဂှ် ဖျေံလဝ်တမ်ဒပ် ၂၊ ၃ နွံရ။ ဆ္ဂး တမ်ဒပ်တံဏံဂှ်လေဝ် စိုပ်အာရခေၚ် စိုပ်အာလ္ပာ်သ္ကုတ်အဂၞဲတေံ ဍာံဍာံဂှ်တှ်ေ တမ်ဒပ်ဂှ် နွံဆတမ်ဒပ်သၟးရဏောၚ်။ ပ္ဍဲကဵုတမ်ဒပ်ဂှ် သ္ၚိတာဲတၠအိန်ထံၚ်တံကဵု ၜိုတ်ဌာနလ္ပာ်လက္ကရဴဒပ်တံရနွံဒၟံၚ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ နကဵုညး (KNU) ဟွံကၠောန်ပေါဲဗ္တိုက်သီဍုၚ်မွဲသာ် ပ္တဝ်က္ဍိုပ် ကုနေဗျဳဒဝ်တုဲ ကၠောန်ပရေၚ်ပၞာန်ဟီုမ္ဂးလေဝ် ခိုဟ်ဒၟံၚ်ရ။ နကဵုညး ကၠောန်မာန်ဒၟံၚ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
နကဵု KNU ပါလုပ်သီုကဵု ဒဵုလက်ခတ် မၞုံဒပ်မဟာ ၆ ဂှ် ထိၚ်ဒက်လဝ် မွဲဒမြိပ်ဂၠံၚ်ဇၞော်အာယှဂှ်တုဲ အုပ်ဓလီုလဝ် တိဍာ်ဒပ်မဟာ ၁ ကေုာံ ဒပ်မဟာ ၃ မၞုံဗ္ဒါဲနေဗျဳဒဝ်တံဂှ်တုဲ လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် အကာဲအရာပၞာန်ဒုၚ်၊ ပၞာန်ဆုတ်ကလေၚ်တံဓဝ်ရ နွံဂှ် ပဒိုဝ်သဝ်တဝ်နဳ ဟီုပ္တိတ်ကၠုၚ်ရ။
ဥက္ကဌ ဗော်သွးကောန်ဂကူကရေၚ် KNU ပဒိုဝ်သဝ်ဂွါထူဝေန်ဂှ်လေဝ် ဂကောံရပ်လွဟ်ကရေၚ်တံသီုဖအိုတ် ကလေၚ်ပံၚ်ကောံတုဲ သွက်ဂွံကၠောန်ၜိုတ်ရေၚ်တၠုၚ်အာ ကောံကောံကလောံကလောံဂှ် တုဲကၠုၚ်ဟွံလအ်တေံ ဟီုဗ္ကန်လဝ် ကုညးဍုၚ်ကွာန်တံရ။
မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် ဟိုတ်နူသၞောဝ်ယိုက်ဂၠေၚ်လျိုၚ်ပၞာန် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကလေၚ်ဂယိုၚ်ပ္တိုန်လဝ်ဂှ်တုဲ ညးသၟတ်ဂမၠိုၚ် ပါဲဒလေတ်အာ ဍုၚ်သ္အာၚ်တံအိုတ်တုဲ ကၠုၚ်စိုပ်ပံၚ်တောဲ ဇရေၚ်ဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံကဵု ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် မကြပ်တံလေဝ် နွံဒၟံၚ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု− Mandalay PDF