မတ်မလီု၊ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၂၅
ဟိုတ်နူသၞောဝ်ယိုက်ဂၠေၚ်လျိုၚ်ပၞာန်တုဲ ဒဒှ်မတိတ်စ္ဍးဍုၚ်သ္အာၚ် သီုကဵုဍုၚ်သေံတံ နူကဵုဂၠံၚ်လုပ်သၞောဝ်တံသၟးဟွံက သီုကဵုဂၠံၚ်ဓလုက်တံဂှ် သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်အဆက်က်ရောၚ် ဂွံတီကေတ် နူကဵုတမ်ရိုဟ်ပယျဵုတံကဵု ညးမရီုဗၚ်ကဵုဒၟံၚ်ပရေၚ်သၟာကမၠောန်တံရ။
ဟိုတ်နူသၞောဝ်ယိုက်ဂၠေၚ်လျိုၚ်ပၞာန် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မဂယိုၚ်ပ္တိုန်လဝ်ဂှ်တုဲ သၟတ်ဟွံမိက်ယိုက်ဂၠေၚ်လျိုၚ်ပၞာန်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံ သီုကဵုဍုၚ်သေံတံ နူကဵုဂၠံၚ်လုပ်သၞောဝ်တံမာန် ကၠောန်ကၠုၚ်စၟတ်တဲကၠောံဍုၚ်တံကဵု အာတ်ပ္တိုန်လဝ်ဝဳဇြာတံ ဂၠိုၚ်နူကဵုကၠာတေံရ။
အတိုၚ်တၚ်နၚ် ဌာနဝန်ဇၞော်ကာဍုၚ်သ္အာၚ်သေံဂှ်မ္ဂး ကြဴနူလလောၚ်တြးသၞောဝ်ယိုက်ဂၠေၚ်လျိုၚ်ပၞာန်တုဲ ပ္ဍဲရုၚ်ကလုတ်ဍုၚ်သေံ မၞိဟ်အာတ်ပ္တိုန်လဝ်ဝဳဇြာ အခေါၚ်လုပ်ဍုၚ် နွံကၠုၚ် စဵုကဵု ၇၀၀၀ ပြၚ်ဂှ်ရ မွဲတ္ၚဲမ္ဂး ဂလိုၚ်ပ္တိုန်ဒုၚ်ကဵုဒၟံၚ်တဲ စဵုကဵု ၈၀၀ ရောၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
မွဲလ္ပာ်ဂှ်ပၠန် သွက်ဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သေံ နူကဵုဂၠံၚ်ဟွံလုပ်သၞောဝ်တံဂှ် ကောန်ဍုၚ်ဗၟာ သၟတ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ပါလုပ်ဂှ်ဝွံ တတ်ကၠောံလုပ်စိုပ်ကၠုၚ် ပယျဵုဍုၚ်သေံ အရိုဟ်ဟ်တ္ၚဲ နွံဒၟံၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠေၚ်တုဲ ညးတာလျိုၚ်သေံဒေသတံ ရပ်ဂွံဒၟံၚ်အဆက်က်ရ။
“သၟတ်တံဂှ်တှ်ေ သၞောဝ်ယိုက်ဂၠေၚ်လျိုၚ်ပၞာန် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်လၟုဟ်ဏံဂှ်လေဝ် ပၠောပ်ဒၟံၚ်လမျီုယျဟီုတှ်ေ သၟတ်နွံဒၟံၚ်အပ္ဍဲဍုၚ်တံ ဂွံတိတ်ဍုၚ်မ္ၚး နကဵုဂၠံၚ်လုပ်သၞောဝ်ဂှ် ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဇြဟတ်ကီုလေဝ် ဂၠံၚ်တိတ်ဗွဲမလုပ်သၞောဝ်တံဂှ်လေဝ် နဒဒှ်ပရေၚ်တာဒၞါ ဍေံတံကၟာတ်လဒဵုဒၞါတာဒၟံၚ်တုဲ ဒးဂဗဒၟံၚ်ကဵု နိမိတ်တိတ်စ္ဍး ဗီုပြၚ်တိတ်ဂွံတံဂှ်ရဏောၚ်” သာ်ဝွံ ဥူအံၚ်ကျဝ် ဂကောံဝှံၚ်ဒေယှေန် အခေါၚ်အရာသၟာကမၠောန် ဖျေံသ္ဇိုၚ်ဍုၚ်သေံ ဟီုရ။
တုဲကၠုၚ်ခြာဟွံလအ်ဏံ သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်ဍုၚ်သေံ ဟီုပ္တိတ်ကၠုၚ်လဝ် ယဝ်ရကောန်ဍုၚ်ဗၟာတံ လုပ်စိုပ်ကၠုၚ်ဍုၚ်သေံ နကဵုဂၠံၚ်ဟွံလုပ်သၞောဝ်မ္ဂး ရပ်စပ်ကေတ်အာအရေဝ်ဏောၚ်ဂှ် ဟီုလဝ်နွံဒၟံၚ်ရ။
ပြဟ်ဟ်ဏံ သၞေဟ်ကၚ်ဂီုကၠီု ဂၠံၚ်လုပ်ပယျဵုသေံ−ဗၟာ မပ္တံကဵုသၞေဟ်ကၚ်ပယျဵု ကအ်သံၚ်−ရနံၚ်၊ သၞေဟ်ကၚ်ပယျဵု ကျာ်ပိ−သၚ်ခရဘူရဳ၊ သၞေဟ်ကၚ်ပယျဵု ဗြဝတဳ−မာဲချံက်တံဂှ် ကောန်ဍုၚ်ဗၟာလုပ်စိုပ်ကၠုၚ် နကဵုစၟတ်တဲတတ်ကၠောံပယျဵုတံဂှ်လေဝ် ညးတာလျိုၚ်သေံဒေသတံ မၚ်ရံၚ်စၟဳတ် ကၟာတ်လဒဵုပရေၚ်အာကၠုၚ်တံဂှ် ကၠောန်ဂၠိုၚ်ကၠုၚ်နူကဵုကၠာတေံဂှ် ဂွံတီကေတ် ပရိုၚ်တမ်ရိုဟ် ကၠုၚ်နူပယျဵုတံရ။
ပ္ဍဲအကာဲအရာလၟုဟ် နကဵုညးတာလျိုၚ်အလဵုအသဳသေံတံ ဗီုကဵုကၠာတေံ ကောန်ဍုၚ်ဗၟာ စိုပ်ကၠုၚ်ဍုၚ်သေံတံဂှ် ပ္တိတ်ကဵုစၟတ်တဲကၠောန်ကလောန်မံၚ်စံၚ်တံဂှ်တုဲ ယဝ်ရရီုဗၚ်ကဵုမ္ဂး ဒှ်လက္ချန်သ္ဇက်ဒးမိပ်စိုတ်တုဲ ဆ္ဂး ဗီုဏံဟွံသေၚ်မွဲသာ် ယတ်ရရပ်စပ်ကေတ်အာအရေဝ် ဗွဲမစိုပ်တရဴမ္ဂး သွက်ကောန်ဍုၚ်ဗၟာတံဂှ်တှ်ေ ဒှ်ဒဒိုက်တၟာဂလိုၚ်မာန်ဏောၚ်ဂှ် ဥူအံၚ်ကျဝ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“ယဝ်ရကၠောန်ဗွဲမစိုပ်တရဴမ္ဂး သွက်ကောန်ဍုၚ်ပိုယ်တံ ဒးဒုၚ်အာဒဒိုက်ဇၞော်ဇၞော်ဂှ်ရ ပိုယ်တံဂွံညာတ်ကေတ်ဒၟံၚ်။ အကာဲအရာလၟုဟ်ဂှ်တှ်ေ ဗီုကဵုဟီုပ္တိတ်လဝ်ဂှ် ရဲနွံဒၟံၚ်အပ္ဍဲတေံ (ၜၚ်ကံက်) ဂှ် ဂၠိုက်ဂၠါဲတံမုတံ ကၠောန်ၜိုတ်ဒၟံၚ်ဂှ် ဟွံဂွံဆဵုကေတ်ဏီပုဟ်။ ဆ္ဂး ပယျဵုဂှ်တှ်ေ ညးတံ(သေံ) ဖျေံလဝ်ဂီုကၠီု ပ္ဍဲတွဵုဒၞက်ပယျဵုညးတံဂှ် နွံရ” သာ်ဝွံ ဥူအံၚ်ကျဝ် သ္ဂးရ။
ဟိုတ်နူသၞောဝ်ယိုက်ဂၠေၚ်လျိုၚ်ပၞာန်တုဲ ကောန်ဍုၚ်ဗၟာတံ အခိၚ်လုပ်စိုပ်ကၠုၚ် ဍုၚ်သေံ နူကဵုဂၠံၚ်တရဴဟွံလုပ်သၞောဝ် လၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠေၚ်ဂှ် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်သေံ ကြဴနူဟီုပ္တိတ်ကၠုၚ် ရပ်စပ်ကေတ်အရေဝ်ဏောၚ်တုဲဂှ် ပ္ဍဲကဵုဒေသပယျဵု အပ္ဍဲဍုၚ်သေံဂှ် သၟိၚ်တၠအဝဵုသေံတံ ထပ်ရပ်စပ်ဂွံလဝ် ကောန်ဍုၚ်ဗၟာ လုပ်စိုပ်ကၠုၚ်နကဵုဂၠံၚ်ဓလုက် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠေၚ် သၟတ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ပါလုပ်ဒၟံၚ်ရ။
အတိုၚ်စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်သ္ဂါဗ္တံ ၂၀၁၉ ဂှ်မ္ဂး ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာ မၞိဟ်တြုံအာယုက်စိုပ်တုဲ လုပ်ပၞာန်ဂွံဂှ် ၆ ဒဿမ ၃ ပြကောဋိကိုဋ်၊ မၞိဟ်ဗြဴ ၇ ဒဿမ ၇ ပြကောဋိကိုဋ် အပံၚ်ဖအိုတ် ဗ္ဒါဲ ၁၃ ပြကောဋိကိုဋ် နွံရောၚ် ဂွံတီကေတ် အတိုၚ်တၚ်နၚ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံရ။
ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံဂှ် ဟိုတ်နူသၞောဝ်ယိုက်ဂၠေၚ်လျိုၚ်ပၞာန် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တုဲ နကဵုသၟတ်တံ သွက်ဂွံလုပ်စိုပ် ပ္ဍဲဒပ်ပၠန်ဂတးတံဂှ်ကီု၊ ဟွံမိက်ရပ်လွဟ်မ္ဂး သွက်ဂွံယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ်ဒၞါဲတၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကော်ဘိက်ဒၟံၚ်တံ နွံဒၟံၚ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−Tak Immigration