ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ် ဟီု သွက်ပေါဲရုဲမာဲဂှ် ရံၚ်အကာဲအရာတုဲ ဒးကၠောန်အာဏောၚ်

နေဗျဳဒဝ်၊ မေ ၁၈

ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်မခါန်ကၞက်ပ္တိုန်လဝ် UEC ဂှ် ကၞာတ်ဂစိုတ်လဝ် တ္ၚဲကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲတုဲဂှ်ရ ဗွဲမဂတာပ်အခိၚ် ပြဟ်ဒုၚ်လလောၚ်ပ္တိတ်ကဵုဏောၚ်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုမေ ၁၆ တေံ ကဵုသမ္တီလလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။

ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၅ နူဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာ သတ္တာဟတတိယ စဵုကဵုယးသၞာံ အပ္ဍဲဂိတုဂျာန္နဝါရဳ သတ္တာဟဒုတိယဂှ် ကၠောန်ဗဒှ်အာပေါဲရုဲမာဲဏောၚ် လလောၚ်တြးလဝ်တုဲ အခိၚ်ကာလဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ် မစန်ဒက်မာဲဂှ် ကၞာတ်ဂစိုတ်လဝ် ဟွံမွဲဏီရ။

လ္ပာ်ကဝ်မယှေန် စၟဳတ်စရၚ်ယၟု အလံၚ်ညးစၞးကၠတ်ထဝ် မလုပ်ပြိုၚ်အာပေါဲရုဲမာဲတုဲမ္ဂး လလောၚ်တြးအာ အခိၚ်ကာလစန်ဒက်မာဲဏောၚ် သာ်ဝွံ ကဵုလဝ်သမ္တီ ပ္ဍဲတၚ်လလောၚ်တြးဂှ်ရ။

ဥက္ကဌဗော်ဒဳမဝ်ကရေတ်တေတ်ကောန်ဂကူကရေၚ် မာန်အံၚ်ပျဳသဵုဂှ်တှ်ေ ဟိုတ်နူ UEC ပလံၚ်ဗစိုပ်နၚ် လိက်ကဵုပရိုၚ် ဒဒှ်မရန်လဝ် သ္ဂောံကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲ ပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာသၟးဂှ်တုဲ မုမှကၠောန်ဟွံဂွံဏီပုဟ်ဂှ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။

“ ၜိုန်လလောၚ်တြးလဝ် ကၠောန်အာပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာဏောၚ်ကီုလေဝ် ကၠောန်တ္ၚဲလဵု ဒၞါဲလဵုရောဟီုဂှ် ဟွံကၠုၚ်ဏီတုဲ ပိုယ်တံလေဝ် မၚ်ဒၟံၚ်ဖိုဟ်ရ။ ဟိုတ်ဒှ်ဒက်လဝ်ဗော်တုဲဂှ်ရ ပေါဲရုဲမာဲဂှ်တှ်ေ ဒးလုပ်ဏောၚ်။ ဆ္ဂး အကာဲအရာတွဵုရးကရေၚ်ဂှ် တီမံၚ်သီုညးဖအိုတ်ရ။ ကၠောန်ကဵုအာပေါဲရုဲမာဲ စၟအ်ပွိုၚ်ဍုၚ်ဟာ ၜိုတ်ပွိုၚ်ဍုၚ်ပြေပြံၚ်ဂှ်ရဟာ ဟွံဂွံတီကေတ်ဏီတုဲ ပိုယ်တံ မုကၠောန်ဟွံဂွံဏီပုဟ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။

လ္ပာ်ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် လလောၚ်တြး တ္ၚဲကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲကဵု ကၞာတ်ဂစိုတ်တိဍာ်ဆက်စပ်ကဵုပေါဲရုဲမာဲတံဂှ်တုဲမ္ဂး ချဳဒရာၚ်အာ သ္ဂောံရုဲစှ်အလံၚ်ညးစၞးဂမၠိုၚ်ဏောၚ်ဂှ် ညးဆက်ဟီုရ။

အတိုၚ်လၟေၚ်ကမၠောန် ကဝ်မယှေန်မ္ဂး ခုတ်တ္ၚဲကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲတုဲမ္ဂး ပွမပ္တိုန်စရၚ်ယၟု အလံၚ်ညးစၞးကၠတ်ထဝ်၊ ပွမစၟဳတ်တံဂှ် နူကဵုဂကောံကဝ်မယှေန်ပါ် မဆေၚ်စပ်တံ ဒးရေၚ်တၠုၚ်ကဵုရ။

နူဏံမွဲကဆံၚ် လလောၚ်တြး စရၚ်ယၟုအလံၚ်ညးစၞးကၠတ်ထဝ်တုဲ ဗွဲမဗဗွဲကဵု သၞောဝ်ဥပဒေ၊ နဲဥပဒေ၊ အမိၚ်၊ တၚ်စၞောန် မဆေၚ်စပ်ကဵုပေါဲရုဲမာဲ မစၞောန်ပျးလဝ်တံဂှ် ဂွံအခေါၚ်စန်ဒက်ပေါဲရုဲမာဲရ။

ဟိုတ်ဂှ်ရ ကၠာဟွံဂွံစိုပ်အခိၚ်ကာလစန်ဒက်မာဲဂှ် သွက်ဂွံရုဲစှ် အလံၚ်ညးစၞးဂွံဒုၚ်ရုဲစှ်ဂမၠိုၚ် နကဵုဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မလုပ်ပြိုၚ်အာပေါဲရုဲမာဲတံ ဂွံအခိၚ်ၜိုတ်ပိဂိတုပြၚ်ဓဝ်ရ။

က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ်တှ်ေ ဟီုလဝ် ပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာ သတ္တာဟတတိယဏံ ကၠောန်ဗဒှ်အာပေါဲရုဲမာဲဏောၚ်တုဲ ကၠာဟွံဂွံစိုပ်တ္ၚဲဏံ အပ္ဍဲပွိုၚ် ၆၀ တ္ၚဲ မွဲနဲပၠန် ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ သတ္တာဟတတိယဂှ် ခုတ်ကၠုၚ် နဒဒှ်အခိၚ်ကာလစန်ဒက်မာဲမာန်ရ။

သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ဂွံပ္တိုန်စရၚ်ယၟု အလံၚ်ညးစၞးတံဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲ သၞာံ ၂၀၂၀ တုဲကၠုၚ်တေံ ကၠာဟွံဂွံစိုပ်အခိၚ်ကာလစန်ဒက်မာဲဂှ် ပြဟ်ဒုၚ်ပွိုၚ်မွဲဂိတုပြၚ်တုဲ ဂွံပ္တိုန်လဝ်ဂှ်ရ အပ္ဍဲဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ သတ္တာဟပထမဂှ် လ္ပာ်ကဝ်မယှေန် လလောၚ်တြးကၠုၚ်မာန်ရ။

စပ်ကဵုပရေၚ်ဏံတုဲ ဗွဲမဗဗွဲကဵုသၞောဝ်ပေါဲရုဲမာဲဂှ် လ္ပာ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ် စနူအခိၚ်လၟုဟ်တုဲ ဒဵုကဵုဂိတုအဝ်ဂါတ် ဂွံအခိၚ် သွက်ဂွံရုဲစှ်အလံၚ်ညးစၞး မကိတ်ညဳကဵု မူဝါဒဗော်မဆေၚ်စပ်တံဂှ်ရ။

က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်တောတက်မန်မွဲတၠဂှ် အတိုၚ်အကာဲအရာလၟုဟ်မ္ဂး ဒးလလောၚ်တြးအာ ပွိုၚ်ဍုၚ်ကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲဂွံတံဂှ်ကၠာဏောၚ်တုဲ တန်တဴကဵုအရာဏံတုဲ ဂွံရုဲစှ်အလံၚ်ညးစၞးဂှ် ဒးချပ်အာဏောၚ် ဟီုရ။

“ ပွိုၚ်ဍုၚ်ကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲဒှ်ဒှ် ခရိုၚ်ဒှ်ဒှ် ဒးလလောၚ်တြးကၠာဏောၚ်။ တန်တဴကဵုအရာဏံတုဲမှ ပိုယ်တံ စဳဇန်လဝ် ဂွံရုဲစှ်ညးစၞးမဆေၚ်စပ်တံဂှ်ရ။ ပွိုၚ်ဍုၚ်လဵု ဒေသလဵုဂှ် ဟွံကၠောန်ဏီပုဟ်၊ ဒေသလဵုဂှ် ကၠောန်ဏောၚ် သာ်ဏံဂှ် ပိုယ်တံ ဒးတီကေတ် ပိုတ်တ်သ္ကုတ်တ်ကၠာဏောၚ်။ ညအ်တုဲမှ ကဆံၚ်ဒုတိယ ဒးချပ်အာ လ္ပာ်အလံၚ်ညးစၞးတံဏောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။ 

ဟိုတ်ဂှ်ရ ပ္တိုန်စရၚ်ယၟု အလံၚ်ညးစၞးကၠာဟာ၊ လလောၚ်တြးတ္ၚဲကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲတုဲမှ ကၞာတ်ဂစိုတ်အာ အခိၚ်ကာလစန်ဒက်မာဲ ၜိုတ်လဵုဏောၚ်ဟီုဂှ် တန်တဴကဵုအရာတံဏံတုဲ ဒးကၠောန်အာဏောၚ်ဂှ် ညးဆက်ဟီုရ။

ပေါဲရုဲမာဲဂှ်တှ်ေ ရပ်စပ်အာ နကဵုစက်ကဵုမာဲအဳလက်ထရဝ်နေတ်ဏောၚ်တုဲ သၞောတ်မရပ်စပ်စကာအာဂှ်တှ်ေ ပၞောဝ်ကဵု သၞောတ်ညးဂွံဇၞးကေတ်ဖအိုတ် FPTP ကဵု သၞောတ်သ္ပစၞးခလပ်ဆ PR ဂှ် ဒ္ဂေတ်ဗက်အာသၞောတ်လဵုရောဟီုဂှ် ဟွံဂွံလလောၚ်တြးဏီရ။

ဟိုတ်နူအကာဲအရာပရေၚ်ဂီုကၠီုတုဲ ဂွံလလောၚ်တြး စရၚ်ယၟုအလံၚ်ညးစၞးဂှ် အခက်အခုဲနွံမာန်တုဲ ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်တွဵုရးကဵု ကၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူဂှ် ထေက်ကဵုဒးအာ နကဵုသၞောတ် Close List PR ဏောၚ် ဗော်ထံက်ထ္ၜးလဝ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် နွံဒၟံၚ်ရ။

အခိၚ်လၟုဟ် နဒဒှ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မတန်တဴလၟုဟ်ဂှ် နူကဝ်မယှေန် ကဵုလဝ်အခေါၚ် ၅၄ ဗော်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဏံ ၉ ဗော်ဂှ်ဝွံ စန်ဒက်အာ အလုံဍုၚ်မွဲဏောၚ်တုဲ သှ်ေ ၄၅ ဗော်ဂှ်တှ်ေ စန်ဒက်အာ အပ္ဍဲရးဒေသ ဟွံသေၚ်မ္ဂး အပ္ဍဲတွဵုရးမွဲဟေၚ်ရ။

ပၞောဝ်ကဵုဗော်ဂမၠိုၚ် ဗော်ပံက်လဝ်လၟိဟ်ရုၚ်ပေၚ်ၚ် အတိုၚ်မစၟတ်လဝ်ဂှ် နွံတုဲ ဗော်ပံက်လဝ်ဟွံမာန်ဏီတံဂှ်တှ်ေ ကၠာဟွံဂွံကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲဏီ အပ္ဍဲပွိုၚ် ၉၀ တ္ၚဲ ပြဟ်ဒုၚ်တုဲ ညံၚ်ဂွံပံက်ရုၚ်မာန်ဂှ် ဒးကၠောန်ဏောၚ် ကဝ်မယှေန် သ္ဂးရ။

မွဲလ္ပာ်ဂှ်ပၠန် ဟိုတ်နူကဵုတၚ်အခက်အခုဲ အကာဲအရာတိဍာ်တုဲ ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ပရေၚ်ဂီုကၠီုခိုဟ်တံဂှ် ကဵုလဝ်အခေါၚ်ပံက်ရုၚ် ယာယဳတုဲ သွက်ဗော်ဂမၠိုၚ် သ္ဂောံသက်သာဂှ် ကဝ်မယှေန် ဖအောန်ဖျေံကဵုလဝ်တုဲဂှ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။

ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)

ဗီုရုပ်−MOI