နံၚ်ချဵု၊ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁၈
ဟိုတ်နူအလဵုအသဳကြုက် လုပ်ပ္ညဳပ္ညပ်ကဵုအကြာတုဲ ပ္ဍဲကဵုဂကောံတအာၚ် TNLA ကဵု ညးစၞးကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ဆဵုဂဗညးသ္ကအ်ဂှ် သွက်ဂွံသဳကၠဳအာ နူကဵုစေဝ်လ္တူမာန်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကဵုဇြဟတ်ဂရိုဟ် နကဵုပရေၚ်ပၞာန်တုဲ ကၠောန်ကၠုၚ်လဝ် ပရေၚ်ပန်ပှော်ဗ္တိုက်တံရ။
ညးစၞးတၟေၚ် ဒပ်ပၠတရဴဗၠးၜးတွဵုရးပလံၚ် PSLF/TNLA တံ နကဵုအစဳဇန်အလဵုအသဳကြုက်ဂှ် သွက်ဂွံဆဵုဂဗကဵု ညးစၞးတၟေၚ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁၅ တေံ စိုပ်ဒၟံၚ်ဍုၚ်ကူမေန် တွဵုရးယူနာန် ဍုၚ်ကြုက်ယျဂှ် TNLA ကဵုလဝ်သမ္တီရ။
ပ္ဍဲကဵုတ္ၚဲဂှ်ရ အပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်နံၚ်ချဵု TNLA မထိၚ်ဒက်လဝ်ဂှ် က္တဵုဒှ်ပေါဲဗ္တိုက်ဟွံမွဲမွဲသာ် ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ရပ်စပ်က္ၜၚ်ကျာ Y-12 ကေုာံ လွဟ်ဇၞော်တုဲ ပန်ပှော်ဗ္တိုက်ကၠုၚ်လဝ် နူကဵု(တောၚ်ခမ်း) ဂှ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ပရိုၚ်ရ။
နူကဵုတမ်ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ပိ မၞုံဗ္ဒိုပ်(တောၚ်ခမ်း) ဂှ် ပန်ပှော်ကၠုၚ်လဝ်လွဟ်ဇၞော် ၁၃၇ မတုဲ လဒေါဝ်တ္ၚဲ ၜိုတ် ၂ နာဍဳဂှ် နကဵုက္ၜၚ်ကျာ Y-12 ဂှ် ကၠုၚ်စိုပ်ထောံဏာလဝ်မခတိုဟ် ၃၈ မ အပ္ဍဲကွာန် (နာဆွေ) ဂှ် TNLA သ္ဂးရ။
သ္ကိုပ်ဗိုလ် တာဖုၚ်ကျဝ် ညးအုပ်ကာနာနာ TNLA ဂှ်တှ်ေ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ ဂွံလဝ်တၚ်တုပ်စိုတ် ကု MNDAA တုဲဒှ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကဵုပေါဲသဳကၠဳကူမေန်ဂှ်တှ်ေ သဳကၠဳအာ နူကဵုစေဝ်လ္တူမာန်ရောၚ် ဟီုပ္တိတ်ကၠုၚ်လဝ် နူကဵု Facebook ပ္ဍဲဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁၆ တေံရ။
ပ္ဍဲကဵုဗလးတိဂှ်လေဝ် လ္ပာ်(တောၚ်ခမ်း၊ နောၚ်ချို၊ သပိတ်ကျၚ်း) ဂှ် ပၞာန်ထ္ပက်တံ သာဂၠိုၚ်ကၠုၚ်တုဲ ပ္ဍဲကဵု(နောၚ်ချို၊ ကျောက်မဲ၊ မိုးကုတ်၊ မိုးမိတ်)တံဂှ် က္ၜၚ်ကျာဗ္တိုက်တံ ပဝ်ဂေတ်ဒၟံၚ်အဆက်က်တုဲ ဂြာတ်ဖျေံမံၚ်မခတိုဟ်ဂမၠိုၚ်ရောၚ် သ္ဂးရ။
သ္ကိုပ်ဗိုလ်တာဖုၚ်ကျဝ်ဂှ်တှ်ေေ ပၞာန်အပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာကဵုပေါဲဆဵုဂဗသဳကၠဳ ကြုက်စဳဇန်လဝ်ရောၚ်ဂှ် ဟီုလဝ်တုဲ တမ်ရိုဟ်ဍေံဂှ်တှ်ေ ဇၞော်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် လၟေၚ်ဒဒှ်တ္ၚဲရောၚ် ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။
ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဥူတာန်သဵုနာၚ်ဂှ်တှ်ေ ဂကောံပၞာန် ကျဒၟံၚ်ပၞာန်လေဝ် ပ္ဍဲပေါဲသဳကၠဳဂှ်တှ်ေ ကေတ်စေဝ်လ္တူဟီုဂးသဳကၠဳကၠုၚ်တံ နွံဏောၚ်ဂှ်ရ ပရေၚ်ဍဵုဍိုက်လ္ပာ်ပရေၚ်ပၞာန်တံဂှ် ကၠောန်ကၠုၚ် သ္ကာတ်တ်မြဟ်ဟ်ဏောၚ်ဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“ ဂကောံပၞာန်ဂှ်တှ်ေ ကျဒၟံၚ်ပၞာန်သ္ဂောံဂွံဟွံမွဲကီုလေဝ် ပ္ဍဲပေါဲသဳကၠဳတံဂှ်တှ်ေ မံၚ်လ္တူတုဲ ဟီုဂးဒၟံၚ်တံဂှ် နွံဏောၚ်။ ညအ်ဂှ် ဒှ်သဘာဝရဏောၚ်။ မွဲပၠန်ဂှ် အတိုၚ်တြေံရ ကၠောန်ကၠုၚ်ပွပကီုပရာပ်တံ၊ ဍဵုဍိုက်ကၠုၚ် လ္ဂောံကဵုပရေၚ်ပၞာန်တံဂှ်တှ်ေ ကၠောန်ကၠုၚ်နူကၠာတေံ ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ်ဏောၚ်။ စပ်ကဵုပရေၚ်ဏံတုဲ နကဵု TNLA စွံစိုတ်သာ်လဵုတုဲ ကလေၚ်ခၠေဝ်ပလန်အာဂှ်ရော တၚ်သ္ဂုတ်သွာတ်သာ်လဵုမွဲ မံက်တိတ်ကၠုၚ်ဂှ်ရော။ တန်တဴကဵုအရာတံဏံတုဲ ပိုယ်တံဟီုကၠုၚ်ညးသ္ကအ်မ္ဂး ခိုဟ်ဏောၚ်ဂှ် ထေၚ်ကေတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ အပ္ဍဲပၞာန်သီအဝဵုပွိုၚ်ပန်သၞာံဏံ အလုံဍုၚ်မွဲဂှ် ဒးဗလးလဝ်တဲ ၉၅ ဍုၚ်တုဲ သီုကဵုဌာန်ဂအုပ်ပၞာန်ရးၜါ မပါလုပ်ဂှ် ဒးဒုၚ်သီလဝ်ကဵု ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံရ။
ပ္ဍဲကဵုဏံ အလုံတွဵုရးသေံသ္ကုတ်သၟဝ်ကျာမွဲ မစုက်ကဵုဍုၚ်ကြုက်ဂှ်လေဝ် ဒးဗလးလဝ်တဲတုဲ ပ္ဍဲတွဵုရးရခေၚ် ၜိုတ်ပိပွိုၚ်ဍုၚ် ဒၞါဲကိုန်စဳမာန်ပရေၚ်ဓလိုက်တမ်ရိုဟ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံနွံဂှ်ရ နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဆက်ဂွံအုပ်ဓလီုလဝ်ရ။
အာတ်မိက်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် တၚ်မၞုံပၟိက်ဂမၠိုၚ် နကဵုနဲကဲရပ်လွဟ်ဂှ်ဝွံ ကလိဂွံအာသွဟ်မၞုံကဵုဂုန်ဖဵုတံ မာန်ဟွံသေၚ်ဂှ်ရ အကြာကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ် နကဵုပေါဲဆဵုဂဗသဳကၠဳတံဂှ်ဟေၚ် သောၚ်ကလးမာန်ဏောၚ်ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ဟီုပ္တိတ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁၂ တေံရ။
ကုဂကောံတအာၚ် လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မလလောၚ်တြးလဝ် နဒဒှ်ဂကောံပကီုပရာပ်ဂှ် ဟိုတ်နူကြုက်လုပ်အကြာပ္ညဳပ္ညပ်ကဵုလဝ်တုဲ ပရေၚ်ဆဵုဂဗသဳကၠဳတံ နွံဒၟံၚ်ကီုလေဝ် နတဲဏံဂှ်တှ်ေ ကဵုဒၟံၚ်ဇြဟတ်ဂရိုဟ် နကဵုပရေၚ်ပၞာန်ရ။
ကိုဝ်ဇြေန်ယဝ် သ္ပလဝ် CDM ကဆံၚ်ဗိုလ်ဇၞော်ဂှ်တှ်ေ လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မံၚ်လ္တူတုဲ အာတ်မိက်ကၠုၚ် အရာညးတံမၞုံပၟိက် မွဲလ္ပာ်ဓဝ်ဏောၚ်ဂှ်ရ ပေါဲသဳကၠဳဏံဝွံ သ္ဇက်ဂွံပြေပြံၚ်ကၠုၚ်မာန် ဟွံမွဲပုဟ်ဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“သ္ပလဝ်ကတိကဝတ်မွဲမွဲတုဲ ညံၚ်ပရေၚ်ဗ္တိုက်ပၞာန်ကျာ အသိၚ်ဂွံဍိုန်စှ်ေအာဂှ် ပၠအ်အခိၚ်တုဲ ကလေၚ်ကၠုၚ်ပၠန်ဏောၚ်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ရ။ မုဟိုတ်ရောဟီုတှ်ေ ဒပ်ပၞာန်ဂှ်တှ်ေ ဟီုမံၚ်ဂှ် ပေါဲသဳကၠဳဆဵုဂဗကီုလေဝ် ရံၚ်အာဗီုပြၚ် မကၠောန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်လၟုဟ်အဆက်က်ဂှ်မ္ဂး ဝိုၚ်တက်ကျာဏံဂှ်တှ်ေ ဍေံတံ မံၚ်လ္တူတုဲ အာတ်မိက်အာ အရာဍေံတံမၞုံပၟိက်ဂှ်ဏောၚ်။ အေ ဂှ်တှ်ေ TNLA လေဝ် နူကၠာတေံရ ပ္ဍဲညးတံ ဂွံလဝ်သွဟ်တုဲတုဲရ။ ပေါဲသဳကၠဳဂှ်တှ်ေ သ္ဇက်ဂွံပြေပြံၚ်ကၠုၚ်မာန်ဂှ် ဟွံမွဲပုဟ်။ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်လေဝ် ဟွံပတှ်ေပုဟ်။ ဗွဲတၟေၚ် သီအဝဵုတုဲဏံ ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်ဂှ်တှ်ေ ကြမ်ကြဓဇန်စှ် အရာမၚံက်စၞာဲတံ ဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပေါဲသဳကၠဳဂှ်တှ်ေ ဂွံပြေပြံၚ်ဂှ် ဟွံမွဲပုဟ်’ သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
TNLA မလုပ်ဂကောံမဟာမိတ်ကောဒေံပိဂကောံဂှ်ဝွံ အပ္ဍဲပရေၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ ဂှ် သီဂွံလဝ် ၁၂ ဍုၚ် ပါလုပ်သီုကဵု ရးသေံသ္ကုတ်သၟဝ်ကျာကဵု ဍုၚ်မိုဝ်ကုတ် ရးမာန္တလေဝ်တံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဏံ ပ္ဍဲရးသေံသ္ကုတ်သၟဝ်ကျာဂှ်တှ်ေ ထိၚ်ဒက်ဂွံလဝ် စဵုကဵု ၁၁ ဍုၚ်ရ။
အတိုၚ် TNLA လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ပရိုၚ်ဂှ်မ္ဂး နကဵုအစဳဇန်ကြုက် လုပ်ပ္ညဳပ္ညပ်ကဵုအကြာဂှ် သွက်ဂွံသောၚ်ကလး ပြဒ္ဒညာပရေၚ်ပၞာန်လၟုဟ်မာန်ဂှ် နူဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁၆ တေံရ စကၠောန်ဒၟံၚ် ပရေၚ်ဆဵုဂဗတံရ။
လ္ပာ် TNLA ဂှ် ဒုသ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် တာဂျုတ်ဂျာ သ္ကိုပ်သ္ကတုဲ ညးစၞး ၉ တၠ ပါလုပ်သီုကဵု သ္ကိုပ်ဌာနပရေၚ်ဆက်ဆောံမဟာမိတ် သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် တာမိုဝ်ဟုၚ်ဂှ် တိုန်စိုပ်လဝ် ပေါဲဆဵုဂဗဂှ်ရ။
လ္ပာ်ညးစၞးကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်တှ်ေ ဒုသ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် ကိုဝ်ဝ်ဥူ မဒှ်သ္ကိုပ် ကစထ (၁) မဆဵုဂသဳကၠဳလဝ် ကုဂကောံကဝ်ကဂှ် က္ဍိုက်အာက္ဍိုပ်ဏောၚ် သာ်ဝွံ လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။
တုဲကၠုၚ် ပ္ဍဲဂိတုဂျာန္နဝါရဳတေံဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကြုက်လုပ်ပ္ညဳပ္ညပ်ကဵုအကြာတုဲ ဒပ်ကဝ်က MNDAA ကဵု ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ဆဵုဂဗသဳကၠဳတုဲ ထ္ပက်လဝ်စၟတ်တဲ လိက်ကသုက်ဒေါအ်ပန်ပှော်ဂှ် လ္ပာ်အလဵုအသဳကြုက် ဟီုပ္တိတ်လဝ်ရ။
ဆ္ဂး ဂကောံၜါလ္ပာ်ဂှ်တှ်ေ စပ်ကဵုပရေၚ်သဳကၠဳဏံဂှ်တုဲ ဒဵုကဵုတ္ၚဲဏံ လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲဂှ် ဟွံမွဲရ။
နကဵုအလဵုအသဳကြုက် သွက်ဒေသဂွံညိၚ်ဝတ်ဂှ် ကဵုကၠုၚ်ဇြဟတ်ဂရိုဟ် ကုဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်သ္ကုတ်သၟဝ်ကျာတံ သ္ဂောံဒေါအ်ပေါဲဗ္တိုက်ကီုလေဝ် ပရေၚ်ဗ္တိုက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မကလိလောန်ဒၟံၚ် လ္တူကောန်အရာပ်တံဂှ်တှ်ေ မုဟွံဟီု သ္ၚိတ်ဇြဟတ်ဒၟံၚ်ဖိုဟ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−TNLA