မတ်မလီု၊ အံက်တဝ်ဗာ (၆)
ၚုဟ်ထဝ် အပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ် ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ စၟတ်တ္ၚဲ (၁) ဂှ် ထဝ်ဒကောၚ် (မဳဠေန်) မွဲဒကေဝ် နူကဵုစှ်ေကၠုၚ်လဝ် စဵုကဵု (၂၂) ကိုဋ်ပြၚ်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ (၅) ဂှ် စဵုကဵု (၂၇) ကိုဋ်ပြၚ်၊ မွဲဒ္ကေဝ် ၚုဟ်ကလေၚ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် (၅) ကိုဋ်ပြၚ်ရဂှ် တၠကမၠောန်ထဝ်တံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ၚုဟ်ထဝ်ဝွံ ဟိုတ်နူၚုဟ်ဒဝ်ဠာ ကလေၚ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ကီု၊ ၚုဟ်ထဝ်ဂၠးတိ ကလေၚ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ကီုတံတုဲ ၚုဟ်နှေန် မ္ဒးကလေၚ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်လဝ်ရ၊ ၚုဟ်ထဝ်ဂၠးတိဝွံ အပ္ဍဲတ္ၚဲအကြာဏံ မွဲအံက်(သ်) နူဗ္ဒါဲ (၁၆၆၀) ဒဝ်ဠာအမေရိကာန်ဂှ် ကလေၚ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်လဝ် စဵုကဵုဗ္ဒါဲ (၁၇၂၀) ရ။
စပ်ကဵုအကာဲအရာ ၚုဟ်ထဝ် ဒးကလေၚ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်လဝ်ဂှ်တုဲ ညးတာလျိုၚ် ဂကောံတၠကမၠောန်ထဝ်ရးလ္ဂုၚ်မွဲတၠ ဟီုလဝ် ဗီုဏံရ။
“ၝဏံဂှ် ၚုဟ်ဂၠးတိတိုန်တှ်ေ ဗက်တိုန်ညိ၊ ၚုဟ်ဒဝ်ဠာအပ္ဍဲဍုၚ်တိုန်မ္ဂး ဗက်တိုန်ညိကီုတုဲ ကလေၚ်စှ်ေအာ လွာဲဂှ်ရ၊ စှ်ေအာတိုန်အာ တိုန်အာစှ်ေအာ ဒှ်ဒၟံၚ်ရ၊ အေဂှ်တှ်ေ ညံၚ်ဒဝ်ဠာ ဂွံညိၚ် ထိၚ်မာန်မှ ဂွံဏောၚ်၊ ၚုဟ်ထဝ်ဂၠးတိဂှ်တှ်ေ ဘာသာဍေံ တိုန်စှ်ေဂှ် နွံဒၟံၚ်တွဵုဏောၚ်၊ ဒဝ်ဠာအပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ်တှ်ေ နူကဵုအလဵုအသဳထိၚ်မာန်မ္ဂး ၚုဟ်ဒဝ်ဠာဂှ် ညိၚ်အာဏောၚ်၊ ထဝ်ဂှ် ပြဟ်ဟ်ဏံ သွံရာန်အောန်ဒၟံၚ်၊ မၞိဟ်ကလေၚ်ကၠုၚ်သွံဂှ် ဂၠိုၚ်၊ မၞိဟ်ရာန်ဂှ် အောန်၊ ပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာဂှ် ဇြဟတ်သွံဂၠိုၚ်၊ ဇြဟတ်ရာန်အောန်ဒၟံၚ်” ဂှ် သ္ဂးရ။
အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ၚုဟ်ထဝ်အပ္ဍဲဍုၚ် ကလေၚ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ အပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာ လ္တူနူဇြဟတ်ရာန်ဂှ် ဇြဟတ်သွံ ဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်ရ။
ၚုဟ်ထဝ်အပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဝွံ တန်တဴဒၟံၚ် လ္တူၚုဟ်ဒဝ်ဠာ ကေုာံ ၚုဟ်ထဝ်ဂၠးတိတံဂှ်ရ ယဝ်ရၚုဟ်ဒဝ်ဠာ ကေုာံ ၚုဟ်ထဝ်ဂၠးတိ စှ်ေအာမ္ဂး ၚုဟ်ထဝ်စှ်ေကၠုၚ်မာန်ကီုလေဝ် အခိၚ်လၟုဟ် ဒှ်ဒၟံၚ်အကာဲအရာ ချိၚ်ခယျဟွံလောဲတံရဂှ် တၠကမၠောန်ထဝ်တံ သ္ဂးအိုတ်ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ညံၚ်ၚုဟ်ထဝ် ဂွံစှ်ေဂှ် သွံဖျေံကဵုဒၟံၚ် ထဝ်တၚ်္ကာတံ နွံတုဲ ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်လ္ၚဵုတံဂှ်မ္ဂး သွံတြးကဵုဒၟံၚ် သီုထဝ်ကလောံ (ထဝ်ထမၞတ်) တံ နွံဒၟံၚ်ကီုလေဝ် အတိုၚ်ၚုဟ်စၞောန်လဝ်ဂှ် ဟွံသွံမွဲသာ် သွံဒၟံၚ် အတိုၚ်ၚုဟ်ဂွံမ္ၚးဏံဂှ်ရ ၚုဟ်ထဝ် ၜိုတ်ထေၚ်လဝ် ဟွံစှ်ေပုဟ်ဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်ဒၟံၚ်တံ နွံဒၟံၚ်ရ။
ၚုဟ်ထဝ် အပ္ဍဲဍုၚ်ဝွံ အပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂါတ် တုဲကၠုၚ်တေံဂှ် မွဲဒ္ကေဝ် ၚုဟ်တိုန်ကၠုၚ်လဝ် စဵုကဵု (၃၅) ကိုဋ်ပြၚ်တုဲ ၚုဟ်ထဝ် ဟွံညိၚ်ဝတ်တံလေဝ် ဆက်က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)