မတ်မလီု၊ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁၁
ရန်ကဵုသ္ဂောံဒက်ပ္တန်ဍုၚ်မန် မဗၠးၜး မၞုံကဵုအခေါၚ်ဖန်ဖက်ကံကုသိုလ်မန်တံဂှ်တုဲ ကၠောန်ဗဒှ်ကၠုၚ်လဝ် အသေအဟာန်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ဂှ်ဝွံ ပ္ဍဲဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁၃ ဏံမ္ဂး ပေၚ်ကၠုၚ် ၇၈ သၞာံရ။
သ္ပဟိုတ်ကဵု ကောန်သၟိင်မန်ၜါတၠ သမလ၊ ဝိမလ ပ္တန်လဝ်ဍုင်ဟံသာဝတဳ ပ္ဍဲဂိတုမာ်မွဲစွေက်ဂှ်တုဲ စၟတ်သမ္တီကၠုၚ်လဝ် တ္ၚဲကောန်ဂကူမန် နဒဒှ်တ္ၚဲပြဲတ္ၚဲတၟေၚ် သွက်အလုံကောန်ဂကူမန်တံရ။
ဂကူမန် နွံကၠုၚ်လဝ် ကဵုနန်ထဝ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ် မံၚ်ကၠုၚ်လဝ် နကဵုအဝဵုစၟိန်ပြမာန်ပေၚ်ၚ်တံဂှ်ဝွံ ပပ္တံနူသက္ကရာဇ်သာသနာ ၁၁၁၉ အခိၚ်ဍုၚ်ဟံၚ်သာဝတဳလီုတုဲ ဒဵုကဵုတ္ၚဲဏံ ဒးဆောံလေၚ်ကၠုၚ်လဝ် အခေါၚ်အုပ်ဓုပ်ကၟိန်ဍုၚ်ရ။
နာဲမာဃ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်မွဲတၠ နူဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးဍုၚ်မန် MLA မလုပ်ဒၟံၚ်ပေါဲဗ္တိုက် သွက်ဗၠးၜးဂကူဂှ် ယဝ်ဆန္ဒမိက်ဂွံဗၠးၜးနွံမ္ဂး ဒးကၠောန်ကလောန်ဍာံဍာံဏောၚ်ဂှ် ဟီုရ။
“ဂကူဟွံဗၠးၜးဏီ ဂကူပိုယ်တံ ယဝ်ဆန္ဒမိက်ဂွံဗၠးၜးနွံဍာံမ္ဂး ပိုယ်တံ မုဒးကၠောန် ဗီုလဵုဂွံကၠောန်ရောဟီုဂှ် ဟွံဟီုလေဝ် တီဒၟံၚ်ရဏောၚ်။ အခိၚ်ဏံ ပိုယ်တံ ဒးကၠောန်ကလောန်ဍာံဍာံဏောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ဇၟာပ်စိုပ်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန် ညံၚ်ဆီဇာတိ မာန်ဇာတိ ဂွံၚုဟ်ကတဵုတိုန် ပ္ဍဲကဵုသ္ၚိ၊ အကြာအရာပ် အကြာကွာန် ဒၞါဲဂကူမန်ဂမၠိုၚ် မံၚ်တန်တဴတံဂှ် ပစူပတဴအလာံကောန်ဂကူအိုတ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် အသေအဟာန်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ဂှ်လေဝ် လၟေၚ်သၞာံ ကၠောန်ဗဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်၊ ကရေၚ်၊ တၞၚ်သဳ၊ လ္ဂုၚ် ကေုာံ ဗဂေါတံဂှ်တုဲ ဂကူမန်စိုပ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံလေဝ် ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်မစိုပ်ဒၟံၚ်ဂှ် ဒစးဒုၚ်တုဲ ကၠောန်ဗဒှ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်တံ နွံဒၟံၚ်ရ။
ပ္ဍဲအသေအဟာန်ဂမၠိုၚ်ဂှ်တှ်ေ ညံၚ်ဟွံဂွံဝိုတ်အာတၚ်ရန်တၟံ ရမျာၚ်ကရေဲ ဂလာန်သြဝါဒ ပရေၚ်မလုပ်အာပေါဲဗ္တိုက် သွက်သ္ဂောံကလိဂွံဍုၚ်မန်ဗၠးၜးတံဂှ် ကၠောန်ကၠုၚ်ဟွံပိုတ်သ္ကုတ်ရ။
ဆ္ဂး ပ္ဍဲအရာထ္မံက်ရုပ်ရဴနတဲဏံ အကြာအကာဲအရာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မပြံၚ်လှာဲကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် အလုံကောန်ဂကူမန်မွဲ ပါလုပ်ကၠုၚ်ဟွံမာန်တုဲ ဇြဟတ်ဍိုန်လျဒၟံၚ်ရ။
နာဲနဂါ ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဒပ်ပၠန်ဂတးဍုၚ်မန် MSRF ဂှ် ညံၚ်တၚ်ပ္တဝ်က္ဍိုပ် ဟွံဂွံကၠေံကၠက်အာဂှ် ဆက်ကၠောန်ဗဒှ်ဒၟံၚ် တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်တုဲ ဟိုတ်နူအကာဲအရာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်လၟုဟ်တုဲ ပါဲနူလုပ်ပေါဲဗ္တိုက်ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်တုဲ တၞဟ်ဟွံမွဲပုဟ်ဂှ် ဟီုရ။
“ တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ဟီုဂှ် ရန်ကဵုသွက်ဗၠးၜးဂကူတုဲ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်မန် ညးမဆာန်ဂကူကၠာတေံ စၟတ်သမ္တီကၠုၚ်လဝ် နဒဒှ်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်တုဲ ညံၚ်တၚ်ရန်တၟံ ညံၚ်တၚ်ပ္တဝ်က္ဍိုပ်ဏံ ဟွံဂွံကၠေံအာဂှ် ဆက်ကၠောန်ဗဒှ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ရ။ ဂွံဒက်ပ္တန်ဍုၚ်မန်ဗၠးၜး ဂွံဒက်ပ္တန်ဍုၚ်မန် မၞုံကဵုအခေါၚ်ဖန်ဖက်ကံကုသိုလ်မန်ပေၚ်ၚ်ဂှ် ရံၚ်ကဵုအကာဲအရာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တ္ၚဲဏံမ္ဂး ပါဲနူကဵုလုပ်ပေါဲဗ္တိုက်ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်တုဲ တၞဟ်မွဲ မုမှဒှ်ကၠုၚ်ဟွံသေၚ်ပုဟ်ဂှ် ပ္ဍဲအခါသမယ တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်မပြဲဏံ မိက်ဂွံဖ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာ ကုသၟတ်မန်တံကဵု ညးဍုၚ်ကွာန်မန်တံရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာဏံ ကြဴနူဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ထ္ၜးဟိုတ်ကဵုမမာဲဗၠေတ်မှာ ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲဂှ်တုဲ သီကေတ်အဝဵု သၞာံ ၂၀၂၁ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁ တုဲဂှ် အကြာဂကောံဇြဟတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်တံကဵု ညးဍုၚ်ကွာန်မန်တံဂှ် လညာတ်ဟွံတုပ်သၟဟ် လညာတ်ထ္ကးပြး ဒှ်အာလဝ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ ရန်ကဵုပရေၚ်ဗၠးၜးဂကူမန်တုဲ ပ္ဍဲအရာဒက်ပ္တန်ကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံဖေဝ်ဒရာဒဳမဝ်ကရေဇြဳ မၞုံကဵုကဆံၚ်ဂကူတုပ်သၟဟ် မၞုံကဵုအခေါၚ်အုပ်ဓုပ်ကေတ် တၚ်ရန်တၟံတုပ်တံဂှ် ဗီုပြၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ကၠောန်ကၠုၚ်ညးသ္ကအ်လေဝ် ဟွံတုပ်သၟဟ်ဒှ်အာလဝ်ရ။
ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ မလုပ်လဝ်ပေါဲဗ္တိုက်ရပ်လွဟ် သွက်ဗၠးၜးဂကူမန် ၇၀ သၞာံပြၚ်ဂှ် အပ္ဍဲပရေၚ်ပၞာန်သီအဝဵုဏံ သွက်ဂွံဆဵုဂဗသဳကၠဳဂၠါဲအာသွဟ် ပြဒ္ဒညာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် နကဵုနဲကဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ဒတူလိုၚ်ကၠုၚ်လဝ်ရ။
ကၠာဟွံဂွံသီအဝဵုတေံ ဗော်ညဳသၟဟ်မန် မကလိဂွံလဝ်ထံက်ဂလာန်ညးဍုၚ်ကွာန်မန်တံဂှ်လေဝ် သွက်ဂွံကွာ်အာအတိုၚ်ဂၠံၚ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မလးကဵုလဝ်ဂှ်တုဲ ဗလးဏာလဝ် ညးစၞးၜါတၠ မဂွံလဝ်ဇၞး ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲဂှ်ရ။
ဂကောံဇြဟတ်ဒစဵုဒစး သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန်တံဂှ်တှ်ေ ပ္ဍဲကဵုအပြံၚ်အလှာဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မက္တဵုဒှ်ကၠုၚ် ဟိုတ်နူပရေၚ်သီအဝဵုဂှ် ဒက်ပ္တန်လဝ် ဂကောံပၠန်ဂတး ဒပ်ရပ်လွဟ်မန်တံရ။
ဒံက်တာသဳရိမန်ဆာန် ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ကရောၚ်ပၞာန်ရာမညဂှ်တှ်ေ အခိၚ်လၟုဟ် သွက်ဗၠးၜးဂကူမန်ဂှ် ဒှ်အခိၚ်အခါခိုဟ်မွဲတုဲ နူကဵုအခန်ကဏ္ဍမရေၚ်တၠုၚ်မာန် သွက်ဂွံလုပ်အာပေါဲဗ္တိုက်ဂှ် ဖ္တိုက်ဖ္အောဝ်လဝ်ရ။
“အကာဲအရာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ပရေၚ်ပၞာန်၊ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်၊ ပရေၚ်မၞိဟ် မက္တဵုဒှ်ပြံၚ်လှာဲကၠုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာလၟုဟ်ဏံဂှ် သွက်ပေါဲဗ္တိုက်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန်ပိုယ်တံဟီုဟီု သွက်ဂွံဂွံအခေါၚ်ဖန်ဖက် ကံကုသိုလ်ပိုယ်တံပေၚ်ၚ်မဟီုဟီု ဒှ်အခိၚ်ခိုဟ်အခါခိုဟ်မွဲရ။ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်တှ်ေ ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ပၞာန်၊ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ပရေၚ်ကလုတ်တမာန် ပ္ဍဲကဵုသွာၚ်နာနာဂှ် ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵု ပရေၚ်ကျဗြံဇၞော်ဇၞော်ရ။ သွက်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန်ဂှ် သၟတ်မန်အပ္ဍဲဍုၚ်မ္ၚးဍုၚ် အိုဿီုဂမၠိုၚ်မပါလုပ် အလုံကောန်ဂကူမန်တံ နူကဵုအခန်ကဏ္ဍ ဇကုမရေၚ်တၠုၚ်မာန်ဂှ် တံၚ်တောဲဗန်ကအ်တုဲ သွက်ဂွံလုပ်အာပေါဲဗ္တိုက်ညဳညဳသာသာအိုတ်ဂှ် နွံပၟိက်ကွေံကွေံရ”သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ပ္ဍဲကဵုပေါဲဗ္တိုက်ထပိုတ်ရိုဟ်ကၞက်သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန်လၟုဟ်ဂှ် ဂကူမန်တံဂှ်တှ်ေ လဇုဲနူဂကူတၞဟ်ကီုလေဝ် ဂကောံပၠန်ဂတး ဒပ်ရပ်လွဟ်မန် မဒက်ပ္တန်လဝ်တံဂှ်တှ်ေ ဆက်အာဒၟံၚ် အသိၚ်ညးကုညးရ။
သွက်ဂွံဝေၚ်ကၠုၚ်ပရေၚ်ပၞာန် မစှ်ေကဵုဗျူဟာဂှ် ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးဍုၚ်မန် MLA၊ ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန် MNLA-AD ၊ ဒပ်စဵုဒၞါဍုၚ်မန် MSDF ကေုာံ ဒပ်ပၠန်ဂတးဍုၚ်မန် MSRF တံ ပ္ဍဲသၞာံဏံမံက်တေံ ဒက်ပ္တန်လဝ် ကရောၚ်ပၞာန်ပံၚ်တောဲရာမညရ။
သွက်ဂွံဒက်ပ္တန်ကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံဖေဝ်ဒရာဒဳမဝ်ကရေဇြဳ အနာဂတ်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳဖေဝ်ဒရာဍုၚ်မန် MSFC နွံတုဲ ပံၚ်တောဲလုပ်ဒၟံၚ်ပေါဲဗ္တိုက် ကရောံဂကောံရပ်လွဟ်မန်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုညးဍုၚ်ကွာန်မန်အပ္ဍဲတွဵုရးတံကဵု ကောန်ဂကူတၞဟ်ဟ်တံရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−CJ